Akta do panowania Stefana Batorego króla Polski 1583 roku: listy, instrukcje, relacje poselskie.

Opis

• Sygnatura: BK 00280
• Kopie: Mf 423
• Tytuł:
  • Kodeks Opalińskiego
  • Akta do panowania Stefana Batorego króla Polski 1583 roku: listy, instrukcje, relacje poselskie.
• Miejsce i czas powstania: 16 w.
• Opis fizyczny: 177 k. 32x20 cm
• Oprawa: skóra brązowa ozdobna, złocenia, superekslibris, 16 w.
• Język: Pol., łac.
• Zawartość:
  • 20. "Listh od [...] Baranowskiego do [...] marszałka coronnego [Andrzeja Opalińskiego], Kraków 21.02. 1583" k. 52-53 Odprawa posłów tatarskich, król bawi w Niepołomicach, Andrzej Batory proboszczem miechowskim, kościół św. Barbary w Krakowie otrzymali jezuici, Dniepr pod lodem
  • 21. "Listh od xiędza Golskiego do [...] marszałka coronnego [Andrzeja Opalińskiego], Kraków [10-11.02.] 1583" k. 53v-55 O poselstwie tureckim i tatarskim, Dniepr zamarzł i Tatarzy cofnęli się o trzy mile, hetman z wielkim wojskiem ciągnie na Litwę
  • 22. "Martinus [Gerstmann] episcopus Vratislaviensis marschalco Regni [Andreae Opaliński], Nysa 22.02. 1583" k. 55v-58 Sprawy sporne polsko-śląskie
  • 23. "Respons na tenze listh x biskupa wroczlawskiego [Marcina Gerstmanna] od [...] marszałka coronnego [Andrzeja Opalińskiego], Kalisz 20.03. 1583" k. 58v-61 Próby załatwienia sporów przez Jakuba Brzeźnickiego kanonika poznańskiego, sprawa barona Baltazara Kitlitza, który pojmał i trzyma w więzieniu poddanego z Włoszakowic, spór Jana Mutzelink de Bolxen z Maciejem Komorskim z Jarocina
  • 24. Wiadomości od x. Golskiego? do nieokreślonego adresata], b. m. d.; lub [ksiądz Jan Piotrowski do Andrzeja Opalińskiego] [1583]" k. 62-68 Wyjazd Jakuba Brzeźnickiego do Wrocławia w sprawach granicznych, skargi na Baltazara Kitlitza, cesarz zamierza dać arcyksięciu Maciejowi księstwo opolskie i raciborskie oraz mianować go starostą generalnym śląska
  • 25. Nowiny, przesłane przez Jana Piotrowskiego Andrzejowi Opalińskiemu] Venetiis Xa Januarii 1583" k. 69-70 Opis klęski zadanej Turkom przez Persów
  • 26. Zamieszki religijne w Niemczech b. m. d. 1583]" k. 70v-72 Rozruchy z powodu wprowadzenia kazań kalwińskich w Kolonii, złożenie elektora z biskupstwa kolońskiego i wynikłe stąd zamieszki [Gebhard II Truchsess von Walburg usunięty został 01.04. 1583]
  • 27. "Colonia 27 Decembris Anno 1582" k. 73-74 Rozruchy religijne w Niderlandach, zacięte spory między luteranami i kalwinami
  • 28. "Copia declarationis archiepiscopi Coloniensis quatuor consulibus et duodecin viris Bonennsibus praesentibus Anno Domini 1583 in faesto Natalis Christi infra 2 et 3 horam, Bonn 19. 12. 1587" k. 74v-75 Broni się przed zarzutem zamiaru zamienienia arcybiskupstwa we własność dziedziczną. Ponieważ Bóg wywiódł go z ciemnościpapiestwa i doprowadził do poznania czystego słowa Bożego, pragnie na tym stanowisku służyć swoim poddanym. Ustąpi z archibiskupstwa, gdy będzie chciał lub gdy umrze
  • 29. Sprawy arcybiskupstwa w Kolonii], Wiedeń 28.01. 1583" k. 76 Nuncjusz apostolski wyrusza do Kolonii i Monachium, aby razem z kardynałem austriackim, synem arcyksięcia Ferdynanda, wszcząć proces kanoniczny przeciw Gebhardowi, w razie potrzeby ucieknie się do pomocy "brachii saecularis, nie może bowiem dopuścić do zagłady tamtejszego kościoła
