The website uses cookies. These are text data saved by the browser on the user's device. They are used for the proper functioning of the website, collecting statistical information about visitors and operating facilities for logged in users. By using the website, you consent to the use of cookies. The cookie settings can be changed in your browser. If you do not change these settings, you accept the cookies used on the website.

Show/Hide the side panel
×
  • Description
  • Notes
  • ID : BK 801
  • Copies:
    • Mf 622
    • Mf 6762
    • BPCim. 3042
  • Title : Kodeks Działyńskich I.
  • Time and place of origin: 1452-1488
  • Physical description : 372 k. 20,5x15,5 cm
  • Binding : Deski, skóra jasna, 2 poł. XV w.
  • Language: Łac., pol.
  • Content:
    • Lekarstwa na bezpłodność kobiet k. 128v.
    • Vocabula juris provincialis et feodalis k. 129
    • Roty przysiąg według zwyczajów prawa miejskiego k. 129v.
    • Quando jus civile suscipiunt sic jurent. - Juro Deo Omnipotenti [...] et sancta Crux et omnes sancti" k. 129v.
    • Iuramentum consulum in eleccione. - Nos consules iuramus Ius [...] et omnes sancti" k. 129v.
    • Iuratorum. - Nos iurari iuramus iusto iure et vero iudicare [...] et sancta crux" k. 129v.
    • Advocati. - Ego N iuro Deo omnipotenti et domino Regi [...] et sancta crux" k. 129v. Por. rotę niżej k. 264v.
    • Regule iuris satis pulcre per versum k. 129v.
    • Zwierciadło saskie: Sächsische Weichbildrecht k. 130-170v.
    • Wiersze satyryczne łacińskie z 15 w. k. 170v.
    • "Inflata mente Bruchnik, cum concawa dente Cum sacco salis, abs caligis et oculis malis [...] Et Bruchnik cecum ducunt ad prelia secum" k. 170v.
    • "Aliud. -Te loquor absentem, te vox mea nominat unum [...] Dictandi vires siccaque lingwa negat" k. 170v. Wiersz nie druk., znany ze wzmianki o inm u Helcla
    • Drobne zapiski różnej treści z połowy 15 w. - Statutum de feriis provinciale k. 171-172
    • "Volens deus omnipotens nos in se cum nostris operibus [...] excomunicare teneantur etc." k. 171v.
    • De archiepiscopatu cracoviensi k. 172-173
    • "Postquam Rex Kazimirus, qui et Monachus sancti Benedicti fuit [...]" k. 172-172v.
    • "In die autem festivitatis ipsius devote concurrentibus [...]" k. 172v.
    • "Hoc quoque silencio pretereundum non est [...] M CCLIIII canonizatus est etc. k. 172v-173
    • Anno autem domini Millesimo LXXXVIII sacrum corpus eiusdem sancti Stanislai presules Cracovienses transtulerunt ad eccclesiam maiorem cum debita veneracione de Rupella etc. k. 172v-173
    • Drobne zapiski różnej treści k. 173-174
    • Phizonomia k. 174v-175 tyt. z marg., właściwy obcięty u góry
    • Sachsenspiegel. Liber II Juris Magdeburgensis seu ius Saxonum Provinciale k. 175-239
    • Secuntur capitula iuris Teutunici compendiosa et utilia quasi summaria k. 239v-246
    • Sumarii casus iuris terrestris Polonicalis editi per regem Kazimirum, prelatos et barones k. 248-256
    • "De constitucionibus et statutis in colloquio generali Visliciensi per Regem et prelatos regni Polonie editis" k. 248-256
    • Statuta warckie k. 256v-263v.
    • "Statuta et iura per prelatos serenissimumque principem dominum Wladislaum Regem Polonie et barones tocius Regni eiusdem in Cracovia edita [...]. - De transposicione terminorum. cap. I" k. 256v-263v.
