The website uses cookies. These are text data saved by the browser on the user's device. They are used for the proper functioning of the website, collecting statistical information about visitors and operating facilities for logged in users. By using the website, you consent to the use of cookies. The cookie settings can be changed in your browser. If you do not change these settings, you accept the cookies used on the website.

Show/Hide the side panel
×
  • Description
  • Notes
  • Sygnatura: BK 00280
  • Kopie: Mf 423
  • Tytuł:
    • Kodeks Opalińskiego
    • Akta do panowania Stefana Batorego króla Polski 1583 roku: listy, instrukcje, relacje poselskie.
  • Miejsce i czas powstania: 16 w.
  • Opis fizyczny: 177 k. 32x20 cm
  • Oprawa: skóra brązowa ozdobna, złocenia, superekslibris, 16 w.
  • Język: Pol., łac.
  • Zawartość:
    • 20. "Listh od [...] Baranowskiego do [...] marszałka coronnego [Andrzeja Opalińskiego], Kraków 21.02. 1583" k. 52-53 Odprawa posłów tatarskich, król bawi w Niepołomicach, Andrzej Batory proboszczem miechowskim, kościół św. Barbary w Krakowie otrzymali jezuici, Dniepr pod lodem
    • 21. "Listh od xiędza Golskiego do [...] marszałka coronnego [Andrzeja Opalińskiego], Kraków [10-11.02.] 1583" k. 53v-55 O poselstwie tureckim i tatarskim, Dniepr zamarzł i Tatarzy cofnęli się o trzy mile, hetman z wielkim wojskiem ciągnie na Litwę
    • 22. "Martinus [Gerstmann] episcopus Vratislaviensis marschalco Regni [Andreae Opaliński], Nysa 22.02. 1583" k. 55v-58 Sprawy sporne polsko-śląskie
    • 23. "Respons na tenze listh x biskupa wroczlawskiego [Marcina Gerstmanna] od [...] marszałka coronnego [Andrzeja Opalińskiego], Kalisz 20.03. 1583" k. 58v-61 Próby załatwienia sporów przez Jakuba Brzeźnickiego kanonika poznańskiego, sprawa barona Baltazara Kitlitza, który pojmał i trzyma w więzieniu poddanego z Włoszakowic, spór Jana Mutzelink de Bolxen z Maciejem Komorskim z Jarocina
    • 24. Wiadomości od x. Golskiego? do nieokreślonego adresata], b. m. d.; lub [ksiądz Jan Piotrowski do Andrzeja Opalińskiego] [1583]" k. 62-68 Wyjazd Jakuba Brzeźnickiego do Wrocławia w sprawach granicznych, skargi na Baltazara Kitlitza, cesarz zamierza dać arcyksięciu Maciejowi księstwo opolskie i raciborskie oraz mianować go starostą generalnym śląska
    • 25. Nowiny, przesłane przez Jana Piotrowskiego Andrzejowi Opalińskiemu] Venetiis Xa Januarii 1583" k. 69-70 Opis klęski zadanej Turkom przez Persów
    • 26. Zamieszki religijne w Niemczech b. m. d. 1583]" k. 70v-72 Rozruchy z powodu wprowadzenia kazań kalwińskich w Kolonii, złożenie elektora z biskupstwa kolońskiego i wynikłe stąd zamieszki [Gebhard II Truchsess von Walburg usunięty został 01.04. 1583]
    • 27. "Colonia 27 Decembris Anno 1582" k. 73-74 Rozruchy religijne w Niderlandach, zacięte spory między luteranami i kalwinami
    • 28. "Copia declarationis archiepiscopi Coloniensis quatuor consulibus et duodecin viris Bonennsibus praesentibus Anno Domini 1583 in faesto Natalis Christi infra 2 et 3 horam, Bonn 19. 12. 1587" k. 74v-75 Broni się przed zarzutem zamiaru zamienienia arcybiskupstwa we własność dziedziczną. Ponieważ Bóg wywiódł go z ciemnościpapiestwa i doprowadził do poznania czystego słowa Bożego, pragnie na tym stanowisku służyć swoim poddanym. Ustąpi z archibiskupstwa, gdy będzie chciał lub gdy umrze