  • 30. "List od iednego przyacziela [Jana Piotrowskiego] do [...] marszałka coronnego [Andrzeja Opalińskiego]", b.d. Lwów 1583]" k. 77-83 Król godzi Opalińskiego z Górką, mówi się o weselu Zamoyskiego, Turcy wyprawiają się na Persję, do Złoczowa przyjechał z Krakowa Samuel Zborowski, miał kilkunastu ludzi i 7 koni tureckich, król posłał do niego Kazimirskiego z upomnieniem, znaleziono paszkwil przeciw królowi, sąd nad Węgrami, którzy zabili swego kapitana
  • 31. "Copia listhu od pana kyowskiego [Michała Wiśniowieckiego] do hetmana i kanclerza Jana Zamoyskiego]", b.d. 04.02. 1583]" k. 83v-85
  • 32. Do marszałka koronnego Andrzeja Opalińskiego, b. m. d. 1583]" k. 85v-87 Kanclerz odprawia sądy żołnierskie i ustanawia artykuły żołnierskie, jak się zachować na leżach zimowych; kara dla porucznika Broniewskiego za pomordowanie i pobicie kilku chłopów; pogrzeb kasztelana bełskiego
  • 33. "Stephanus [Batory [...] rex Poloniae [...] Andreae Opaliński ] marschalco Regni, Niepołomice 09.03. 1583" k. 87v-88 Opaliński ma wpłynąć na Andrzeja Górkę kasztelana międzyrzeckiego, aby zaprzestał dochodzeń prawnych przeciw Jerzemu Braunowi, utrudnia to bowiem rozmowy króla z cesarzem
  • 34. Georgius a Braun liber baro in Warttenberg et Bralin S. Caesareae Majestatis consiliarius et praeses Camerae Sylesiarum Stephano Batory regi Poloniae], Wrocław 30.01. 1583" k. 88v-91 W sprawie napadu na prowincję śląską Andrzeja Górki przy pomocy Stanislawa Zaremby i Adama Mieleckiego najętych za pieniądze 2 1578 r., o zranieniu i uprowadzeniu w niewolę Jerzego Brauna
  • 35. "Listh od [...] Wojciecha] Zaiąnczkowskiego podstarościego [...] marszałka coronnego [Andrzeja Opalińskiego], Poznań 1583 [25.03.]" k. 92 Donosi, że oddał Andrzejowi Górce list królewski w sprawie Jerzego Brauna pisany do Andrzeja Opalińskiego. Dziwi się, że jego wplątują w tę sprawę a nie Adama Mieleckiego
  • 36. "Ex literis Amuratis Turcarum imperatoris ad [...] Stephanum [Batory] Poloniae regem, Constantynopoli die 16 Martii Anno 9. 9. i [1583]" k. 93-94 Dalsza interwencja w sprawie darów i pieniędzy z Moskwy dla Tatarów, które miały być zrabowane w Polsce. Doszła też wiadomość, że król zbiera wielkie wojska przeciw Tatarom
  • 37. "Odpis [Stefana Batorego króla Polski] cesarzewi tureczkiemu [Amuratowi III], Krakow 31.05. b. r. [1583]" k. 95-99 Król wysłał Tatarom upominki nawet w czasie trzykrotnej wyprawy na Moskwę, chociaż oni mając obowiązek uderzyć na Moskwę, tego nie uczynili, w zamian za to król otrzymuje obelżywe listy od tych, którzy spiskowali z wrogiem i brali od niego upominki gdzieś zagrabione poza granicami Polski
  • 38. [Do marszałka koronnego Andrzeja Opalińskiego od Wojciecha Zajączkowskiego?]", b.d. 1583]" k. 99v-108 Żołnierze muszą opuścić leże rohatyńskie i szkody wyrządzone należy im potrącić, król obrażony na Stanisława Górkę, chce godzić go z marszałkiem, sprawa wsi po staroście nakielskim, pobicie Tatarów, śmierć i pogrzeb Przełęckiego sędziego grodzkiego, gościna kanclerza i Andrzeja Batorego w Gródku u woj. podolskiego Mikołaja Mieleckiego, przyjazd do Przemyśla, Podlodowski wyjeżdża po konie do Arabii, posyła wydrukowany w Krakowie Dialog o sejmie warszawskim, Wielkopolska przeciw podatkom, przyjechał Krzysztof Zborowski
