Tetraewangelia cyrylicka, 1614 r.

Opis

• Sygnatura: BK 00896
• Kopie: Mf 2081
• Tytuł: Tetraewangelia cyrylicka, 1614 r.
• Miejsce i czas powstania: 1614
• Opis fizyczny: 290 k. 30x20 cm
• Oprawa: Deski, aksamit, 17 w.
• Język: Cerkiewnosłowiański cyrylica
• Zawartość:
  • k. 2r–3r Wykaz czytań ewangelicznych całego roku: СКА́ЗАНЇЕ ПРѢЕМЛЮЩЕЕ ВЪСЕГО ЛѢТА число еѵⷢлⸯское̏. і еѵⷢлистоⷨ прїатїе ѿ кѫ начинаѫⷮ и до геⷣ стаѫтъ  SKAZANIE PRĚEMLJUŠTEE VЪSEGO LĚTA čislo eẏ(g)lⸯskoe. i eẏ(g)listo(m) priatie o(t) ku načinau(t) i do g(d)e stautъ  (czerwonym atramentem) Inc.: Вѣ́домо́ да еⷵ. ꙗко́ чьтеⷮсѧ рѧⷣ. Ѿ іѡана стго еѵⷢлїа… Vědomo da e(st). jako čьte(t)sja rja(d). O(t) Ioana stg҃o Eẏ(g)lia…
  • k. 3r–11r Objaśnienia i tablice dotyczące podziału czytań ewangelicznych całego roku: na każdy dzień w porządku tygodni, zaczynając od niedzieli Paschy. Ска́ꙁанїе́ еже (tylko е czarnym atramentem) на въсⷦѣ днь длъ́жно еⷭ глтиⷭ. еѵⷢле неⷣлѧⷨ. въсе̏го лѣта. Въ стоѵѧ и веⷧкѫѧ неⷣлѧ пасхы̏. еѵⷢе на лиⷮрⸯгⸯ іѡ҃ гⷧ а҃. веⷱрⸯ іѡ҃ гⷧ ѯе҃. пⸯнеⷣ. в҃  Skazanie eže (tylko e czarnym atramentem) na vъs(k)ě dn҃ь dlъžno e(s) gl҃ti(s). Eẏ(g)le ne(d)lja(m). vъsego lěta. Vъ st҃oẏja i ve(l)kuja ne(d)lja Pashy. Eẏ(g)e na li(t)rⸯgⸯ Io҃ g(l) a҃. ve(č)rⸯ io҃ g(l) ks҃e. pⸯne(d). v҃ (czerwonym atramentem) Miejscami inną ręką dodatkowe objaśnienia skoropisem.
  • k. 11r–12v ЕЖЕ Ѿ МАѲЕА̀ СТГО ЕѴⷢЛЇА̀ ГЛАВЫ EŽE O(T) MAḞEA ST҃GO EẎ(G)LIA GL҃AVY (czerwonym atramentem) Zawartość Ewangelii Mateusza według rozdziałów. Numery każdego rozdziału na bocznych marginesach, głównie czerwonym atramentem, tylko pierwsza litera w tytułach rozdziałów czerwonym atramentem.
  • k. 12v–15v Przedmowа Teofilakta arcybiskupa bułgarskiego do Ewangelii Mateusza: ѲЕѠФИЛАКТА АРИЕППⷭА БЛЪГАРЬСКАГО ПРѢДИСЛОВЇЕ Ѿ МАⷮѲЕА ЕѴⷢЕ ḞEOFILAKTA ARIEP(s)PA BLЪGARЬSKAGO PRĚDISLOVIE O(T) MA(T)ḞEA EẎ(G)E (czerwonym atramentem) Inc.: Иже оубо прѣжеⷣ ꙁакона они бжⷭтвенїи моѵжие̏. не писаⷩми́ книгами́ просвѣщаахѫ сѧ. нѫ чиⷵ имоѵщи съмы̀сль. дха сі̋анїеⷨ про́свѣщаахоѵⷭ… Iže u(bo) prěž(d)e zakona oni bž(s)tvenii moẏžie. ne pisa(n)mi knigami prosvěštaahu sja. nu či(st) imoẏšti sъmyslь. Dha҃ sianie(m) prosvěštaahoẏ(s)… (Inicjał „I” plecionką, kontur czarny, brązowe i żółte wypełnienie).
  • k. 15v Koniec: …книга родьства Іѵ҃ Хва. сна двыдова. …kniga rodьstva Iẏ҃ Hv҃a. Sn҃a Dv҃y(do)va. Tekst kończy finalik.
  • k. 16r–84r Tekst Ewangelii, Mateusza, poprzedzony zastawką w formie plecionki : ЕЖЕ Ѿ МАѲЕА СТО҃ГО ЕѴⷢЛЇА / неⷣ прⷣѣ роⷤствоⷨ хвыⷨ стыⷯ ѻць наⷧ гⷧ а҃ EŽE O(T) MAḞEA STO҃GO EẎ(G)LIA / ne(d) pr(d)ě ro(ž)stvo(m) Hv҃y(m) st҃y(h) ocь na (l) g(l) a҃ (czerwonym atramentem) Inc.: Книга рѡⷣства Іѵ҃ Хва. сна Двдва сна авраамлѣ Kniga ro(d)stva Iẏ҃ Hv҃a. Sn҃a Dv҃dva Sn҃a Avraamlě (inicjał „K” plecionką, czarny kontur, niebieska, zielona, żółta, brązowa farba, akcenty czerwonym atramentem)
  • k. 84v Oryginalnie pusta, wypełniona zapisem. Tu także Modlitwa kopisty Sidora Iwanowicza.
  • k. 85r ЕЖЕ Ѿ МАРКА С҃ТА҃ГО ЕѴⷢЛЇА Гⷧ[АВЫ] EŽE O(T) MARKA S҃TAGO EẎ(G)LIA G(L)[AVY], poprzedzony zastawką tytuł napisany czerwonym atramentem na żółtym intensywnym tle
  • k. 85r–86r Wykaz rozdziałów. Numery rozdziałów na bocznych marginesach, głównie czarnym atramentem. Tylko pierwsze litery tytułów rozdziałów czerwonym atramentem. k. 86v–88r Wstęp do Ewangelii Маrka: ПРѢ́ДИСЛОВИЕ̏ ЕЖЕ Ѿ МАРКА СТГО ЕѴⷢЛЇА Гⷧ[АВЫ]; ЕѴⷢЛЇА PRĚDISLOVIE EŽE O(T) MARKA S҃TGO EẎ(G)LIA G(L)[AVY] (czerwonym atramentem); Eẏ(g)lia (słowo nad tekstem, czerwony atrament) Inc.: Еже ѿ марка стое еѵⷢлїе… Eže o(t) Marka sto҃e Eẏ(g)lie… (średnioduży inicjał „Е”, czarny kontur, pole litery wypełnione czerwonym atramentem). Finalik dorysowany później, inną ręką.
