"Kurtzer vnd gründlicher Bericht von Erbfallen wie es damit imlande Preussen nach Magdeburgischen Sachsischen vnd Culmischen Recht freÿ vnd [gewonh]eit gehalten wirdt. Vnd sonderlich was des fals der Koniglich Stad Dantzig Recht vnd gebrauch ist. Durch M. Caspar Schutzen secretarien doselbst Zusamenn getragenn ANNO M.D.LXXVI [1576]" (tyt. częściowo rubrowany)

Library catalog
Rękopisy
Download bibliographic description
  • Sygnatura: BK 00859
  • Kopie: Mf 1927
  • Autor: Schütz Kasper kronikarz, pisarz miejski Gdańska (ca 1540-1594)
  • Tytuł:
    • Prawo chełmińskie
    • Prawo spadkowe w Prusach
    • "Kurtzer vnd gründlicher Bericht von Erbfallen wie es damit imlande Preussen nach Magdeburgischen Sachsischen vnd Culmischen Recht freÿ vnd [gewonh]eit gehalten wirdt. Vnd sonderlich was des fals der Koniglich Stad Dantzig Recht vnd gebrauch ist. Durch M. Caspar Schutzen secretarien doselbst Zusamenn getragenn ANNO M.D.LXXVI [1576]" (tyt. częściowo rubrowany)
  • Miejsce i czas powstania: Gdańsk 1576
  • Opis fizyczny: 200 k. + k. ochr. A-B 35x23 cm
  • Oprawa: tekt. 19 w.
  • Język: Łac., niem. Gotyk
  • Zawartość:
    • "Von des Vatern halb bruder des Vatern gantzen Bruders Kindt Cap[itel] XXXII" k. 51v-52
    • "Von mehr andern fällen die halbgeburtrurende Cap[itel] XXXIII" k. 52-52v
    • "Von Mutter oder Vaters bruder vnd bruders oder Schwester Kindt Cap[itel] XXXIIII" k. 52v
    • "Ob der Mutter bruder oder des Vaternn schwester sohn neher seÿ Cap[itel] XXXV" k. 52v-53
    • "Von des Vater Bruders sohn vnd der Schwester Tochter Kindt Cap[itel] XXXVI" k. 53-53v
    • "Wie man sich an Erbe vnd angefell Ziehen soll Cap[itel] XXXVII" k. 53v-54v
    • "Was der Erbe wegen des ererbeten guttes Zu gelten schuldig ist Cap[itel] XXXVIII" k. 54v-56
    • "Der Stadt Dantzig Wilkuhr das die frawen in gesambten guttern gleichs denn Mannen hafftenn Cap[itel] XXXIX" k. 56-56v
    • "Welche Leute nicht erben könnenn Cap[itel] XL" k. 56v-58v
    • "Aus was Vrsach die Kinder ihrer Eltern vnd hinwiderums die Eltern ihren kinder Erbschafft nicht fehig sind oder entsetzet werden mugen Cap[itel] XLI" k. 59-60
    • "Von denen die keiner Erbe lassen vnd uon erblosen guttern Cap[itel] XLII" k. 60-61
    • "Wie man schicht vnd theilung thun soll Cap[itel] XLIII" k. 61-62
    • "Der Stadt Dantzig Wilkür von schicht vndt teilung Cap[itel] XLIIII" k. 62v-63v
    • "Ob man einmal gehaltene vnd beliebte schicht vnd teilunge retractiren vnd hinder treiben muge Cap[itel] XLV" k. 63v-65
    • "Wie vnd was man zur teilunge einbringet Cap[itel] XLVI" k. 65-67v
    • Kodeks prawa chełmińskiego k. 69-200
    • [w tym:] "In nomine Sanctae et individuae Trinitatis. Iuris Culmensis Liber Primus" (10 rozdz.) k. 69-80
    • "Juris Culmensis Liber Secundus. De processu judiciario in causis civilibus" (25 rozdz.) k. 80v-114v
    • "Juris Culmensis Liber Tertius. De Dominio rerum vltimis voluntatibus et successionibus" (11 rozdz.) k. 115-135