  • 39. Jan Zamoyski kanclerz i hetman wielki koronny do marszałka koronnego Andrzeja Opalińskiego], Kraków 29.03. 1583" k. 108v-190
  • 40. "Stephanus Batory rex Poloniae Andreae Opaliński marschalco Regni, Niepołomice 28.03. 1583" k. 110 O wyjazd do granic państwa naprzeciw Gryzeldy Batorówny, wojewodzianki siedmiogrodzkiej, i o wzięcie udziału w jej zaślubinach z kanclerzem Janem Zamoyskim
  • 41. [Wiadomości dworskie] Die Martii [1583]" k. 111-112 Sąd nad Jerzym Russockim synem kasztelana nakielskiego Franciszka o zabicie Jakuba Jaskóleckiego
  • 42. "Condicie jednania i intercyssa [między Russockimi a Jaskóleckimi o zabicie Jakuba Jaskóleckiego], Kalisz 08.04. 1583" k. 113-118
  • 43. "List Curfirszta brandenburskiego [Jana Jerzego] do króla Jego Mosci [Stefana Batorego], Kolonia nad Szprewą 24.02. 1583" k. 118v-120 Po wielu latach wojny doszło do tego, że brat króla Francji Francois d'Alencon chce ją podbić, a król Hiszpanii utrzymać, Belgia zaś żadnemu z nich nie sprzyja, za slaba jest jednak, by bronić swoich praw, płynie więc krew chrześcijańska
  • 44. "Respons króla [Stefana Batorego] na listh curfirszta brandenburskiego [Jana Jerzego], Krakow 01.04 b. d. [1583]" k. 120v-121 Z listu dowiedział się nie dosyć dokładnie, czy cesarstwu zagraża niebezpieczeństwo zewnętrzne, czy też od zamieszek wewnętrznych. Król ma nadzieję, że książęta chrześcijańscy obronią się od niewoli i doprowadzą do zgody wewnętrznej
  • 45. "Anna [...] krolowa Polski [do Andrzeja Opalińskiego?], Warszawa 04.04. 1583" k. 122 Staje w obronie Jerzego Russockiego, który "pomowion jest snać niewinnie [...] o zamordowanie Jaskóleckiego y zathym w barzo srogie więzienie podan iesth"
  • 46. "Stephanus [...] rex Poloniae [marschalco Regni Andreae Opaliński], Krakow 05.04. 1583" k. 122v Król zaprasza Opalińskiego na wesele kanclerza Jana Zamoyskiego z swoją synowicą do Krakowa na 12 IV 47. "Martinus [Gerstmann] episcopus Vratislaviensis [Andreae Opaliński marschalco Regni], Nysa 09.04. 1583" k. 123-124 Jan Konarski kasztelan kaliski z setką ludzi w lesie Zygmunta Kurtzbacha wyciął mnóstwo drzew i wywiózł, uprowadził także wozy z towarami; Kurzbach złożył na to skargę w sądzie poznańskim do tej pory bez skutku
  • 1. "List iednego przyacziela [Jana Piotrowskiego] do pana marszałka coronnego [Andrzeja Opalińskiego], Kraków 08.01. 1583" k. 6 Tatarzy leżą u granic i żądają upominków, hetman udał się do wojsk ruskich, wysłano tam uniwersały, przyjazd posłów wojewody wołoskiego, wyjazd króla na "kilka niedziel" do Niepołomic
  • 2. "List krolia Jego Miłości [Stefana Batorego] marszałkowi wielkiemu coronnemu [Andrzejowi Opalińskiemu], Kraków 13.01. 1583" k. 6v-14v Napady Kozaków na Oczaków, Białogród, ziemie wołoskie, zagrożenie tatarskie i tureckie, konieczność wysłania odpowiednich komisji
