Biblia Vetus et Novum Testamentum.

Opis

• Sygnatura: BK 02673
• Kopie: Mf 7295
• Tytuł: Biblia Vetus et Novum Testamentum.
• Miejsce i czas powstania: 1240 ca
• Opis fizyczny: 426+III k. 22,5x14,5 cm
• Oprawa: Skóra ciemnobrązowa, złocenia, 18 w.
• Język: Łac.
• Zawartość:
  • K. Ir-v pusta
  • Karty 1r-321v Vetus Testamentum:
  • 1ra [S. HIERONIMI (+420) PRAEFATIO IN PENTATEUCUM AD DESIDERIUM]; Stegmüller, RB 285 (początek tekstu na brakujących kartach, tu od: apud Hebreos duplicem diuinitatem / in latinum eos transferre sermonem)
  • 1ra-18ra incipit liber geneseos; Stegmüller, RB 1 (In principio creauit/in loculo in egypto)
  • 18ra-30va incipit exodus; Stegmüller, RB 2 (Hec sunt nomina filiorum/cunctas mansiones suas)
  • 30va-39rb incipit uaietra (!) qui grece leuiticus dicitur; Stegmüller, RB 3 (Uocauit autem moysen/ad filios israel in monte synai)
  • 39rb-51a incipit uagedaber qui grece liber numerorum dicitur; Stegmüller, RB 4 (Locutus est dominus ad moysen/supra iordanem contra iericho)
  • 51va-63ra incipit addabarim qui deuteronomium prenotat; Stegmüller, RB 5 (Hec sunt uerba que locutus est moyses/que fecit moyses coram uniuerso israel)
  • 63ra-63rb incipit prologus in libro iosue; Stegmüller, RB 311 (Tandem finito/debeamus aure transire)
  • 63rb-71ra incipit liber iosue; Stegmüller, RB 6 (Et factum est post mortem moysi/in monte effraim)
  • 71ra-79ra incipit liber iudicum; Stegmüller, RB 7 (Post mortem iosue/rectum uidebatur hoc faciebat)
  • 79ra-80rb incipit liber ruth; Stegmüller, RB 8 (In diebus unius iudicis/Ysai genuit dauid)
  • 80rb-80vb incipit prologus in libro regum; Stegmüller, RB 323 (Viginti et duas/et silui de bonis)
  • 80vb-92va incipit primus liber regum; Stegmüller, RB 9 (Fuit uir unus de ramathaim/ieiunauerunt VII diebus)
  • 92va-100rb incipit liber regum secundus; Stegmüller, RB 10 (Factum est autem postquam mortuus est/cohibita est plaga ab israel)
  • 100rb-111rb incipit tercius liber regum; Stegmüller, RB 11 (Et rex dauid senuerat/que fecerat pater eius)
  • 111rb-121vb incipit liber regum quartus; Stegmüller, RB 12 (Preuaricatus est autem moab/omnibus diebus uite sue)
  • 121vb-122rb incipit prologus in libro paralipomenon; Stegmüller, RB 328 (Si LXX interpretum/surde sunt ceterorum)
  • 122rb-131va incipit liber primus paralipomenon; Stegmüller, RB 13 (Adam seth henos cainan/cunctis regnis terrarum)
  • 131va-143rb incipit liber secundus paralipomenon; Stegmüller, RB 14 (Confortatus est ergo rex salomon/cum eo et ascendat)
  • 143rb-143va incipit prologus in libro esdre; Stegmüller, RB 330 (Utrum difficilius sit/ detractione et odio deterrebor)
  • 143va-146va incipit primus liber esdre, Stegmüller, RB 15 (In anno primo Cyri/peperant filios)
  • 146vb-151rb incipit neemias; Stegmüller, RB 16 (Verba Nehemiae/in bonum. Amen)
  • 151rb-155vb incipit liber esdre secundus; Stegmüller, RB 94,1 (Et fecit Josias/ Domini Dei Israhel)
  • 156ra incipit prologus in libro thobie; Stegmüller, RB 332 (Cromatio et Heliodoro episcopis Jeronimus presbiter in domino salutem. Mirari non desino/iubere estris dignasti complesse)
  • 156ra-159ra incipit thobias; Stegmüller, RB 17 (Thobias ex tribu/habitantibus terre)
  • 159ra-159rb incipit prologus in libro iudith; Stegmüller, RB 335 (Apud hebreos/insuperabilem superaret)
  • 159rb-163va incipit liber iudith; Stegmüller, RB 18 (Arphaxath itaque rex medorum/ in presentem diem)
  • 163va incipit prologus in libro hester; Stegmüller, RB 341 (Librum hester uariis translatoribus/christi esse non possunt) oraz Stegmüller, RB 343 (Rursum in libro/editione maluimus)
  • 163va-167vb incipit liber hester; Stegmüller, RB 19 (In diebus Assueri/ exemplo contemptus et inobedientiae)
  • 167va-168ra incipit prologus in libro iob; Stegmüller, RB 344 (Cogor per singulos/quam malevolum probet)
  • 168ra-168rb item alius prologus; Stegmüller, RB 357 (Si aut fiscellam/ex aliorum negotio)
  • 168rb-176va incipit liber iob; Stegmüller, RB 20 (Uir erat in terra Hus/senex et plenus dierum)
  • 176va-197vb incipit liber ympnorum (!) uel soliloquiorum prophete david de christo; Stegmüller, RB 21 Psalterium Gallicanum (Beatus uir qui non abiit/omnis spiritus laudet dominum); bez Ps 151; po Psalmach caesura
  • 198ra incipit prologus in parabolis salomonis; Stegmüller, RB 457 (Iungat epistola quos iungit sacerdocium/suum saporem seruauerint)
  • 198ra-204vb incipiunt parabole salomonis; Stegmüller, RB 22 (Parabole Salomonis filii Dauid/in portis opera sua)
  • 204vb-205ra incipit prologus libri ecclesiastes, Stegmüller, RB 462 (Memini me hoc ferme/opinionum riuulos consectarer)
  • 205ra-207va incipit liber ecclesiastes; Stegmüller, RB 23 (Verba ecclesiastes filii Dauid regis/siue bonum siue malum sit)
  • 207va-208vb incipiunt cantica canticorum; Stegmüller, RB 24 (Osculetur me osculo/super montes aromatum)
  • 208va incipit prologus in libro sapiencie; Stegmüller, RB 468 (Liber sapientie apud Hebreos/passio diligenter (!) exprimitur)
  • 208va-213vb incipit liber sapiencie; Stegmüller, RB 25 (Diligite iustitiam qui iudicatis/omni loco assistens eis)
  • 213vb-214ra incipit prologus in ecclesiastico; Stegmüller, RB 26 (Multorum nobis/proposuerint uitam agere)
  • 214ra-227ra incipit ecclesiasticus (bez Oratio Salomonis na końcu); Stegmüller r, RB 26 (Omnis sapientia/mercedem uestram in tempore suo)