    • Dodatki ze statutów dopisane drobniejszym pismem k. 263v-264
    • Tablica podziału Biblii, notaty sądowe k. 1
    • Vita S. Albani martiris k. 2-5v.
    • Notatka po r. 1488 dotycząca rodziny Jagiellonów k. 5v.
    • Guido de Columna Historia destructionis Troiae k. 6v-107
    • List do Jana treści filozoficznej k. 107-107v.
    • Guido de Columna: Historia destructionis Troiae k. 108-111v. Koniec wcześniej pisanego egzempl.
    • Polska pieśń o św. Stanisławie z XV w. z nutami, układ w 5 liniach k. 114v-116v. Tekst ten w 2 liniach pod nutami, niżej: Tenor, Contratenor, nuty, jeszcze niżej pomiędzy liniami nutowymi znów tekst
    • "Weszyel szą Polszka korono, ysz masz thakyego patrona dostoynego Stanislawa, yenszye wyszedl sczyepanowa, Then yeschye swoy mlodosczy napelnyon boszkyey mylosczy Wyodacz swoy szywoth wecznosczy wyknal w swey sprawyedliwosczy. Ultra non habeo" k. 114-116v.
    • Melodia pieśni o Janie Kapistranie. - Alleluia amen, deo gracias, sed libera. Nota Cancionis de illo viro Capistrano dive memorie k. 115 (zm. 23. X. 1456)
    • Kopia listu Kazimierza Jagiellończyka, królewicza polskiego [...] do Macieja Korwina z 7. IX. 1471 k. 116
    • k. 115v-115 karty z liniami na nuty
    • k. 115av linie odgraniczające margines, liniowania ani tekstu nie ma
    • Słowniczek prawniczy łacińsko-polski. - Secuntur vocabula juris Meydenburgensis k. 117-122v. W 2 kolumnach i alfabet. układzie litery A-V
    • Notatki k. 123v-124, w tym k. 123 nie zapisana
    • Zapiski prawnicze i dotyczące miar k. 123v.
    • Zapiski wskazujące tablice pokrewieństw - linea ascendens i linea descendens k. 123v.
    • Zapiski o miarach k. 123v.
    • [Tablice powinowactw] gradus affinitatis k. 124
    • Zapiski wierszem o miarach k. 124
    • Jan Długosz: Klejnoty. Insignorum Clenodiorum Regis et Regni Polonie descripcio etc. k. 124v-128
    • Zbiór 23 ortyli magdeburskich - fragment łacińskiego tłumaczenia V red. k. 338v.
    • 13. "Si quispiam fuerit fideiussor ad statuendam [...]" k. 339
    • [18]. "Qui alium per civitatis ministerialem sive bedellum [...]" k. 339v.
    • "Quidam causidicus promisit coram iudicio bannito [...]" k. 340
    • "Qui de usura recepta convinctus fuerit [...]" k. 340v.
    • "Ideo facte sunt leges ut humana refrenetur [...]" k. 340v. Obok narysowana piórem otwarta książka
    • Regula iuris k. 341-342 dopisane inną ręką niż poprzednie ortyle
    • "[N]ullus hospes vel alienus [...]" k. 341
    • "[S]i quispiyam coram iudice sentenciam redarguerit [...]" k. 341v.
    • Próby pióra i notatki wierszowane, przepisane ze względu na świadectwo o proweniencji w całości k. 354v.
    • Visio S. Pauli k. 355-356v. bez pocz.
    • "Incipiunt exposiciones super Pater noster. Ave Maria et super Credo [...]" k. 356v-359v.
    • Pater noster qui es in celis. Sciendum est quod hec oratio dominica dicitur [...]" k. 356v-357
    • Mierzwa Kronika - skrócona przeróbka k. 359v-360
    • Sequitur de etatibus mundi ab origine mundi annuatim inscriptis k. 360
    • Dodatki rocznikarskie z lat 1484-1490 k. 370-370v. późniejsze i pisane inną ręką
    • [Notatki rocznikarskie z lat 1386, 1435, 1444 i 1492, tyczące koronacji i śmierci Jagiełły, Warneńczyka i Kazimierza Jagiellończyka] k. 370v.