    • "Juris Culmensis Liber Quintus. Pars prima. De processu Criminali. Vom Proceß in Peinlichen Sachen" (18 rozdz.) k. 165-177v
    • "Pars Secunda Libri Quinti Juris Culmensis. De delictis, et poenis eorum. Von mißhandlunge und Straffe derselben" (26 rozdz.) k. 178-200
    • "Juris Culmensis Liber Quartus. Vonn Contractenn. Von geliehenem gutte mutuum genandt" (15 rozdz.) k. 136-164v
    • Rkps jest kopiariuszem i zawiera dwa dzieła. Pierwsze to kodeks prawa spadkowego obowiązujący w Gdańsku i całych Prusach Królewskich, w kopii z 1576 r. Takie kodeksy, także w kopiach, zob. pod sygn. BK 856 i BK 857, gdzie szczegółowe rozpisanie treści. O autorze tego dzieła, zob. komentarz przy sygn. BK 856. Drugie dzieło to kodeks prawa chełmińskiego w 5 księgach (k. 69-200), występujący także pod sygn. BK 863 i BK 880 (oraz BK 854), gdzie także szczegółowe rozpisanie jego treści. Wersje łacińskie kodeksu prawa chełmińskiego znajdują się natomiast pod sygn. BK 860, BK 861 i BK 871.
    • Kodeks prawa spadkowego k. 1-67v
    • Tytuł dzieła k. 1
    • "Den Erbaren Erewesten Namhaffte[n] vnnd weisenn Herren Richtern Eltermannenn vnd Schoppenn der Erbahren Gerichte diser rechten Stadt Dantzig meinen gunstigenn Herrn willige vnd stett gevlissene dienste Befohrn" (słowo wstępne sekretarza Rady Miejskiej Kaspra Schütza; fragm. łac.) k. 2-13v
    • "Inhalt der Capittel dieses Buchs" (spis treści) k. 14-15v
    • Postanowienia szczegółowe prawa spadkowego k. 16-67v
    • [w tym:] "Von Testamenten Cap[itel] I" k. 16-19v
    • "Was im Testament einer Vergeben Muege Cap[itel] II." k. 19v-22v
    • "Der Stadt Dantzig Wilkür vonn Testament satzungen Cap[itel] III." k. 22v-24
    • "Von der Sis Zahll Cap[itel] IIII." k. 24-26
    • "Einander art die grad der Sisschafft Zehlenn. Cap[itel] V" k. 26-27v
    • "Wie man niederwerts Erbe nimmet Cap[itel] VI" k. 27v-29
    • "Wieder Sohn oder Tochter und des uerstorbenenn sohns oder Tochter kindt erbenn Cap[itel] VII" k. 29-29v
    • "Was Ius Repraesen[ta]tionis seÿ Cap[itel] VIII" k. 29v-31
    • "Von Zweÿerleÿ Kindernn nach Culmischenn Rechte vnd der Der Dantzker Wilkuhr Cap[itel] IX" k. 31-32
    • "Ob der Bruder vnd Schwester oder Sohns vnd Tochter Kindt ueher ist Cap[itel] X" k. 32-33
    • "Vonn vnnechten Kindernn Cap[itel] XI" k. 33v-34
    • "Ob die Kinder die geehligt werden mit den ehlich gebornen erbenn mugen Cap[itel] XII" k. 34v-36v
    • "Wie die aufgestatteten Kinder erben Cap[itel] XIII" k. 36v-37v
    • "Vonn Vatter vnd Mutter Teill Cap[itel] XIV" k. 38-38v
    • "Ob das weib von dem Manne schwanger nac[h]gelassen wurde Cap[itel] XV" k. 38v-39v
    • "Wie mann auffwerts Erbe nimmet Cap[itel] XVI" k. 39v
    • "Ob Vater vnd Mutter oder Bruder vnd Schwestern neher seindt Cap[itel] XVII" k. 40-41
    • "Ob der großuater vnd Grosmu[tt]er oder der volburtige bruder vnd schwester Neher seÿ Cap[itel] XVIII" k. 41v-42v
    • "Ob der Grosvater vnd die grosmuter oder der halb bruder neher seÿ Cap[itel] XIX" k. 42v-44
