Zatwierdzenie dla miasta Kórnika prawa magdeburskiego, zwanego tutaj miejskim prawem polskim; określenie praw i obowiązków mieszczan

Katalog
Dyplomy
Pobierz opis bibliograficzny

Opis

  • Sygnatura: Dypl. 111
  • Tytuł: Zatwierdzenie dla miasta Kórnika prawa magdeburskiego, zwanego tutaj miejskim prawem polskim; określenie praw i obowiązków mieszczan
  • Kopie:
    • CD 0348
    • Fotokop. III 636
  • Wystawca dokumentu: Działyński, Zygmunt wda brzeski
  • Miejsce i rok: 1678 07.15.
  • Opis fizyczny: 71x34 cm
  • Język: Pol.
  • Hasła przedmiotowe:
    • Kórnik
    • miasta
    • prawo magdeburskie
    • Zatwierdzenie
  • Pieczęć: W czasie przesuwania się frontu w 1945 zagubiono fragmenty pieczęci, pozostał tylko jeden kawałek podkładu woskowego (uwaga J. Wiesiołowskiego) w puszce blaszanej owalna, Działyński, Zygmunt wda brzeski sznurek z żółtawych nici rozbita, wycisk zatarty "... DZIALIN . IN . KOSCIELEC . DZIALIN ..." Ogończyk Działyńscy
  • Uwagi: Zygmunt na Działyniu y Koscielcu Działynski Woiewoda brzeski = kuiawski Starosta innowłocławski; na pakosci wrzesniey Kurniku Bninie Runowie Sobieśierniu Szarleiu szc. szc. Dziedziczny Pan, z nic do wykonania nalezytey powinnośći przystoyniey a do winnego posłuszenstwa ktore Panom Dziedzicznym chętliwie oddane bydz ma poddanych więcey nic nie pociąga iako Nadanie wolnośći dla pomnozenia Miast albo Miasteczek pewnym Prawem y Przywileiem obmarowane, za ktorym to Prawem Obywatelow ziednoczenie ich -ieczone y utwierdzane bywa. Co na pilnym baczeniu Anteceiwrowii y Panowie Dziedziczni Miasteczka Kurnika maiąc ich uprzeymą przychilność przeciw Poddanym Miasteczka pomienionego wisiadczaiąc aby tez oni wzaiem Fidelis Subiectionis g[--]ratiq[ue] animi Spe---- tym większe przeciw Panom Dziedzicznym pokazali:/ Przywily Wolnosci Obywatelom Miasteczka tego nadali. Ktorego Ia Przywileiu Istotę y Własność iako Pąn Dziewdziczny wyrozumiawszy a wszytkich Condicyey Punktow Artykułow y Cl-----zerzey dołozywszy/: za Suppliką y Staraniem osobliwie Uczciwych Jana Matele na ten czas Burmistrza. Woyciecha Lapychy na ten czas Wojta w Kurniku:/ wiadomo czynię; Iz ku lepszey Ochronie pozytkowey y pomnozeniu Poddanych Moich Miasteczka Kurnika, daię y pozwaląm Priuilegium reale, perpetuum, [et] immutabile w sposob nizey opisany. A naprzod Prawo Mieyskie ktore Lacionicy zowią Ius Municipale Polonicum Mieyskie Polskie Prawo ktorego insze Miasta w Koronie Polskiey uzywaią to ust Maydeburskie nadaię z Potomkami memi na czasy wieczne. Ktorego Prawa Maydeburskiego mocą Urząd Miasteczka tego Burmistrz z Radą Sprawy albo Sądy swe, Woyt takze z Ławniki nań nalezące sądzic y odprawowac maią o wszelakie krzywdy y rolnicze Dziedzictwa między wszystkiemi Miasteczka tego Poddanymi; Pozwaląm Sądowi na wsadzenie wszelakich Złoczyncow iako to Złodzieiow, Su--ltownikow, Męzoboycow, onych z mocy ich nie wyimuiąc. Od Sądow iednak ich albo od rzeczy osądzony do Nas albo Namiesznikow Naszych appellowac będzie wolno ----anie Urzędu ust Burmistrzowskiego iako y Woytoskiego naznacząm na Przy Krole raz w kazdym Roku naznacząm; A ten Urząd przez Nas albo Namiesznika Naszego confirmowancy bydz ma Iarmarki iako z dawna swym trybem isc maią. panskie 1'. naswieto S. Filippa Iakuba. 2. Na Dzien Narodzenia P. Maryey. 3'. Na wszytkie swięta. Mieyskie. 