Gazetki pisane 1697-1792.

Opis

• Sygnatura: BK 01577
• Tytuł: Gazetki pisane 1697-1792. Vol. 1-2
• Miejsce i czas powstania: 1698-1792
• Opis fizyczny: 308 k. 35x20 cm i mn.
• Oprawa: luźne
• Język: Pol.
• Zawartość:
  • "Mowa [...] deputata starszego krakowskiego podczas tumultu w Izbie Sądowey Trybunału Piotrkowskiego [...] 1726" k. 25
  • "Copia listu od Trybunału Piotrkowskiego do woiewodztw, Ziem y powiatów na przyszłe seymiki" k. 25v-26
  • "Pierwsza publiczna audiencya królowey Jeymć [od Oyca] Świętego" k. 226-227
  • "Opisanie fejerwerku w Stanisławowie, representowanego na applaus Nayiaśnieyszego Delphina" k. 293-294
  • Kapitulacja w St. Antonio - fragment doniesienia, wymienieni generałowie cesarscy i francuscy; Ogiński, po kilku dniach z francuskim posłem w Stambule odjechał z ministrem Porty Dragomannem na Wołoszczyznę i dalej do Paryża k. 305
  • Fragment gazetki b.d., doniesienie o konflikcie rosyjsko-tureckim; Rosjanie pod wodzą hr. Romanowa
  • Ze Lwowa "die 4 Septemb." k. 1-2 Komisarze kończą rejestry wojskowe, będzie wypłata żołdu. Pan krakowski przeniósł obóz z Podbuszka do Wyzlany i "będzie zostawał z woyskiem, pilnując limites Regni"; "żołnierze splendido apparatu y rzemieśnicy wszyscy maią dosyć roboty tak żałobney iako y świetney". Sądy kapturowe limitowane; sprawa Żydów lwowskich. Brak wiadomości z Kamieńca.
  • Z Warszawy "d[ie] 15 7bris" [1697 09. 15] k. 3-4 Sesja stronnictwa ks. Delonty "na którey wynaidowano media pacis ad pacificandam Rempublicam". Przybył marszałek w. k. oraz Oberbek, "ablegat Xcia Imci Brandenburskiego" z propozycją, aby elekt saski "zagranice z Krakowa wyjechał". Różne kontrowersje, zostaną rozesłane wici, aby 26-go "szlachta pod Warszawą stawała, na którym ziezdzie mianować będzie Xżę Im Kardynał Xcia Imci saskiego in Regem Poloniae"; propozycje prolongaty koronacji. Delegacje na koronację do Krakowa.
  • Z Warszawy 1701 06. 10 k. 5-6 Sesja sejmowa, przemawiał Slizeń, poseł Czerski, referendarz koronny, Biegański starosta starodubowski, Konarski sędzia nowomiejski. Dnia 8-go poruszano na sesji sprawy Wielkopolski oraz Małopolski, wystąpienie posła Dobrzyckiego, podczaszego Łukowskiego: sprawa koronacji, "korupcji szwedzkich albo brandenburskich", z powodu opozycji posłów wielkopolskich sesję odłożono. 10-go na zamku królewskim deputowani, prymas, biskupi, wojewodowie. Na sesji poruszano sprawę Sapiehów, ich wysłannikiem był bp kijowski. Na sądach assesorskich Korony i Litwy zasiadł Koliński.
  • Z Lublina 1706 04. 25 k. 7 W sandomierskim Sasi "wybierają dymy". Z Krakowa 25 O4.- zmarł hetman w. kor. Lubomirski, buławę wielką otrzyma Sieniawski wraz z województwem krakowskim, kasztelanię krakowską Kącki; zmiany na województwie lubelskim oraz stolnikostwie kor.; chorążym nadwornym Smigielski, wojewodą podolskim Chomieniecki, również i inne "porozdawano dygnitarstwa". Z Kowna 15 04. donoszą, że z Grodna i Tykocina "wszyscy się ruszeli ludzie moskiewscy ku Brześciowi", gdzie grasują Szwedzi; car w Orli. Ze Lwowa 24 b.m. piszą o działaniach pod Białą Cerkwią pułkownika Bułaka, "a jako się pisze chospodara Biało Cerkiewskiego". Przybył wojewoda ruski; zmarł kasztelan kijowski Kossakowski.