    • "Wie der Grosuater oder Grosmutter vnd des Brudern oder Schwestern Kindt erbenn Cap[itel] XX" k. 44
    • "Ob die Grosuater oder des Vatern Bruder neher seÿ Cap[itel] XXI" k. 44-45v
    • "Ob der Elteruater oder der Grosuatern bruder neher seÿ Cap[itel] XXII" k. 46
    • "Vom Elteruater vnd vatern bruder Cap[itel] XXIII" k. 46
    • "Vom Elteruater vnd des Vatern bruder Kinder oder der Mutter Schwester kinder Cap[itel] XXIIII" k. 46-46v
    • "Ob der Elteruater oder des Brudern kindt neher seÿ Cap[itel] [XX]V" k. 46v
    • "Wie man seithalben Erbe nimmet Cap[itel] XXVI" k. 46v-47
    • "Vonn Bruder vnd Bruder Kinder Cap[itel] XXVII" k. 47-47v
    • "Von verschwesterten vnd uorbrudertenn Erbe Cap[itel] XXVIII" k. 47v
    • "Ob bruder vnd schwester Kinder nach denn hauptern oder nach den stammen theilen Cap[itel] XXIX" k. 47v-48v
    • "Ob der halb Bruder oder des Vollen Bruders sohn neher seÿ Cap[itel] XXX" (w tym kopia dyplomu króla Zygmunta I Starego z 8 VIII 1541 r. w Wilnie, w wersji oryg. łac. i przekładzie niem.) k. 48v-51
    • "Vom halb bruder vnd des Vatern ganzen Bruder Cap[itel] XXXI" k. 51v
  • Proweniencja: "Lissner"
  • Hasła przedmiotowe:
    • Gdańsk 16 w.
    • Prusy Królewskie 16 w.
    • prawo spadkowe 16 w. Prusy Królewskie
    • prawo chełmińskie 16 w. Prusy Królewskie
    • piśmiennictwo pragmatyczne
  • Uwagi:
    • tytularia w 1. części rkpsu rubrowane
    • w rkpsie uzupełniono ubytki pap. (zwłaszcza k. 199-200 mocno zniszczone)
    • pismo dwóch rąk: 1. - k. 1-67v, 2. od k. 69 do końca
    • k. 128 prawie luźna K. 68 czysta
    • Na wewn. k. przedniej opr. nota inwentarzowa pismem got. "Juristisch 18" oraz wpisana tą samą ręką obok na k. ochr. A przekreślona sygn. "24" w lewym górnym rogu tej samej k. opr. kolejne dwie cyfry: powtórzona inną ręką i przekreślona "18", wpisana ołówkiem "103" oraz w rogu k. brązową kredką słabo czytelna "1281"?
    • oryg. paginacja w drugiej części rkpsu (k. 69-200) wykazuje 266 s.
    • Na wielu kartach rkpsu widnieje znak wodny przedstawiający monogram złożony z ligatury liter "HP", z krzyżem równoramiennym zwisającym z wypukłości poprzecznego, łamanego ramienia litery "H" (wierzchołek pionowego ramienia krzyża lekko wystaje poza obręb litery).
    • rkps glosowany (liczne prawn. noty bibliogr., zwłaszcza w 2. części rkpsu - kodeksie prawa chełmińskiego)
  • 001 a Kórnik
  • 100 a Schütz Kasper c kronikarz, pisarz miejski Gdańska d (ca 1540-1594)
  • 240 a Prawo chełmińskie
  • 240 a Prawo spadkowe w Prusach
  • 245 a "Kurtzer vnd gründlicher Bericht von Erbfallen wie es damit imlande Preussen nach Magdeburgischen Sachsischen vnd Culmischen Recht freÿ vnd [gewonh]eit gehalten wirdt. Vnd sonderlich was des fals der Koniglich Stad Dantzig Recht vnd gebrauch ist. Durch M. Caspar Schutzen secretarien doselbst Zusamenn getragenn ANNO M.D.LXXVI [1576]" (tyt. częściowo rubrowany)
  • 246 a Ius Culmense g tyt. z dawnego inw.