    • Rota przysięgi k. 264v.
    • Polski przekład statutów wiślickich Kazimierza Wielkiego z r. 1460 k. 265-298
    • "Kazimierz z boga mylosczy krol polsky wyznawyamy thymto pysmem chczącz aby poddany [...]" k. 265-265v.
    • "[N]apoczątku sądów, sądzącz strony tylko mayącz boga przed oczyma [...]" k. 265v-266
    • "[J]aroslaw z boga mylosczi Gnyesnyenskyey czyrkwie Jarczybyskup postanowyony [...]" k. 266-266v.
    • O rany kaplana albo szaka. 3. k. 266v-295v.
    • Quod aliquo castellanorum iudicia non debent fieri. - Gednym prawem mayą sadzyc we wszystkich zyemach krolewskych k. 296-298 inną ręką II tyt., [165] dopis ręką 19 w., ost. słowa brak w druku
    • Liber Juris feudalis k. 298v-322
    • Capitulum theme Juris feodalis k. 298v-321v.
    • Istud capitulum sequens pertinet ad LXXXV k. 321v-322
    • De recompensa rerum k. 322
    • Explicit liber feodalis iuris feria sexta in vigilia divisionis apostolorum anno domini M CCCC LXnono [14 VII 1469]
    • Versus de tribus Herodis. - Ascolonita necat pueros, Antipa Johannem. - Agrippa Jacobum, claudens in carcere Petrum k. 322v.
    • Notatki rocznikarskie polskie z lat 1422-1473 k. 322v-326
    • "Anno domini M CCCC XXII dominus Albertus de Lubincza episcopus Posnaniensis excluso domino Petro Wysch de Ecclesia Cracovienci [...]"
    • Notatki rocznikarskie od r. 1 do 982 k. 323-326
    • Historia Apoloni regis Tyri k. 343-353v.
    • "Hic [...] dixit uxori sue: Certe dixeras Appolonium naufragium fecisse [...]" k. 326v-330v. tekst i znak obcięte z marg.
    • Zbiór 30 ortyli magdeburskich - I redakcji w przekładzie łacińskim - Weisthümer k. 331-338v.
    • De legittimo pupillari tutore tam agnato, quam eciam fidei comisso utrum [...] Questio prima [1] k. 331
    • Responsum huius super premissa questione. - [2] Utrum prefectura advocacie vel scoltecie iure succesionis possit devolvi in personam femine k. 331-331v.
  • Provenance: "Mat[hias] Paulowicz tenetur censum" - [rkps 2 poł. 15 w., wewn. przedn. okł.]
  • Subject keywords :
    • Albanus św.
    • Apollonius Tyanensis (4-ca 97)
    • Herodot (ca 485-ca 425 p.n.e.)
    • Jagiellonowie (ród)
    • Jan Kapistran (św. ; 1386-1456)
    • Jastrzębiec, Wojciech (prymas Polski ; 1362-1436)
    • Kazimierz Jagiellończyk (król Polski ; 1427-1492)
    • Paweł Apostoł (św. ; ca 8-ca 67)
    • Piotr z Radolina bp krakowski (ca 1354-1414)
    • Stanisław (św. ; ca 1030-1079)
    • Władysław III Warneńczyk (król Polski i Węgier ; 1424-1444)
    • Władysław Jagiełło (król Polski ; ca 1351-1434)
    • Krzyżacy
    • Prawo 14-15 w.
    • Jednostki miar 14-15 w.
    • Literatura polska 15 w.
    • Pieśń polska (muz.) 15 w.
    • Heraldyka 15 w.