  • 227ra-227rb incipit prologus in libro ysaie prophete; Stegmüller, RB 482 (Nemo cum prophetas versibus/eius diucius insultarent)
  • 227rb-244ra incipit liber ysaie prophete; Stegmüller, RB 27 (Visio Isaie filii Amos/uisionis omni carni)
  • 244ra incipit prologus in ieremia (!) propheta; Stegmüller, RB 487 (Ieremias propheta cui hic prologus/inuidorum insaniam prouocare)
  • 244ra-263rb incipit ieremias propheta; Stegmüller, RB 28 (Verba Ieremie filii Elchie/ cunctis diebus uitae eius) kończy się początkiem Stegmüller, RB 29 (Et factum est postquam in captiuitatem redactus est Israel et Ierusalem destructa (!) est sedit Ieremias flens et planxit lamentatione hac in Ierusalem et dixit)
  • 263rb-265ra incipiunt lamentationes ieremie; Stegmüller, RB 29 (zob. wyżej, od: Quomodo sedet sola ciuitas/contra nos uehementer)
  • 265ra incipit prologus in baruch, Stegmüller, RB 491 (Liber iste qui Baruch/temporibus indicant)
  • 265ra-267rb incipit liber baruch, Stegmüller, RB 30 (Hec sunt (!) uerba libri/non erit longe ab obprobriis), ale Ba 6 (266va-267rb) wydzielone minią jako: incipit exemplar epistole eiusdem quam misit Ieremias ad abducos (!) captiuos in Babiloniam a rege Babilonie (!) ut annunciaret (!) illis secundum quod preceptum est illi (!) a Deo
  • 267ra-267va incipit prologus ezechielis prophete; Stegmüller, RB 492 (Ezechiel propheta cum Ioachin/fagolidori (!) id est manducans senecias (!))
  • 267va-284va [bez incipitu minią] księga Ezechiela; Stegmüller, RB 31 (Et factum est in trigesimo anno/et nomen civitatis ex illa die Dominus ibidem)
  • 284va-285ra incipit prologus in daniele (!); Stegmüller, RB 494 (Danielem prophetam/labuntur aut odio)
  • 285ra-291ra incipit daniel; Stegmüller, RB 32 (Anno tercio regni Ioachim/momento coram eo); wyrwana karta między obecnym 290 a 291 (ubytek od Dn 13:5 de populo do Dn 14:34 Domine, Babylonem)
  • 291ra incipit prologus in XII prophetis; Stegmüller, RB 500 (Non idem ordo est/eos habent titulos (!) prophetauerunt)
  • 291ra-293rb incipit osee; Stegmüller, RB 33 (Verbum Domini quod factum est ad Osee/uero corruent in eis)
  • 293rb-294ra incipit iohel; Stegmüller, RB 34 (Verbum Domini quod factum est ad Iohel/ Dominus commorabitur in Syon)
  • 294rb-296ra incipit amos; Stegmüller, RB 35 (Verba Amos qui fuit/eis dicit Dominus Deus)
  • 296ra-296rb incipit abdias; Stegmüller, RB 36 (Visio Abdie. Hec dicit/et erit Domino regnum. Amen)
  • 296rb-296vb incipit ionas; Stegmüller, RB 37 (Et factum est uerbum Domini ad Ionam/sinistram suam et iumenta multa)
  • 296vb-298ra incipit micheas; Stegmüller, RB 38 (Verbum Domini quod factum est ad Micham (!) Morasthiten/nostris a diebus antiquis)
  • 298ra-298vb incipit naum; Stegmüller, RB 39 (Onus Niniue. Liber uisionis Naum Helcesei (!)/malicia tua semper)
  • 298vb-299rb incipit abacuch; Stegmüller, RB 40 (Onus quod uidit Abacuch (!) propheta/victor in psalmis canentem)
  • 299rb-300ra incipit sophonias; Stegmüller, RB 41 (Verbum Domini quod factum est ad Sophoniam filium Chusi/coram oculis vestris dicit Dominus)
  • 300ra-300va incipit liber aggei; Stegmüller, RB 42 (In anno secundo Darii regis/te elegi dicit Dominus exercituum)
  • 300va-303ra incipit zacharias; Stegmüller, RB 43 (In mense octavo, in anno secundo Darii/Domini exercituum in die illo)
  • 303ra-303vb incipit malachias; Stegmüller, RB 44 (Onus verbi Domini ad Israel in manu Malachie/et percuciam terram anathemate)
  • 303vb-304ra incipit prologus machabeorum; Stegmüller, RB 547 (Domino excellentissimo et in cultu christiane religionis strenuissimo Lodowico regi Rabanus ... Cum sim promptus animo/beatitudinem pervenire concedat)
  • 304ra-304rb item alius prologus; Stegmüller, RB 553 (Reuerentissimo domino et omni caritatis officione dignissimo Geraldo sacri palacii archidiacono Rabbanus ... Memini in palatio Uangionum ciuitatum/memorem conseruare dignetur)
  • 304rb item alius prologus; Stegmüller, RB 551 (Machabeorum libri duo/gaudens hortabatur ad gloriam passionis)
  • 304rb-314va incipit primus liber machabeorum; Stegmüller, RB 45 (Et factum est postquam percussit/sacerdotum post patrem suum)
  • 314va-321va incipit machabeorum secundus; Stegmüller, RB 46 (Fratribus qui sunt per Egiptum/Hic erit ergo consummatus);
  • 321va: Finit vetus testamentum; caesura
  • Karty 322ra-401vb Novus Testamentum:
  • 322ra-322rb incipit prologus in matheo; Stegmüller, RB 596 (Plures fuisse qui evangelia/do uiris canendas)
  • 322rb-322va item alius prologus; Stegmüller, RB 595 (Novum opus facere me cogis/do pateremur ut fuerant)
  • 322va-322vb item alius prologus; Stegmüller, RB 590 (Matheus ex Iudea(!) sicut in ordine primus ponitur/querentibus non tacere)
  • 322vb-332va incipit matheus euangelista; Stegmüller, RB 47 (Liber generationis Ihesu Christi/usque ad consummationem seculi)
  • 332va-332vb incipit prologus in marco euangelista; Stegmüller, RB 607 (Marcus euangelista dei electus/incrementum prestat unus Deus est)
  • 332vb-339rb incipit marcus euangelista; Stegmüller, RB 48 (Inicium euangelii Ihesu Christi/confirmante sequentibus signis)
  • 339rb incipit prologus luce euangeliste; Stegmüller, RB 49 (tylko Lc 1:1-4 Quoniam quidem multi conati sunt/de quibus eruditus es ueritatem (!))