    • 29. Sprawy arcybiskupstwa w Kolonii], Wiedeń 28.01. 1583" k. 76 Nuncjusz apostolski wyrusza do Kolonii i Monachium, aby razem z kardynałem austriackim, synem arcyksięcia Ferdynanda, wszcząć proces kanoniczny przeciw Gebhardowi, w razie potrzeby ucieknie się do pomocy "brachii saecularis, nie może bowiem dopuścić do zagłady tamtejszego kościoła
    • 30. "List od iednego przyacziela [Jana Piotrowskiego] do [...] marszałka coronnego [Andrzeja Opalińskiego]", b.d. Lwów 1583]" k. 77-83 Król godzi Opalińskiego z Górką, mówi się o weselu Zamoyskiego, Turcy wyprawiają się na Persję, do Złoczowa przyjechał z Krakowa Samuel Zborowski, miał kilkunastu ludzi i 7 koni tureckich, król posłał do niego Kazimirskiego z upomnieniem, znaleziono paszkwil przeciw królowi, sąd nad Węgrami, którzy zabili swego kapitana
    • 31. "Copia listhu od pana kyowskiego [Michała Wiśniowieckiego] do hetmana i kanclerza Jana Zamoyskiego]", b.d. 04.02. 1583]" k. 83v-85
    • 32. Do marszałka koronnego Andrzeja Opalińskiego, b. m. d. 1583]" k. 85v-87 Kanclerz odprawia sądy żołnierskie i ustanawia artykuły żołnierskie, jak się zachować na leżach zimowych; kara dla porucznika Broniewskiego za pomordowanie i pobicie kilku chłopów; pogrzeb kasztelana bełskiego
    • 33. "Stephanus [Batory [...] rex Poloniae [...] Andreae Opaliński ] marschalco Regni, Niepołomice 09.03. 1583" k. 87v-88 Opaliński ma wpłynąć na Andrzeja Górkę kasztelana międzyrzeckiego, aby zaprzestał dochodzeń prawnych przeciw Jerzemu Braunowi, utrudnia to bowiem rozmowy króla z cesarzem
    • 34. Georgius a Braun liber baro in Warttenberg et Bralin S. Caesareae Majestatis consiliarius et praeses Camerae Sylesiarum Stephano Batory regi Poloniae], Wrocław 30.01. 1583" k. 88v-91 W sprawie napadu na prowincję śląską Andrzeja Górki przy pomocy Stanislawa Zaremby i Adama Mieleckiego najętych za pieniądze 2 1578 r., o zranieniu i uprowadzeniu w niewolę Jerzego Brauna
    • 35. "Listh od [...] Wojciecha] Zaiąnczkowskiego podstarościego [...] marszałka coronnego [Andrzeja Opalińskiego], Poznań 1583 [25.03.]" k. 92 Donosi, że oddał Andrzejowi Górce list królewski w sprawie Jerzego Brauna pisany do Andrzeja Opalińskiego. Dziwi się, że jego wplątują w tę sprawę a nie Adama Mieleckiego
    • 36. "Ex literis Amuratis Turcarum imperatoris ad [...] Stephanum [Batory] Poloniae regem, Constantynopoli die 16 Martii Anno 9. 9. i [1583]" k. 93-94 Dalsza interwencja w sprawie darów i pieniędzy z Moskwy dla Tatarów, które miały być zrabowane w Polsce. Doszła też wiadomość, że król zbiera wielkie wojska przeciw Tatarom
    • 37. "Odpis [Stefana Batorego króla Polski] cesarzewi tureczkiemu [Amuratowi III], Krakow 31.05. b. r. [1583]" k. 95-99 Król wysłał Tatarom upominki nawet w czasie trzykrotnej wyprawy na Moskwę, chociaż oni mając obowiązek uderzyć na Moskwę, tego nie uczynili, w zamian za to król otrzymuje obelżywe listy od tych, którzy spiskowali z wrogiem i brali od niego upominki gdzieś zagrabione poza granicami Polski
