The website uses cookies. These are text data saved by the browser on the user's device. They are used for the proper functioning of the website, collecting statistical information about visitors and operating facilities for logged in users. By using the website, you consent to the use of cookies. The cookie settings can be changed in your browser. If you do not change these settings, you accept the cookies used on the website.

Show/Hide the side panel
×
  • Description
  • Notes
  • ID: D 34
  • Title: [Mandat wielkiego mistrza krzyżackiego Ludwika von Erlichshausen dotyczący mianowania w ramach realizacji postanowień świeżo zawartego II pokoju toruńskiego specjalnych prokuratorów (w tym Polaka, kanonika gnieźnieńskiego Bartłomieja Kiełbasy) z zadaniem uzyskania w Kurii Rzymskiej zniesienia i unieważnienia wszelkich kar kościelnych nałożonych do tego czasu przez papieża lub jego wysłanników z inicjatywy i na żądanie Krzyżaków przy różnych okazjach na poddanych zakonu zamieszkujących należące do niego prowincje, tj. Pomorze Gdańskie, Prusy oraz ziemię chełmińską i ziemię michałowską]
  • Copies: Fotokop. IV 558
  • Document issuer: Ludwig von Erlichshausen (1410–1467)
  • Time and place of origin: 1466 10.24.
  • Physical description: 40x40 cm
  • Language: Łac.
  • Content: W związku z realizacją postanowień zawartego kilka dni wcześniej II pokoju toruńskiego wielki mistrz krzyżacki Ludwik von Erlichshausen za zgodą komturów, konwentu i całego zakonu ustanawia i mianuje specjalnych, pełnomocnych i równouprawnionych prokuratorów (veros, legitimos et irrevocabiles procuratores actores factores generales et speciales), którzy mają uzyskać w Kurii Rzymskiej całkowite zniesienie i unieważnienie wszelkich kar kościelnych (orzeczenia, wyroki, suspensje, inhabilitacje, prywacje, depozycje, interdykty na osoby lub miejsca i wszelkie ekskomuniki), nałożonych do tej pory przez papieża lub jego wysłanników z inicjatywy i na żądanie Krzyżaków przy różnych okazjach na poddanych zakonu wszelkiego stanu, godności i profesji (rycerze, szlachta, wasalowie, mieszczanie, właściciele ziemscy i poddani duchowni i świeccy) zamieszkujących należące do niego prowincje, tj. Pomorze Gdańskie, Prusy, ziemię chełmińską i ziemię michałowską, z jednoczesnym przyznaniem wszystkim poszkodowanym pełnej rehabilitacji. W gronie nominatów obok czterech cudzoziemców: Jodoka biskupa Ozylii i prokuratora generalnego zakonu krzyżackiego, Antonio de Forlivio, doktora dekretów, kleryka Kamery Apostolskiej i kanonika i altarzysty bazyliki św. Piotra w Rzymie oraz znanych jurystów i adwokatów konsystorskich (Pałacu Apostolskiego) w Watykanie – Andrea de Santacroce i Antonio de Cafarellis znalazł się także Polak – kanonik gnieźnieński Bartłomiej Gosławski zw. Kiełbasa. Mandat w formie instrumentu notarialnego spisanego przez notariusza publicznego kreacji cesarskiej Stanisława Franke z Ratkiewic (Francke de Rackewitcz), kleryka diecezji włocławskiej, który brał udział w czynności prawnej i potwierdził to własnoręczną formułą notarialną. Dok. uwierzytelnił jeszcze drugi notariusz (kreacji cesarskiej i apostolskiej), Jan Ewich de Altendam (Johannes Ewich de Attendam), kleryk diecezji kolońskiej, który nie uczestniczył osobiście w wydaniu aktu (przebywał wtedy gdzie indziej), ale również wpisał formułę notarialną potwierdzoną własnym znakiem.
  • Subject keywords:
    • Andrea di Santacroce adwokat konsystorski w Watykanie (?-1472)
    • Antonio de Caffarellis adwokat miasta Tivoli (XIV/XV w.-1480)
    • Antonio de Forlivio doktor dekretów, kleryk Kamery Apostolskiej w Rzymie (?-post 1483)
    • Jodok (biskup Ozylii ; ?-post 1466)
    • Johannes Ewich de Altendam kleryk diecezji kolońskiej, notariusz publiczny publiczny kreacji cesarskiej i apostolskiej (?-post 1466)
    • Johannes Hoffman licencjusz dekretów w Italii (?-post 1466)
    • Johannes Winckler doktor dekretów i kanonista w Bolonii (?-post 1466)
    • Kazimierz Jagiellończyk (król Polski ; 1427-1492)
    • Kiełbasa, Bartłomiej (?-post 1466)
    • Lucas Reicheisen rajca wrocławski (?-post 1466)
    • Ludwig von Erlichshausen (1410–1467)
    • Mathias Schelbneman (Schelbman?) licencjusz dekretów w Italii (?-post 1466)
    • Nicolaus Hermann beneficjat kościoła wrocławskiego (?-post 1466)
    • Paweł II (papież ; 1417-1471)
    • Rudolf von Rüdesheim (biskup lawantyński ; 1402–1482)
    • Stanisław Franke z Ratkiewic kleryk diecezji włocławskiej, notariusz publiczny kreacji cesarskiej (?-post 1466)
    • Dyplomatyka 15 w.
    • Dyplomatyka Krzyżacy 15 w.
    • Dyplomatyka Krzyżackie, państwo 15 w.
    • Historia średniowieczna źródła 15 w.
    • Średniowiecze źródła 15 w.