  • k. 89r–137v Tekst Ewangelii Marka, poprzedzony zastawką w formie plecionki: ЕЖЕ Ѿ МАРКА СТГО ЕѴⷢЛЇА Гⷧ[АВЫ] / неⷣ прⷣѣ просвѣщенїе ⷨ наⷧ глⷡа а҃ EŽE O(T) MARKA S҃TGO EẎ(G)LIA G(l)[AVY] (czerwonym atramentem na żółtym intensywnym tle) / ne(d) pr(d)ě prosvěštenie(m) na(l) gl(v)a a҃ (czerwonym atramentem) Inc.: Зачало еѵⷢлїа іѵ хва сна біа / ꙗко же еⷵ писанⸯно въ́ пррⷪцѣⷯ… Začalo Eẏ(g)lia Iẏ҃ Hv҃a Sn҃a Bi҃a / jako že e(st) pisanⸯno vъ pr(o)rcě(h)… (duży inicjał „Z” plecionką, czarny kontur, niebieskie, zielone, żółte, brązowe wypełnienie, akcenty czerwonym atramentem).
  • k. 137v Nad tekstem czerwony napis: Маркови гⷧ конеⷰ / Markovi g(l) kone(c) (koniec tekstu na samym brzegu karty z małym finalikiem plecionką)
  • k. 138r ЕЖЕ Ѿ ЛКЫ̏ СТОГО ЕѴⷢЛЇА Гⷧ[АВЫ] а҃ EŽE O(T) LUKY ST҃OGO EẎ(G)LIA G(L)[AVY] a҃, poprzedzony zastawką, tytuł czerwonym atramentem.
  • k. 138r–140r Wykaz rozdziałów Ewangelii Łukasza. Numery rozdziałów na bocznych marginesach, głównie czarnym atramentem, tylko pierwsze litery tytułów rozdziałów czerwonym atramentem.
  • k. 140–140v Wstęp do Ewangelii Łukasza: ПРѢⷣСЛОВІЕ̏ Еⷤ Ѿ ЛКЫ̏ PRĚ(D)SLOVIE E(Ž) O(T) LUKY (czerwonym atramentem) Inc.: Л о́ука бжⷭтвⸯнⷩы̏ [стго еѵⷢлїа] аⷩти́- /ѻхы̏аныⷩⷩ бѣ родоⷨ… Luka bž(s)tvⸯn(n)y [st҃go Eẏ(g)lia – najpewniej odnosi się do tytułu wstępu] a(n)ti- /ohyany(n) bě rodo(m)… (nieduży inicjał „Ł”, czerwonym atramentem, bez ozdobników). Finalik dorysowany później, inną ręką.
  • k. 141r–216r Tekst Ewangelii Łukasza, poprzedzony zastawką w formie plecionki: ЕЖЕ Ѿ ЛКЫ̏ СТОГО ЕѴⷢЛЇА Гⷧ а҃ / на роⷤдество́ чтⷭнаⷢ пртⷣечи. іѡ҃. на лѵⷮ. EŽE O(T) LUKY ST҃OGO EẎ(G)LIA G(L) a҃ (czerwonym atramentem, na żółtym intensywnym tle) / na ro(ž)destvo čt(s)na(g) prd(t)eči. Io҃. na lẏ(t) (czerwone). Inc.: Понеⷤ оубо мноѕи начашѫ / чини̏ти повѣсти ѡ иꙁвѣ/стоваⷩныⷯ въ наⷭ вещеⷯ… Pone(ž) ubo mnodzi načašu / činiti pověsti o izvě/stova(n)ny(h) vъ na(s) vešte(h)… (duży inicjał „P” plecionką, czarny kontur, wypełnienie niebieskie, żółte, brązowe, akcenty czerwonym atramentem).
  • k. 216v ЕЖЕ Ѿ ІꙌАНⷩА СТОГО ЕѴⷢЛЇА ГЛⷡА EŽE O(T) IOAN(N)A ST҃OGO EẎ(G)LIA GL(V)A (czerwonym atramentem) Wykaz rozdziałów Ewangelii Jana. Numery rozdziałów na lewym marginesie, głównie czarnym atramentem, tylko pierwsze litery tytułów rozdziałów czerwonym atramentem.
  • k. 217r–219r Wstęp do Ewangelii Jana: ПРѢДОСЛОВЇЕ Еⷤ Ѿ ІꙌАНА СТГО ЕѴⷢЛЇА̀ PRĚDOSLOVIE E(Ž) O(T) IOANA ST҃GO EẎ(G)LIA (czerwonym atramentem) Inc.: Ꙗже дха сила въ немощи съвръша- / еⷮсѧ. ꙗкоⷤ и пи́сано еⷵ… Jaže Dha҃ sila vъ nemošti sъvrъša- / e(t)sja. jako(ž) i pisano e(st)… (nieduży inicjał „Ja” czerwonym atramentem, bez zdobień). Na k. 219r koniec wstępu oznaczony czterema finalikami czarnym i czerwonym atramentem.
  • k. 220r–276v Tekst Ewangelii Jana, poprzedzony zastawką w formie plecionki: Ѿ ІꙌАНА СТОГО ЕѴⷢЛЇѦ̀ .Г.ⷧ а҃ O(T) IOANA ST҃OGO EẎ(G)LIJA .G.(l) a҃ (czerwonym atramentem) Inc.: Въ наⷱлѣ бѣ слово. и слово бѣ къ б҃. и бъ бѣ слово… Vъ na(č)lě bě Slovo. i Slovo bě kъ Bu҃. I B҃ъ bě slovo… (inicjał „V” plecionką, czarny kontur, wypełnienie: niebieska farba i czerwony atrament). Na k. 276v tekst kończy gwiezdno-kwiatowy ornament, kontur czarny, wypełnienie niebieską i czerwoną farbą.
  • k. 277r–284v Zbiorczy wykaz perykop ewangelicznych dwunastu miesięcy, wybranych świętych i świąt Pańskich z krótkim kalendarzem – liczbą dni w miesiącu, liczbą godzin w ciągu dnia i nocy od p1 oczątku Nowego Roku, tj. od września do sierpnia: СЪБОРНИⷦ ВІ [ТИМЬ] МⷭЦЕⷨ СКАЗОУѦ ГЛАВЫ̏ коемоужоⷣ еѵⷢлїѫ избранныⷨ стыⷨ / и пра́ꙁнⷣикоⷨ влⷣчниⷨ. мⷭць сеⷫтеврїа̀ / имаⷮ днїй л.҃ днь имаⷮ чаⷭ ві, а ноⷳ ві. /начтоⷦ новомѹ лѣтѹ. SЪBORNI(k) V҃I[TIMЬ] M(S)CE(M) SKAZUJA GLAVY koemuž(d)o Eẏ(g)liu izbranny(m) st҃y(m) / i (czerwonym atramentem, mocno starty w wyniku użytkowania, trudno się czyta) praz(d)niko(m) vl(d)čni(m). m(s)cь se(p)tevria / ima(t) dn҃ij l҃. dn҃ь ima(t) ča(s) v҃i, a no(št) v҃i. /načto(k) novomu lětu. Kalendarz uwzględnia dni pamięci św. Sawy Serbskiego (14 stycznia, k. 281r) i św. Symeona Serbskiego (13 luty, k. 282r).