    • 38. [Do marszałka koronnego Andrzeja Opalińskiego od Wojciecha Zajączkowskiego?]", b.d. 1583]" k. 99v-108 Żołnierze muszą opuścić leże rohatyńskie i szkody wyrządzone należy im potrącić, król obrażony na Stanisława Górkę, chce godzić go z marszałkiem, sprawa wsi po staroście nakielskim, pobicie Tatarów, śmierć i pogrzeb Przełęckiego sędziego grodzkiego, gościna kanclerza i Andrzeja Batorego w Gródku u woj. podolskiego Mikołaja Mieleckiego, przyjazd do Przemyśla, Podlodowski wyjeżdża po konie do Arabii, posyła wydrukowany w Krakowie Dialog o sejmie warszawskim, Wielkopolska przeciw podatkom, przyjechał Krzysztof Zborowski
    • 39. Jan Zamoyski kanclerz i hetman wielki koronny do marszałka koronnego Andrzeja Opalińskiego], Kraków 29.03. 1583" k. 108v-190
    • 40. "Stephanus Batory rex Poloniae Andreae Opaliński marschalco Regni, Niepołomice 28.03. 1583" k. 110 O wyjazd do granic państwa naprzeciw Gryzeldy Batorówny, wojewodzianki siedmiogrodzkiej, i o wzięcie udziału w jej zaślubinach z kanclerzem Janem Zamoyskim
    • 41. [Wiadomości dworskie] Die Martii [1583]" k. 111-112 Sąd nad Jerzym Russockim synem kasztelana nakielskiego Franciszka o zabicie Jakuba Jaskóleckiego
    • 42. "Condicie jednania i intercyssa [między Russockimi a Jaskóleckimi o zabicie Jakuba Jaskóleckiego], Kalisz 08.04. 1583" k. 113-118
    • 43. "List Curfirszta brandenburskiego [Jana Jerzego] do króla Jego Mosci [Stefana Batorego], Kolonia nad Szprewą 24.02. 1583" k. 118v-120 Po wielu latach wojny doszło do tego, że brat króla Francji Francois d'Alencon chce ją podbić, a król Hiszpanii utrzymać, Belgia zaś żadnemu z nich nie sprzyja, za slaba jest jednak, by bronić swoich praw, płynie więc krew chrześcijańska
    • 44. "Respons króla [Stefana Batorego] na listh curfirszta brandenburskiego [Jana Jerzego], Krakow 01.04 b. d. [1583]" k. 120v-121 Z listu dowiedział się nie dosyć dokładnie, czy cesarstwu zagraża niebezpieczeństwo zewnętrzne, czy też od zamieszek wewnętrznych. Król ma nadzieję, że książęta chrześcijańscy obronią się od niewoli i doprowadzą do zgody wewnętrznej
    • 45. "Anna [...] krolowa Polski [do Andrzeja Opalińskiego?], Warszawa 04.04. 1583" k. 122 Staje w obronie Jerzego Russockiego, który "pomowion jest snać niewinnie [...] o zamordowanie Jaskóleckiego y zathym w barzo srogie więzienie podan iesth"
    • 46. "Stephanus [...] rex Poloniae [marschalco Regni Andreae Opaliński], Krakow 05.04. 1583" k. 122v Król zaprasza Opalińskiego na wesele kanclerza Jana Zamoyskiego z swoją synowicą do Krakowa na 12 IV 47. "Martinus [Gerstmann] episcopus Vratislaviensis [Andreae Opaliński marschalco Regni], Nysa 09.04. 1583" k. 123-124 Jan Konarski kasztelan kaliski z setką ludzi w lesie Zygmunta Kurtzbacha wyciął mnóstwo drzew i wywiózł, uprowadził także wozy z towarami; Kurzbach złożył na to skargę w sądzie poznańskim do tej pory bez skutku
    • 1. "List iednego przyacziela [Jana Piotrowskiego] do pana marszałka coronnego [Andrzeja Opalińskiego], Kraków 08.01. 1583" k. 6 Tatarzy leżą u granic i żądają upominków, hetman udał się do wojsk ruskich, wysłano tam uniwersały, przyjazd posłów wojewody wołoskiego, wyjazd króla na "kilka niedziel" do Niepołomic