  • "Nowiny Cudzoziemskie de data 22 Februarii 1744" [1744 02. 22] k. 7-8 Wojska hiszpańskie ściągają do Neapolu, ciekawe jak przyjmie "xiążę Lobkowicz tę retyradę iszpanów". Relacje z Rzymu, Korsyki, Genui. Przygotowania wojenne króla sardyńskiego. Złe wiadomości dla Francji; z Petersburga i Berlina; minister francuski znowu ma propozycje pokojowe dla cesarza. Wojska austriackie w Czechach i Palatynacie Renu zakładają magazyny. Sytuacja w Belgii i Holandii; parlament angielski "wielkie królowi swemu naznaczył subsidia"; flota angielska na Morzu Śródziemnym, francuska w porcie Brest. Stany holenderskie wobec trakatu wormackiego, zawartego między Wiedniem, Anglią i Sardynią. Poseł francuski nie uzyskał jeszcze w Petersburgu audiencji. Stosunki szwedzko-duńskie
  • Z Warszawy "d[ie] 6 Februarii" [1711 02. 06] k. 8 Nastąpiła zgoda między wojewodą sandomierskim a Radziwiłłem, kasztelanem wileńskim. Granica moskiewska zamknięta i założono "Archangielski Horod" czemu sprzeciwia się partia ukraińska. Z Mińska: chłopstwo rabuje dwory szlacheckie oraz Żydów w okolicach Woszczyły. Carowa popiera Sapiehów. Podczaszy w. lit. Radziwiłł ma uspokoić bunty, "bo iak się chłopom poszczęści, pociągną się y daley". Zaraza dziesiątkuje Żydów i ptactwo. W Trybunale piotrkowskim zatarg kasztelana rypińskiego Trzcińskiego z deputatem kijowskim Sikorskim.
  • Ze Lwowa "d[ie] 7ma 7bris 1712" [1712 09. 07] k. 9-10 Przybyli hetmani; wojsko pod Wereszycą. Jest wojewoda mazowiecki i bełski. Stanisławów poddał się Brzuchowskiemu, staroście mierzwickiemu, komendant Keller w niewoli. Król szwedzki w Benderze. Z Krakowa 11. 09.: wojsko przygotowuje się na zimowiska. Starosta spiski rozbił oddziały starosty Bobrujskiego. Wielkie rozboje "nietylko po drogach, ale y dworach szlacheckich... Szarańcza gęstemi pułkami przechodzi w Szląskie". Z Berlina 06. 09.: Stakielberg poddał się królowi duńskiemu, pod fortecą Szczecin potyczki Moskwy ze Szwedami. Z Warszawy 16. 09.: sejmiki ziemi wiskiej i wyszogrodzkiej zerwane; komisja radomska limitowana; sprawa "gaży cudzoziemskich"; kontrybucja "żołnierzowi zasłużonemu"; odpowiedź feldmarszałka Szeremeta. hetman w. lit. pod Brześciem Lit.