  • 3. "Slowa ostatnie czara Przekopskiego [Mehmeda II] do posla czo bel u niego z listhu tegosz posla wyięthe", b.d. 1583]" k. 14v-15 Domaga się wyrównania szkód, poskromienia i ukarania Kozaków, usunięcia ich znad Dniepru, żąda też upominków i lepszego traktowania jego posłów
  • 4. "List od czara przekopskiego [Mehmeda II] ktory goniecz Jego Krolewskiej Mosci w Crakowie die quinta Januarii Anno 1583 oddal" k. 15v-17 Dziękuje za upominki i za odebranie Kozakom darów przesyłanych przez cara moskiewskiego chanowi tatarskiemu
  • 5. "Przepis listhu Machmet Gireia czara przekopskiego", b.d. ok. 1583]" k. 17v-20 Skarga na samowolę, napady i rabunki kozackie
  • 6. "Drugiego listu czarskiego [Mehmeda II] przepis", b.d. ok. 1583]" k. 21 Chan żąda powtórnej wypłaty 5000 złotych skradzionych jego gońcowi
  • 7. "Przepis listu od czeszarza tureczkiego [Mehmeda II] do Jego Krolewskiej Mosczi [Stefana Batorego] z tureczkiego na polskie przelozono", b.d. ok. 1583]" k. 22-24 Interwencja sułtana w sprawie skarg chana krymskiego Mehmed Gireja na Kozaków
  • 8. "Drugiego listu od czeszarza tureczkiego [Amurata III] przepis", b.d. ok. 1583]" k. 24 Usunięcie wojewody wołoskiego Jankula, mianowanie wojewodą Piotra[???], należy powściągać Kozaków od napadów
  • 9. "Trzeciego listu od czeszarza tureczkiego [Amurata III do króla Stefana Batorego] przy ktorym bel przeklad lacinski przepis, Konstantynopol 28-29.02. [1583]" k. 25 Skarga na Kozaków
  • 10. "Listu od Sinan basse przepis", b.d. ok. 1583]" k. 25v-27 Te same skargi na napady Kozaków, na zagrabienie darów przesłanych przez cara
  • 11. "Przepis listu od [Stanisława] Golskiego strażnika [polnego do króla Stefana Batorego], Bar 16. 12. 1582" k. 27-28 Ludzie z województwa bracławskiego z Niemirowa i Przyłuki zabrali kilka tysięcy owiec, o które dopomina się sędziak tehiński; Tatarzy przeprawili się przez Dniestr i zalegają w pobliżu zamków ukrainnych
  • 12. "Stephanus Batory rex Poloniae [...] ad sultan Amurath, Kraków 18.02. 1583" k. 28v-33 Odpowiedź króla na wszystkie zarzuty stawiane w poprzednich listach
  • 13. "Ad Ziaus Bassam [Stephanus Batory rex Poloniae]", b.d. Kraków 18.02. 1583]" k. 33-35 Jak w liście poprzednim
  • 14. "Od wielkiego hospodara [Stefana Batorego do chana Mehmed Gireja]", b.d. 18.02. 1583]" k. 35-39 Odpowiedź na wszystkie zarzuty chana stawiane w poprzednich listach
  • 15. "List [...] canczlerzen [!] [Jana Zamoyskiego] marszałkowi coronnemu [Andrzejowi Opalińskiemu], Niepołomice 22.01. 1583" k. 39-40 Chodzi o wsie po śmierci Rafała Leszczyńskiego, o które ubiegał się Opaliński, Srzeński i Stanisław Górka, a zostały przydzielone żołnierzom, którzy brali udział w wyprawie na Moskwę
  • 16. "List iednego przyiacziela [Jana Piotrowskiego] do [...] marszałka coronnego [Andrzeja Opalińskiego]", b.d. ok. 1583]" k. 41-47 Wiadomości jak wyżej
  • 17. "Sprawa pana miedzyrzeczkiego [kasztelana Andrzeja Górki] s panem canczlerzem [Janem Zamoyskim] o Sczebrzeszyn", b.d. ok. 1583]" k. 48 Andrzej Górka sprzeda Zamoyskiemu Szczebrzeszyn, jeśli on jako opiekun spowoduje syna podskarbiego Rokosowskiego do sprzedaży Szamotuł i Sierakowa