1'. Nasz Kazimierz. 2'. Na Pierwszą Niedzielę po S. Wawrzyncu. 3'. Na S. Thomasz. Targy Wolnice na Wtorki z dawna zwyczaine miec będą. Ryb łowienie, Połoniami, --tkami, Siatkami poki zebrnąc moze /:oprocz mrostu:\ nie zabraniamy z Potomkami naszemy. Takze Borow y Lasow do uziwania tak do Budinku do Piwa robienia iako y do Opału roznego według zwyczaiu dawnego. /:za wydzieleniem iedz-ak albo op--ieniem się Starym Borowym:/ pozwalamy. Zydzi podług Praw Starych y Wilkorow niepowinni będą Piw ani Gorzałek robic szinkowac okrom micyskie. Pastwiska ktore maią zdawna w Borach, Lasach y Polach, pozwaląm. Roli--- Burmistrzem -strada:/ tegosz od podatkow Zamkowych y Czynszow uwolniaiąc:/ nadawąm. Takze y Wojtowi Sliad iako zdawna zazywac zwykli, a to względem Ich pracy. Role zaś Druznikow y Zagrodnikow na Pana się obracać powinno. Ok--- pomiarow y po-mowienia. Piwa za starym zwyczaiem wedle Miasteczka Szrody sprawie się maią. Czynsz Doroczny na kazde swięto S[więteg]o. Marcina mnie y Potomkom moim z kazdey Osiadłosci według Szacunku Burmistrza albo Namiesznika Naszego oddany bydz ma Cisz Miesczanie PułZwierzynca ogrodzić maią, y łąki wszystkie na nim zostaiące pograbic, przy ktorej robocie Woyt bydz powinien. Na Folwarku Dzięczmiarowskim Łąki zgrabic wszystkie; It we Zniwa na tymze Folwarku każdy od Krowy Zagonow Cztery zząc powinien będzie. Od Placow zaś iako ktory nieśie według Ośiadłośći y pomiarkowania Burmistrza; Takze y Tluki dwa razy na tymze Folwarku wszytko Miasteczko odprawic powinno. [glossa marg.] A do tcy roboczyzny Dwie Beczki Piwa y Sklepy Dwa z Zamku wydane bydz maią. A zatym z kazdego Domu po Trzydziesci Zagonow zząc powinni będą. [kon. gl. marg.] Iarzynę wszystkę zgrabic iako wyrachuie P. Podstarośći z Burmistrzem, co na ktorego przychodzi. Do Szrody na Seymik Ryb. Zydle, Stoły podwodami swemi wozyc powinni będą: od wszelkich innych wywozow na wieczne czasy uwolniając. Owsa, ktorzykolwiek pociąg swoy maią powinni dawac po Cwurtniach Dwuch od Czterech Koni. Do Tamy Nadolnych Młynow przybycz powinni na głowę Choyne Kamienie -- wczyc; co by należało in casu /:Strzez Boże:/ rozerwania.. Chmiele powinni przedawac do Zamku po Orcie Wurtel, lub droszy, lub tanszy na targowisku bydż miał. Piwa gdyby się przebrało w Miasteczku, niepownien zaden Miesczanin do pogranicznych Miast y Wsi iezdziec po nie tylko w Gościncu Panskim albo Molcuchu na swoią potrzebę kupowac A gdyby kto tego warzył y one przywiowszy szenkowac miał, podpadac będzie Winny Grzywien Dzieśięć. Takze Szlachćic Xięży Postronney Chłopom z inszych Wsiow Słodow ani Piw robienia aby zaden się nie wazył pod winną Grzywien Piętnastu. Cudzozięmcom Przychodznym /:byle Katolickiey Rzymskiey byli Wiary:/ nie tylko Mięszkanie wolne y Possessyą, ale tez do Urzędow wszelakich acces wolny pozwalac, y Ia z Potomkami miec chcę. Budynkow aby się n-p-n zaden w Miasteczku niewazili --mi snopkami podszywac tylko na podmozy albo Szkody wtym dozor Burmistrz miec powinien będzie. Cech każdy aby miał porządek swoy; naprzod, Węmborki Skorzane. Szikawkę drewianą. Hak żelazny ieden, co ma zostawac według porządku na Ratuszu. Takze Drabie przy Domach swoich każdy Miesczanin mieć powinien, a do pozarow Ognia na głowę wszyscy wychodzic powinni. Przytym miec chcęmy zeby się zaden