    • 2. "List krolia Jego Miłości [Stefana Batorego] marszałkowi wielkiemu coronnemu [Andrzejowi Opalińskiemu], Kraków 13.01. 1583" k. 6v-14v Napady Kozaków na Oczaków, Białogród, ziemie wołoskie, zagrożenie tatarskie i tureckie, konieczność wysłania odpowiednich komisji
    • 3. "Slowa ostatnie czara Przekopskiego [Mehmeda II] do posla czo bel u niego z listhu tegosz posla wyięthe", b.d. 1583]" k. 14v-15 Domaga się wyrównania szkód, poskromienia i ukarania Kozaków, usunięcia ich znad Dniepru, żąda też upominków i lepszego traktowania jego posłów
    • 4. "List od czara przekopskiego [Mehmeda II] ktory goniecz Jego Krolewskiej Mosci w Crakowie die quinta Januarii Anno 1583 oddal" k. 15v-17 Dziękuje za upominki i za odebranie Kozakom darów przesyłanych przez cara moskiewskiego chanowi tatarskiemu
    • 5. "Przepis listhu Machmet Gireia czara przekopskiego", b.d. ok. 1583]" k. 17v-20 Skarga na samowolę, napady i rabunki kozackie
    • 6. "Drugiego listu czarskiego [Mehmeda II] przepis", b.d. ok. 1583]" k. 21 Chan żąda powtórnej wypłaty 5000 złotych skradzionych jego gońcowi
    • 7. "Przepis listu od czeszarza tureczkiego [Mehmeda II] do Jego Krolewskiej Mosczi [Stefana Batorego] z tureczkiego na polskie przelozono", b.d. ok. 1583]" k. 22-24 Interwencja sułtana w sprawie skarg chana krymskiego Mehmed Gireja na Kozaków
    • 8. "Drugiego listu od czeszarza tureczkiego [Amurata III] przepis", b.d. ok. 1583]" k. 24 Usunięcie wojewody wołoskiego Jankula, mianowanie wojewodą Piotra[???], należy powściągać Kozaków od napadów
    • 9. "Trzeciego listu od czeszarza tureczkiego [Amurata III do króla Stefana Batorego] przy ktorym bel przeklad lacinski przepis, Konstantynopol 28-29.02. [1583]" k. 25 Skarga na Kozaków
    • 10. "Listu od Sinan basse przepis", b.d. ok. 1583]" k. 25v-27 Te same skargi na napady Kozaków, na zagrabienie darów przesłanych przez cara
    • 11. "Przepis listu od [Stanisława] Golskiego strażnika [polnego do króla Stefana Batorego], Bar 16. 12. 1582" k. 27-28 Ludzie z województwa bracławskiego z Niemirowa i Przyłuki zabrali kilka tysięcy owiec, o które dopomina się sędziak tehiński; Tatarzy przeprawili się przez Dniestr i zalegają w pobliżu zamków ukrainnych
    • 12. "Stephanus Batory rex Poloniae [...] ad sultan Amurath, Kraków 18.02. 1583" k. 28v-33 Odpowiedź króla na wszystkie zarzuty stawiane w poprzednich listach
    • 13. "Ad Ziaus Bassam [Stephanus Batory rex Poloniae]", b.d. Kraków 18.02. 1583]" k. 33-35 Jak w liście poprzednim
    • 14. "Od wielkiego hospodara [Stefana Batorego do chana Mehmed Gireja]", b.d. 18.02. 1583]" k. 35-39 Odpowiedź na wszystkie zarzuty chana stawiane w poprzednich listach
    • 15. "List [...] canczlerzen [!] [Jana Zamoyskiego] marszałkowi coronnemu [Andrzejowi Opalińskiemu], Niepołomice 22.01. 1583" k. 39-40 Chodzi o wsie po śmierci Rafała Leszczyńskiego, o które ubiegał się Opaliński, Srzeński i Stanisław Górka, a zostały przydzielone żołnierzom, którzy brali udział w wyprawie na Moskwę
    • 16. "List iednego przyiacziela [Jana Piotrowskiego] do [...] marszałka coronnego [Andrzeja Opalińskiego]", b.d. ok. 1583]" k. 41-47 Wiadomości jak wyżej
    • 17. "Sprawa pana miedzyrzeczkiego [kasztelana Andrzeja Górki] s panem canczlerzem [Janem Zamoyskim] o Sczebrzeszyn", b.d. ok. 1583]" k. 48 Andrzej Górka sprzeda Zamoyskiemu Szczebrzeszyn, jeśli on jako opiekun spowoduje syna podskarbiego Rokosowskiego do sprzedaży Szamotuł i Sierakowa