  • k. 285r wykaz cyklu czytań bez tytułu na okres poprzedzający Wielki Post: niedziela: „Celnika i faryzeusza”; 17 sobota roku; niedziela: „O synu marnotrawnym”; sobota mięsopustna; niedziela mięsopustna; poniedziałek seropustny; wtorek seropustny; czwartek seropustny; sobota seropustna; niedziela seropustna. Na końcu informacja, że środy i piątki pozostają bez perykop Ewangelii.
  • k. 285r–286v wykaz perykop na soboty i niedziele Wielkiego Postu: скаꙁанїе сѫботаⷨ і неⷣлѧⷨ стго поста Skazanie subota(m) i ne(d)lja(m) st҃go posta
  • k. 286v–287v ostatni wers: еѵⷢ раⷥдѣлнаѧ на всѣⷦ потрѣбоу / Eẏ(g) ra(z)dělnaja na vsě(k) potrěbu. Wykaz perykop ewangelicznych na różne potrzeby: święcenie olejów mężczyznom; święcenie olejów kobietom; aniołom; apostołom; męczennikom; męczennicom; hierarchom; mnichom; świętym męczennikom; mnichom2; na schimę; nad mnichem; nad mniszką; nad cierpiącym duchowo; nad chorymi; na poświęcenie cerkwi; na trzęsienie ziemi; na suszę; za zwycięstwo carów; na najazd obcych narodów; na pożar; na każdą prośbę; na spowiedź; na spowiedź kobiet; z powodu strachu; za umierających; na każdą prośbę.
  • k. 287v ostatni wers – 289r wykaz czytań Ewangelii na jutrznię.
• Hasła przedmiotowe: Biblia.NT 17 w.
• Uwagi:
  • Pole tekstowe: 14 х 13; 22 х 14 (dość nierównomierne). Pozostawiono szerokie marginesy, dolny margines jest niemal dwa razy większy od górnego. Ostatnie dwie karty: k. 289rv; k. 290rv oraz forzac wypełnione są zapisami. Język ewangeliarza: cerkiewnosłowiański (redakcja ruska, leksyka odpowiada tyrnowskiej tradycji tekstologicznej (tyrnowska redakcja tekstologiczna związana jest z bułgarską stolicą Tyrnowem w okresie sprawowania funkcji patriarchy przez Eutymiusza – lata 70-e XIV wieku); język zapisów: ruski (rutheński) i polski. Kodeks wyróżnia staranne wykonanie i elegancja formy, musiał go przepisywać doświadczony kopista. Bytował na południowych krańcach I Rzeczypospolitej, w województwie podolskim, o czym świadczą zapisy proweniencyjne.
  • Oprawa: deski lipowe obłożone tłoczonym malinowym aksamitem, aksamit nie stanowi całości, jest zszywany. Na wierzchu tkaniny widoczne ślady po metalowych zdobieniach i sprzączkach, które się nie zachowały. Na tylnej okładzinie w czterech rogach znajdowały się metalowe podkładki, aby aksamit nie opierał się o pulpit do czytania, dziś również ich nie ma, pozostały tylko ślady. Okładzina poddawana była częściowej konserwacji – zachowała się duża część aksamitu, usunięto fragment wewnętrznego wzmocnienia z płótna, a także części papieru, którym okładziny były podklejane. Pozostałości materiału z restauracji przechowywane są w 3 dodatkowych teczkach w kartonie z rękopisem. Interesujący jest przycięty fragment k. 1r (pierwotnie niezszyty z kodeksem), ponieważ widać na nim pojedyncze litery pierwszego zapisu cyrylickiego (zob. nr 1 w Zapiskach wskazujących na proweniencję). Fragmentarycznie zachowała się jedna z niezapisanych kart, dzięki czemu można zobaczyć jej filigran – okrąg ze skrzyżowanymi kluczami w środku.
  • Proweniencja: kodeks pisany był od listopada 1613 r. do 24 maja 1614 r. przez Sidora Iwanowicza z Janowa ( їановѣ/u Janově) w cerkwi Objawienia Pańskiego („Св. Богоявление“; k. 289v). W 1614 r. mieszczanie satanowscy: Andrzej Mołczan i Piotr z żonami Hanną i Awdotią podarowali go do świątyni pw. męczennika Jerzego w Satanowie (в мѣстѣ Сатановѣ/v městě Satanově, k. 18а). Manuskrypt należy do najstarszej części zbiorów Biblioteki Kórnickiej. Kupił go ktoś z właścicieli Kórnika (nie wiadomo dokładnie, kto, ani kiedy) Stara sygnatura: V.139, w inwentarzu z 1930 roku kodeks jest już wpisany pod numerem BK 896. Obie sygnatury ołówkiem widnieją na k. 2r. Pieczęć Biblioteki Kórnickiej znajduje się na k. 1v (pod pieczęcią odręcznie: BK 896), 2r, 289v. Na k. 276r nad numerem strony w prawym górnym rogu czarnym atramentem zapisany skrót BRK. Dzisiaj rękopis jest częścią zbiorów Biblioteki Kórnickiej PAN.
  • Papier: niegładzony, niejednolity – jest kilka jego rodzajów, co pokazują również znaki wodne (zob. Filigrany). Różni się gęstością i elastycznością. Na większości kart widać pionowe linie sita do czerpania papieru. Z wewnętrznej strony każdej okładziny doklejone sztywne karty. Brak oryginalnej foliacji. Karty numerowane później, najprawdopodobniej w XX wieku, ołówkiem – od k. 1 do k. 290. W latach 90-ch XX w. przeprowadzono konserwację w Toruniu. Każda karta została wzmocniona z trzech brzegów (z tego powodu nie widać numeracji dwóch pierwszych składek). Do kodeksu doszyto jedną kartę, pierwotnie pozostającą luzem, o numerze 1; oryginalnie była złożona na pół, na połowie strony jest zapis (zob. punkty 1, 2 i 6a Zapisków wskazujących na proweniencję).