  • 18. "Wypiss z listu Jego Mosci pana [kasztelana] miedzyrzeczkiego [Andrzeja Górki]", b.d. ok. 1583]" k. 49-50 W dalszym ciągu sprawa kupna Szczebrzeszyna, Szamotuł i Sierakowa
  • 19. Listh od krola Jego Mości [Stefana Batorego] do [...] marszałka coronnego [Andrzeja Opalińskiego], Niepołomice 13.02. 1583" k. 51 Posyła syna zmarłego, znacznego męża Pawła Bamfi, na naukę do kolegium jezuitów w Poznaniu
  • 48. [Jan Zamoyski hetman i kanclerz wielki koronny do Andrzeja Opalińskiego marszałka w. koronnego], Kraków 25.04. 1583" k. 124v Dziękuje za gotowość wyjazdu do granicy kraju po synowicę króla, Gryzeldę Batorównę
  • 49. "Stanislaus Karnkowski archiepiscopus Gnesnensis in capitulo generali, Gniezno 30.04. 1583" k. 125-129 Dokument erekcyjny, na mocy którego mającemu powstać kolegium kaliskiemu jezuitów nadaje na własność wsie arcybiskupie: Sławno z folwarkiem w kluczu gnieźnieńskim, Kokanin z folwarkiem Listowo i Żychowo w kluczu opatowieckim
  • 50. "List od X Brzezińskiego [Jakuba Brzeźnickiego] do [...] marszałka coronnego [Andrzeja Opalińskiego]", b.d. 1583]" k. 129-130 Spotkanie w Pobiedziskach arcybiskupa Stanisława Karnkowskiego z Stanislawem Górką woj. poznańskim oraz Górki z Łukaszem Kościeleckim biskupem poznańskim. Mają oni przedłożyć arcybiskupowi warunki pojednania
  • 51. "List X biskupa wileńskiego [Jerzego Radziwiłła] iako administratora w Inflanciech od [Olbrychta] Oborskiego rothmistrza, Skudy 25.05. b. d. [1583]" k. 130v-134
  • 52. O przÿesdzie synowiczy kroliewski ktora szła za pana canczlerza [Jana] Zamoyskiego, b. m. 22.05. -14.06. [1583]" k. 134-141 Dokładny opis orszaku, przyjęcia, zaślubin i weselnej uczty Gryzeldy Batorówny z Janem Zamoyskim oraz wiadomości polityczne: o braku żołdu dla wojska, o Inflantach, pertraktacjach z Gdańskiem o cło morskie, sprawa między Andrzejem Leszczyńskim a Sobockim i Grudzińskim o wsie koło Kalisza
  • 53. "Stefan Batory król Polski [uniwersał], Kraków 06.06. 1583" k. 142 Uniwersał do wszystkich, u których są jeńcy moskiewscy, o sprowadzenie ich na granicę orszańską lub smoleńską w celu obustronnej wymiany lub okupu
  • 54. "Legationis praescriptum Sacrae Regiae Majestatis [Stephani Batory] ad [...] principem dominum Augustum Saxoniae ducem Sacri Regni imperii marschalcum principem electorem datum [...] Joanni Miszkowski SRM secretario Cracovie die mensis Junii Anno [MD]LXXXIIIo" k. 143-144 O ustalenie terminu z obu stron w sprawie spotkania się z odpowiednimi dokumentami dotyczącymi zwrotu posagu Zofii Jagiellonki, żony Henryka II księcia brunświckiego
  • 55. Andreas Opaliński marschalcus Regni Stephano Batory regi Poloniae], b. m. d. 1583" k. 145 Prosi o starostwo nakielskie dla siebie lub swego 17-letniego syna po tragicznej śmierci w Kaliszu Stanislawa Kościeleckiego z rąk swego wuja Mikołaja Działyńskiego
  • 56. Andreas Opaliński marschalcus Regni Stephano Batory regi Poloniae], Radlin 09.07. 1583" k. 146 Prosi powtórnie o starostwo nakielskie, nie mogąc jednak piastować dwóch urzędów grodzkich, starostwo nakielskie oddałby Krzysztofowi Kościeleckiemu z częścią dochodów zostawiając sobie: wsie, sołectwo, wójtostwo, młyny