  • 339rb-339va item alius prologus; Stegmüller, RB 620 (Lucas syrus antiocensis/quam fastidientibus prodidisse)
  • 339va-350rb incipit lucas euangelista; Stegmüller, RB 49 (zob. wyżej od Lc 1:5 Fuit if diebus Herodis/laudantes et benedicentes Deum)
  • 350rb incipit prologus in iohanne euangelista; Stegmüller, RB 624 (Iohannes euangelista unus ex discipulis Dei/Deo magisterii doctrina seruetur)
  • 350rb-358vb incipit iohannes euangelista; Stegmüller, RB 50 (In principio erat uerbum/qui scribendi sunt libros. amen)
  • 358vb incipit prologus in epistola pauli ad romanos; Stegmüller, RB 677 (Romani sunt in partes (!) Ytalie/scribens eis a Chorintho)
  • 358vb-362vb incipit epistola pauli ad romanos; Stegmüller, RB 52 (Paulis seruus Christi Ihesu/cui honor et gloria in saecula saeculorum amen)
  • 362vb incipit prologus in epistola prima ad chorintheos; Stegmüller, RB 685 (Corinthii sunt Achaici/per Timotheum discipulum suum)
  • 362vb-366vb incipit epistola pauli prima ad chorintheos; Stegmüller, RB 53 (Paulus vocatus apostolus/ charitas mea cum omnibus vobis in Christo Iesu amen)
  • 366vb incipit prologus in epistola pauli secunda ad chorintheos; Stegmüller, RB 699 (Post acceptam (!) penitentiam consolatoriam epistolam scribit/emendatos ostendens)
  • 366vb-369va incipit epistola pauli secunda ad chorintheos; Stegmüller, RB 54 (Paulus apostolus Ihesu Christi per uoluntatem/communicatio Sancti Spiritus sit cum omnibus vobis amen)
  • 369va incipit prologus in epistola pauli ad galathas; Stegmüller, RB 707 (Galathe sunt Greci/scribens eis ab Epheso)
  • 369va-370vb incipit epistola pauli ad galathas; Stegmüller, RB 55 (Paulus apostolus non ab hominibus/cum spiritu uestro fratres amen)
  • 370vb incipit prologus in epistola pauli ad epheseos; Stegmüller, RB 716 (Ephesii sunt Asiani/et maxime Marcianistae ad Laodicenses attitulant)
  • 370vb-372rb incipit epistola pauli ad epheseos; Stegmüller, RB 56 (Paulus apostolus Christi Ihesu per uoluntatem/nostrum Ihesum Christum in incorruptione amen)
  • 372rb incipit prologus in epistola pauli ad philippenses; Stegmüller, RB 728 (Philipenses sunt Macedones/de carcere per Epafroditum)
  • 372rb-373rb incipit epistola pauli ad philippenses; Stegmüller, RB 57 (Paulus et Timotheus serui Ihesu Christi/Gratia Domini nostri Ihesu Christi cum spiritu uestro amen)
  • 373rb incipit prologus in epistola pauli ad colocenses; Stegmüller, RB 736 (Colocenses et hii (!) sicut Laodicenses/et Onesimum acolitum)
  • 373rb-374rb incipit epistola pauli ad colocenses; Stegmüller, RB 58 (Paulus apostolus Christi Ihesu per uoluntatem Dei et Timotheus frater/Memores estote uinculorum meorum gratia Domini Ihesu uobiscum amen)
  • 374rb incipit prologus in epistola pauli prima ad thessalonicenses; Stegmüller, RB 747 (Thessalonicenses sunt Macedones in Christo Ihesu/Tythicum dyaconem et Onesimum acolitum)
  • 374rb-375rb incipit epistola pauli prima ad thessalonicenses; Stegmüller, RB 59 (Paulus et Siluanus et Timotheus ecclesie Thessalonicensium in Domino/ Gratia Domini nostri Iesu Christi vobiscum amen)
  • 375rb incipit prologus in epistola secunda ad thessalonicenses; Stegmüller, RB 752 (Ad Thessalonicenses secundam scribit/aliam ab Athenis per Tithicum et Onesimum)
  • 375rb-375vb incipit epistola secunda ad thessalonicenses; Stegmüller, RB 60 (Paulus et Silvanus et Timotheus ecclesiae Thessalonicensium in Deo patre nostro/ ita scribo. Gratia Domini nostri Ihesu Christi cum omnibus uobis amen)
  • 375vb incipit prologus in epistola prima ad thimotheum; Stegmüller, RB 765 (Thimotheum instruit et docet de ordinatione/ecclesiastice discipline scribens ei a Laodicia)
  • 375vb-376vb incipit epistola prima ad thimotheum; Stegmüller, RB 61 (Paulus apostolus Iesu Christi secundum imperium Dei salvatoris nostri/circa fidem exciderunt. Gratia tecum amen)
  • 376vb incipit prologus in epistola secunda ad timotheum; Stegmüller, RB 772 (Item Timotheo scribit/et de sua passione. Scribit autem ei ab urbe Roma)
  • 376vb-377va incipit epistola pauli secunda ad thimotheum; Stegmüller, RB 62 (Paulus apostolus Christi Ihesu per uoluntatem Dei secundum promissionem uite/)
  • 377va incipit prologus in epistola ad thithum; Stegmüller, RB 780 (Titum commonefacit et instruit de constitutione/qui in scripturis iudaicis credunt, scribens ei a Ninopoli)