    • 18. "Wypiss z listu Jego Mosci pana [kasztelana] miedzyrzeczkiego [Andrzeja Górki]", b.d. ok. 1583]" k. 49-50 W dalszym ciągu sprawa kupna Szczebrzeszyna, Szamotuł i Sierakowa
    • 19. Listh od krola Jego Mości [Stefana Batorego] do [...] marszałka coronnego [Andrzeja Opalińskiego], Niepołomice 13.02. 1583" k. 51 Posyła syna zmarłego, znacznego męża Pawła Bamfi, na naukę do kolegium jezuitów w Poznaniu
    • 48. [Jan Zamoyski hetman i kanclerz wielki koronny do Andrzeja Opalińskiego marszałka w. koronnego], Kraków 25.04. 1583" k. 124v Dziękuje za gotowość wyjazdu do granicy kraju po synowicę króla, Gryzeldę Batorównę
    • 49. "Stanislaus Karnkowski archiepiscopus Gnesnensis in capitulo generali, Gniezno 30.04. 1583" k. 125-129 Dokument erekcyjny, na mocy którego mającemu powstać kolegium kaliskiemu jezuitów nadaje na własność wsie arcybiskupie: Sławno z folwarkiem w kluczu gnieźnieńskim, Kokanin z folwarkiem Listowo i Żychowo w kluczu opatowieckim
    • 50. "List od X Brzezińskiego [Jakuba Brzeźnickiego] do [...] marszałka coronnego [Andrzeja Opalińskiego]", b.d. 1583]" k. 129-130 Spotkanie w Pobiedziskach arcybiskupa Stanisława Karnkowskiego z Stanislawem Górką woj. poznańskim oraz Górki z Łukaszem Kościeleckim biskupem poznańskim. Mają oni przedłożyć arcybiskupowi warunki pojednania
    • 51. "List X biskupa wileńskiego [Jerzego Radziwiłła] iako administratora w Inflanciech od [Olbrychta] Oborskiego rothmistrza, Skudy 25.05. b. d. [1583]" k. 130v-134
    • 52. O przÿesdzie synowiczy kroliewski ktora szła za pana canczlerza [Jana] Zamoyskiego, b. m. 22.05. -14.06. [1583]" k. 134-141 Dokładny opis orszaku, przyjęcia, zaślubin i weselnej uczty Gryzeldy Batorówny z Janem Zamoyskim oraz wiadomości polityczne: o braku żołdu dla wojska, o Inflantach, pertraktacjach z Gdańskiem o cło morskie, sprawa między Andrzejem Leszczyńskim a Sobockim i Grudzińskim o wsie koło Kalisza
    • 53. "Stefan Batory król Polski [uniwersał], Kraków 06.06. 1583" k. 142 Uniwersał do wszystkich, u których są jeńcy moskiewscy, o sprowadzenie ich na granicę orszańską lub smoleńską w celu obustronnej wymiany lub okupu
    • 54. "Legationis praescriptum Sacrae Regiae Majestatis [Stephani Batory] ad [...] principem dominum Augustum Saxoniae ducem Sacri Regni imperii marschalcum principem electorem datum [...] Joanni Miszkowski SRM secretario Cracovie die mensis Junii Anno [MD]LXXXIIIo" k. 143-144 O ustalenie terminu z obu stron w sprawie spotkania się z odpowiednimi dokumentami dotyczącymi zwrotu posagu Zofii Jagiellonki, żony Henryka II księcia brunświckiego
    • 55. Andreas Opaliński marschalcus Regni Stephano Batory regi Poloniae], b. m. d. 1583" k. 145 Prosi o starostwo nakielskie dla siebie lub swego 17-letniego syna po tragicznej śmierci w Kaliszu Stanislawa Kościeleckiego z rąk swego wuja Mikołaja Działyńskiego
    • 56. Andreas Opaliński marschalcus Regni Stephano Batory regi Poloniae], Radlin 09.07. 1583" k. 146 Prosi powtórnie o starostwo nakielskie, nie mogąc jednak piastować dwóch urzędów grodzkich, starostwo nakielskie oddałby Krzysztofowi Kościeleckiemu z częścią dochodów zostawiając sobie: wsie, sołectwo, wójtostwo, młyny
