The website uses cookies. These are text data saved by the browser on the user's device. They are used for the proper functioning of the website, collecting statistical information about visitors and operating facilities for logged in users. By using the website, you consent to the use of cookies. The cookie settings can be changed in your browser. If you do not change these settings, you accept the cookies used on the website.

Show/Hide the side panel
×
  • Description
  • Notes
  • ID: D 183
  • Title: [Instrument notarialny protestacji króla Kazimierza Jagiellończyka, złożonej na sejmie walnym koronnym w Lublinie w obecności senatu, duchowieństwa i szlachty przeciwko nieuczciwemu wyrokowi biskupa włocławskiego (kujawskiego) Piotra z Bnina Moszyńskiego w procesie wytoczonym w sądzie biskupim mieszczanom gdańskim i poddanym króla polskiego przez tamtejszych profesów klasztoru Franciszkanów. Zakaz wykonania krzywdzącego dla poddanych króla wyroku pod karą utraty przez hierarchę dóbr kościelnych i własnych].
  • Copies:
    • CD 0480
    • CD 556
    • 640 III Fotokop.
  • Document issuer: Kazimierz IV Jagiellończyk (król polski ; 1427–1492)
  • Time and place of origin: 1484.12.30. Lublin
  • Physical description: 22x33 cm
  • Language: Łac.
  • Subject keywords:
    • Alfertis, Grzegorz gwardian? klasztoru w Gdańsku 15 w.
    • Bniński, Andrzej klan kamieński (?–1504)
    • Byszowski, Dobiesław klan i wda bełski, wda ruski (ca 1430–1489)
    • Jakub z Dębna klan krakowski, kanclerz w. kor. (1427–1490)
    • Jan Odrowąż ze Sprowy wda podolski i ruski (?–1485)
    • Jarosławski, Rafał Jakub marszałek w. kor. (ca 1436/1439–1493)
    • Jasieński, Paweł klan sandomierski (ca 1430–1485)
    • Kurozwęcki, Dobiesław wda lubelski i sandomierski (?–1496)
    • Kurozwęcki, Piotr marszałek nadw. i kor., podskarbi kor. (?–1499)
    • Kurozwęcki, Władysław konsyliarz król. (?–po 1484)
    • Mikołaj z Kutna wda rawski i łęczycki (ca 1430–1493)
    • Mosiński, Piotr z Bnina bp kujawski (ca 1430–1494)
    • Oporowski, Jan (Starszy) wda brzesko-kujawski (ca 1435–1494)
    • Ostroróg, Jan wda i klan poznański (1436–1501)
    • Pilecki, Jan (Młodszy) klan sądecki, wda ruski (?–1496)
    • Służewski, Maciej wda łęczycki i inowrocławski (?–1501)
    • Spytko III z Jarosławia wda i klan krakowski (ca 1436–1519)
    • Świdwa Szamotulski, Andrzej klan międzyrzecki, wda poznański (?–1511)
    • Świdwa Szamotulski, Jan (Starszy) wda i klan poznański (ca 1428–1497/1499)
    • Sykstus IV (papież ; 1414-1484)
    • Tarnowski, Jan Amor (Młodszy) wda i klan krakowski (1420/30–1500)
    • Tarnowski, Jan Feliks wda lubelski, sta wojnicki (ca 1430–1493)
    • Franciszkanie Gdańsk 15 w.
    • Sejm 1484 Lublin
    • Duchowieństwo 15 w. Polska
    • Mieszczaństwo 15 w. Polska
    • Sądownictwo 15 w. Polska
    • Sądownictwo kościelne katolickie 15 w. Polska
    • Lublin (woj. lubelskie) 15 w.
    • Gdańsk (woj. pomorskie) 15 w.
  • Seal: Przed 1945 uszkodzona.
