The website uses cookies. These are text data saved by the browser on the user's device. They are used for the proper functioning of the website, collecting statistical information about visitors and operating facilities for logged in users. By using the website, you consent to the use of cookies. The cookie settings can be changed in your browser. If you do not change these settings, you accept the cookies used on the website.

Show/Hide the side panel
×
  • Description
  • Structure
  • Notes
  • ID : BK 101
  • Copies: Mf 1498
  • Title : [Exhortationes fratrum O.M.O.].
  • Time and place of origin: 1517-1567
  • Physical description : 231 k. 16x10,5 cm
  • Binding : Skóra brązowa, wyciski ślepe, 16 w.
  • Remarks in binding : Oprawa w tekturę (zlepioną z zapisanej makulatury rękopiśmiennej) obciągniętą w brązową skórę z początku XVI w. Ślady wiązania na 2 pary rzemyków. Okładki ozdobiono wyciskami liści, po 10 z każdej strony, odgrodzone po bokach potrójnymi pociągnięciami strychulca. Linie te stanowią część ramek wypełnionych wewnątrz liniami w rombach (10x3x11x3). W środku pola okładki mieści się prostokąt z dwoma polami odciętymi u góry i u dołu. W tych małych prostokątach znajdują się po dwa wyciski: kielichy kwiatu 3-płatkowego, a na ich narożach małe rozetki. W środku zwierciadła (8x3 cm) wypełnionego małymi rombowymi stempelkami okrągły większy stempel z literami IHS. Na tylnej okładce: ramka z rzadkimi wyciskami trójlistnymi (6x2x6x2). Zwierciadło przekreślone po przekątniach na narożach rozetki; w powstałych w ten sposób trójkątach po jednym wycisku trójlistnym. Okładka miejscami na grzbiecie i narożach zniszczona.
  • Language: Łac., pol.
  • Content:
    • 'Nota contra illos qui dicunt quod fratres nostri equisitis curatis', non possunt confessiones audire. Scribitur in Elim dudum k. 37-38v.
    • 'Exposicio et verus intellectus secundum doctores' et Juristas capituli [...] Omnis utrusque sexus fidelis [...] k. 38v-39
    • Wypisy z postanowień dotyczących bernardynów k. 39-49
    • 'Nota quod nullum preiudicium est curatis eo quod fratres sunt dati eis', in cooperatores seu adiutores audiendi confessiones suorum subditorum k. 39-39v.
    • 'Nota de excomunicacione plebanorum vel sacramentorum denegacione suis subditis eo quod fratribus sine eorum licencia confitentur'. Sciendum quod subditi k. 39v-40v.
    • 'Utrum episcopi tenentur fratris extra suam diecesim morantes tamen quia habunt terrenos aliquos in sua diocesi presentatos recipere'. Habetur quod sic. quia licet non k. 40v-41
    • 'Copia quarundam literarum'. Reverendissime domine, domine graciosissime. Humili ex aspectu k. 41-42v.
    • 'Que priuilegia concessa ac' sede apostolica debent permanere inconcusa k. 42v-45v.
    • 'Qualiter procedatur in causis fratrum' circa iudices k. 46
    • 'Quod privilegia Religiosorum prelati servent'. Item in Cle[mentinis] de excess[ibus] prela[torum] capitula frequens et assidua k. 46-46v.
    • 'Contra eos qui prohiberent tribuere pauperibus elemosinam'. Item excomunicati sunt omnes temporales k. 46-47v.
    • 'Copia Monicionis contra prohibentes elemosinam tribuere' Johannes [Łaski] dei gracia sancte ecclesie Gneznensis Archiepiscopus [...] Principaliter virtute clausule quod si non k. 48-49v.
    • "De seruitutibus rusticorum prediorum" k. 49v-50v.
    • Wypisy z dokumentów k. 51-56
    • Sigismundus dei gracia Rex Poloniae [1] [...] Religiosis fratribus patri Ministro [...] ordinis sancti Francisci conventualibus in Regno Poloniae [...] Cum summis affectionibus desideramus k. 51-52
    • Anno domini [1523] die [23] mensis Septembris in Sqwyrnyewyce k. 52v-53v.
    • Bulla exempcionis a solucione quarte. Dilectis filiis universis fratribus ordinis minorum de obseruancia nuncupatorum. Julius papa secundus. Sacre religionis sub qua sedulum et devotum k. 53v-55
    • Sigismundus Universis et singulis presens transumptum inspecturis k. 55-56
    • Postanowienia dotyczące bractw k. 56-72
    • 'Concessio ad suscipiendos in confraternitatem ordinis'. k. 56-56v.
    • Bulla Urbani pape sic incipit: beneficia sanctorum officiorum [...] k. 56v.