nie waził Stanu Szlacheckiemu przedawac Gruntow swoich pod utraceniem tychże tylko iezeliby wprzod Mieyskie Prawo iuxta requisitas eo in Negotio Solennitates przyiął y Miesczaninem był iako y drudzy. Domow Wiezdnych aby zaden nie wazył postawic; takze Testamentami Domow swoich ani Gruntow na Koscioły legowac. Do sieći kiedy będźie potrzeba, postac powinni. Od Młyna Słodowego iako Beczka Piwa nieśie, to jest od Sześćiu Cwiercien Kaliskich płaćić powinni będą, y Beczkę Piwa wziąć z Mielcucha Panskiego od Słodu każdego. Pieniędzy Burmistrzowi oddane bydz maią, a przez niego Namiesznikowi naszemu. Od Czwiertniecy Słodu Gorzałczanego płaćić się powinno po Groszy Osmnaśćie Mlynkowi zaś od Melcia Słodu piwnego po po groszy Sześćiu także cy od Sztuky Gorzalczanego po groszy Sześćiu. A zeby zadna trudność ani umnieyszenie Intraty Panskiey nie było w wydawaniu Czynszow tedy za zwyczayem dawnym od kazdey Kwarty Roli wydawac maią po Złotemu 1' od Domostwa zaś kazdego po Groszy Piąciu, co wszystko wedle ośiadłośći to iest z placu kazdego sąm Burmistrz wybrac powinien, ktorego tez od wszelkiey roboczyzny na zawsze uwolniamy. Tak tedy y nie inaczey Ia i Potomkowie moi na czasy wieczne miec chcemy, żadne insze powinnośći roboty, zaćięgi -- -- po pomienionych Obiwatelach mianowanego Miasteczka Kurnika niechcąc wyciągac oprocz tych ktore na tym wyraźione Przywileiu, y owszem we wszytkim integre e[t] inuiolabiliter Ich zachowac. A zeby to wszystko Im y Potomkom Ich słuzyło na zawsze, tymze spolnie Przywileiem utwierdząm y umacniam. Sla większey Wiary y Wagi ręką się własną podpisawszy, Pieczęć większą przyłożyć kazałem. Działo się w Pakośći Dnia Piętnaste[g]o Miesiąca Lipca. Roku Pańskiego M. DC. LXXVIII

MARC

  • 100 a Działyński, Zygmunt c wda brzeski
  • 245 a Zatwierdzenie dla miasta Kórnika prawa magdeburskiego, zwanego tutaj miejskim prawem polskim; określenie praw i obowiązków mieszczan
  • 250 a autograf
  • 260 a Pakość c 1678 07.15.
  • 300 c 71x34 cm
  • 500 a Zygmunt na Działyniu y Koscielcu Działynski Woiewoda brzeski = kuiawski Starosta innowłocławski; na pakosci wrzesniey Kurniku Bninie Runowie Sobieśierniu Szarleiu szc. szc. Dziedziczny Pan, z nic do wykonania nalezytey powinnośći przystoyniey a do winnego posłuszenstwa ktore Panom Dziedzicznym chętliwie oddane bydz ma poddanych więcey nic nie pociąga iako Nadanie wolnośći dla pomnozenia Miast albo Miasteczek pewnym Prawem y Przywileiem obmarowane, za ktorym to Prawem Obywatelow ziednoczenie ich -ieczone y utwierdzane bywa. Co na pilnym baczeniu Anteceiwrowii y Panowie Dziedziczni Miasteczka Kurnika maiąc ich uprzeymą przychilność przeciw Poddanym Miasteczka pomienionego wisiadczaiąc aby tez oni wzaiem Fidelis Subiectionis g[--]ratiq[ue] animi Spe---- tym większe przeciw Panom Dziedzicznym pokazali:/ Przywily Wolnosci Obywatelom Miasteczka tego nadali. Ktorego Ia Przywileiu Istotę y Własność iako Pąn Dziewdziczny wyrozumiawszy a wszytkich Condicyey Punktow Artykułow y Cl-----zerzey dołozywszy/: za Suppliką y Staraniem osobliwie Uczciwych Jana Matele na ten czas Burmistrza. Woyciecha Lapychy na ten czas Wojta w Kurniku:/ wiadomo czynię; Iz ku lepszey Ochronie pozytkowey y pomnozeniu Poddanych Moich Miasteczka Kurnika, daię y pozwaląm Priuilegium reale, perpetuum, [et] immutabile