  • Filigrany: rękopis zawiera więcej niż 5 filigranów. Znajdują się zwykle pośrodku karty, więc z powodu gęstości pisma lub rodzaju użytego papieru, trudno je odwzorować i dokładnie zidentyfikować. W większości wypadków są to herby, co może wskazywać na polskie pochodzenie papieru. Filigran 1, k. 1, jako jedyny nie powtarza się później w kodeksie. Najpewniej dlatego, że karta została doszyta do niego później. Z powodu czynności restauratorskich nie można go dokładnie sfotografować, przedstawia sobą bogato zdobiony owalny herb z krzyżem w środku. Filigran 2, okrąg ze skrzyżowanymi kluczami, oczka kluczy przypominają trójlistną koniczynę – najczęściej jest reprezentowany w kodeksie. Ten wodny znak w całości widać na luźnej karcie przechowywanej obecnie w teczkach z materiałami pozostałymi po restauracji. Filigran 3, dzik, być może w dwóch wariantach, ale typ papieru uniemożliwia dokładną identyfikację. Wśród pozostałych filigranów można jeszcze wyróżnić trzy różne rodzaje (4, 5, 6), z całą pewnością herby, lecz na tym etapie nie jest możliwa ich dokładna identyfikacja. Częściowo widać tam takie symbole jak księżyc z krzyżem, księżyc z gwiazdą i krzyż z półksiężycem u podstawy.
  • Składki: kodeks jest mocno zszyty, do początku trzeciej składki brak numeracji składek, co utrudnia określenie liczby kart w pierwszych dwóch składkach, a więc także liczbę składek w całym rękopisie. Widać literowe cyrylickie kustosze 23 składek, w kolejności: г҃, д҃, е҃, ѕ҃, ꙁ҃, и҃, ѳ҃, і҃, аі, ві, гі, ді, еі, ѕі, ꙁі, иі, ѳі, к҃, ка, кв, кг, дѕ (błąd, poprawione na кд, tj. 24); na k. 276v zaznaczono także koniec arkusza кⷣ, ке (ostatnia karta ostatniej składki nie ma numeracji). Kustosze znajdują się na dolnym marginesie kart, wskazują początek i koniec składki. Składki liczą 10 lub 12 kart, niektóre zawierają nieparzystą liczbę kart: 9 lub 11: III (34r–45v); IV (46r–55v); V (56r–67v); VI (68r–79v); VII (80r–91v); VIII (92r–101v); IX (102r–111v); X (112r–123v); XI (124r–133v); XII (134r–144v); XIII (145r–154v); XIV (155r–166v); XV (167r–178v); XVI (179r–190v); XVII (191r–202v); XVIII (203r–214v); XIX (215r–223v); XX (224r–235v); XXI (236r–245v); XХII (246r–254v); XХIII (255r–264v); XХIV (265r–276v); XХV (277r–).
  • Pismo: liturgiczny półustaw, pisany jedną, wprawną ręką – litery są wyraźne i równe. Tekst w jednej kolumnie, zwykle 19 wierszy na stronie (niekiedy 18 lub 22). Wysokość liter: 5 mm. Na niektórych stronach litery pisane są gęściej, a ich wysokość zmniejsza się do 4 mm. Atrament czarny. Litery czerwone używane są w tytułach, na początku czytań ewangelicznych i w liturgicznych wskazaniach w tekście oraz na marginesach (górnym, dolnym, bocznym). Nowa perykopa zawsze jest oznaczana z boku tekstu, czerwonym atramentem. Zapisy różnymi rękami, w różnym czasie i w różnych językach: k. 1r, 16r–20r cyrylicki skoropis, dwie różne ręce, wymienione różnorodne zdarzenia, imiona i lata (od 1639 do 1647 r.; od 1613–1614 r.); k. 84v i dwa cyrylickie zapisy na k. 289v jedną ręką – prawdopodobnie tak pisał kopista Sidor Iwanowicz (według Aleksandra Naumowa, zapis z k. 84v jest właśnie jego), ta sama ręka dodawała liturgiczne wskazania w kilku miejscach rękopisu; k. 1v – zapis po polsku z 1652 r.; k. 290v: dwa polskie zapisy (wszystkie polskie zapisy autorstwa tej samej osoby); k. 290r: zapis nutowy i szereg oddzielnych słów i fraz po polsku i cyrylicą, ręce różne; k. 290r: współczesny inwentarzowy zapis z 12 maja 1955 r.; ostatnia karta, naklejona na wewnętrzną stronę tylnej okładziny – szereg zapisów cyrylickim półustawem i po polsku różnym charakterem pisma, najpewniej próba pióra.
  • Iluminacje (zastawki i inicjały): Kodeks zdobią zastawki akwarelą przed tekstem każdej Ewangelii i prawie przed wszystkimi spisami rozdziałów poszczególnych ewangelicznych części. Styl zastawek plecionkowy – połączenie trzech okręgów z wici roślinnych, podobnych do siebie, lecz nie identycznych. Najprawdopodobniej kopista powielił wzory, które służyły mu za model. Inicjały stylistycznie przypominają zastawki, ale ich forma jest bardziej geometryczna, miejscami mają dodatkowe motywy kwiatowe. Finaliki wyróżnia dużo większa swoboda i wprawność ręki iluminatora, noszą cechy stylu ruskiego z końca XVI – początku XVII wieku. k. 2r – zastawka przed Ewangelią Mateusza: trzy splecione ze sobą kręgi, zdobione małymi listkami i pąkami z czterech stron plecionki. Kolory farby: niebieski, żółty, brązowy; jest też kolor czerwony, ale nie farbą tylko przeźroczystym atramentem (ten sam atrament używany do pisania kodeksu). Tytuł Ewangelii Mateusza: czerwonym kolorem więzią. Plecionkowy inicjał „W” (В) w stylistyce zastawki, kontur czarny, część litery wypełniona przeźroczystą brązową farbą; wysokość inicjału – 5 wersów tekstu. k. 11r tytuł spisu rozdziałów Ewangelii Mateusza czerwonym atramentem więzią. k. 12v tytuł wstępu do Ewangelii Teofilakta czerwonym atramentem więzią. Inicjał „I” (И) geometrycznym