    • 'Unde orte sunt confraternitates': Respondetur quod videntur habere auctoritatem a Christo k. 56v-57v.
    • 'Item ex S. Francisci racio' k. 57
    • 'Item ex auctoriate Gregorii Pape' k. 57
    • 'Collacio literarum confraternitatis confert multa bona'. k. 57v-59
    • 'Alie utilitates ascripcionis confraternitatum'. k. 59-60
    • 'Ex questione fratris Johannis de Libdow' k. 61-62v.
    • 'Conclusio'. Collacio diuinorum suffragiorum [...] k. 62v-65v.
    • Ut facilius possint reperiri contenta in constitucionibus martini quinti [...] [A]bsolvere nullus possit k. 66-72
    • Ustna tradycja o wypowiedziach wybitnych bernardynów k. 72v-73v, 81v.
    • 3. Et pueri disciplinam. [Dodano;] Litwani vero ista omnia k. 73
    • Revelaciones verissime fratri Nicolao de Ausmo. Quod octo milia demonum k. 73v.
    • [Dokończenie ze strony 73v:] Qualis nostra obediencia k. 81v.
    • Wypisy z dokumentów bernardyńskich k. 74-81v.
    • 'Marcus Provincialis Magister' [a Turri] k. 74-76
    • Leo Papa X. Universis. et singulis Archiepiscopis [...] Celebrato nuper auctoritate nostra capitulo generali k. 76v-79
    • Calixtus Papa in privilegio posuit, quod incipit: Ad perpepetuam rei memoriam k. 79v-80
    • Constituciones edite in sinodo Calisiensi a Reuerendissimo patre ac domino d. Jaroslao [Skotnicki] dei gracia archiepiscopo Gneznensi [...] A. d. 1451 [! powinno być 1357] Mense Januario. prima constitucio quod cum verbum k. 80v-81v.
    • "Promptuarium respondendi fratrum minorum ad obiecta occurencia" k. 82-95v.
    • "Incipiunt ordinaciones ad confraternitatem" k. 96-101
    • [9 punktów] Quas debent servare hii qui ad confraternitatem fratrum Minorum de observancia provincie Polonie k. 96-99
    • 'Sequitur forma confraternitatis noviter impetrata'. 'Apud sanctissimum dominum Paulum papam 3-um anno ab orbe redempto 1538' k. 99v-101v.
    • Exhortationes k. 102-114
    • Zbiór przepisów i wskazówek tyczących spowiedzi i odpustów k. 115-150v.
    • INRI 'Confessio generalis pro fratribus iuvenibus' k. 115-117v.
    • Alia Confessio k. 118-122
    • 'Notandum quod sunt aliqua peccata que habent annexam excommunicacionem' et tunc a peccato k. 122-124v.
    • 'Forma absolucionis pro quatuor vicibus, in quibus potest absolui diebus quibus maluerit: Quolibet anno prout habetur absolucio extraordinaria leo decimus concessit licenciam' [...] k. 124v-132
    • 'Alia forma absolucionis' k. 125
    • 'Item Leo decimus concessit finaliter' [...] 1532 k. 125v.
    • 'Forma plenissima absolucionis' [...] k. 126
    • 'Innocensius octavus concessit' k. 127
    • [Na dalszych kartach zezwolenia innych papieży w fragmentarycznych wyciagach: Julius II, Leo X, Pius II, Sixtus IV, Eugenius IV, Alexander VI, Martinus V, Alexander IV, Johannes XXII, Alexander V.] 'Indulgencie in favorem benefactorum ordinis concesse' k. 132-133
    • [Dalsze Sixtus IV, Martinus IV, Alexander VI.] 'Indulgencie a diversis summis pontificibus graciose concesse. Iohannes Papa XXII istas concessit. Inclinanti caput cum in ecclesia dicitur Jesus k. 133v-136
    • [Też Urbanus IV, Sixtus IV, Calixtus III, Innocencius IV, Clemens IV, Bonifacius IX, Alexander VI.] 'Indulgencie ecclesiarum et stacionum urbis Rome et aliarum festiuitatum et temporum et plenarie et omnes alie fratribus tantum Minoribus de observancia graciose concesse' k. 136v-141
    • 'Indulgencie aliarum festiuitatum tocius anni deuote hic videantur. In festo S. Andree Apostoli' sub titulo Ecclesie S. Petri k. 142-146
    • [...] 'Nunc autem' Anno d. 1518 [...] Leo papa X [...] k. 146v.
    • 'Item ex concessione Innocentii VIII' k. 147
    • In nomine sancte et individue Trinitatis [...] Noverint universi hoc presens publicum transumptum inspecturi quod nos Achilles de Grassis k. 148-148v.
    • 'Speculum consciencie de decem preceptis Primum' unum cole deum. In hoc precepto potest quis peccare k. 149-149v.