    • 57. "Listh od iednego przyacielia [Jana Piotrowskiego] do [...] marszałka koronnego [Andrzeja Opalińskiego]", b.d. 1583]" k. 147-150 Zgoda królewska j/w., plotki dworskie o romansie króla z córką starosty niepołomickiego, skargi moskiewskie na wojewodę witebskiego Stanislawa Paca, 20 000 okupu moskiewskiego za więźniów, samowola Kozaków i Samuela Zborowskiego na granicy wołoskiej i tureckiej, narady jak ukarać Zborowskiego
    • 58. "Listh od pana gnieźnieńskiego [kasztelana Jana Zborowskiego] do [...] marszałka coronnego [Andrzeja Opalińskiego], Kraków 29.07. 1583" k. 150v-152 Dziękuje za przyznanie dwuletniej intraty gdańskiej, skarga na panoszenie się Węgrów "co ogrzawszy się sobolmi a obetkawszy złotem, srebrem do Węgier odiachali, ci co tu są ze wrzaszow iakiemi pany", skarga na los Samuela i rodu Zborowskich, Samuel w Złoczowie, woj. Sandomierski Stanisław Szafraniec odesłał królowi województwo i starostwo "ze Panu nie chce być niwczym zobowiązan"
    • 59. "Praescriptum legationis ad [...] Daniae regem [Fridericum II] datum [...] Jacobo Ponetovio pincernae Lanciciensi et Sacrae Regiae Majestatis [Stephani Batory] secretario, Cracoviae die quinta mensis Julii Anno Domini MoDo LXXXVIIIo" k. 152v-166 W sprawie o Inflanty między Danią, Polską i Szwecją
    • 60. "Relacia [...] Jacobi] Ponethowsky ex legacione Danica", b.d. IX 1583]" k. 167-175 Opis wyczekiwania na przyjęcie u króla od lipca do września
    • 61. "Responsum Sacrae Regiae Majestatis Daniae [Friderici II] Serenissimi Poloniae regis [Stephani Batory] oratori [...] Jacobo Ponetovio datum Hadersleviae die 2 Septembris Anno 1583" k. 175v-177 [brak zakończ.] Chodzi o pośrednictwo w sporze polsko-szwedzkim w sprawie Inflant oraz o biskupstwo kurońskie
  • Proweniencja:
    • Ze zbioru Andrzeja Opalińskiego
    • "JAB" - [monogram k. 5]
  • Hasła przedmiotowe:
    • Anna Jagiellonka (królowa Polski ; 1523-1596)
    • August (książę saski ; 1526-1586)
    • Bamfi Paweł
    • Baranowski, Wojciech abp gnieźn. sekr. w. kor. (1548-1615)
    • Broniewski por.
    • Brzeźnicki Jakub sufragan pozn. (1540-1604))
    • Dzierżak Krzysztof dworzanin królewski
    • Fryderyk II (król Danii ; 1534-1588)
    • Górka Andrzej klan międzyrzecki (1534-1583)
    • Górka Andrzej klan międzyrzecki (1534-1583)
    • Grudziński
    • Jankul woj. wołoski
    • Jaskólecki Jakub
    • Kitlitz Baltazar baron
    • Komorski Maciej z Jarocina
    • Konarski Jan klan kaliski (1526-1599)
    • Krasiński Stanisław archidiakon krakowski sekretarz królewski 1534-1598
    • Kurtzbach Zygmunt (1547-1579)
    • Leszczyński Andrzej wda brzesko kujawski sta nakielski (1559-1606)
    • Mehmed II (sułtan Turcji ; 1430-1481)
    • Mielecki Adam
    • Mielecki Mikołaj wda podolski hetman wlk. kor. (ca 1540-1585)
    • Murad III sułtan Turcji (1546-1595)
    • Mutzelink Jan de Bolxenn
    • Oborski Olbrycht rotmistrz
    • Podlodowski
    • Ponetowski Jakub poseł
    • Przełęcki sędzia grodzki
    • Radziwiłł Jerzy (1556-1600) bp krakowski wileński kardynał
    • Rokossowski Jan syn Jakuba podskarbiego kor. dziedzic Szamotuł (1574-1598)