wzorem, kontur czarny, żółty, czerwony – atramentem; wysokość inicjału – 3 wersy tekstu. k. 16r zastawka przed Ewangelią Mateusza – trzy podwójnie splecione ze sobą kręgi. Kolory farby: niebieski, zielony, żółty, brązowy, czerwony atrament. W dolnych rogach z kręgów wychodzą motywy roślinne w kształcie trójkąta. W górnych wyrastające z zastawki motywy roślinne z liśćmi akantu przechodzą w głowy dwóch smoków zwróconych ku sobie, między nimi krzyż z plecionki roślinnej wypełniony farbą w kolorze zastawki z czerwonym atramentem. Tytuł: czerwonym kolorem więzią, pola między literami wypełnione intensywną żółtą farbą. Inicjał „K” (К) geometryczno-roślinną plecionką w kolorach zastawki, kontur czarny, miejscami dodatkowy obrys czerwonym atramentem; wysokość inicjału – 6 wersów tekstu. k. 85r zastawka przed spisem rozdziałów Ewangelii Marka bardzo przypomina zastawkę z k. 16r: trzy podwójnie splecione ze sobą kręgi o kształcie gałęzi roślin w kolorze niebieskim, zielonym, żółtym, brązowym i czerwonym (atrament). W dolnych rogach z okręgów wychodzą motywy roślinne z liśćmi i pąkami w kształcie trójkąta. W górnych wyrastające z zastawki motywy roślinne (akant) przechodzą w głowy dwóch smoków zwróconych do siebie, między nimi krzyż plecionkowo-roślinny wypełniony farbą w kolorze zastawki z czerwonym atramentem. Tytuł: czerwonym kolorem więzią, pola między literami wypełnione intensywną żółtą farbą, miejscami dodane ledwie widoczne niebieskie akcenty. Inicjału brak. k. 86v tytuł wstępu do Ewangelii Marka: czerwonym kolorem więzią. Inicjał „E” (Е) prosty, z drobnym roślinnym akcentem, kolor czerwono-czarny; wysokość: 3 wersy tekstu. k. 89r zastawka przed początkiem Ewangelii Marka bardzo podobna do zastawek z k. 16r i 85r: trzy mocno splecione ze sobą kręgi niemal tworzące formę prostokątną w kolorach niebieskim, zielonym, żółtym, brązowym i czerwonym (atrament), ale bardzo delikatnie naniesionych w porównaniu z poprzednimi (k. 2r, 16r, 85r). W środkowy krąg wpisany mały krzyż na żółtym tle. Ze wszystkich rogów wyrastają motywy roślinne, górne przechodzą w głowy smoków zwróconych do siebie, między nimi czteroramienna gwiazda, przypominająca kwiat. Tytuł: czerwonym kolorem więzią, pola między literami wypełnione przeźroczystą żółtą farbą. Inicjał „Z” (Ꙁ) duży, napisany na brzegu karty, kontur czarny, kolory: niebieski, zielony, żółty, czerwony; wysokość: 8 wersów tekstu. k. 138r zastawka przed spisem rozdziałów Ewangelii Łukasza – trzy podwójnie splecione ze sobą kręgi o kształcie gałęzi, podobne do zastawki z k. 2r. Kolory farby: niebieski, zielony, żółty, brązowy, czerwony. W górnych rogach z zastawki wychodzą dwa smoki zwrócone ku sobie. W odróżnieniu od innych zastawek (k. 16r, 85r, 141r, 220r) głowy smoków narysowane są lżej i bardziej elegancko. Między nimi ośmioramienna, kolorowa gwiazda. Tytuł: czerwonym kolorem więzią. Inicjału brak. k. 140r tytuł wstępu do Ewangelii Łukasza: czerwonym kolorem więzią. Kończy go czerwony finalik: cztery kółka z kropką w środku ułożone na kształt rombu. Inicjał „L” (Л) bez ozdób, czerwony; wysokość: 2 wersy tekstu. k. 141r zastawka przed Ewangelią Łukasza – bardzo podobna do tych z k. 16r i 85r. Tytuł: czerwonym kolorem więzią, pola między literami wypełnione żółtą przeźroczystą farbą. Inicjał „P” (П) duży, geometryczny styl, kontur czarny, kolory: niebieski, żółty, brązowy i czerwony. Wysokość: 7 wersów tekstu, litera dochodzi niemal do końca pola tekstowego karty. k. 216v tytuł spisu rozdziałów Ewangelii Jana: czerwonym kolorem więzią. Inicjału brak. k. 217r tytuł wstępu do Ewangelii Jana: czerwonym kolorem więzią. Inicjał „Ja” (Ꙗ), bez zdobień, czerwony; wysokość: 2 wersy tekstu. k. 220r zastawka przed Ewangelią Jana – podobna do tych z k. 16r, 85r,, 141r., ale są pewne różnice, np. głowy smoków mają inny kształt, jakby farbę nanosiła niewprawna ręka, brak krzyża lub gwiazdy między nimi. Kolory tylko trzy: niebieski, żółty, brązowy. Tytuł: czerwonym kolorem więzią, wypełnienie niektórych liter częściowe niebieskie. Inicjał „W” (В) w stylu geometryczno-roślinnym, kontur czarny, z dodatkowym obrysem niebieskim i czerwonym; wysokość: 6 wersów tekstu. k. 277r tytuł części kalendarzowej: czerwonym kolorem więzią. Na kartach 15v, 84r, 86v, 88r, 137v, 140r, 216r, 219r, 219v, 276v, 289r – ozdobne finaliki (plecionki, koło z kropką w środku, kwiatowe i geometryczne wzory lub kombinacje z tych wzorów). Wszystkie czarne, czerwone lub czarno-czerwone, raz finalik niebiesko-czarny. Rozmiary uzależnione od miejsca na stronie (są bardzo proste, gdy brak miejsca, bogatsze, gdy miejsce na to pozwala).
  • Ubytki: brak k. 29. Podczas przycinania kart w trakcie konserwacji doszło do uszkodzenia zapisu na k. 1r. W niektórych miejscach tekst jest starty, z tego powodu nie można go zrekonstruować w całości. Wydaje się ponadto, że na skutek wzmacniania kart papierem zakryta została oryginalna numeracja pierwszych dwóch składek.