  • 377va-378ra incipit epistola pauli ad thithum; Stegmüller, RB 63 (Paulus seruus Dei apostolus autem Ihesu Christi secundum fidem electorum Dei/qui nos amant in fide. Gratia Dei cum omnibus uobis amen)
  • 378ra incipit prologus in epistola ad philemonem; pocz. jak Stegmüller RB 784, zakon. jak RB 783 (Philemoni familiares litteras mittit pro onesimo seruo eius. Scribit autem ei ab urbe Roma de carcere)
  • 378ra-378rb incipit epistola pauli ad philemonem; Stegmüller, RB 64 (Paulus uinctus Ihesu Christi et Timotheus frater Philemoni dilecto adiutori/adiutores mei. Gratia Domini nostri Ihesu Christi cum spiritu vestro amen)
  • 378rb incipit prologus in epistola pauli ad hebreos; Stegmüller, RB 793 (In primis dicendum est cur apostolus Paulus in hac epistola scribendo (!) non seruauerit/post excessum apostoli Pauli Greco sermone composuit)
  • 378rb-381va incipit epistola pauli ad hebreos; Stegmüller, RB 65 (Multifarie (!) multisque modis olim Deus loquens/Salutant uos de Ytalia fratres. Gratia cum omnibus uobis amen)
  • 381va incipit prologus in actibus apostolorum; Stegmüller, RB 640 (Lucas antiocensis natione Syrus cuius laus in euangelio canitur/sed etiam animarum eius proficeret medicina)
  • 381va-392rb incipit liber actus apostolorum; Stegmüller, RB 51 (Primum quidem sermonem feci de omnibus/cum omni fiducia sine prohibitione)
  • 392rb incipit prologus in canonicis epistolis; Stegmüller, RB 809 (Non ita est (!) ordo apud Grecos qui integre sapiunt et fidem rectam sectantur/scripture ueritatem poscentibus denegabo)
  • 392rb-393rb incipit epistola iacobi; Stegmüller, RB 66 (Iacobus Dei et Dominii nostri Ihesu Christi seruus/saluabit animam eius a morte et operiet multitudinem peccatorum amen)
  • 393rb-394va incipit epistola petri prima; Stegmüller, RB 67 (Petrus apostolus Christi Ihesu electis aduenis dispersionis/salutate inuicem in osculo sancto. Gratia uobis omnibus qui estis in Christo Ihesu amen)
  • 394va-395rb incipit epistola petri secunda; Stegmüller, RB 68 (Simon Petrus seruus et apostolus Ihesu Christi iis qui coequalem/ipsi gloria et nunc et in diem eternitatis amen); rozdziały 2 i 3 oznaczone jako II
  • 395rb-396ra incipit epistola prima iohannis; Stegmüller, RB 69 (Quod erat (!) ab initio quod audiuimus/custodite uos a simulacris. Amen)
  • 396rb incipit epistola iohannis secunda; Stegmüller, RB 70 (Senior electe domine et natis eius/salutant te filii sororis tue electe. Gratia tecum)
  • 396rb-396va incipit epistola iohannis tercia; Stegmüller, RB 71 (Senior Gaio karissimo quem ego diligo in ueritato/tylko do w. 12 testimonium nostrum uerum est); uzupełnione wtórnie na marginesie ręką nieco późniejszą
  • 396va-396vb incipit epistola iude; Stegmüller, RB 72 (Iudas Ihesu Christi seruus frater Iacobi/imperium et potestas ante omna saecula. Amen)
  • 396vb incipit prologus in apocalypsin; por. Stegmüller, RB 834 i 835 (Iohannes apostolus et euangelista a Domino Christo electus atque dilectus in tanto amore dilectionis ab eo est habitus/et Deo magisterii doctrina seruetur)
  • 396vb-401vb incipit apocalypsis; Stegmüller, RB 73 (Apocalypsis Ihesu Christi quam dedit illi Deus/Veni Domine Ihesu. Gratia Domini nostri Ihesu Christi cum omnibus vobis. Amen); na końcu caesura
  • k. 402ra-426vc incipiunt interpretationes nominum hebraicorum [STEPHANUS LANGTON (+1228): INTERPRETATIONES HEBRAICORUM NOMINUM]; Stegmüller, RB 7709 (Aaz apprehendens aut apprehensio seu testificans uel testimonium/Zuzim consiliantes eos uel consiliatores eorum)
  • k. 426vc expliciunt interpretationes nominum hebraicorum
  • k. IIr-IIIv puste
• Proweniencja:
  • Zakup od Wolfganga Trypuckiego z Raciborza.
  • "Fr. Michael Woyniłowicz studens [...] exotica comparauit conventui suo (...) Vilnensi (Sancti) Sipritus Anno 1660 octobri die 18" (...) - [rkps]
  • "Bibliothecae Conventus Grodnensis Ordinis Praedicator" - [rkps]
  • "Bibliothecae Maioris Conventus Vilnensis S. Spiritus Ordinis Praedicatorum Stanislaus [?] FFb manu propria" - [rkps]
• Hasła przedmiotowe:
  • Biblia.ST 13 w.
  • Biblia.NT 13 w.
• Uwagi:
  • Na produkcję ok. 1240 r. w Paryżu wskazują wspólnie cechy pisma, układ tekstu na stronach oraz stylistyka iluminacji filigranowych (za pomoc w datacji, lokalizacji i analizie manuskryptu autor opisu dziękuje Patricii Stirnemann), wsparte pewnymi cechami formalnymi pandektu, o których niżej.