  • 57. "Listh od iednego przyacielia [Jana Piotrowskiego] do [...] marszałka koronnego [Andrzeja Opalińskiego]", b.d. 1583]" k. 147-150 Zgoda królewska j/w., plotki dworskie o romansie króla z córką starosty niepołomickiego, skargi moskiewskie na wojewodę witebskiego Stanislawa Paca, 20 000 okupu moskiewskiego za więźniów, samowola Kozaków i Samuela Zborowskiego na granicy wołoskiej i tureckiej, narady jak ukarać Zborowskiego
  • 58. "Listh od pana gnieźnieńskiego [kasztelana Jana Zborowskiego] do [...] marszałka coronnego [Andrzeja Opalińskiego], Kraków 29.07. 1583" k. 150v-152 Dziękuje za przyznanie dwuletniej intraty gdańskiej, skarga na panoszenie się Węgrów "co ogrzawszy się sobolmi a obetkawszy złotem, srebrem do Węgier odiachali, ci co tu są ze wrzaszow iakiemi pany", skarga na los Samuela i rodu Zborowskich, Samuel w Złoczowie, woj. Sandomierski Stanisław Szafraniec odesłał królowi województwo i starostwo "ze Panu nie chce być niwczym zobowiązan"
  • 59. "Praescriptum legationis ad [...] Daniae regem [Fridericum II] datum [...] Jacobo Ponetovio pincernae Lanciciensi et Sacrae Regiae Majestatis [Stephani Batory] secretario, Cracoviae die quinta mensis Julii Anno Domini MoDo LXXXVIIIo" k. 152v-166 W sprawie o Inflanty między Danią, Polską i Szwecją
  • 60. "Relacia [...] Jacobi] Ponethowsky ex legacione Danica", b.d. IX 1583]" k. 167-175 Opis wyczekiwania na przyjęcie u króla od lipca do września
  • 61. "Responsum Sacrae Regiae Majestatis Daniae [Friderici II] Serenissimi Poloniae regis [Stephani Batory] oratori [...] Jacobo Ponetovio datum Hadersleviae die 2 Septembris Anno 1583" k. 175v-177 [brak zakończ.] Chodzi o pośrednictwo w sporze polsko-szwedzkim w sprawie Inflant oraz o biskupstwo kurońskie
• Proweniencja:
  • Ze zbioru Andrzeja Opalińskiego
  • "JAB" - [monogram k. 5]
• Hasła przedmiotowe:
  • Anna Jagiellonka (królowa Polski ; 1523-1596)
  • August (książę saski ; 1526-1586)
  • Bamfi Paweł
  • Baranowski, Wojciech abp gnieźn. sekr. w. kor. (1548-1615)
  • Broniewski por.
  • Brzeźnicki Jakub sufragan pozn. (1540-1604))
  • Dzierżak Krzysztof dworzanin królewski
  • Fryderyk II (król Danii ; 1534-1588)
  • Górka Andrzej klan międzyrzecki (1534-1583)
  • Górka Andrzej klan międzyrzecki (1534-1583)
  • Grudziński
  • Jankul woj. wołoski
  • Jaskólecki Jakub
  • Kitlitz Baltazar baron
  • Komorski Maciej z Jarocina
  • Konarski Jan klan kaliski (1526-1599)
  • Krasiński Stanisław archidiakon krakowski sekretarz królewski 1534-1598
  • Kurtzbach Zygmunt (1547-1579)
  • Leszczyński Andrzej wda brzesko kujawski sta nakielski (1559-1606)
  • Mehmed II (sułtan Turcji ; 1430-1481)
  • Mielecki Adam
  • Mielecki Mikołaj wda podolski hetman wlk. kor. (ca 1540-1585)
  • Murad III sułtan Turcji (1546-1595)
  • Mutzelink Jan de Bolxenn
  • Oborski Olbrycht rotmistrz
  • Podlodowski
  • Ponetowski Jakub poseł
  • Przełęcki sędzia grodzki
  • Radziwiłł Jerzy (1556-1600) bp krakowski wileński kardynał
  • Rokossowski Jan syn Jakuba podskarbiego kor. dziedzic Szamotuł (1574-1598)