    • Troja (Turcja, miasto dawne)
  • Remarks:
    • Oprawa z II poł. XV w. (przed 1487 r.) w deski obciągnięte jasną skórą, pierwotnie ciemniejszą, dziś wytartą i zniszczoną. Po zapięciu na dwie klamry pozostały tylko mosiężne blaszki służące do zaczepiania. Deski umocowane są na trzech wiązadłach oraz przy kapitałkach. Skórzane części wiązadeł są naderwane, a ich zakończenia wpuszczone są w deskę i umocowane kołeczkiem. Powierzchnia okł. podzielona była na ramkę oraz zwierciadło. Paski klamer umocowane były żelaznymi gwoździami, stąd rdza dotarła do pierwszych kart bloku. Pozostał dolny gwóźdź
    • Znaki wodne
    • W inwentarzu rękopisów notatka ołówkiem: Helcel I, XXVIII sygn. D I
    • Pismo kilku rąk. Do rozpoznanych należy ręka pisząca na k. 24-107, gdzie pisarz podpisał się na k. 107: "scripta per manus Stanislai de Yaszcz[ow]" pod datą 20. VII. 1463
    • Innym piszącym (k. 141-170) był podpisany z datą: 22. XI. 1455 w Solcu "S. [Stanisław?] de Oppatow"
    • Trzecim pisarzem, który podpisał się na k. 354v był Jan Głowski: "Johannes Glowszky hec fecit". Z jego ręki pochodzą uzupełnienia tekstów, np. k. 340v-342, 326v-330v
    • Teksty rękopisu zależnie od rąk występują w różnych układach graficznych, zasadniczo w jednej kolumnie, jedynie na k. 239v-245v spotykamy dwie kolumny
    • Niezbyt częste są glosy marginalne, gdzieniegdzie słowa polskie, zdobienie skromne; inicjały dość proste, czerwone. Na wielu kartach miejsca na inicjały pozostawione puste. Tytuły i teskty czerwone na k. 137v-146, 152v-157 i 176v-178. Schematyczne rysunki na k. 123v, 124, 125-126v
    • Teksty na k. ochronnych perg. pochodzą z różnych okresów, najstarszy podstawowy tekst pisany jest minuskułą gotycką z k. 13 w. lub pocz. 14 w., jest to tekst liturgiczny w 2 kolumnach. Na k. I tekst z nutami (musze łapki) na 4 liniach
    • K. II ochronna zapisana jest również minuskułą gotycką z przełomu 13 i 14 w., lecz innej ręki, piszącej ciemniejszym atramentem
    • Na kartach ochronnych liczne notatki
    • Pomiędzy 2 kolumnami tekstu swe spostrzeżenia o rkpsie wypisał Joachim Lelewel: "Tłomaczenie statutów polskie od pag. 265-298 (powinno być 295), jest pisane roku 1460, ponieważ aż do 295 jest pisane tąż ręką i na tymże samym papierze co statut Jagielloński p. 256-263. Lecz od pag. 296 do końca jest dopisany r. 1469, bo jest nieco odmienne i na papierze takim, na jakim pisano capitulum juris feodalis p. 298-322. Lelewel Joachim"
    • Na k. Iv również w środku pomiędzy kolumnami jest notatka: "N. B. Statuta Vladislai Regis de a. 1460 collata sunt per me Bandtkie 1826"
    • Prawie cała k. 342 i 354 nie zapisane; k. 343-353v patrz przed k. 323v jako nr 33
    • k. 338v. Ortyle nr 12-34 znane były i z rkpsu BK 817 (DV) dziś zagubionego, z rkpsu Opatowieckiego (Ossol. 832) i rkpsu lwowskiego (Ossol. 50). Podana numeracja w przybliżeniu odpowiada numeracji rkpsu lwowskiego opisanego przez Wiszniewskiego w Historii literatury polskiej, t. 5, tzn. ortylom nr 12-36