  • Remarks:
    • Król Kazimierz Jagiellończyk, przebywając na sejmie walnym koronnym zwołanym na zamku w Lublinie (w ogrzewanym budynku kaplicy zamkowej około godziny dziewiątej przed południem), w obecności wielu świadków: senatorów i konsyliarzy koronnych i litewskich (senatu), tj. marszałka wielkiego koronnego Rafała Jarosławskiego, podskarbiego koronnego Piotra z Kurozwęk, wojewodów: krakowskiego Jana Amora Tarnowskiego, kaliskiego Jana Świdwy z Szamotuł, sandomierskiego Spytka Jarosławskiego, łęczyckiego Mikołaja z Kutna, lubelskiego Jana Feliksa Tarnowskiego, kujawskiego Jana z Oporowa, podolskiego Jana Odrowąża ze Sprowy, bełskiego Dobiesława Byszowskiego, kasztelanów: krakowskiego Jakuba z Dębna, poznańskiego Jana Ostroroga, sandomierskiego Pawła Jasieńskiego, międzyrzeckiego Andrzeja Świdwy z Szamotuł, brzeskiego Macieja Służewskiego, kamieńskiego Andrzeja z Bnina, sieradzkiego Dobiesława z Kurozwęk, sądeckiego Jana z Pilczy, innych dygnitarzy, wyższego duchowieństwa oraz zgromadzonej szlachty przemawia do biskupa włocławskiego (kujawskiego) Piotra z Bnina Moszyńskiego w sprawie procesu wytoczonego przed sądem biskupim mieszczanom gdańskim i poddanym króla przez tamtejszych profesów klasztoru Franciszkanów (pojawia się nazwisko Grzegorz Alfertis? miejscowy gwardian?), o którym dowiedział się z pogłosek. Biskup odpowiada królowi. Ponieważ zdaniem monarchy proces prowadzony był nieuczciwie i stronniczo, składa on protestację do wyroku i nakazuje ponownie zbadać i wyjaśnić sprawę. Zakazuje też biskupowi egzekucji krzywdzącego dla swych poddanych wyroku, co mogłoby wywołać zamieszki i rozlew krwi w całych Prusach Królewskich, pod karą utraty dóbr własnych i kościelnych (?). Sprawa oparła się również o Stolicę Apostolską. Ponad połowę dokumentu (dolna część tekstu) stanowi zapis rozmowy króla z biskupem oddanej w mowie niezależnej (bez graficznego zaznaczenia kolejnych wypowiedzi od nowych wierszy, jedynie przy niektórych akapitach widnieją zlewające się z literami znaczki akapitowe – łuczki), przy czym końcowa część dialogu zawierająca odpowiedź biskupa została odcięta, zachował się tylko początek. Instrument notarialny spisany własnoręcznie przez notariusza publicznego obecnego na sejmie przy dokonaniu czynności prawnej w obecności wymienionych w dokumencie świadków. [Uwaga: z powodu braku możliwości odczytania pełnego tekstu drugiej połowy dokumentu streszczenie w kwestii przedmiotu sporu i szczegółów procesu jest, niestety, niepewne].
    • Dok. w formie instrumentu notarialnego (bez wyrysowanego znaku i osobnej formuły notarialnej, które znajdowały się zapewne na odciętej części dyplomu).
    • In dorso u dołu pośrodku mała okrągła dziewiętnastowieczna pieczątka Biblioteki Kórnickiej, nad nią wpisana ołówkiem obecna sygn. 183 ; brak not dorsalnych.
    • Stan zachowania: dostateczny plus ; zabrudzenia narożników, zwłaszcza rozległe prawego dolnego, pojedyncze małe dziurki po robakach tuż przy krawędziach, naddarcie górnego prawego marginesu ; ślady różnej głębokości zagięć dolnych narożników i ukośnego zagięcia na długości całego dok. ; czytelność tekstu zła: pospieszna, niedbała minuskuła gotycka, tekst ogólnie słabo czytelny, wyblakły, częściowo nieczytelny ; inicjał w pierwszy wierszu kaligrafowany (z przedłużeniem wzdłuż lewego marg.), inwokacja oddana większym modułem pisma ; inkaust wyblakły i wytarty ; zaplamienia i skreślenia? w tekście.