  • Oprawa: ciemnobrązowa skóra (XVIII w., 2 poł.?) ze złoconymi wytłoczeniami, wewnątrz ząbkowanego obramowania na skrajach okładzin, w postaci drobnych kwiatów i wzorów geometrycznych, w narożnikach meduzy; na grzbiecie między zwięzami złocone ząbkowane ramy z drobnym motywem floralnym i dużymi tłoczonymi rombami, na zwięzach linie geometryczne. Między drugim a trzecim zwięzem napis wytłoczony i złocony: „BIBLIA : M : S :”.
  • Foliacja: Ręką XIX w. atramentem cyframi arabskimi. Tą sąmą ręką na wyklejce okładziny tylnej notatka w języku rosyjskim: „В этой рукописи всех листов 426 (19123)” [ew. 19523]. Dodatkowo na wyklejkach ołowkiem cyframi rzymskimi I oraz II, III.
  • Znaki wodne: Na k I, II, III znak główny: ryba w otoku z gałązek laurowych zwieńczonym koroną zamkniętą (takiż zob. Laucevičius 1967, t. 2, nr 4189, papier dokumentu z 1749 r.) ze znakiem pomocniczym w kartuszu: GG (ew. GC, CG, CC). Podobne filigrany „pod karpiem” spotyka się na papierze dokumentów i ksiąg drukowanych w powiecie grodzieńskim w ost. dek. XVIII w., pochodzącym z papierni w Supraślu (Laucevičius 1962, s. 51, 56, 59) w dzierżawie Jerzego Krzysztofa Thierbacha (1773-1796, znak pomocniczy GCT, zob. Laucevičius 1967, t. 1, s. 99 oraz t. 2, nr 4192-3) lub jego syna Karola Thierbacha (1796-1802).
  • Znaki proweniencyjne: na papierowej wyklejce okładziny przedniej naklejony ekslibris typograficzny (2 poł. XVIII w.?), podwójną linią obwiedziony napis „BIBLIOTHECAE / CONVENTUS / GRODNENSIS / Ordinis / PRAEDICATOR:” (2 poł. XVIII w.?); nad nim atramentem szerokie majuskulne, szeryfowe A, zaś na dole naklejka z napisem atramentem „A / 34”; w lewym górnym rogu atramentem cyfra 6 ręką nowożytną i poniżej cyfra 6 zieloną kredką (?); k. 1r notatka ręką nowożytną: “Bibliothecae Majoris Conventus Vilnensis / S. Spiritus Ordinis Praedicatorum Stanislaus[?] FFb manu propria”; k. 2r na marg. zewn. notatka ręką j.w.: “Fr. Michael Woyniłowicz Studens F[ormalis?] [uszk.] ro [uszk.] Exotica comparauit conuentui suo s[uszk.] Vilnensi [Sancti?] Spiritus Anno 1660 Mense Octobri die 18 quando fuit feria [secunda?] [uszk.] Idem[?] qui[?] supra[?] [nieczytelne] manu propria?; na wyklejce okładziny tylnej notatka XIX w. w jęz. ros.: В этой рукописи всех листов 426 (19123) [ew. 19523].
  • Składki: przeważnie oktoniony, usunięte karty nie dają luk w tekście. Ciasne spięcie składek przy oprawianiu w XVIII w. utrudnia pomiary, więc poniższe niepewne: I7 (1-14), II8 (15-30); III8 (31-46); IV8 (47-62); V8 (63-78); VI9 (79-96); VII8 (97-112); VIII7 (113-126); IX8 (127-142); X8 (143-158); XI9 (159-176); XII7 (177-190); XIII3+1 (191-197); XIV7+1 (198-212); XV1 (213-214); XVI8 (215-230); XVII7 (231-244); XVII8+1 (245-261); XVIII8 (262-277); XIX7 (278-291); XX7+1 (292-306); XXI7+1 (307-321); XXII8+1 (322-338); XXIII8 (339-354); XXIV7 (355-368); XXV8 (369-384); XXVI2 (385-388); XXVII5+1 (389-399); XXVIII10 (400-420); XXIX3 (421-426).
  • Pismo: littera parisiensis, uproszczona drobna tekstura gotycka 2 ćw. XIII w. (prawdopodobnie wielu rąk, ale ujednolicona) pisana czarnym atramentem. Interpunkcja prosta, jedynie w postaci kropek. Majuskuły w tekście znaczone dodatkowo czerwonym atramentem. Litera s zawsze w postaci wydłużonej, zaś et tyrońskie, przekreślone. Pierwszy wiersz pisany konsekwentnie poniżej górnej linii marginesowej. Lustro tekstu w części ST i NT w dwu kolumnach (obydwie po 15,5 x 4,7 cm; przerwa między kolumnami przec. 0,8 cm), przeciętnie 50 wierszy (ok. 0,4 cm) w kolumnie. Intepretationes nominum Hebraeorum pismem drobniejszym w trzech kolumnach (na k recto z pewnymi nieregularnościami zwykle 15,4 x 3 cm, 15,4 x 3 cm, 15,4, 3,5 cm, na k verso układ lustrzany; przerwy między kolumnami ok. 0,3 cm) przec. 61 wierszy (ok. 0,3 mm). Incipity prologów, ksiąg oraz poszczególnych psalmów czerwonym atramentem. Litery paginy żywej (której brak w części Interpretationes) na przemian czerwone i niebieskie, rozciągnięte na dwie sąsiadujące karty. Numery rozdziałów cyframi rzymskimi na przemian czerwone i niebieskie. Zwykle pozostawione drobne literki wskazówki dla iluminatora inicjałów, czasem również cyfry rozdziałów, gdy skryba nie zrobił akapitu (zob. Uwagi). Poprawki z czasu spisania kodeksu (jeszcze przed pracą rubrykatora, zob. k 286r) ciemnym atramentem, na marginesach stosunkowo liczne, czasem obszerniejsze na marginesie dolnym (np. k 4vb, 38vb, 42va). Mniej liczne poprawki atramentem obecnie wyblakłym, pismem drobnym, wciąż współczesnym kopiowaniu (18va, 198v, 205r, 205v, 210r, 211r, 211v, 212r, 213r, 214r, 225r, 226v, 227r-v, 228r-v, 229v, 230r, 395v, 396v). Okazjonalne uzupełnienia późniejsze drobną bastardą XV w. (20ra Ex 8:17-18; 21ra: Ex 11:7-8; inną ręką 94r). Bardzo liczne słabo czytelne notatki ołówkiem (np. 7v, 22v obficie, 24r, 26r-27r, 29v-30v również obficie, 33v, 36r, 41r obficie, 42v-43r obficie, 44v, 46v, 49v, 50v, 52r, 54v, 56v obficie, 57r, 58r, 60v, 63r obficie; 66r obficie; 67r; 71r, 72r, 72v, 74r; 78r, 80v; 81r; 82v, 90v, 9v, 116v; 146v; 163r; 195v, 204v i 205r obficie na marg. dolnym; 210r, 212v; 213v, 217r, 219v, 222r, 223v, 230v, 231r-235v gdzieniegdzie obficie na marg. dolnym, 238r-245v; 247r-255r; 266v; 269v, 270r-271r, 274v-276r, 277v, 279r-281r, 308r, 310v obficie; 328r obficie; 339r-v, 344r-345r również obficie; 346r, 357r-385r obficie; 359v obficie, 360v-361v, 364r obficie, 365r-v obficie, 366r, 367r-v, 368 r, 369r-371v również obficie, 379r, 393r, 394r, 395r-398r również obficie; 419v). Ręką nowożytną XVII w. na marg. górnym k 154v Jesus Maria.
