"Compendium Statutorum"

Opis

• Sygnatura: BK 01376
• Kopie: Mf 2249
• Tytuł: "Compendium Statutorum"
• Miejsce i czas powstania: 1543 post
• Opis fizyczny: 88 k. 30x21 cm
• Oprawa: tekt., 19 w.
• Język: Łac., pol. (wtręty)
• Zawartość:
  • "Marschalcorum Regni et Curię officia hęc sunt" k. 71-71v
  • Rkps jest szczegółowym sumariuszem aktów prawa ustrojowego (cywilnego i karnego) Rzeczypospolitej z ostatnich trzech dziesiątków lat panowania Zygmunta I Starego, ułożonym w układzie rzeczowym według kategorii prawnych i procesowych. W ramach poszczególnych kategorii (wyróżnionych nagłówkami oddanymi znacznie większym stopniem pisma) zawarto w zależności od tematu od kilku do nawet kilkudziesięciu zagadnień (ustępy również wyróżniono graficznie w pierwszym wierszu tekstu) w postaci wypisów z konstytucji sejm., statutów, dekretów i innych zbiorów praw (począwszy od ustawodawstwa Kazimierza Wielkiego, przez Władysława Jagiełłę, Jana Olbrachta, Aleksandra Jagielończyka aż po konstytucje Zygmunta I z lat 1524-1543), popartych każdorazowo cytatą lub kilkoma cytatami źródłowymi. Na k. 50-51 znajduje się odpis konstytucji króla Zygmunta I z 1524 r. na temat m.in. cen rozmaitych korzeni i gatunków wina oraz zakazu importu złotych i srebrnych nici, niewciągniętej do księgi statutowej. Sumariusz pochodzi prwdp. z obszernego XVI-wiecznego zbioru akt, dokumentów i odpisów, znanego pod nazwą tzw. "Tek Górskiego", i jest, jak się wydaje, autografem twórcy tego zbioru, ks. kanonika Stanisława Górskiego, spisanym ok. poł. tego stulecia.
  • "De libera electione et coronatio[n]e Regis Polonie" k. 1-1v
  • "De iudiciis Regalibus et termino Curiali de Comiciis et iudiciis comicioru[m]. De terminis causarum post Curiam tendentium, Crimine lesę Maiestatis et alÿs criminibus" k. 1v-4
  • "De Terrestribus et Colloquiorum iudiciis ac officialibus eis praesiden[tibus] et libris" k. 4-8v
  • "De securitate et reuerentia iudiciorum" k. 8v-9
  • "De salariis iudicialibus et taxa l[itte]rarum tam ter[rest]ris [quam] Castren[sis] iudicÿ" k. 9-10
  • "De cittacionibus ac off[ici]o institucione et salariis Ministerialium" k. 10v-12
  • "De contumacia actoris et rei de actore non prosequente causam de dilacionibus litis contestacione Exceptionibus Condemnacionibus Concittacione ad satisfaciendum et Corilo" k. 12-13v
  • "De inhibicionibus" k. 13v-14
  • "De Commissionibus Limitibus et Succamerario[rum] Officiis" k. 14-16v
  • "De processu Limitum infrascripto (...)" k. 16v-17v
  • "De capitaneis eorumq[ue] autoritate ac de his que iudicijs quęq[ue] officiis eorum competunt jtem de locis iudiciorum ac temporibus iudicandi" k. 17v-19v
  • "De oppressione mulierum" k. 19v
  • "De incendio" k. 19v-20
  • "De inuasione domus" k. 20-21
  • "De depraedacione stratae publicae" k. 21-27
  • "De Furtis" k. 27-28v
  • "De Procuratoribus" k. 29-30
  • "De euocatione extr[a] forum et reconuencione ac de cittato contra suu[m] priuilegium et abusu priuilegii" k. 30-30v
  • "De probacionibus l[itte]rarum ac expurgacionibus et falsitatibus" k. 31-32
  • "De Praescriptionibus" k. 32-33v
  • "De Homicidijs Paricidiis et vulneribus" k. 33v-37
  • "De Nobilitatis et thori probacione infamatione seu turpiloquio" k. 37v-38
  • "De patris potestate in filios" k. 38-38v
  • "De Tutoribus et pupillis virginibus, Viduis, Dotibus et reformacionibus mulierum ac inter coniuges" k. 39-41v