  • Zapiski, w tym wskazujące na proweniencję : 1. k. 1r (pierwotnie złożona, zapisana w jednej czwartej; później rozprostowana i dołączona do rękopisu). Zapis ma charakter dyptychu, treść mogła być uzupełniania przynajmniej 2 razy – początkowo skoropisem, później półustawem. в року ах[…] (=16...) Иоа[на] [Ва]силиꙗ, гри[го]риꙗ, гри[…] е[...]риа, Стефана […]ана, […]ана А[н]дреа, а[н]дреа, […]саду[?], Даниила, Даниила, Даниила Даниила, Паⷡла, Леѡⷩтиꙗ, леѡⷩтиꙗ, Пахомиꙗ, Димѣтриꙗ Димитриꙗ, еⷴстафиꙗ, игнатиꙗ, Паⷡла[?], матеꙗ[?], феѡдо[ра] Никит, Иѡсифа, Паⷡла, Михаила, Гавриилиꙗ, Паⷩкратиꙗ, Климеⷩтиꙗ, Климеⷩтиꙗ, Трохима, Стефана, Прокопиꙗ, феѡдора, Пеⷮра, Маⷮфеꙗ, Костаⷩтиꙗ, Костаⷩтиꙗ, Ма[?]- лиа, Василиꙗ, Маⷮфеꙗ, Димитриꙗ, Иѡана, Климеⷩтиꙗ, Иѡана, роⷦ божого ах҃лѳ (=1639) Пеⷮра, ѡнѡфриꙗ, роⷦ ах҃м (=1640) Иѡан[а] Михаила, Иоаки[м]а, костаⷩтиа, Иг[натиа] роⷦ ах҃м (=1640) Евлам[п?] [Г]аврилиꙵ, роⷦ, ах҃м[?] (=164?) Игнатиа, а[…]а, Феодора Марка, [Г]аврилиа, [starte] д, григо[риꙗ] […]мофеꙗ, [starte] Маⷮѳей, роⷦ ах҃ме (=1645), семе[ѡн]а, калиника, маⷮѳей, Василиꙗ, сидора, в роⷦ ах҃ме (=1645) […]а, [stąd inna ręka, skoropis] ах҃мѕ (=1646) Мцⷭꙗ [августа?] феⷪдѡсиꙗ дн҃ꙗ ѕ҃ Јгнатиꙗ, [Феѡ]дѡра Иѡа҃на, даниила василiꙗ васїлиа[?] максима, гаврилꙗ, ѡⷩ ⷪⷹфриа. василiа пⷶхомиа. ах҃мꙁ (=1647), ꙗкова [stąd półustaw] ах҃мꙁ (=1647) андреа. гаврилїа. романа матѳеа назарїа стефана. ах҃мꙁ (=1647). мцⷭа деⷦ дн҃ѧ в҃і (=12) гргⷪ[…] (И)ѡана. Iѡакима, кѡ[н]дратиа. василiа Ѳомꙋ, луⷦ [nieczytelne] роⷦ бⷤ ах҃м[?] (=164?) [ubytek] лукꙋ. стефана, васїлiа iѡакiма семеѡна. иакова. Феѡ ⷣ ⷪра. iѡсифа. V roku ah[…] (=16…) Ioa[na] [Va]silija, gri[go]rija, gri[…] e[...]ria, Stefana […]ana, […]ana A[n]drea, a[n]drea, […]sadu[?], Daniila, Daniila, Daniila Daniila, Pa(v)la, Leo(n)tija, leo(n)tija, Pahomija, Dimětrija Dimitrija, e(ḟ)stafija, ignatija, Pa(v)la[?], mateja[?], feodo[ra] Nikitu, Iosifa, Pa(v)la, Mihaila, Gavriilija, Pa(n)kratija, Klime(n)tija, Klime(n)tija, Trohima, Stefana, Prokopija, feodora, Pe(t)ra, Ma(t)feja, Kosta(n)tija, Kosta(n)tija, Ma[?]// lia, Vasilija, Ma(t)feja, Dimitrija, Ioana, Klime(n)tija, Ioana, ro(k)u božogo ah҃lḟ (=1639) Pe(t)ra, onofrija, ro(k) ah҃m (=1640) Ioan[a] Mihaila, Ioaki[m]a, kosta(n)tia, Ig[natia] ro(k) ah҃m (=1640) Evlam[p?] [G]avrili(i), ro(k), ahm҃[?] (=164?) Ignatia, a[…]a, Feodora Marka, [G]avrilia, [starte] d, grigo[rija] […]mofeja, [starte] Ma(t)ḟej, ro(k) ahm҃e (=1645), seme[on]a, kalinika, ma(t)ḟej, Vasilija, sidora, v ro(k) ahm҃e (=1645) […]a, ahm҃dz (=1646) M(s)cja [avgusta?] fe(o)dosija dn҃ja dz҃ (=6) Jgnatija, [Feo]dora Ioa҃na, daniila vasilija vasilia[?] maksima, gavrilja, o(n)(o)fria. vasilia p(a)homia. ah҃mz (=1647), jakova ahm҃z (=1647) andrea. gavrilia. romana matḟea nazaria stefana. ahm҃z (=1647). mc(s)a de(k) dn҃ja v҃і (=12) grg(o)[…] [I]oana. Ioakima, ko[n]dratia. vasilia ḟomu, lu(k) [nieczytelne] ro(k) b(ž) ahm҃[?] (=164?) [ubytek] luku. stefana, vasilia ioaki(ma) semeona. iakova. Feo(d)(o)ra. iosifa. 2. k. 1v późniejszy polski zapis odręczny: 1652 dn[?] 6[?] aprylis / Nazariy Koszkowsky / Oleksiey Pilipenko / [Z star]aniam jego / [włas]nym kosztom / y nakładom / Poprawka ta / którą wyłożył / na tę Księgę / Jewangeliie (finalik w kształcie plecionki) 3. k. 16r–21r : Въ лѣто ѿ създанїѧ мир ҂ꙁ҃.р҃.к҃ (=7120) А ѿ сп҃аситеⷧнаго // въплоще́нїа Сна бжїѧ га нш҃его Јс Ха҃ роⷦ А Хді́. (=1614 ) // За деⷬжави Его мⷧ ⷵ (=милости) Па́на нше́го П Јеронѣма, пана Синѧⷡского// поⷣчашого Коронного Пана нше́го дѣдичного иⷤ дѣꙗлосѧ // в маеⷮности Его мⷧ (=милости) в мѣстѣ Сатановѣ бгоноⷭныꙵ члкъ / на ꙵмѧ Андреꙵ моⷧчанъ, з жоною. свое́ю Ја́нею // а дргїй Петро̀ иⷥ жоною своею Ѡвдотїею кпили Сію Кни́гу // рекомю Еѵⷢлїе напрестоⷧное, и ѿдали еѐ къ храму / сⷮ веⷧ мⷱ хва Геѡргїа. при сщенику. бꙋдщоⷨ на той чаⷭ Алеѯеи[...] // которїй Сщениⷦ по смрти ныⷯ выше мѣненыⷯ позволиⷧ и чиниⷧ // ѡпѣк на Книѕѣ сеꙵ Пана Іоана ꙁттꙗ Своего мещанина Сата-/ новⸯскаго. А хто бы важиⷧсѧ сщ҃ениⷦ или дїакоⷩ или причеⷮниⷦ // цеⷬковныꙶ сі́ю книгу ѿдалити ѿ цеⷬкве сⷮ веⷧ мⷱ х҃ва геѡⷬгїꙗ // бꙋдеⷮ зо мною суⷣ мѣти на страшноⷨ суⷣѣ хв҃ѣ и клꙗⷮ- /ви да наслѣдиⷮ стыⷯ и бгоносныⷯ ѿцъ реченнеи в Никеи. Vъ lěto o(t) sъzdanija miru ҂z҃.r҃.k҃ (=7120) A o(t) sp҃asite(l)nago // vъploščenia Sn҃a Bžija҃ Ga҃ nše҃go Ј҃s H҃a ro(k) AH҃di. (=1614) // Za de(r)žavi Ego m(lst) Pana n҃šego P Јeroněma, pana Sinja(v)skogo // po(d)čašogo Koronnogo Pana n҃šego dědičnogo i(ž) dějalosja // v mae(t)nosti Ego m(l) v městě Satanově