  • Z Warszawy 6 Januarij 1713 [1713 01. 06] k. 11-14 Odbyła się sesja sejmowa w sobotę. W poniedziałek 02. 01. przemawiał chorąży sieradzki, a "marszałek deputował per provincias"; obrady 3 i 4 stycznia, m. in. debata nad kontrybucją dla wojska. "Poseł ziemi bielskiej instabat o determinacyą seymu tego iak długo tu maią bawić y czy to iest seym dwu niedzielny, czy czteroniedzielny, czy sześcioniedzielny". 05 01.:na sejmie relacja marszałkowska, sprawa wojsk lit. w ziemi łomżyńskiej; sejm "ma valorem seymu sześcioniedzielnego" ;ordynanse dla chorągwi lit. Legacja do cara. Głosy strażnika lit., posła orszańskiego Obornickiego w sprawie brata pułkownika. Król na zamku przyjmował izbę poselską. Ruska poczta donosi o sprawach moskiewsko-tureckich, przypomina się warunki traktatu karłowickiego. Bunty kozackie na Ukrainie poskramia podkomorzy koronny.
  • Z Kamieńca "d[ie] 7 Januarij 1713" [1713 01. 07] k. 15-20 Poległ w potyczce rotmistrz Gurowski. Wiadomości z Wołoch: "Ordą nas dużo straszą, że jest w pogotowiu"; wojewoda mazowiecki u cesarza tureckiego w Adrianopolu. Podkomorzy koronny poskromił Kozaków, ich pułkownika Perebinosa zabito w Humaniu. Relacja o oddziale Brzuchowskiego. Z Warszawy 20 01.: przebieg sesji sejmowej od 13 do 20 stycznia. Starosta wiski czytał projekty uchwał "securitatis internae". Projekt "ubezpieczenia Ministeriorum Regni". Przeciw hetmanowi wystąpił poseł lidzki. Sprawa adherentów szwedzkich, podatków w województwie krakowskim. Komput wojska koronnego, sądy kapturowe, dyskusja nad projektami. "Eliberacja pułkownika Boratyńskiego". Różne pogłoski o Ordzie, wojewoda podolski stoi w pogotowiu; wyznaczono "od króla" komisarzy pogranicznych.
  • Ze Lwowa "die 25 Januarij 1713" [1713 01. 25] k. 21-22 Zagrażają Tatarzy; król szwedzki w Benderze; pod Chocimem Szwedzi i ludzie wojewody kijowskiego, m. in. rotmistrz Rzeszowski, Rosochacki, Zagwoyski, Urbanowicz, Rosse, Golczyn i kapitan Chimbord. Brzuchowski "do zameczku reiterował się". Wojewoda mazowiecki u cesarza tureckiego. Z Warszawy 03. 02.: relacje sejmowe od 27. 01. do 28. 01. Sprawa posła do Porty, eliberacji "Episkopa łuckiego", spustoszenie ziemi zakroczymskiej. Z Żydami "wielkie scandale dzieią się". Sprawy wojsk i żołdu. Pisarz ciechanowski "życzył non in verba sed in opera excurrere ad quantitatem et qualitatem woyska".
  • Z Warszawy "d[ie] 24 Aprilis 1722" [1722 04. 24] k. 23-24 kanclerz w. kor. w Michałowie u bpa kujawskiego, gen. Poniatowski wrócił z Drezna; pisarz polny w Nieborowie. 15. 04.: król w Dreźnie, wybiera się do Teplic i Pilnitz. Królewicz poluje. Graf Harrach obdarzony przez króla "szpinkami dyamentowemi podwoynemi do koszuli y poiedynkową pod gardło", królewicz dał mu pierścień, kanclerz otrzymał "portrait dyamentami osadzony" i pierścień "Osterhauzen amplexa fidem catholica". Z Gdańska 18. 04.: wiadomości o carze, Holandii, Szwecji, królu duńskim. W Berlinie konferencje skarbowe, bo wojsko pustoszy wsie pruskie; do Królewca nie wolno sprowadzać zamorskiej soli, tylko "z Hali przez Sztetyn". Zamieszki w księstwie meklemburskim. Minister duński Westfalen w Rydze. Opat pelpliński objął w administrację opactwo oliwskie.