  • "De F[r]atribus eorumq[ue] diuisio[n]e ac eius prescriptio[n]e" k. 41v-42
  • "De contractibus fideiussionibus obligacionibus et solucionibus" k. 42-43
  • "De Testamentis inscriptionibus egrotorum et steriliu[m] hominum" k. 43v
  • "De iniuriis damnis et rebus violenter ablatis ac vagabu[n]dis raptoribus etc." k. 44-46
  • "De ciuibus Mercatoribus Nundinis et foris, Ponderib[us] Mensuris, Rebus praecio imponendo et fraternitatibus" k. 46v-51
  • "De Seruis liberis et illiberis ac rusticis vagis et mendicis" k. 51-52
  • "De scultetis cmethonibus et molendinatoribus" k. 52v-55v
  • "De fluminibus et viis publicis Regni ac Theloneis rebusque extra Regnum non emittendis" k. 55v-60v
  • "De censibus et exactionibus Regalibus et publicis ac de possessione censuum perpetuorum solo annexorum" k. 60v-62
  • "De Moneta" k. 62-63v
  • "De Sale" k. 63v-64v
  • "De Bonis Regalibus" k. 64v-66v
  • "De saluo conductu seu publice fidei litter[arum]" k. 66v-67
  • "De Dignitatibus et officiis Regni et Curię R[egiae] M[aiestatis] et Castr[orum] isq[ue] conferen[dis]. De incompatibilibus de taxa litterarum cancellarię R[egni] et libris ac de differencia inter spiritualem et secularem status" k. 67-69v
  • "Marschalcatus Cancellariatus" k. 69v-70
  • "Taxa litterarum Cancellarię Regię" k. 70-71
  • "Item Thezaurariorum Regni et Curię officia" k. 71v-72
  • "De Refferendariis curię Regię et eorum officio" k. 72
  • "De spiritualibus Cortizanis Haereticis et Doctorib[us] Medicinę" k. 72-75v
  • "De Bello mercenariis Millitibus Guerris Pixidibus breuibus non defferendis et Tribunatibus. Hic et de libero transitu Nobilitatis extra regnum" k. 75v-79v
  • "De Ducatibus cum Regno ad ferrenda onera vniendis et iam pridem vnitis et incorporatis" k. 80-81
  • "De paenis mulctis et pignoracionibus" k. 81-82v
  • "Et primo 14 Marcarum poena in his casibus fisco Regio caedit" k. 82v-84
  • "Poena centum Marcarum" k. 84-84v
  • "[Poena] Sexaginta Marcarum" k. 84v
  • "Confiscacionis poenae" k. 84v-86
  • "De Dignitatib[us]" k. 86
  • "Crimen lesę M[aies]t[atis]" k. 86
  • "Poenae Piętnadz[ieste]" k. 86-86v
  • "De Iudeis Statuta Boleslai Ducis Maioris Polonię (...)" k. 86v-87v
  • "Regestrum contentorum in co[m]pendio statutorum" [spis treści rkpsu] k. 88-88v
• Proweniencja: Ze zbioru Tytusa Działyńskiego
• Hasła przedmiotowe:
  • prawo karne 16 w.
  • prawo cywilne 16 w.
  • prawo ustrojowe 16 w.
  • prawo zbiór norm 16 w.
  • sumariusz prawniczy
  • piśmiennictwo pragmatyczne
  • pomoc kancelaryjna
• Uwagi:
  • pismo jednej ręki
  • Na kk. rkpsu pojawiają się dwa znaki wodne: 1. Herb Bonarowa: lilia podwójna w asymetrycznej tarczy (papiernia Bonerów w Balicach pod Krakowem) k. 2, 4, 7, 9, 16, 25-26, f. odwrócony (nieco inny rys.) k. 3, 6, 12, 18, 22-24, 32-34 - 2. Herb Nowina w tarczy zwieńczonej koroną (papiernia w Młodziejowicach pod Krakowem) k. 37, 41-42, 44-45, 48, 51, 53, 55, 58 (nieco inny rys.), 72, 75, 77, 79 i 81 (na trzech ost. kk. nieco inny rys.), 85, 87, f. odwrócony k. 52, 57, 61, 64, 66, 68-69, 71, 82.
  • Brak k. tytułowej i k. 1, poświadczonej przez zachowaną oryg. foliację rkpsu, zamieszczony na końcu spis treści (k. 88) oraz kontynuację tekstu od kolejnego akapitu na k. 2 od góry.
  • Pap. pierwszych kilkunastu kart poszarpany na brzegach, miejscami poplamiony, z uszkodzonymi narożami kart, ubytkami i rozdarciami.
  • Na kk. 83-86v tekst pisany w dwóch kolumnach