  • 246 a Kurtzer u. gründlicher Bericht von Erbfallen [...] in Preussen [...] g tyt. z dawnego inw.
  • 250 a kop.
  • 260 a Gdańsk c 1576
  • 300 a 200 k. + k. ochr. A-B c 35x23 cm
  • 340 d rkps e tekt. 19 w.
  • 500 a tytularia w 1. części rkpsu rubrowane
  • 500 a w rkpsie uzupełniono ubytki pap. (zwłaszcza k. 199-200 mocno zniszczone)
  • 500 a pismo dwóch rąk: 1. - k. 1-67v, 2. od k. 69 do końca
  • 500 a k. 128 prawie luźna a K. 68 czysta
  • 500 a Na wewn. k. przedniej opr. nota inwentarzowa pismem got. "Juristisch 18" oraz wpisana tą samą ręką obok na k. ochr. A przekreślona sygn. "24" a w lewym górnym rogu tej samej k. opr. kolejne dwie cyfry: powtórzona inną ręką i przekreślona "18", wpisana ołówkiem "103" oraz w rogu k. brązową kredką słabo czytelna "1281"?
  • 500 a oryg. paginacja w drugiej części rkpsu (k. 69-200) wykazuje 266 s.
  • 500 a Na wielu kartach rkpsu widnieje znak wodny przedstawiający monogram złożony z ligatury liter "HP", z krzyżem równoramiennym zwisającym z wypukłości poprzecznego, łamanego ramienia litery "H" (wierzchołek pionowego ramienia krzyża lekko wystaje poza obręb litery).
  • 500 a rkps glosowany (liczne prawn. noty bibliogr., zwłaszcza w 2. części rkpsu - kodeksie prawa chełmińskiego)
  • 520 a "Von des Vatern halb bruder des Vatern gantzen Bruders Kindt Cap[itel] XXXII" k. 51v-52
  • 520 a "Von mehr andern fällen die halbgeburtrurende Cap[itel] XXXIII" k. 52-52v
  • 520 a "Von Mutter oder Vaters bruder vnd bruders oder Schwester Kindt Cap[itel] XXXIIII" k. 52v
  • 520 a "Ob der Mutter bruder oder des Vaternn schwester sohn neher seÿ Cap[itel] XXXV" k. 52v-53
  • 520 a "Von des Vater Bruders sohn vnd der Schwester Tochter Kindt Cap[itel] XXXVI" k. 53-53v
  • 520 a "Wie man sich an Erbe vnd angefell Ziehen soll Cap[itel] XXXVII" k. 53v-54v
  • 520 a "Was der Erbe wegen des ererbeten guttes Zu gelten schuldig ist Cap[itel] XXXVIII" k. 54v-56
  • 520 a "Der Stadt Dantzig Wilkuhr das die frawen in gesambten guttern gleichs denn Mannen hafftenn Cap[itel] XXXIX" k. 56-56v
  • 520 a "Welche Leute nicht erben könnenn Cap[itel] XL" k. 56v-58v
  • 520 a "Aus was Vrsach die Kinder ihrer Eltern vnd hinwiderums die Eltern ihren kinder Erbschafft nicht fehig sind oder entsetzet werden mugen Cap[itel] XLI" k. 59-60
  • 520 a "Von denen die keiner Erbe lassen vnd uon erblosen guttern Cap[itel] XLII" k. 60-61
  • 520 a "Wie man schicht vnd theilung thun soll Cap[itel] XLIII" k. 61-62
  • 520 a "Der Stadt Dantzig Wilkür von schicht vndt teilung Cap[itel] XLIIII" k. 62v-63v
  • 520 a "Ob man einmal gehaltene vnd beliebte schicht vnd teilunge retractiren vnd hinder treiben muge Cap[itel] XLV" k. 63v-65
  • 520 a "Wie vnd was man zur teilunge einbringet Cap[itel] XLVI" k. 65-67v
  • 520 a Kodeks prawa chełmińskiego k. 69-200
  • 520 a [w tym:] "In nomine Sanctae et individuae Trinitatis. Iuris Culmensis Liber Primus" (10 rozdz.) k. 69-80