  • Z Piotrkowa 30 11. 1726 [1726 11. 30] k. 25-26 Po mowie kopia listu od Trybunału Piotrkowskiego do województw, ziem i powiatów "na przyszłe seymiki...Nie na osobistych praerogatywach ani na samey elekcyey deputatskiey, ale na całey Rzpptey prawch y powadze bespieczeństwo Trybunału Koronnego my y antecessorowie nasi zawsze sobie zakładali...pana Pałęskiego na osobliwym karteluszu graphica commonstrat descritio...przez 9 godzin Bachusowe flasze triumphum victoriamque canebant...Postanowiono trybunały koronne na utrzymanie stanów szlacheckich, bezpieczeństwa, na conseruacyą ich fortun, na wstręt y odor wszelkim zawziętościom oraz in aequalitatem oprimat potentia".
  • Ze Lwowa "6ta Augusti" 1727 [1727 08. 06] k. 27-28 Persowie pobili Turków pod Erewaniem i Isfahanem, "Chocimscy słysząc takową nieszczęśliwą cladem ledwie żywi chodzą". Posłem polskim na Krym został Rostkowski. Zmarł wojewoda bełski i Karśnicki, podkomorzy halicki. Wojewoda wołyński w Saksonii. Jarosław 06. 08.: bawi tu wojewoda lubelski, marszałek w. kor., książę Sanguszko. Koronacja obrazu w Podkamieńcu. Z Lublina 10 08.: Trybunał koronny "bardzo leniwo się tu sądzi", sprawa szlachcica Wereszczaka o zabójstwo pielgrzyma. Z Warszawy 15. 08.: żołnierze brandenburscy napadali w Warmii na lektora filozofii "konwentu reformatskiego".
  • Z Warszawy "die 4 Decembris" 1727 [1727 12. 04] k. 31-32 Bawi tu kasztelan wileński, podkanclerzy lit., podskarbiowie wielki i nadworny koronni. Obrady Komisji Kurlandzkiej, sprawa apelacji od konsystorza luterańskiego i od miasta. W Mitawie dragonia lit. W Dreźnie "fest panny Orzelskiej", dekoracja dziedzińca i pałacu, włoskie obicia, "lustra, zwierciadła, stoliki nie porównaną symetrią ułożone rapiebant in admiratio spectatorów", portrety dzieci królewskich, bogate stroje "osobliwie panowie polscy cum distinctione pięknych i nowych"; później "przestrajali sie w Maszki y byli wszyscy weseli". Do Warszawy wraca wojewodzina krakowska, wojewoda kijowski, starosta bełski. Przygotowania do koronacji cara. Pogrzeb królewicza Konstantego. W Kijowie dwaj nowo obrani hetmani dla Zadnieprza jednocześnie "konserwuiąc Kozaków przy dawnych wolnościach, iakie za Chmielnickiego mieli". Kozacy zaporoscy "chcą być pod protekcyą Rzpltey". Wyjazd wojewody malborskiego.
  • Z Warszawy "die 11 Xbris 1727" [1727 12. 11] k. 33-34 Z Drezna wyjechał wojewoda kijowski; bawi tu podskarbi lit; wojewodzinie krakowskiej król "garniturą farfur tudzież zegarem stołowym regalizował". Assamble w pałacu królewskim, nabytym od Fleminga. Oczekiwany nuncjusz. Z Gdańska 06. 12.: bawi tu podkomorzy koronny, cesarz wysłał konie i inne prezenty dla cara "przez Królewiec do Peterburga". Komisja w Mitawie. Pretensje generałów moskiewskich Lessego i Vibikowa do Kurlandii; sprawa następcy ks. Ferdynanda. Biskup kujawski wzywa do Rawy deputowanych w sprawie "constitucyi przez Imci Pana Kozuchowskiego zebranych". Pogrzeb królewicza Konstantego. Egzekucja Przeździeckiego, skazanego za zabicie Wolańskiego.