    • Rozważając sprawę proweniencji rkpsu przypomnieć trzeba wykazane łączności pisarzy poszczególnych jego części z klasztorem benedyktynów św. Krzyża na Łysej Górze, z Lublinem, Opatowem i Solcem, a może i Krakowem
  • Studies:
    • k. 170v. Druk. Cod. ep. Vit. s. 1065 Append. nr 38 ok. 1420, z rkpsu Praga Univ. N. VI. A. 7, tj. Ms 1018 po edykcie "contra participantes cum Bruchrink processus"; w Cod. ep. Vit. wym. na s. 1069 Nicolaus Brucherring jako poseł Jagiełły z r. 1422. T. Tyc: Z dziejów kultury. Poznań 1925 s. 43 przypisuje autorstwo Ciołkowi
    • k. 171-172 Fragm. z Statutów Trąby. Lib. II c. 3 de feriis por. Fijałek-Vetulani s. 38-39, bez uwzględnienia tego rkpsu, w którym jest dodatek: święto św. Zofii
    • k. 171v. Statuta Trąby l. c. s. 39 de sabbatizacione
    • k. 172-172v. Por. M. P. H. IV, 65 rocznik świętokrzyski. Początkowy ustęp w dosłownym brzmieniu nie był przedruk., a dalszy tekst odpowiada ustępowi z Vita Maior S. Stanislai cap. 14 (druk. M. P. H. IV s. 383), przy czym sam tekst podrobionego brewe Benedykta IX druk. był z odmiankami wg tego rkpsu przez Bielowskiego w M. P. H. I, 358-359
    • k. 172v. Nie ma tego zdania w Vita Maior S. Stanislai. Por. M. P. H. IV, 68. - Ustęp z Vita Maior S. Stanislai - M. P. H. IV s. 438 z c. 56
    • k. 172v-173 Literaturę do "brewe Benedykta" por. Z. Budkowa: Repertorium polskich dokumentów doby piastowskiej. Kraków 1937 s. 7-8
    • k. 248-256 Druk. Ulanowski: o. c. s. 401-427. Por. BK 800 k. 52, BK 816 k. 25
    • k. 256v-263v. Druk. Ulanowski: o. c. s. 569-582. Por. BK 794 k. 6, BK 799 k. 119, BK 800 k. 71, BK 816 k. 79
    • k. 114v-116v. Tekst ten druk.: Maciejowski: Piśmiennictwo polskie. Warszawa 1851-1852. Dodatki s. 38; Helcel: St. P. P. P. T. 1 paragr. 22; Bobowski: Polskie pieśni katolickie od najdawniejszych czasów do k. 16 w. "Rozpr. Wydz. Filol. AU" T. 19: 1893 s. 110; o melodii por. A. Poliński: Dzieje muzyki polskiej w zarysie. Lwów 1907 s. 40
    • k. 117-122v. Druk. Z. Celichowski: Słowniczek łacińsko-polski wyrazów prawa magdeburskiego z w. XV. Poznań 1875 s. 1-7 wstęp, 9-16 tekst, tablic z podobiznami 12. Wyd. to uzup. H. Łopaciński (Lubicz) w czasopiśmie "Prace Filol." T. 5 s. 61-62
    • k. 123v-124 Druk. Helcel w St. P. P. P. T. 1 s. XXX przyp. 1
    • k. 124v-128 Druk. z uwzgl. tego rkpsu: Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae. Z kodeksu kórnickiego wyd. Z. Celichowski. Poznań 1885 s. 1-13 wstęp, 15-27 tekst, podobizny tabl. 8; krytyczne wyd.: Klejnoty Długoszowe. Oprac. i wyd. M. Friedberg. "Rocz. Pol. Tow. Herald." T. 10: 1931 s. 52-76, opis rkpsu s. 4, omówienie s. 17-18
    • Statut wiślicki Piekosiński: o. c. s. 181.
    • Piekosiński: o. c. s. 181-182
    • Piekosiński: o. c. s. 182
    • Piekosiński: o. c. s. 182-217, oraz Statut wislicki wyd. przez Z. Celichowskiego, wstęp s. I-VI i podobizny homograficzne s. 67
    • Piekosiński: o. c. s. 217-220
    • Helcel: o. c. XXXIV przyp. 1, podobny tekst ms. B.J. 169, s. 155 z r. 1308 - druk. Łaski: o. c. f. 245v-262v.