  • 520 a "Juris Culmensis Liber Secundus. De processu judiciario in causis civilibus" (25 rozdz.) k. 80v-114v
  • 520 a "Juris Culmensis Liber Tertius. De Dominio rerum vltimis voluntatibus et successionibus" (11 rozdz.) k. 115-135
  • 520 a "Juris Culmensis Liber Quintus. Pars prima. De processu Criminali. Vom Proceß in Peinlichen Sachen" (18 rozdz.) k. 165-177v
  • 520 a "Pars Secunda Libri Quinti Juris Culmensis. De delictis, et poenis eorum. Von mißhandlunge und Straffe derselben" (26 rozdz.) k. 178-200
  • 520 a "Juris Culmensis Liber Quartus. Vonn Contractenn. Von geliehenem gutte mutuum genandt" (15 rozdz.) k. 136-164v
  • 520 a Rkps jest kopiariuszem i zawiera dwa dzieła. Pierwsze to kodeks prawa spadkowego obowiązujący w Gdańsku i całych Prusach Królewskich, w kopii z 1576 r. Takie kodeksy, także w kopiach, zob. pod sygn. BK 856 i BK 857, gdzie szczegółowe rozpisanie treści. O autorze tego dzieła, zob. komentarz przy sygn. BK 856. Drugie dzieło to kodeks prawa chełmińskiego w 5 księgach (k. 69-200), występujący także pod sygn. BK 863 i BK 880 (oraz BK 854), gdzie także szczegółowe rozpisanie jego treści. Wersje łacińskie kodeksu prawa chełmińskiego znajdują się natomiast pod sygn. BK 860, BK 861 i BK 871.
  • 520 a Kodeks prawa spadkowego k. 1-67v
  • 520 a Tytuł dzieła k. 1
  • 520 a "Den Erbaren Erewesten Namhaffte[n] vnnd weisenn Herren Richtern Eltermannenn vnd Schoppenn der Erbahren Gerichte diser rechten Stadt Dantzig meinen gunstigenn Herrn willige vnd stett gevlissene dienste Befohrn" (słowo wstępne sekretarza Rady Miejskiej Kaspra Schütza; fragm. łac.) k. 2-13v
  • 520 a "Inhalt der Capittel dieses Buchs" (spis treści) k. 14-15v
  • 520 a Postanowienia szczegółowe prawa spadkowego k. 16-67v
  • 520 a [w tym:] "Von Testamenten Cap[itel] I" k. 16-19v
  • 520 a "Was im Testament einer Vergeben Muege Cap[itel] II." k. 19v-22v
  • 520 a "Der Stadt Dantzig Wilkür vonn Testament satzungen Cap[itel] III." k. 22v-24
  • 520 a "Von der Sis Zahll Cap[itel] IIII." k. 24-26
  • 520 a "Einander art die grad der Sisschafft Zehlenn. Cap[itel] V" k. 26-27v
  • 520 a "Wie man niederwerts Erbe nimmet Cap[itel] VI" k. 27v-29
  • 520 a "Wieder Sohn oder Tochter und des uerstorbenenn sohns oder Tochter kindt erbenn Cap[itel] VII" k. 29-29v
  • 520 a "Was Ius Repraesen[ta]tionis seÿ Cap[itel] VIII" k. 29v-31
  • 520 a "Von Zweÿerleÿ Kindernn nach Culmischenn Rechte vnd der Der Dantzker Wilkuhr Cap[itel] IX" k. 31-32
  • 520 a "Ob der Bruder vnd Schwester oder Sohns vnd Tochter Kindt ueher ist Cap[itel] X" k. 32-33
  • 520 a "Vonn vnnechten Kindernn Cap[itel] XI" k. 33v-34
  • 520 a "Ob die Kinder die geehligt werden mit den ehlich gebornen erbenn mugen Cap[itel] XII" k. 34v-36v
  • 520 a "Wie die aufgestatteten Kinder erben Cap[itel] XIII" k. 36v-37v
  • 520 a "Vonn Vatter vnd Mutter Teill Cap[itel] XIV" k. 38-38v