w sposob nizey opisany. A naprzod Prawo Mieyskie ktore Lacionicy zowią Ius Municipale Polonicum Mieyskie Polskie Prawo ktorego insze Miasta w Koronie Polskiey uzywaią to ust Maydeburskie nadaię z Potomkami memi na czasy wieczne. Ktorego Prawa Maydeburskiego mocą Urząd Miasteczka tego Burmistrz z Radą Sprawy albo Sądy swe, Woyt takze z Ławniki nań nalezące sądzic y odprawowac maią o wszelakie krzywdy y rolnicze Dziedzictwa między wszystkiemi Miasteczka tego Poddanymi; Pozwaląm Sądowi na wsadzenie wszelakich Złoczyncow iako to Złodzieiow, Su--ltownikow, Męzoboycow, onych z mocy ich nie wyimuiąc. Od Sądow iednak ich albo od rzeczy osądzony do Nas albo Namiesznikow Naszych appellowac będzie wolno ----anie Urzędu ust Burmistrzowskiego iako y Woytoskiego naznacząm na Przy Krole raz w kazdym Roku naznacząm; A ten Urząd przez Nas albo Namiesznika Naszego confirmowancy bydz ma Iarmarki iako z dawna swym trybem isc maią. panskie 1'. naswieto S. Filippa Iakuba. 2. Na Dzien Narodzenia P. Maryey. 3'. Na wszytkie swięta. Mieyskie. 1'. Nasz Kazimierz. 2'. Na Pierwszą Niedzielę po S. Wawrzyncu. 3'. Na S. Thomasz. Targy Wolnice na Wtorki z dawna zwyczaine miec będą. Ryb łowienie, Połoniami, --tkami, Siatkami poki zebrnąc moze /:oprocz mrostu:\ nie zabraniamy z Potomkami naszemy. Takze Borow y Lasow do uziwania tak do Budinku do Piwa robienia iako y do Opału roznego według zwyczaiu dawnego. /:za wydzieleniem iedz-ak albo op--ieniem się Starym Borowym:/ pozwalamy. Zydzi podług Praw Starych y Wilkorow niepowinni będą Piw ani Gorzałek robic szinkowac okrom micyskie. Pastwiska ktore maią zdawna w Borach, Lasach y Polach, pozwaląm. Roli--- Burmistrzem -strada:/ tegosz od podatkow Zamkowych y Czynszow uwolniaiąc:/ nadawąm. Takze y Wojtowi Sliad iako zdawna zazywac zwykli, a to względem Ich pracy. Role zaś Druznikow y Zagrodnikow na Pana się obracać powinno. Ok--- pomiarow y po-mowienia. Piwa za starym zwyczaiem wedle Miasteczka Szrody sprawie się maią. Czynsz Doroczny na kazde swięto S[więteg]o. Marcina mnie y Potomkom moim z kazdey Osiadłosci według Szacunku Burmistrza albo Namiesznika Naszego oddany bydz ma Cisz Miesczanie PułZwierzynca ogrodzić maią, y łąki wszystkie na nim zostaiące pograbic, przy ktorej robocie Woyt bydz powinien. Na Folwarku Dzięczmiarowskim Łąki zgrabic wszystkie; It we Zniwa na tymze Folwarku każdy od Krowy Zagonow Cztery zząc powinien będzie. Od Placow zaś iako ktory nieśie według Ośiadłośći y pomiarkowania Burmistrza; Takze y Tluki dwa razy na tymze Folwarku wszytko Miasteczko odprawic powinno. [glossa marg.] A do tcy roboczyzny Dwie Beczki Piwa y Sklepy Dwa z Zamku wydane bydz maią. A zatym z kazdego Domu po Trzydziesci Zagonow zząc powinni będą. [kon. gl. marg.] Iarzynę wszystkę zgrabic iako wyrachuie P. Podstarośći z Burmistrzem, co na ktorego przychodzi. Do Szrody na Seymik Ryb. Zydle, Stoły podwodami swemi wozyc powinni będą: od wszelkich innych wywozow na wieczne czasy uwolniając. Owsa, ktorzykolwiek pociąg swoy maią powinni dawac po Cwurtniach Dwuch od Czterech Koni. Do Tamy Nadolnych Młynow przybycz powinni na głowę Choyne Kamienie -- wczyc; co by należało in casu /:Strzez Boże:/ rozerwania.. Chmiele powinni przedawac do Zamku po Orcie Wurtel, lub droszy, lub tanszy na targowisku bydż miał. Piwa gdyby się przebrało