  • Pergamin: Za wyjątkiem k 1 (gdzie grubszy i sztywny), w bloku kodeksu pergamin cienki, miejscami przezroczysty, jasny, na niektórych kartach widoczne czarne kropki po stronie z włosiem (?), gdzieniegdzie z niedoskonałościami i ubytkami istniejącymi już w podczas pisania. Liniowanie ołowkiem, wyraźnie widoczne, przez całą długość karty, z dodatkowymi liniami dla paginy żywej. Marginesy zewnętrzne kolumn liniami pojedynczymi, zaś przestrzeń między nimi dodatkowo jedną linią. Liczne ślady naprawiania, zarówno wczesne (zszywanie dziur różnokolorowymi nićmi, sztukowanie pergaminu), jak i późniejsze (podklejanie naddarć grubszym pergaminem, zaklejanie dziur). Blok nieco zmniejszony w stosunku do rozmiarów pierwotnych, jak dowodzą obcięte litery paginy żywej niektórych kart.
  • Ubytki: między obecnymi k 1 a 2 brakuje obecnie kilku (?) kart, na których pierwotnie mieścił się co najmniej początek wstępu Hieronima do Pięcioksiągu. Ubytek ten był obecny na pewno w momencie nadawania foliacji, a zapewne także już podczas sporządzenia w Wilnie noty o nabyciu rękopisu przez M. Wojniłowicza, na co wskazuje umieszczenie na ob. k 2 tej noty. k. 2 ubytki w części dolnej i zewnętrznej, powstałe po spisaniu noty o nabyciu kodeksu przez M. Wojniłowicza, podklejone na zewnątrz sztywnym pergaminem (jak k 1) oraz cienkim (kwadrat 4 x 4 cm wycięty z k 169); k. 3, 35, 54, 80, 299, 361, 365, 381, 384, 425 inne wtórne ubytki podklejone sztywnym pergaminem; k. 7, 98 naderwana i zszyta nicią; k. 42, 206, 216, 226, 252 283, 290 (?) pęknięte, ślady zszywania; k. 52, 155, 223, 244 dziura; k. 82 wyrwany dolny róg karty; k. 169 wycięty kwadrat o rozm. 4x4 cm (użyty do podklejenia ubytku na k. 2); k. 325, 392 wycięty nieregularny fragment marginesu; k. 231, 309 wyrwany fragment marginesu; usunięta karta między obecnymi 321 (koniec ST) a 322 (początek NT); k. 336, 397 dolny margines obcięty i podklejony sztywnym pergaminem; k. 386 wycięty prostokąt marginesu dolnego o wym. 12x5 cm (użyty do podklejania uszkodzeń?); k. 426 wycięty prostokąt marginesu dolnego o wym. 11,5x4,5 cm (użyty do podklejania uszkodzeń?).
  • Iluminacje: czerwono-niebieskie inicjały filigranowe, zwykle większe dla ksiąg, mniejsze dla prologów (numeracja kart zob. Zawartość). Kolory, zwłaszcza niebieski, poszarzałe i wyblakłe, co wskazuje na barwniki roślinne używane w środowisku związanym z uniwersytetem w Paryżu od 2 ćw. XIII w. (Stiernemann, s. 59). Liczne lombardy zdobione filigranowo, zwykle między 2 a 5 wierszy, rzadko wychodzące na dolny margines), na przemian czerwone i niebieskie, z delikatną wąsowatą floraturą w kontrakolorze wychodzącą na marginesy górny i dolny. Stylistycznie wskazują, podobnie jak pozostałe cechy egzemplarza, na pochodzenie paryskie z ok. 1240 r. (por. Stiernemann, s. 65, 67-68, kat. 20-32). Inicjały zwarte stylistycznie, bloki liter „składane” z płynnych niebieskich i czerwonych fal oraz wypustek i wgłębień z ciasną pustą przestrzenią między nimi. W przestrzeni wewnętrznej litery zdobione wolutami, liściami akantu, nierzadko z „oczkami” w kontrakolorze. Widoczne powtarzanie wzoru zdobienia dla danej litery. Floratura fitomorficzna, przechodząca czasem w zoomorficzną. Wyjątkiem jest dziwaczne I(in) na k 2r, które sprawia wrażenie wtórnie przerabianego ze względu na egzotyczne zdobienie bloku litery oraz żywszy niebieski niż widoczny na floraturze filigranu. Gdzieniegdzie obok fitomorficznych pojawiają się przedstawienia zoo- i antropomorficzne, będące zwykle przedłużeniem floratury: k 2r (ptak), 71r (głowa w żydowskiej czapce), 241r (sowa); 300r (mężczyzna z ptakiem (?) na głowie, brak lewej ręki i szofaru?), 402r (smok z głową ludzką nakrytą mitrą oraz ryba).