    • Krzyżacy historia 15 w.
    • Krzyżacy źródła 15 w.
    • Zakony 15 w.
    • Krzyżackie, Państwo 15 w.
    • Pomorze Gdańskie 15 w.
    • Prusy Królewskie 15 w.
    • Chełmińska, Ziemia 15 w.
    • Michałowska, Ziemia 15 w.
    • Instrument notarialny, 15 w.
    • Notariat publiczny, Polska, 15 w.
    • Notariat publiczny, Prusy Królewskie, 15 w.
    • Notariusze publiczni, Polska, 15 w.
    • Notariusze publiczni, Prusy Królewskie, 15 w.
    • Stosunki polsko-krzyżackie, 15 w.
    • Ustanowienie Instrument notarialny
  • Remarks:
    • In dorso współcz. nota streszczająca drobnym pismem: Come(n)datorum ordinu(m)q(ue) omniu(m) ord(in)is Teutonici ple(ni)p(otenci)a [wyraz popr. inną ręką ciemnym inkaustem na consen(sus)] ad co(n)cordia(m) cu(m) Kazimiro Rege confirmand(am) et censuras tollen(das) ; pod nią wpisana kursywą dużymi cyframi (odwrotnie) data „1466” przebijająca na drugą stronę perg. ; niżej po lewej sygn. arch. „C” .
    • Dokument w formie instrumentu notarialnego sporządzonego przez dwóch notariuszy publicznych, stąd dwie formuły notarialne zaczynające się ozdobnymi inicjałami (pierwsza okazałym inicjałem na całą wysokość tekstu formuły, druga znacznie mniejszym i skromniejszym), wpisane drobniejszym pismem pod tekstem gł. jedna pod drugą, z towarzyszącymi im dwoma znakami notarialnymi (signum notariale) umieszczonymi po lewej (herald. prawej) stronie karty obok każdej z formuł: [1.] na trójstopniowej przysadzistej podstawie mocno zwężającej się ku górze, ze stopniami zakończonymi wklęsłołukowo i podzielonymi na pola podwójnymi pionowymi liniami: dwa dolne stopnie dwiema liniami na trzy pola, a najwyższe jedną linią na dwa) ośmiopromienna gwiazda o smukłych wąskich ramionach z wyraźnie zaznaczonymi osiami promieni zakończonych długimi, łamanymi pośrodku „wąsami” (wychodzą także spomiędzy promieni), zwieńczona małym masywnym krzyżem greckim o silnie rozszerzonych na końcach i wklęsłych ramionach i belce pionowej w kształcie kulki, na stopniach podstawy napisy i skromne ozdobniki: stopień najwyższy – oba pola puste, stopień środkowy – ozdobnik w formie litery „n” z pętelką abrewiacyjną, stopień najniższy – pole lewe: Jo (początek imienia notariusza „Joannes”, laska 1. litery wychodzi mocno poza obręb znaku), pole centralne: Ewich (nazwisko notariusza, 2. laska ostatniej litery wychodzi mocno poza obręb znaku) między dwoma ozdobnikami jak wyżej, pole prawe: notarius; [2., nieco większy, wrysowany w połowie na marg. dok.] na dwustopniowej szerokiej podstawie ze stopniami zakończonymi prosto prwdp. rodzaj monstrancji bądź pacyfikału w formie okrągłej glorii wspartej na zwężającym się ku dołowi trzonie z nodusem pośrodku (zewn. części nodusa i trzonu cieniowane), w centrum glorii majuskulna litera S na krzyżu greckim, jako przedłużenia tegoż krzyża poza obwodem glorii takież litery: z lewej niezbyt rozpoznawalne (położone) F, w zwieńczeniu D, po prawej R (sygla nazwiska właściciela znaku), na stopniach podstawy napis minuskułą (od góry): Stanislaus Francke De Rackewitz z kulfonem jako ozdobnikiem na końcu.
    • Oryg. ; perg. ; stan zachowania przeciętny (po konserwacji) ; u dołu mniej więcej pośrodku (w miejscu przywieszenia pieczęci) wydarty duży owalny fragm. perg. (uzup.) z niewielką szkodą dla ostatniego wiersza dok. ; perg. na całej powierzchni pofalowany, pomarszczony i przybrudzony, z nierówno przyciętymi krawędziami, przy prawym boku od góry niewielki owalny ubytek, mniejszy ubytek także na górnej krawędzi z prawej strony (uzup.), lewy górny narożnik ze śladem pojedynczego, a lewy dolny podwójnego zagięcia ; miejscami nieliczne plamki i przebarwienia różnej barwy i kształtu ; małe dziurki w miejscach niektórych złożeń ; po stronie tekstowej przebarwienia perg. (wyraźne linie w miejscach złożeń), przybrudzenia i miejscami plamki ; ślady siedmiu złożeń (z zakładką).
    • U dołu pośrodku mała okrągła XIX-wieczna pieczątka Biblioteki Kórnickiej ; wyżej wpisana ołówkiem (odwrotnie) niezbyt czytelna współcz. sygn. dok. „34” .
  • Studies: Por. tekst traktatu II pokoju toruńskiego z 19 X 1466 r., który uwierzytelniali ci sami notariusze, także wśród podmiotów i uczestników czynności prawnej powtarzają się te same nazwiska (król Polski, wielki mistrz krzyżacki, legat papieski Rudolf von Ruedesheim) (Związek Pruski i poddanie się Prus Polsce. Zbiór tekstów źródłowych, oprac. pod red. K. Górskiego, Poznań 1949, s. 84–114, a zwłaszcza s. 113–114)