Sententiarum Libri IV.

Opis

• Sygnatura: BK 00011
• Kopie: Mf 1086
• Autor: Petrus Lombardus (ca 1095-1159)
• Tytuł: Sententiarum Libri IV.
• Miejsce i czas powstania: 13 w.
• Opis fizyczny: 167 k. 3,5x21 cm
• Oprawa: Deski, skóra brązowa, 20 w.
• Język: Łac.
• Zawartość:
  • Notatki ujęte w krótkie DEFINICJE i wyliczenia. Notatki dotyczą Petri Lombardi: Sentenciarum libri IV, 1. IV dist. 12 cap. 1-4: Accidentia sunt vel non sunt in aliquo subiecto vel in sacramento altaris coloris sapor rotunditas. - De fractione triplex est opinio. Dicunt quodam quod fiat infractio in vera carne Cristi et hec est confessio Berengarii. Dalsze dotyczą m. in. jak pierwsze słowa wskazują. Ostatnia zapiska jest receptą na świece zielonego koloru: - Caro Cristi. - Ostia. - Septem sunt modi remissionis pecati. - Manifestum est quia nemo accepit remuneracionem. - Non solum in gehenna supliciarum. - Quatuor de causis creacionis vulnerum. - Anathema. - Mandata sabathi. - Perfidia. - unum in pluralite operum. - Sic intellige. - Illa ovis que perdita fuit in deserto. [...] - Historia est narracio rei geste. Alegoria est exposicio. - [...] - Due sunt scole: scola sciencie et scola veritatis. - Scio comparare in viridi colore cere eum cum succo divide et adde grano, lazurum sic carpa contere aqua d[...] residere et quando residerit effunde aquam et sic tribus malis fac et prima misseas est glomarabis.k. IV-Vv.
  • PETRUS LOMBARDUS: SENTENTIARUM LIBRI IV k. 1-167
  • Spis rozdziałów I księgi k. 1-2
  • "Incipit liber primus sentenciarum" k. 2 sq.
  • Veteris ac nove legis continentiam diligenti indagine k. 2v.-167
  • 2 kol. Wiersz mnemotechniczny - 10 linii: DE ARTICULIS FIDEI k. 167v.
  • QUESTIO k. 167-167v.
• Proweniencja:
  • "Liber Sancte Marie de Byssouia Cysterciensis" - [rkps k. 167, 13 w.] uzup.
  • Ze zbioru Tytusa Działyńskiego
• Hasła przedmiotowe: Teologia katolicka 12 w.
• Uwagi:
  • Dawne karty ochronne IV-V przemieszczone przy odnowie rękopisu zapisane są tekstami jednej ręki z początku XIV w.
  • Prowieniencję wskazuje napis na k. 167 u dołu pierwszej kolumny: "Liber Sancte Marie de Byssouia Ordinis Cisterciensis". W 1256 r. do Byszewa przybyli zakonnicy z Lubiąża (Bydgoskie), gdzie przebywali do 1315 r. Wtedy przenieśli się nad rzekę Dobrą do Byszewa zwanego w XV w. Koronowem ("Encyklopedia kościelna" M. Nowodworskiego. T. 3 s. 606, por. też "Słownik geograficzny" I, 515). Inwentarz z roku 1930 określał wiek rękopisu na XIV wedle błędnego ustalenia Celichowskiego (opis sygn. I B 11), Kętrzyński w opisie (Dz. teol. 102) wieku nie określał. Za ich czasów deski były odarte ze skóry. Por. "Liber mortuorum monasterii Coronoviensis O. Cist." Ed. A. Mańkowski. Toruń 1931. "Fontes Societas Literaria Toruniensis" XXV.
  • Porównywanie pisma rękopisu kórnickiego z rekopisami zachodnimi wydaje się potrzebne, gdyż charakterystyczne jest, że glosy marginalne rękopisu posiadają cechy pisma wcześniejszego od ręki tekstu. Glosy marginalne ręką o cechach jeszcze XII w. powstały niewątpliwie w I poł. XIII w., jeśli tekst z tego czasu pochodził. Znajdują się one na kartach: 2 (długa, najstarsza), 9, 76, 107, 117v., 140v., 150v., 152. Prócz tego liczniejsze młodsze glosy perełkowym drobnym pismem kursywnym znajdują się często na marginesach ks. I, przy ks. II najczęściej widoczne są ślady wymazanego pisma rąk z przełomu XIII-XIV w. Późniejsze glosy XV w. trafiają się bardzo rzadko. Częste są ręką pisarza tekstu pisane na marginesach rubryki i czerwone glosy oraz tytuły, ponadto spotyka się glosy interlinearne z różnych okresów czasu.
  • Inicjały dwubarwne na k. 1, 2, 2v., 51v., 90v., 121 otoczone i wypełnione wewnątrz floraturą niebieską i czerwoną. Barwy w inicjałach zazębiają się łukami. Inicjał na k. 51v. rozmazano. Drobne inicjały na przemian czerwone i niebieskie z włoskowatymi ozdobami przeciwnego koloru. Zdobienia skromne bez ozdób figuralnych, złota i miniatur, wykonane starannie.
  • Pismo: minuskuła książkowa gotycka z Francji z XIII w. (są jednak ii z 2 kreskami, s okrągłe na końcu jak w XII w.), w dwu kolumnach.
  • Pergamin niezbyt gruby, dobrze wygładzony, dobierany z płatów skóry bez otworów. Nacięcia i przecięcia nożem w dolnej części mają k. 2-7. Niektóre dolne marginesy naddarto, np. k. 40 i 44, noszą one ślady naprawy jeszcze w XV w. (podklejane paskami z pismem). Drobne naturalne otwory noszą w sąsiedztwie ślady cerowania - k. 51, 53, 62, 68, 101 i 113. Nici białe zachowały się na k. 115 przy zacerowanym otworze. Otwory z uszkodzeniem tekstu powstały na ostatniej karcie, gdy pierwotna oprawa uległa uszkodzeniu
  • Choć w składce b brak karty przed k. 9, tekst nie wykazuje braku, a więc kartę tę usunięto przy wykonywaniu rękopisu. Przy oprawach ścięto z dolnego marginesu część liter oznaczających składki
  • Oprawa 20 w. w deski obciągnięte nową brązową skórą. Brzegi starych desek są ścięte ukośnie, zmniejszają na 1,5 cm szerokości grubość desek prawie o połowę. Szycie bez kapitałki, na grzbiecie widoczne 4 większe zwięzy i 2 mniejsze u góry i u dołu
  • Drobnym pismem XIV w.: Liber Sancte Marie de Byssovia Ordinis Cisterciensis k. 167
• Opracowania: Walther 1547 (k. 167v., 2 kol.) por. Ms. St. Gallen 1075 (XII w.) p. 281 Główny traktat Piotra Lombarda często był druk., podręczne wyd. PL 192, 521-962, inne wyd. i wczesne rkpsy omówił F. Stegmüller: Rep. com. Lomb. s. 1-3 nr 1 Podobnie sformułowane pytanie pomieścił Aegidus Columna Romanus: "Quodlibet" secundum z r. 1287: "questio 23: Utrum anima intelligat se per essenciam suam", por. P. Glorieux: La littërature quodlibetique de 1260 1a 1320. T. 1. Lille s. 142. Bibliothêque Thomiste, lecz porównanie z tekstem druk. w wyd. weneckim 1502 (B. J. Theol. 7264 s. 23v.) okazało, że to nie ten autor