b҃gono(s)ny(i) čl҃kъ na (i)mja Andre(i) Mo(l)čanъ, z žonoju. svoeju Јaneju // a drugij Petro i(z) žonoju svoeju Ovdotieju kupili Siju Knigu // rekomuju Eẏ(g)lie napresto(l)noe, i o(t)dali ee kъ hramu / s(t) ve(l) m(č) h҃va Georgia. pri sšč҃eniku. buduščo(m) na toj ča(s) Aleksei[...] // kotorij sšč҃eni(k) po sm҃rti uny(h) vyše měneny(h) pozvoli(l) i učini(l) // opěku na knidzě se(i) Pana Ioana zttja Svoego meščanina Sata- /novⸯskago. A hto by važi(l)sja sšč҃eni(k) ili diako(n) ili priče(t)ni(k) // ce(r)kovny siju knigu o(t)daliti o(t) ce(r)kve s(t) ve(l) m(č) Hv҃a Geo(r)gija // bude(t) zo mnoju su(d) měti na strašno(m) su(d)ě Hv҃ě i klja(t)- /vi da naslědi(t) s҃ty(h) i b҃gonosny(h) o(t)cъ rečennei v Nikei. Tłumaczenie W roku od stworzenia świata 7120, a od zbawczego wcielenia Syna Bożego Pana naszego Jezusa Chrystusa 1614, za panowania Jego Miłości Pana naszego Hieronima, pana Siniawskiego, podczaszego koronnego, pana naszego dziedzicznego, stało się to w majątku jego miłości w mieście Satanowie, iż bogobojny człowiek imieniem Andrzej Mołczan z żoną swoją Hanną, a drugi Piotr z żoną swoją Awdotią, kupili tę księgę, nazywaną Ewangelią ołtarzową ołtarz, i oddali ją do świątyni św. wielkiego męczennika Chrystusowego Jerzego, w czasie gdy kapłanem był Aleksei. Kapłan ten po śmierci wyżej wymienionych zlecił opiekę nad księgą tą panu Janowi, zięciowi swojemu, mieszczaninowi satanowskiemu. A kto by się poważył, kapłan albo diakon, albo sługa cerkiewny tę księgę wynieść z cerkwi św. wielkiego męczennika Chrystusowego Jerzego, będzie miał sąd ze mną na Ostatecznym Sądzie Chrystusowym i klątwy niech na niego spadną bogobojnych ojców wypowiedziane w Nicei. 4. k. 84v Modlitwa kopisty Sidora Iwanowicza Сии же быⷭ початоⷦ главамъ еже ѿ марка стго еѵⷢлиста Ѿ си починаютсꙗ глави стомꙋ еѵⷢлисту Марк. Аминъ Ги мои милостивиꙵ ꙗко твоꙗ стаꙗ милоⷵ рачиⷧ ми почати дати даи то Пане Бе҃ и докоⷩчати сие писанїе мнѣ грешномꙋ Спси мꙗ бе мои и помлꙋ ꙵ мꙗ грѣшнаго и недостоинаго раба твоего Ти еси вси прибежищи ѿ скръби одръжаша мꙗ Ти еси бъ мой и помощниⷦ на вшелакомъ мѣстѣ. Нѣстъ кромѣ тебе спсаꙗ. Sii že by(s) počato(k) glavamъ eže o(t) Мarka st҃go eẏ(g)lista / О(t) si počinajutsja glavi / stomu eẏ(g)listu Marku. Aminъ / Gi҃ moi milostivi(i) jako tvoja staja milo(st) rači(l) mi počati dati / dai to Pane Be҃ i doko(n)čati sie pisanie mně grešnomu / Sp҃si mja Be҃ moi i pomlu(i) mja grěšnago i nedostoinago raba tvoego / Ti esi vsi pribežišči o(t) skrъbi odrъžaša mja / Ti esi B҃ъ moj i pomoščni(k) na všelakomъ městě / Něstъ kromě tebe sp҃saja. Tłumaczenie Takie są tytuły rozdziałów Marka, świętego ewangelisty Stąd zaczynają się rozdziały świętego ewangelisty Marka. Amen Panie mój łaskawy, skoro Twoja Święta Miłość raczyła mi dać zacząć, daj to Panie Boże i skończyć to pisanie mnie grzesznemu Zbaw mnie Boże mój i ulituj się nade mną grzesznym i niegodnym sługą swoim Ty jesteś ucieczką, od nieszczęść ochraniasz mnie / Ty jesteś Bogiem moim i pomocnikiem na każdym miejscu . Nie ma nikogo, kto by zbawił poza Tobą. 5. k. 289v dwa zapisy ręki Sidora Iwanowicza, syna Stelmacha z [miasta] Janowa (tą samą ręką pisany jest tekst z k. 84v). Изволенїемь ѡ҃ца И посвѣщенїемь сна И съвръшенїемь / стго д҃ха съписасꙗ. И съвръшисѧ сиа кни книга. Именемъ / еѵⷢлие рекомое тетръ  їановѣ при храм стго Бгоꙗвленїꙗ при дръжавѣ / его млⷭти пана лескоронъского // . За кралꙗ его млⷭти пана шведа: Izvoleniemь Oc҃a I posvěščeniemь Sn҃a I sъvrъšenie(mь) / Stg҃o Dha҃ sъpisasja. I sъvrъšisja sia kni kniga. Imene(mь) / Eẏ(g)lie rekomoe tetrъ u ianově pri hramu st҃go Bgojavlenija pri drъžavě/ ego ml(s)ti pana Leskoronъskogo / . Za kralja ego ml(s)ti pana šveda: Tłumaczenie Z woli Ojca i błogosławieństwa Syna i działaniem Świętego Ducha zostało napisane. I została zakończona ta księga, o nazwie Ewangelia, zwana tetr, w Janowie przy cerkwi Św. Objawienia Pańskiego za panowania jego miłości pana Lanckorońskiego . Za króla jego miłości pana Szweda . Zapis w ozdobnej ramce: Сла́ва съвръшителю бꙋ ншем да́в꙽шем / зачало по заⷱлѣ и конец. Гꙋ҃ Бꙋ҃ к чти и / хва́лѣ аминъ. сию̀ книг списа(л) ра́бъ грѣшнїи и мно́го недо́стоинїи иⷥ. / Именемъ. Сидорь Ивановиⷱ. стеⷧмахоⷡ снъ мало / ꙋмнїй. и недостойный велико́грешнїи и ꙋнилий / ѡци ст҃ии. и диакони. И диаци и всѣ въѡбеⷰ / ради ба прош. Аще есм и ѡмилиⷧсꙗ в꙽ чом или пре- / стꙋпихь. Или сългаⷯ. чⸯтѣте про́стѣте а не / клинѣте. по вторе проше. братїа еже ѡ гⷭи / почаⷧ есм и сию книгꙋ писа́ти. Мцⷭа ноеⷨвриꙗ / а