    • Łaski: o. c. f. 262v.
    • M. P. H. T. 3 s. 242-243 z tego ms. jako "spominki kazimierskie", nazwa ta zapewne pochodzi od wiadomości o zawaleniu się sklepienia w kościele św. Katarzyny na Kazimierzu pod Krakowem na skutek trzęsienia ziemi 5. VI. 1443 r. Inną zapiskę o tym samym trzęsieniu ziemi por. na k. Iv rkpsu BK 1371; wyd. w M. P. H. V, 967
    • Helcel: o. c. s. XXXV przyp. 2, druk. zakończ. tych notatek - nie były one przedmiotem analizy, por. więc Martinus Polonus: Chronica pontificum et imperatorum
    • Riese A.: Historia Apolonii regis Tyri. Lipsiae 1871. Por. Rose: Cod. elect. Berol. 564 f. 92-98 podobnie, do bliższego zbadania należy uwzględnić: Klebs E.: Die Erzählung von Apollonius aus Tyrus. Eine geschichtliche Untersuchung über ihre lateinische Urform und ihre späteren Bearbeitungen. Berlin 1899 s. 115, początek jak w red. RA, por. o. c. s. 18-25; Oprócz wyżej wymienionych por. druk. Utrecht c. 1475 G. W. 2272, ale tekst nie dosłowny
    • Bobrzyński: Ortyle magdeburskie s. 11 tabl. 23.
    • Helcel I, XXVIII; zob. Majkowski, Pam. Bibl. Kórn. z. 5
    • Bandtkie J. W.: Jus Polonicum. Warszawa 1831 s. XV; Helcel Z. A.: Starodawnego prawa polskiego pomniki. T. 1, Kraków 1856 s. XXVIII-XXXVI; Celichowski Z.: Słowniczek łacińsko-polski wyrazów prawa magdeburskiego z w. XV. Poznań 1875 (z podobizną); Celichowski Z.: Statut wiślicki w polskim przekładzie r. 1460. Poznań 1876 (z podobizną); M. Bobrzyński: Ortyle magdeburskie. Przedruk homograficzny z kodeksu Biblioteki Kórnickiej. Poznań 1876; Mańkowski L.: Kritische Bemerkungen zu dem texte der sog. Zweiten Uebersetzung des Statuts von Wislica. Diss. Breslau 1889; Celichowski Z.: Insignia seu clenodia Regis et Regni Polonie. Z kodeksu kórnickiego (z podobizną). Poznań 1885; Piekosiński F.: Tłumaczenie polskie statutów ziemskich. [W:] Archiwum Komisji Prawniczej. T. 3. Kraków 1895 s. 173; 7-220; Kutrzeba S., Ulanowski B.: Statuta Casimiri Magni. [W:] Archiwum Komisji Prawniczej T. 2. Kraków 1921 s. XVIII-XIX; Ulanowski B.: Statuta Casimiri Magni. [W:] Archiwum Komisji Prawniczej T. 4. Kraków 1921 s. 401-432, 569-582; Friedberg M.: Klejnoty Długoszowe. "Rocznik Pol. Tow. Herald." T. X: 1931 s. 4, 17-18; Balzer O.: Statuty Kazimierza Wielkiego. [W:] Studia nad historią prawa polskiego. T. 191. Poznań 1947 s. 200-214-218; Majkowski E.: Dlugossiana w dziale rękopisów Biblioteki Kórnickiej. "Pam. Bibl. Kórn." 1955 s. 195-196; Lelewel J.: Polska wieków średnich. T. 3. Poznań 1851 s. 219
    • Aceto Francesco, Pasqualetti Cristiana, Zimei Francesco: Provincia Pinnensis. Il Medioevo francescano in Abruzzo, Rzum 2022.