  • Russocki Jerzy syn kaszt. nakiel. Franciszka
  • Sobocki
  • Srzeński Feliks sta i wda płocki sta malborski (1502-1554)
  • Stefan Batory (król Polski ; 1533-1586)
  • Szafraniec Stanisław wojski sandomierski klan biecki (ca 1525-1598)
  • Szczyt Jerzy
  • Truchsess Waldburg Gebhard von bp Kolonii (1547-1601)
  • Wiśniowiecki Michał sta owrucki (?-1616)
  • Zamoyska Gryzelda z Batorych wojewodzianka siedmiogrodzka (1569-1590)
  • Zamoyska Gryzelda z Batorych wojewodzianka siedmiogrodzka (1569-1590)
  • Zamoyska Gryzelda z Batorych wojewodzianka siedmiogrodzka (1569-1590)
  • Zamoyski Jan kancl. wlk. kor. hetman wlk. kor. (1542-1605)
  • Zamoyski Jan kancl. wlk. kor., hetman wlk. kor. (1542-1605)
  • Zaremba Stanisław
  • Zborowski Jan hetman nadw. kor., klan gnieźnieński (1538- 1603)
  • Zborowski Jan sta stobnicki
  • Zborowski Krzysztof podczaszy kor. (?-1593)
  • Zborowski Krzysztof podczaszy kor. (?-1593)
  • Zborowski Piotr wda sandomierski krakowski (?- 1580)
  • Zborowski Samuel rotm. skazany na banicję za morderstwo (ca 1540-1584)
  • Zborowski Samuel rotm. skazany na banicję za morderstwo (ca 1540-1584)
  • Zofia Jagiellonka (księżna brunszwicka ; 1522-1575)
  • Jezuici 16 w.
  • Korespondencja dyplomatyczna 16 w.
  • Protestanci 16 w.
  • Luteranie 16 w.
  • Tatarzy 16 w.
  • Listy 16 w.
  • Dyplomacja 16 w.
  • Kozacy 16 w.
  • Nauczanie 16 w.
  • Ślub i wesele 16 w.
  • Belgrad (Serbia) 16 w.
  • Dania 16 w.
  • Gdańsk (woj. pomorskie) 16 w.
  • Inflanty 16 w.
  • Kolonia (Niemcy) 16 w.
  • Litwa 16 w.
  • Niderlandy 16 w.
  • Niemcy 16 w.
  • Oczaków (Ukraina) 16 w.
  • Sieraków (woj. wielkopolskie) 16 w.
  • Śląsk 16 w.
  • Szamotuły (woj. wielkopolskie) 16 w.
  • Szwecja 16 w.
  • Turcy 16 w.
  • wojsko polskie 16 w.
• Uwagi:
  • Papier z orłem dwugłowym; pismo jednej ręki, duże, wyraźne, w rządkach szerokich
  • Oprawa rękopisu jest charakterystyczna dla zbiorów Andrzeja Opalińskiego, marszałka wielkiego koronnego: skóra brązowa, bogato zdobiona z wyciskami złoconymi, ornamentami linealnymi i listkami roślinnymi oraz z superexlibrisem składającym się z herbu Łodzia z klejnotem o pawich piórach, po których obu stronach wyciśnięte litery właściciela: A-O., Andrzej Opaliński. Brak jednak umieszczanej często dewizy (patrz BK 279): In manu Dei sortes mee! Atrament intensywny rozlewający się i uszkadzający w niektórych miejscach papier
  • Na k. 4: "Annus Domini Millesimus Quingentesimus octuagesimus tertius"
  • k. 2-3, 5 wolne
  • Kopiariusz Andrzeja Opalińskiego z roku 1583 należy do najbardziej urozmaiconych pod względem treści, podaje bowiem nie tylko wydarzenia historyczne, ale także drugorzędne, do poznania ówczesnych obyczajów. Wiadomości od zaufanych sekretarzy, jak: Jan Piotrowski, sekretarz królewski, Golski, Baranowski, Zajączkowski; korespondencja od króla Stefana Batorego i Jana Zamoyskiego.
  • Zaszczyt, jaki spotkał Opalińskiego, aby w imieniu króla podejmował na granicy Gryzeldę Batorównę oraz zaproszenie na ślub i ucztę weselną, jest na pewno powodem umieszczenia w rękopisie obszernej relacji z tej uroczystości.