w Miasteczku, niepownien zaden Miesczanin do pogranicznych Miast y Wsi iezdziec po nie tylko w Gościncu Panskim albo Molcuchu na swoią potrzebę kupowac A gdyby kto tego warzył y one przywiowszy szenkowac miał, podpadac będzie Winny Grzywien Dzieśięć. Takze Szlachćic Xięży Postronney Chłopom z inszych Wsiow Słodow ani Piw robienia aby zaden się nie wazył pod winną Grzywien Piętnastu. Cudzozięmcom Przychodznym /:byle Katolickiey Rzymskiey byli Wiary:/ nie tylko Mięszkanie wolne y Possessyą, ale tez do Urzędow wszelakich acces wolny pozwalac, y Ia z Potomkami miec chcę. Budynkow aby się n-p-n zaden w Miasteczku niewazili --mi snopkami podszywac tylko na podmozy albo Szkody wtym dozor Burmistrz miec powinien będzie. Cech każdy aby miał porządek swoy; naprzod, Węmborki Skorzane. Szikawkę drewianą. Hak żelazny ieden, co ma zostawac według porządku na Ratuszu. Takze Drabie przy Domach swoich każdy Miesczanin mieć powinien, a do pozarow Ognia na głowę wszyscy wychodzic powinni. Przytym miec chcęmy zeby się zaden nie waził Stanu Szlacheckiemu przedawac Gruntow swoich pod utraceniem tychże tylko iezeliby wprzod Mieyskie Prawo iuxta requisitas eo in Negotio Solennitates przyiął y Miesczaninem był iako y drudzy. Domow Wiezdnych aby zaden nie wazył postawic; takze Testamentami Domow swoich ani Gruntow na Koscioły legowac. Do sieći kiedy będźie potrzeba, postac powinni. Od Młyna Słodowego iako Beczka Piwa nieśie, to jest od Sześćiu Cwiercien Kaliskich płaćić powinni będą, y Beczkę Piwa wziąć z Mielcucha Panskiego od Słodu każdego. Pieniędzy Burmistrzowi oddane bydz maią, a przez niego Namiesznikowi naszemu. Od Czwiertniecy Słodu Gorzałczanego płaćić się powinno po Groszy Osmnaśćie Mlynkowi zaś od Melcia Słodu piwnego po po groszy Sześćiu także cy od Sztuky Gorzalczanego po groszy Sześćiu. A zeby zadna trudność ani umnieyszenie Intraty Panskiey nie było w wydawaniu Czynszow tedy za zwyczayem dawnym od kazdey Kwarty Roli wydawac maią po Złotemu 1' od Domostwa zaś kazdego po Groszy Piąciu, co wszystko wedle ośiadłośći to iest z placu kazdego sąm Burmistrz wybrac powinien, ktorego tez od wszelkiey roboczyzny na zawsze uwolniamy. Tak tedy y nie inaczey Ia i Potomkowie moi na czasy wieczne miec chcemy, żadne insze powinnośći roboty, zaćięgi -- -- po pomienionych Obiwatelach mianowanego Miasteczka Kurnika niechcąc wyciągac oprocz tych ktore na tym wyraźione Przywileiu, y owszem we wszytkim integre e[t] inuiolabiliter Ich zachowac. A zeby to wszystko Im y Potomkom Ich słuzyło na zawsze, tymze spolnie Przywileiem utwierdząm y umacniam. Sla większey Wiary y Wagi ręką się własną podpisawszy, Pieczęć większą przyłożyć kazałem. Działo się w Pakośći Dnia Piętnaste[g]o Miesiąca Lipca. Roku Pańskiego M. DC. LXXVIII
  • 530 d CD 0348
  • 530 d Fotokop. III 636
  • 541 c st. zas.
  • 546 a Pol.
  • 651 a Kórnik
  • 653 a miasta
  • 653 a prawo magdeburskie
  • 655 a Zatwierdzenie
  • 852 j Dypl. 111
  • 919 a 1
  • 920 b W czasie przesuwania się frontu w 1945 zagubiono fragmenty pieczęci, pozostał tylko jeden kawałek podkładu woskowego (uwaga J. Wiesiołowskiego) b w puszce blaszanej b owalna, d Działyński, Zygmunt wda brzeski g sznurek z żółtawych nici h rozbita, h wycisk zatarty i W otoku: ||"... DZIALIN . IN . KOSCIELEC . DZIALIN ..." k Ogończyk |Działyńscy