    • Russocki Jerzy syn kaszt. nakiel. Franciszka
    • Sobocki
    • Srzeński Feliks sta i wda płocki sta malborski (1502-1554)
    • Stefan Batory (król Polski ; 1533-1586)
    • Szafraniec Stanisław wojski sandomierski klan biecki (ca 1525-1598)
    • Szczyt Jerzy
    • Truchsess Waldburg Gebhard von bp Kolonii (1547-1601)
    • Wiśniowiecki Michał sta owrucki (?-1616)
    • Zamoyska Gryzelda z Batorych wojewodzianka siedmiogrodzka (1569-1590)
    • Zamoyska Gryzelda z Batorych wojewodzianka siedmiogrodzka (1569-1590)
    • Zamoyska Gryzelda z Batorych wojewodzianka siedmiogrodzka (1569-1590)
    • Zamoyski Jan kancl. wlk. kor. hetman wlk. kor. (1542-1605)
    • Zamoyski Jan kancl. wlk. kor., hetman wlk. kor. (1542-1605)
    • Zaremba Stanisław
    • Zborowski Jan hetman nadw. kor., klan gnieźnieński (1538- 1603)
    • Zborowski Jan sta stobnicki
    • Zborowski Krzysztof podczaszy kor. (?-1593)
    • Zborowski Krzysztof podczaszy kor. (?-1593)
    • Zborowski Piotr wda sandomierski krakowski (?- 1580)
    • Zborowski Samuel rotm. skazany na banicję za morderstwo (ca 1540-1584)
    • Zborowski Samuel rotm. skazany na banicję za morderstwo (ca 1540-1584)
    • Zofia Jagiellonka (księżna brunszwicka ; 1522-1575)
    • Jezuici 16 w.
    • Korespondencja dyplomatyczna 16 w.
    • Protestanci 16 w.
    • Luteranie 16 w.
    • Tatarzy 16 w.
    • Listy 16 w.
    • Dyplomacja 16 w.
    • Kozacy 16 w.
    • Nauczanie 16 w.
    • Ślub i wesele 16 w.
    • Belgrad (Serbia) 16 w.
    • Dania 16 w.
    • Gdańsk (woj. pomorskie) 16 w.
    • Inflanty 16 w.
    • Kolonia (Niemcy) 16 w.
    • Litwa 16 w.
    • Niderlandy 16 w.
    • Niemcy 16 w.
    • Oczaków (Ukraina) 16 w.
    • Sieraków (woj. wielkopolskie) 16 w.
    • Śląsk 16 w.
    • Szamotuły (woj. wielkopolskie) 16 w.
    • Szwecja 16 w.
    • Turcy 16 w.
    • wojsko polskie 16 w.
  • Uwagi:
    • Papier z orłem dwugłowym; pismo jednej ręki, duże, wyraźne, w rządkach szerokich
    • Oprawa rękopisu jest charakterystyczna dla zbiorów Andrzeja Opalińskiego, marszałka wielkiego koronnego: skóra brązowa, bogato zdobiona z wyciskami złoconymi, ornamentami linealnymi i listkami roślinnymi oraz z superexlibrisem składającym się z herbu Łodzia z klejnotem o pawich piórach, po których obu stronach wyciśnięte litery właściciela: A-O., Andrzej Opaliński. Brak jednak umieszczanej często dewizy (patrz BK 279): In manu Dei sortes mee! Atrament intensywny rozlewający się i uszkadzający w niektórych miejscach papier
    • Na k. 4: "Annus Domini Millesimus Quingentesimus octuagesimus tertius"
    • k. 2-3, 5 wolne
    • Kopiariusz Andrzeja Opalińskiego z roku 1583 należy do najbardziej urozmaiconych pod względem treści, podaje bowiem nie tylko wydarzenia historyczne, ale także drugorzędne, do poznania ówczesnych obyczajów. Wiadomości od zaufanych sekretarzy, jak: Jan Piotrowski, sekretarz królewski, Golski, Baranowski, Zajączkowski; korespondencja od króla Stefana Batorego i Jana Zamoyskiego.
    • Zaszczyt, jaki spotkał Opalińskiego, aby w imieniu króla podejmował na granicy Gryzeldę Batorównę oraz zaproszenie na ślub i ucztę weselną, jest na pewno powodem umieszczenia w rękopisie obszernej relacji z tej uroczystości.