докоⷩчаⷧ Мцⷭа маꙗ днѧ кд (=24) рⷦо а҃х҃д҃і (=1614) Рук власнаѧ моꙗ / Конець амиⷩ. Пилнвати [sic!] треба знати що читати. и розмѣти добре, Slava sъvrъšitelju B҃u nšemu dav꙽šemu / začalo po za(č)lě i konec. G҃u B҃u ku čti i / hvalě aminъ. Siju knigu spisa(l) rabъ grěšnii i mnogo nedostoinii i(z). / Imenemъ. Sidorь Ivanovi(č). Ste(l)maho(v) sn҃ъ malo / umnij. i nedostojnyj velikogrešnii i unilij / o҃ci st҃ii. i diakoni. I diaci i vsě vъobe(c) / radi Ba҃ prošu. Ašče esm i omili(l)sja v꙽ čo(m) ili pre- / stupihь. Ili sъlga(h). čⸯtěte prostěte a ne / kliněte. po vtore proše. bratia eže o g(s)i / poča(l) esm i siju knigu pisati. Mc(s)a noe(m)vrija / a doko(n)ča(l) Mc(s)a maja dn҃ja k҃d (=24) ro(k) a҃h҃d҃i (=1614) Ruk vlasnaja moja / Konecь ami(n). Pilnvati [sic!] treba znati ščo čitati. i rozuměti dobre, Tłumaczenie Chwała Bogu Stworzycielowi naszemu, który dał początek, a po początku także koniec. Na cześć i chwałę Pana Boga, amen. Spisał tę księgę, sługa grzeszny i bardzo niegodny z . o imieniu Sidor Iwanowicz, syn Stelmacha, mało uczony i niegodny i grzeszny wielce i leniwy. Ojców świętych i diakonów, i diaków i wszystkich wobec przez Pana Boga proszę, jeżeli nawet pomyliłem się w czym albo coś przestąpiłem, albo przekręciłem, czytajcie i wybaczajcie, a nie przeklinajcie. A po wtóre proszę, bracia, w imię Boga zacząłem tę księgę pisać miesiąca listopada, a dokończyłem miesiąca maja dnia 24, roku 1614. Ręką własną moją. Koniec, amen. Pilnować trzeba, wiedzieć, co czytać i dobrze rozumieć. 6. k. 290r – zapis nutowy, a także luźne zapiski po polsku: a) Deklaracja łaski jego króla mości supliki podana; b) Nie kochaj sie [waść?] aby cie / ubożstwo nie ścisnęło; c) Mądrość sama siebie żali; d) [Преⷭ]тоⷧ Moꙵ ꙗко сотвори / [Pre(s)]to(l) Mo(i) jako sotvori е) Преⷭѡтоⷧ / Pre(s)to(l); f) Sowicie czyni nadr[…]; g) Zacnie urodzonemu jego m[o]ści Panu Janu Dziku chorążemu / brasławskiemu memu wielkie [sic] dobrodzieiu; i) л б к а н ь п а с а в j) Declaracia łasky króla jego m[o]ści woyska zaporoskaho / z supliky podana podz[…]; 6a. Pod zapisami ołówkiem informacje o rękopisie: a) k. 289; b) 1 k. – pusta; c) + 1 k. luźna; d) 12.V.55 J.K. 7. k. 290v – dwa zapisy po polsku: a) Jaśnie oświeconemu jego m[o]ści panu Janu Dziku, chorążemu brasławskiemu, memu m[o]ści PP y dobrodzieiu memu wielce łaskawemu od[d]ać należy (finalik plecionką). b) M[o]ści Panie Sarzynski, starosto szarogrodsky, y dobrodzieju moy wielce łaskawy Ja, ubogi poddany Jasnie wielmożne jego M[o]ści PP Jana starosty kaliuskiego [kałuskiego?] y dobrodziia nam wielkiego, uciekam się […] przed do Pana B[oga] y do w[a]ści mego m[o]ści Pana w niekturej krzywdzie swej uskarżąc się w[a]ści memu mości Panu na pana ymie rzek, ktury mi krzywdę wielku uczynił i teraz […?] yż mi folwarek moy własny odjął bez wiadomości w[a]ści mego m[o]ści Pana y dobrodzieia mego na co upraszam w[a]ści mego m[o]ści PP, aby w[a]ść moy łaskawy dobrodziey raczyłł mnie z łasky swey panskiy w tym rozsądzić, a onemu, wysz opisannemu [na]kazać pansky decretem swym, aby mi w tym dał we wszytkim pokoy dałł, za co ia ubogi poddany jego m[o]ści PP swego i dobrodziia mego powinien P[ana] Bo[ga] za w[a]ści mego m[o]ści Pana prosić i wynen zostawać. Szarogród, w 6 aprylis 16[52] 8. Wyklejka tylnej okładziny – próby pióra cyrylicą i łacinką, półustawem i skoropisem. Wśród nich fragmenty psalmów: a) Помощь моѧ ѿ господа (półustaw) / Pomoščь moja o(t) Gospoda b) Łaskawy Panie ... tomisławski starosto szarogrodski k[…] Mości Panie c) Гдⷭъ крѣпоⷭ людеⷨ своиⷨ даⷵ / Gd(s)ъ krěpo(s) ljude(m) svoi(m) da(st) d) Гдⷭъ блвⷭиⷮⷮ люди своѧ міроⷨ (2 wersy półustawem) / Gd(s)ъ bl(s)vi(t) ljudi svoja miro(m) Niżej oderwane, praktycznie nieczytelne frazy i pojedyncze słowa, rozrzucone w dolnej części karty, łacinką i cyrylicą: a) […]zieje moie wielkie[?] b) Когда /Kogda c) ѡ[…] сиѡна / ot Sio҃na d) […]waiusz[?] e) Гдⷭъ / Gd(s)ъ f) Тебѣ[…] / Tebě[…] g) Moy tо книг(а)[?] / Moy tо kniga [?] h) Ꙗ ⷦ тоⷨ [?] / Ja(k) to(m) [?] i) […]удаеⷮ / […]udaje(t) j) ꙋя[…] / uja[…]
  • Rękopis zawiera tekst czterech Ewangelii. Przed każdą z nich znajduje się spis rozdziałów i typowe w takich kodeksach wstępy. Jedynie Ewangelia według św. Jana pozostaje bez wstępu. Czytaniom ewangelicznym towarzyszą objaśnienia i tablice pokazujące podział perykop w ciągu roku według dni tygodnia oraz miesięcy. Zapisano także kalendarz, wykaz czytań ewangelicznych na różne potrzeby i wskazania, jak czytać Ewangelie na jutrzni.