  • Proweniencja: Paryż (?); Rzym (?); Michał Wojniłowicz (dominikanin); konwent dominikanów św. Ducha w Wilnie; konwent dominikanów MB Różańcowej w Grodnie (oprawa i ekslibris); biblioteka gimnazjum państwowego w Wilnie (?); Wileńska Biblioteka Publiczna (po 1867 r.); Biblioteka Publiczna i Uniwersytecka w Wilnie; Wolfgang Trypucki; BK PAN (sygn. akc. a 1960, 2493).
  • Na produkcję ok. 1240 r. w Paryżu wskazują wspólnie cechy pisma, układ tekstu na stronach oraz stylistyka iluminacji filigranowych, wsparte pewnymi cechami formalnymi pandektu, o których niżej. Przeciętna jakość jego wykonania, skromne zdobienia i tanie barwniki świadczą o tym, że kodeks przeznaczony był pierwotnie dla mistrza lub studenta. Egzemplarz posiada liczne cechy wykształconego w 2 ćw. XIII w. wzoru Biblia Parisiensia: charakterystyczną kolejność ksiąg, układ prologów, podział ksiąg na numerowane rozdziały, wreszcie zwieńczenie całości Interpretationes nominum Hebraicorum. W stosunku do wymienionego przez Kera (Ker, s. 96-97) układu prologów występują jednak różnice: brak drugiego z prologów do 1 Krn (RB 327 Quomodo grecorum), prologu do Oz (RB 507 Temporibus), osobnych prologów do Proroków Mniejszych oraz występują pewne zmiany w prologach ksiąg NT. Brakuje przede wszystykim przypisywanego Gilbertowi de la Porrée prologu do Ap (Stegmüller, RB 839 Omnes qui pie) oraz nowego prologu do Mt (Stegmüller, RB 589 Mattheus cum primo), która to księga poprzedzona została prologami innymi (Stegmüller, RB 595, 596). Ef zamiast RB 715 poprzedzony został RB 716. Brak również Oratio Manasse. Z drugiej strony występują pewne prologi dodatkowe (szczegóły zob. Zawartość). Podsumowując, kodeks wykazuje wiele cech kształtującej się wówczas „Biblii Paryskiej”, ale nie jest typowym przedstawicielem tej grupy (Light 1994, s. 156 n.). Lekcje uznawane za charakterystyczne (Quentin, s. 385nn.) wskazują na tekst odmienny od wiązanego z Uniwersytetem w Paryżu (np. Rdz 17:28 ibi quadraginta zamiast P: quadraginta ibi; Kpł 5:17 anima si peccaverit zamiast P: anima quae peccaverit; Lb 6:3 de uva zamiast P: ex uva; Ios 2:7 ad vadum zamiast P: ad vada; Joz 2:10: ex Egypto zamiast P: de Egypto; Rt 1:7 posita revertendi zamiast P: revertendi posita), ale przez cały XIII w. zarówno w Paryżu (Light 1984, s. 88), jak w Italii (Magrini, s. 240) spotyka się często lekcje odmienne od rekonstruowanych „paryskich”, podobnie jak odnotowuje się daleko idące wariacje prologów. Brak szczegółowych studiów nad lekcjami biblii późnośredniowiecznych, w tym Biblii Paryskich, nie pozwala wnioskować na temat podstawy egzemplarza. Wymiary egzemplarza (suma szer. i dł. 38 cm) pozwalają ostrożnie zaliczyć go do zachowanych w blisko 1800 egzemplarzach biblii podręcznych (zob. Ruzzier, s. 106). Wykazuje on też inne podobieństwa do tego zbioru w postaci cienkiego pergaminu, drobnego pisma, mise-en-page oraz liczby kart (dla biblii podręcznych zwykle blisko 500 kart; 420 dla włoskich, 538 dla francuskich; Ruzzier, s. 113nn.). Statystyczne produkcja biblii podręcznych rozkłada się na Francję (54%), Anglię (20%) oraz Włochy (16%); pozostałe miejsca produkcji nie przekraczają 5%. Szczyt rozpoczętej w latach trzydziestych XIII w. produkcji paryskiej i angielskiej przypada na 2 poł. tego wieku (Ruzzier, s. 110n.). Budowa kodeksu nie jest modularna, kolejne nie rozpoczynają nowych tekstów. Widoczne są natomiast trzy caesurae (po Księdze Psalmów, na koniec ST oraz między NT a Interpretationes), co jest zjawiskim statystycznie nieczęstym wśród egzemplarzy francuskich (12% egz. w populacji badanej przez Ruzzier, s. 117nn.). Widoczne są pewne nieregularności początków rozdziałów w stosunku do będącego wówczas nowością a ustalonego w l. 1235-1240 modelu Stephena Langtona, a nawiązujące do podziałów dawniejszych (oprócz Est np. Wj 15 = 15:1 Cantemus; Lb 30 = 29:39 Hec offeretis; w Pwt 5 = 4:30 Nouissimo tempore reuerteris i dalej te same rozpoczęcia przesunięte o jeden rozdział, ale dodatkowo Pwt 14 (wł. 13) = 14(13):2 Si surrexerit, Pwt 18(17) = 17(16):21 Non plantabis, 30(29) = 29(28):69 Hec sunt uerba federis; Sdz 2 = 1:36 Fuit autem, Sdz 4 = 3:12 Addiderunt autem filii Israhel (te same pierwsze słowa co 4:1). Co więcej, pisarze zasadniczo zostawiają dla rubrykatorów miejsce między wierszami na numery rozdziałów, co jest cechą egzemplarzy powstałych w poł. XIII w. Z drugiej strony w kilku miejscach tekst zapisany jest tekstem ciągłym, więc numery rozdziałów znajdują się na marginesach. Wyjątkowo na kilku kolejnych kartach nie pisarz nie zostawił miejsca na numery rozdziałów i obok liter dla rubrykatora zostawił też cyfry (164v-167r, 383v-384r). Egzemplarz również pod tym względem wykazuje więc cechy przejściowe. Księga Psalmów przekazuje wersję gallikańską. Podział wewnętrzny psałterza jest liturgiczny i tworzy go osiem filigranowych większych inicjałów, jakimi opatrzono Ps 1, 27 (26), 39 (38), 53 (52), 69 (68), 81 (80), 96 (95), 110 (109), co odpowiada użytkowi kleru świeckiemu (Panayotova, s. 250). Lit. (wszystkie poz. bez tego rękopisu) N.R. Ker, Medieval Manuscripts in British Libraries, t. 1, Oxford 1969, s. 96-97. C. Ruzzier, The Miniaturisation of Bible Manuscripts in the Thirteenth Century: A Comparative Study, w: Form and Function in the Late Medieval Bible, red. E. Poleg, L. Light, Leiden-Boston 2013, s. 105 nn. C. de Hamel, The Book: A History of the Bible, London - New York 2001, s. 124 nn. S. Magrini, Production and Use of Latin Bible Manuscripts in Italy during the Thirteenth and Fourteenth Centuries, Manuscripta 51, 2007, 2, s. 210-257 H. Quentin, Mémoire sur l'établissement du texte de la Vulgate, Rome-Paris 1922 L. Light, Versions et révisions du texte biblique, w: Le moyen âge et la Bible, red. P. Riche, G. Lobrichon, Paris 1984, s. 55-93 A. d’Esneval, La division de la Vulgate latine en chapitres dans l’édition parisienne du XIIIe siècle, “Revue des sciences philosophiques et théologiques” 62, 1978, s. 559–568 L. Light, French Bibles c. 1200–30: A New Look at the Origins of the Paris Bible, w: The Early Medieval Bible: Its Production, Decoration and Use, red. Richard Gameson, Cambridge 1994, s. 155–176 S. Panayotova, The Illustrated Psalter. Luxury and Practical Use, w: The Practice of the Bible in Middle Ages. Production, Reception, and Performance in Western Christianity, red. S. Boynton, D. J. Reilly, New York 2011, s. 247-271.