    • 'De septem peccatis mortalibus. Primo de superbia' k. 149v.-150v.
    • [Dialog: Pokusom diabła odpowiada werset Biblii.] "Incipiunt tentaciones demonis tentantis hominem de septem peccatis mortalibus [...] et statim sequitur defensio boni angeli custodis hominis [...]" k. 151-151v.
    • [Drobne wypisy z dzieł Tomasza z Akwinu.] k. 151
    • Nicolaus Italicus: De quinque lapidibus k. 152-153
    • I lapis: Pave vero presumere, loquentes intra rumpere [...] k. 152
    • II lapis: Alter lapis rectitudo [...] k. 152
    • III lapis: Lapis tercius mansuetudo [...] k. 152
    • IV lapis: Adhuc restat lapis quartus [...] religio [...] k. 152v.
    • [Poezje bez początku i tytułu] V lapis: Modo quintus lapis datur [...] k. 153
    • Ornamenta et documenta religionis k. 153-155
    • Ad ornatum nostri status loqui modo sum paratus k. 153-153v.
    • Nocumenta religionis k. 154-154v.
    • [Przepisy:] Ista sunt regulam iuvancia [...] impendiencia. Prelatus tenetur fratribus septem [...] Casus resarvati vicario Crimina k. 154v-155
    • [Teksty polskie (ze starą ortografią, może starsze od XVI w.) w związku ze spowiedzią, 10 przykazaniami i grzechami głównymi] k. 156-156v.
    • decem regule ad cognoscendum pecatum mortale k. 156-156v.
    • Notatki łacińskie z utworów róznych autorów: k. 157v-158
    • Wiersz polski o baranku z wosku święconym przez papieża, a od 1470 tylko przez papieża ! k. 158
    • [Krótkie teksty łacińskie de gracia z dzieł Mikołaja z Liry (Nicolaus de Lira)] k. 158v.
    • Dokumenty dotyczące bernardynów polskich k. 159-231
    • Concordia inter fratres Lithuanos et Polonos per Rdum p. fratrem Casparum de Chrembs provincie Polonie commissarium. k. 159
    • Cuius tenor sequitur: 1. Quod quattuor loca Lithuanie k. 159v-163
    • In nomine domini Amen. Constitutus personaliter in mei notarii publici testium que frater Caspar de Chremps k. 163v-165
    • Ex diffinitorio tocius capituli Lublinensis [...] 1528 decisum est k. 165v-166
    • Ex capitulo Opathoviensi celebrato a.d. 1529. Volunt omnino fratres> <patris quorum k. 166
    • Pro Lithuanis et Polonis ordinacio Capituli generalis facta A. 1529. in nomine domini Amen. Ego fr. Paulus Parmensis tocius ordinis minorum generalis minister k. 167-168v
    • In nomine domini Jesu Christi. Hec est tabula huius venerabilis congregacionis in conventu Annunciacionis prope civitatem Parme k. 169
    • Calumnia Litwanorum contra Polonos. Exponatur per Reverendissimum dominum Cardinalem Sanctorum quattuor-coram pontifice maximo k. 169v-172
    • `Casatum'. Ordinacio capituli Opathoviensis Anno 1529. Inhibemus insuper ne aliter k. 173-173v
    • [24 punkty.] Gracie conscienciarum, veneraciones, concessiones de uno facte pro R. P. Ministro provincie Polonie..., in capitulo nostro generali Bergensi et in urbe Roma. Ad pedes Summi pontificis Clementis septimi feliciter moderni optente A. d. 1523 k.175-182v
    • Clemens papa VII. Dilectis filiis ministris k. 183-184v
    • Forma absolucionis k. 184-185
    • [Wykaz klasztorów i ilości braci.] `Numerus provinciarum, locorum et fratrum tocius ordinis sancti Francisci observancie in capitulo apud Carpum conscripta A. d. 1522: provincie, loca, fratres': Romana k. 185v-187
    • Breve Clementis Pape septimi pro absolvendis et suscipiendis Luteranis ad sancte matris Ecclesie unitatem. Dilectis filiis ordinis minorumregularum obervancie... Vestre devocionis sincerita[s] quam erga deum [...]" k. 187v-188v
    • Anno d. 1561 Eodem a. provincie alatum. Omnium privilegiorum fratrum minorum de observancia [...] confirmacio per S.D.B. Pium [...] Pius Papa IV ad perpetuam rei memoriam Ex Clementi sedio k. 189-205v
    • [Formuła transumptu dla powyższego dokumentu.] Universis et singulis presens transsumptum inspecturis Nos Clemens Moniliamus SRE Presbiter Cardinalis k. 206
    • Bulla conformacionis et nove concessionis privilegiorum omnium ordinum mendicancium [...] Pii pape V motu proprio Rome A. 1567 k. 207-231
    • [Formuła transumptu dla powyzszego dokumentu.] Nos Clemens Monilianus miseracione divina> <ad instanciam RPF. Anthonii a Monelia k. 231v
    • [Drobne łacińskie notatki] k. II-III
    • [m. in. o homicidium] k. II
    • [m. in. de passione Christi] k. IIv.