  • Karty 1-5 puste, na karcie 4 data: 1583 (słownie)
• Katalogi:
  • Niesiecki VII, 4, 304
  • Niesiecki IV, 171-172
• Opracowania: Rękopis ten nie był jak dotąd należycie wykorzystany ani w pracach dotyczących okresu panowania Stefana Batorego, ani w wydawnictwach źródłowych - zob. K. Szuster, O kopiariuszach Andrzeja Opalińskiego [w:] Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej T. 7 Kórnik 1959 s. 59-62 61. Responsum Sacrae Regiae Majestatis Daniae [...] - druk: Albertrandi op. cit. s. 327-329 57. Listh od iednego przyacielia [Jana Piotrowskiego [...] - druk: Mosbach op. cit. s. 208; Ż. Pauli, Pamiętniki do życia i sprawy Samuela Zborowskiego [...] Lwów 1846 s. 19-36; L. Siemieński, Pamiętniki o Samuelu Zborowskim, Poznań 1844 s. 5-21 55. Andreas Opaliński marschalcus Regni Stephano Batory [...] - druk: B. Paprocki, Ogrod królewski [...] Praga 1599 k. 233 54. Legationis praescriptum Sacrae Regiae Majestatis [...] - druk: Albertrandi op. cit. s. 283-284 52. O przÿesdzie synowiczy kroliewski [...] - druk: Archiwum J. Zamoyskiego T. 3 s. 159 nr 831; M. Piskorzewski, Ad Illustrissimum Joannem Zamoyski [...] cancellarium [...] De nuptiis cum [...] Griselide Bathorea [...] contractis idibusque Junii celebratis Cracoviae 12583 49. Stanislaus Karnkowski archiepiscopus Gnesnensis [...] - druk: zob.: J. Korytkowski, Arcybiskupi gnieźnieńscy [...] T. 3 Poznań 1889 s. 439-441 47. Martinus [Gerstmann] episcopus Vratislaviensis [Andreae Opaliński [...] - druk: Mosbach op. cit. s. 72-74 39. Jan Zamoyski kanclerz i hetman w. koronny do marszałka koronnego [...] - druk: Archiwum J. Zamoyskiego T. 3 s. 159-160 nr 831 36. Ex literis Amuratis [...] - druk: Z. Abrahamowicz nie notuje tego listu 34. Georgius a Braun liber baro in Warttenberg [...] - druk: Mosbach op. cit. s. 156 31. Copia listhu od pana kyowskiego [Michała Wiśniowieckiego] do hetmana i kanclerza Jana Zamoyskiego - druk: Archiwum Jana Zamoyskiego [...] T. 3, Warszawa 1913 s. 133-134 nr 812 22. Martinus [Gerstmann] episcopus Vratislaviensis marschalco Regni [...] - druk: A. Mosbach, Wiadomości do dziejów Polski [...] Wrocław 1860 s. 195 15. List [...] canczlerzen [!] Jana Zamoyskiego [...] - Archiwum Zamoyskiego nie notuje tego listu 9. Trzeciego listu od czeszarza tureczkiego [Amurata III do króla Stefana Batorego [...] - druk: Albertrandi op. cit. s. 282-283; Z. Abrahamowicz nie notuje tego listu 8. Drugiego listu od czeszarza tureczkiego [Amurata III] przepis - druk: Z. Abrahamowicz nie notuje tego listu 7. Przepis listu od czeszarza tureczkiego [Mehmeda II [...] - druk: A. Abrahamowicz, Katalog dokumentów tureckich, Warszawa 1959 nie notuje tego listu 5. Przepis listhu Machmet Gireia [...] - druk: Albertrandi, Panowanie Henryka Walezjusza i Stefana Batorego [...] Kraków 1861 s. 282-283 3. Slowa ostatnie czara Przekopskiego [Mehmeda II] do posla [...] - druk: R. Heidenstein, Rerum Polonicarum ab excessu Sigismundi Augusti libri XII, Frankfurt 1672 s. 207-208 1. List iednego przyacziela [Jana Piotrowskiego] do pana marszałka [...] - druk: Sprawy wojenne króla Stefana Batorego z lat 1576-1586 [...] wyd. Ign. Polkowski [w:] Acta Historica T. 11 s. XVII-XXI; Jan Piotrowski, Dziennik wyprawy Stefana Batorego pod Psków wyd. A. Czuczyński, Kraków 1894 s. VIII-XII; ks. Jan Piotrowski zob. BK 279 opis