  • Stosunkowo jasna wydaje się historia rękopisu od jego nabycia w 1660 r. przez Michała Wojniłowicza (k 2), późniejszego przeora konwentu wileńskiego Ducha Świętego oraz trzykrotnie prowincjała Prowincji Litewskiej Dominikanów. Wojniłowicz ze studiów w rzymskim Kolegium św. Tomasza ( wraz z wykształceniem przywiózł do Wilna ponad czterystuletni już wówczas egzemplarz Biblii, który wszedł do zbiorów biblioteki konwentu Ducha Świętego. W nieznanych bliżej okolicznościach kodeks stał się własnością biblioteki fundowanych w 1632 r. Dominikanów Grodzieńskich (Matka Boża Różańcowa). Zapewne już tam, w 2 poł. (?) XVIII w., kodeks oprawiony został na nowo, dla kart ochronnych użyto lokalnego i popularnego wówczas papieru „pod karpiem” (zob. Znaki wodne), przyklejono na wyklejce ekslibris oraz być może nadano mu sygnaturę. Konwent grodzieński został skasowany w 1833 r. a jego zbiory biblioteczne przejęło na miejscu rosyjskie gimnazjum państwowe (Miławicki, s. 146). Duża część biblioteki wileńskiego konwentu Ducha Świętego i grodzieńskiego Matki Bożej Różańcowej należy jednak obecnie, za pośrednictwem organizowanej w 1864-1869 r. Biblioteki Publicznej w Wilnie, do Biblioteki Uniwersyteckiej w Wilnie, w latach międzywojnia zw. Biblioteką Publiczną i Uniwersytecką (Miławicki, s. 153, 159), więc domniemywać można, że i opisywany kodeks tam trafił. Pozostałością po jednej z tych instytucji jest foliacja oraz zapiska jej dotycząca w języku rosyjskim, umiesczona na wyklejce okładziny tylnej. Zbywca egzemplarza Wolfgang Trypucki podczas wojny był stróżem tejże Biblioteki Uniwersyteckiej w Wilnie. Po wojnie osiadł na Śląsku, najpierw w Raciborzu (skąd w 1960 i 1961 r. zbył Bibliotece Kórnickiej PAN rękopisy BK 2673, 2674, 2202, 2003, 2204) potem w Górze Śląskiej (skąd w 1969 r. sprzedał władzom Zamościa pierwszy dokument lokacyjny, za co otrzymał honorowe obywatelstwo tego miasta). Lit. (wszystkie poz. bez tego rękopisu) M. Miławicki, Inwentarze i spisy bibliotek klasztorów dominikańskich skasowanych w guberniach zachodnich Cesarstwa Rosyjskiego w XIX w. Stan źródeł i miejsca ich przechowywania, „Hereditas Monasteriorum” 1, 2012, s. 141-172 S. Barącz, Catalogus Patrum et Fratrum sacri Ordinis Praedicatorum in Polonia, Russia et Magno Ducatu Lithuaniae Mortuorum, 1887, s. 738-739 (Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów, sygn. ms. Pr 35) Rẹkopism X. Bagińskiego dominikanina Prowincyi Litewskiej (1747-1783), wyd. E. Tyszkiewicz, Wilno 1854, s. 96 A. Pacevičius, Biblioteki klasztorne na Litwie w końcu XVIII i pierwszej połowie XIX wieku: stan - rozwój - losy, w: Zakony i klasztory w Europie Środkowo-Wschodniej X–XX wiek. Materiały z międzynarodowego seminarium ‘Atlas ruchu zakonnego w Europie Środkowo-Wschodniej. X–XX wiek’. Lublin, 25–27 listopada 1993, red. H. Gapski, J. Kłoczowski, Lublin 1999, s. 370-372 Provincia Lithuaniae S. Angeli Custodis Ordinis Praedicatorum, Archivio Generale dell'Ordine dei Predicatori, sygn. XIII. 90520, f. 31r-32r (wyd. I. Golub, Fonti domenicane su Juraj Križanić, “Orientalia Christiana Periodica” 51, 1985, s. 393-407 (zwłaszcz: 405-406).
• Opracowania: Murano G., Chi ha scritto le Interpretationes Hebraicorum Nominum?, w: Étienne Langton, prédicateur, bibliste, théologien, red. L.-J. Bataillon, N. Bériou, G. Dahan, R. Quinto, Turnhout 2010, s. 353-371.