    • Karty 1-5 puste, na karcie 4 data: 1583 (słownie)
  • Katalogi:
    • Niesiecki VII, 4, 304
    • Niesiecki IV, 171-172
  • Opracowania: Rękopis ten nie był jak dotąd należycie wykorzystany ani w pracach dotyczących okresu panowania Stefana Batorego, ani w wydawnictwach źródłowych - zob. K. Szuster, O kopiariuszach Andrzeja Opalińskiego [w:] Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej T. 7 Kórnik 1959 s. 59-62 61. Responsum Sacrae Regiae Majestatis Daniae [...] - druk: Albertrandi op. cit. s. 327-329 57. Listh od iednego przyacielia [Jana Piotrowskiego [...] - druk: Mosbach op. cit. s. 208; Ż. Pauli, Pamiętniki do życia i sprawy Samuela Zborowskiego [...] Lwów 1846 s. 19-36; L. Siemieński, Pamiętniki o Samuelu Zborowskim, Poznań 1844 s. 5-21 55. Andreas Opaliński marschalcus Regni Stephano Batory [...] - druk: B. Paprocki, Ogrod królewski [...] Praga 1599 k. 233 54. Legationis praescriptum Sacrae Regiae Majestatis [...] - druk: Albertrandi op. cit. s. 283-284 52. O przÿesdzie synowiczy kroliewski [...] - druk: Archiwum J. Zamoyskiego T. 3 s. 159 nr 831; M. Piskorzewski, Ad Illustrissimum Joannem Zamoyski [...] cancellarium [...] De nuptiis cum [...] Griselide Bathorea [...] contractis idibusque Junii celebratis Cracoviae 12583 49. Stanislaus Karnkowski archiepiscopus Gnesnensis [...] - druk: zob.: J. Korytkowski, Arcybiskupi gnieźnieńscy [...] T. 3 Poznań 1889 s. 439-441 47. Martinus [Gerstmann] episcopus Vratislaviensis [Andreae Opaliński [...] - druk: Mosbach op. cit. s. 72-74 39. Jan Zamoyski kanclerz i hetman w. koronny do marszałka koronnego [...] - druk: Archiwum J. Zamoyskiego T. 3 s. 159-160 nr 831 36. Ex literis Amuratis [...] - druk: Z. Abrahamowicz nie notuje tego listu 34. Georgius a Braun liber baro in Warttenberg [...] - druk: Mosbach op. cit. s. 156 31. Copia listhu od pana kyowskiego [Michała Wiśniowieckiego] do hetmana i kanclerza Jana Zamoyskiego - druk: Archiwum Jana Zamoyskiego [...] T. 3, Warszawa 1913 s. 133-134 nr 812 22. Martinus [Gerstmann] episcopus Vratislaviensis marschalco Regni [...] - druk: A. Mosbach, Wiadomości do dziejów Polski [...] Wrocław 1860 s. 195 15. List [...] canczlerzen [!] Jana Zamoyskiego [...] - Archiwum Zamoyskiego nie notuje tego listu 9. Trzeciego listu od czeszarza tureczkiego [Amurata III do króla Stefana Batorego [...] - druk: Albertrandi op. cit. s. 282-283; Z. Abrahamowicz nie notuje tego listu 8. Drugiego listu od czeszarza tureczkiego [Amurata III] przepis - druk: Z. Abrahamowicz nie notuje tego listu 7. Przepis listu od czeszarza tureczkiego [Mehmeda II [...] - druk: A. Abrahamowicz, Katalog dokumentów tureckich, Warszawa 1959 nie notuje tego listu 5. Przepis listhu Machmet Gireia [...] - druk: Albertrandi, Panowanie Henryka Walezjusza i Stefana Batorego [...] Kraków 1861 s. 282-283 3. Slowa ostatnie czara Przekopskiego [Mehmeda II] do posla [...] - druk: R. Heidenstein, Rerum Polonicarum ab excessu Sigismundi Augusti libri XII, Frankfurt 1672 s. 207-208 1. List iednego przyacziela [Jana Piotrowskiego] do pana marszałka [...] - druk: Sprawy wojenne króla Stefana Batorego z lat 1576-1586 [...] wyd. Ign. Polkowski [w:] Acta Historica T. 11 s. XVII-XXI; Jan Piotrowski, Dziennik wyprawy Stefana Batorego pod Psków wyd. A. Czuczyński, Kraków 1894 s. VIII-XII; ks. Jan Piotrowski zob. BK 279 opis