    • [m. in. tytuł: 3-a pars] k. III
    • de passione Christi k. II
    • Exhortationes fratrum O.M.O. k. 1-16v.
    • INRI Exhortacio pro eligendo sive electione discreti ad capitulum provinciale k. 1-6v.
    • Exhortacio pro observancia votorum k. 7-15v.
    • Pro uno v el pro pluribus fratribus forma obediencie k. 16-16v.
    • Formularz bernardynów prowincji polskiej z początku XVI w. k. 17-38v.
    • Litere ad Capitulum vocatorie k. 17-18v.
    • Vocatoria ad capitulum k. 18v-20
    • Sequitur suprascripcio k. 20
    • In electione discreto [...] hec est electio discreti loci nostri immaculate [...] Marie ad presepe apud Cobilin [...] 1527. 17. VIII k. 20v.
    • Alia forma provincialis discreti [...] 1511 k. 21v.
    • Electio diffinitoris. 11. X. 1527 k. 22
    • Testimoniales pro discreto ad capitulum. 12. V. [S. Marie de Angelis apud Costhan congregatis]. k. 22v.
    • Alia pro discreto ad capitulum provinciale k. 23
    • Forma discreti ad capitulum generale [...] 5. V. 1514. k. 24
    • Forma tabulae capituli [...] Cracovie 8. IX. 1526. k. 24v-25
    • [Wylicza 25 klasztorów bernardyńskich XVI w. w Polsce] Ordo locorum provincie nostre k. 25-26
    • Forma gwardianatus [...] 16. IX. 1527. k. 26-26v.
    • Forma comissarii ad generale capitulum k. 26v-27v.
    • 'Obediencia pro discreto aut commissario ad capitulum generale'. 9. I. 1517. k. 27v-28
    • 'Formula commisionis provincie'. 5. IV. 1527 [...] Raphaeli de Proscheuice. k. 28v-30
    • 'Commissio custodis per ministrum'. k. 30-31
    • 'Obediencia custodi seu commissarii'. Cobilin 6. VIII. k. 31v.
    • 'Gwariani pro necessitate'. k. 31v-32
    • 'Petenti ad presenciam rdi patris Ministri'. 'Pro ordinibus suscipiendis'. k. 32-32v.
    • 'Vel sic Eadem'. k. 33-33v.
    • 'Pro elemosine congregande'. k. 33v.
    • [Różne notaty i zapiski] k. 34-39
    • 'Quedam pulcra valore Salutaciones'. Salutes plurimas cordiali amora conexus [...] k. 34-35
    • 'Etiam pulcre valedictiones'. Tu felix vale k. 35v-36v.
  • Provenance:
    • Ze zbiorów Tytusa Działyńskiego?
    • bernardyni Polska
  • Subject keywords :
    • Franciszkanie 16 w.
    • Duchowość zakonna 16 w.
    • Wiersz polski 16 w.
    • Reguły i konstytucje zakonne 16 w.
  • Remarks:
    • Dokument z XVI w., z częścią z XV w., w której kilka tekstów po polsku.
    • K. 7-15v: tekst z glosami polskimi: jauna, szwyebodne, rzadne, wazne, wązel trudny, obyczay rządny, uzytek potrzebny, roztropne wybyeranje, proste umyszlenye, srogye karanye. K. 37-38v: m. in. dopisano adresy do Jan z Tęczyna, wojewody sandomierskiego (zm. 1541 lub 1553), i Macieja Drzewickiego, prepozyta włocławskiego, kustosza łęczyckiego (zm. 1575).
    • Na wyklejkach krótkie notatki dotyczące treści rękopisu, na k. II podobnie: m. in. de passione Christi. Opis Kętrzyńskiego: Dz. teol. 110; Celichowski: I F 101 (zakony).
    • Pismo humanistyczne różnych rąk w 1 kolumnie z różnego czasu. Większa część ma czerwone inicjały i tytuły, większych ozdób brak.
    • Kilka kart wyciętych, brakuje końcowych w składce. Wyklejki - k. I i III, k. II - ochronna.
    • Kodeks ma znaczenie dla historii zakonu bernardynów w Polsce w XVI w.
  • Studies: Por. teksty, które znają Ann. Min.; K. Kantak, Bernardyni polscy, T. 1. Lwów 1933 s. XX i 290-291

[Exhortationes fratrum O.M.O.].

  1. 1517