  • 520 a "Ob das weib von dem Manne schwanger nac[h]gelassen wurde Cap[itel] XV" k. 38v-39v
  • 520 a "Wie mann auffwerts Erbe nimmet Cap[itel] XVI" k. 39v
  • 520 a "Ob Vater vnd Mutter oder Bruder vnd Schwestern neher seindt Cap[itel] XVII" k. 40-41
  • 520 a "Ob der großuater vnd Grosmu[tt]er oder der volburtige bruder vnd schwester Neher seÿ Cap[itel] XVIII" k. 41v-42v
  • 520 a "Ob der Grosvater vnd die grosmuter oder der halb bruder neher seÿ Cap[itel] XIX" k. 42v-44
  • 520 a "Wie der Grosuater oder Grosmutter vnd des Brudern oder Schwestern Kindt erbenn Cap[itel] XX" k. 44
  • 520 a "Ob die Grosuater oder des Vatern Bruder neher seÿ Cap[itel] XXI" k. 44-45v
  • 520 a "Ob der Elteruater oder der Grosuatern bruder neher seÿ Cap[itel] XXII" k. 46
  • 520 a "Vom Elteruater vnd vatern bruder Cap[itel] XXIII" k. 46
  • 520 a "Vom Elteruater vnd des Vatern bruder Kinder oder der Mutter Schwester kinder Cap[itel] XXIIII" k. 46-46v
  • 520 a "Ob der Elteruater oder des Brudern kindt neher seÿ Cap[itel] [XX]V" k. 46v
  • 520 a "Wie man seithalben Erbe nimmet Cap[itel] XXVI" k. 46v-47
  • 520 a "Vonn Bruder vnd Bruder Kinder Cap[itel] XXVII" k. 47-47v
  • 520 a "Von verschwesterten vnd uorbrudertenn Erbe Cap[itel] XXVIII" k. 47v
  • 520 a "Ob bruder vnd schwester Kinder nach denn hauptern oder nach den stammen theilen Cap[itel] XXIX" k. 47v-48v
  • 520 a "Ob der halb Bruder oder des Vollen Bruders sohn neher seÿ Cap[itel] XXX" (w tym kopia dyplomu króla Zygmunta I Starego z 8 VIII 1541 r. w Wilnie, w wersji oryg. łac. i przekładzie niem.) k. 48v-51
  • 520 a "Vom halb bruder vnd des Vatern ganzen Bruder Cap[itel] XXXI" k. 51v
  • 530 d Mf 1927
  • 541 c b
  • 546 a Łac., niem. b Gotyk
  • 561 a "Lissner" d 24 (skreśl.) d 103 d BK V, 103 d 18 w Lissner Józef w Działyński Tytus
  • 651 a Gdańsk y 16 w.
  • 651 a Prusy Królewskie y 16 w.
  • 653 a prawo spadkowe 16 w. Prusy Królewskie
  • 653 a prawo chełmińskie 16 w. Prusy Królewskie
  • 655 a piśmiennictwo pragmatyczne
  • 740 a Pars Secunda Libri Quinti Juris Culmensis. |De delictis, et poenis eorum. |Von mißhandlunge und Straffe derselben
  • 740 a Inhalt der Kapittel dieses Buchs
  • 740 a Postanowienia prawa spadkowego
  • 740 a In nomine Sanctae et individuae Trinitatis Iuris Culmensis Liber Primus
  • 740 a Iuris Culmensis Liber Secundus |De processu judiciaris! in causis civilibus
  • 740 a Iuris Culmensis Liber tertius |De Dominis rerum vltimis voluntatibus et successionibus.
  • 740 a Iuris Culmensis Liber Quartus |Vonn Contractenn Von geliehem gutte mutuum genandt
  • 740 a Iuris Culmensis Liber Quintus. Pars prima. |De processu Criminali. |Vom Proceß in Peinlichen Sachen
  • 852 j BK 00859
  • 910 a dostojnicy miasta Gdańska n Schütz Kaper, sekretarz miasta Gdańska
  • 990 a germanicum 16 w.
  • 999 d 2013
  • 999 a PB a weryf. KK