  • Z Warszawy "die 18 Xbris 1727" [1727 12. 18] k. 35-36 Uroczystości dworskie, opis strojów, ceremonii przy stole, później "nieszpór, po którym o 4 była opera francuska", kolacja i bal "przy konkursie pospólstwa z lożow przypatruiącego się". Oczekuje się nuncjusza. Graf Moritz we Wrocławiu, wojewodzina krakowska ciężko chora, zmarł Tarło, "kawaler s. Spiritus". Minister cara, Bestużew, protestuje przeciw rezolucjom komisji kurlandzkiej, "daiąc czas akkomodacyi plenipotentiariis Xcia Ferdynanda"; gramota carska oskarża prymasa i marszałków o pogróżki względem ministra. Ze Lwowa 11. 12.: gromadzą się Tatarzy, wiadomości o hospodarze wołoskim i Turkach z Chocimia.
  • Z Warszawy "die 20 Janu[arii] Anno 1735" [1735 01. 20] k. 37-42 Deputaci trybunału piotrkowskiego nie zostali przyjęci. Die 14 in crastino przyjęto Swinarskiego z poznańskiej kapituły i Nowowiejskiego z województwa kaliskiego. Laskę otrzymał wojewoda chełmiński. W sobotę odbyła się gala z racji "coronationis królestwa", celebrował biskup poznański; "iszba senatorska splendidissime była udornowana, illuminowana zwierciadłami, lustrami i gierydonami, obiciami, suknem". Wieczorem magnaci w maszkarach, "królestwo byli ubrani w domino koloru różowego [...] tańce tak polskie iako i francuskie [...] Król JMć po tych tańcach ofiarował XJMc biskupowi krakowskiemu Królową Jmc do tańca, [był] to żart królewski [...] największy Królestwo mieli plejzyr i ukontentowanie z tańca mazura, którego tańcował JMPan wda trocki z Xiężną Wiszniowiecką, i tak się ten solenny festyn zakończył". 18. 01.: sekretna konferencja. Bratkowski przywiózł propozycje od prymasa. Powiat oszmiański wybrał posłów do króla do Warszawy; audiencje dla posłów ziemi czerskiej i gostyńskiej. Poczta ruska nie stanęła, ale jest wiadomość, że pułk. Sybilski pod Jarosławiem napadł na kasztelana czerskiego. Ks. Hessenburg we Lwowie. Kopia listu regimentarza lit. do prymasa z 10. 01. 1735: "Nieszczęśliwa w ojczyźnie rewolucya i niepomyślna [to] złotych czasów w żałosny wiek zamiana", regimentarz uznaje króla jako "ojca" i szczęśliwego monarchę. Ekscerpt listu z Torunia 24. 01. 1735: kanonik Bratkowski pisze, że czekają w Warszawie na prymasa, "ten zaś składa się aresztem", a ordynans zwolnienia jest w rękach Kieysterlinga i "nie będzie wprzód wydany aż post recognitionem przez Xcia Jmci Mttis Regiae".
  • Z Warszawy 17 Febr. 1735 [1735 02. 17] k. 43-44 Rada u króla 17. 01., wotował kanclerz Swinarski, przemawiał podkomorzy Nieborski, sędzia Dębiński, łowczy Plater; sprawa konfederacji dzikowskiej i wileńskiej; głos sędziego Suchodolskiego, pułkownika Dumarackiego, Walewskiego marszałka konfederacji sieradzkiej i in.; biskupa kujawskiego witają w Częstochowie konfederaci dzikowscy. Ślub starosty koźmińskiego z Olarowską oraz strażnika koron. i ks. Czartoryskiego z Rybińską. Podjazd Daszkowskiego rozgromił Staszkiewicza z dywizji kanclerza w. lit. Szlachta oszmiańska "accessit do konfederacyi pro parte króla Jmci Augusta"; delegatami do Warszawy zostali Radziwiłł koniuszy i krajczy Łoyek; strażnik lit. cofnął się nad Wilię, a w Oszmianie został gen. Szmailow. Z Częstochowy 14. 02.: relacje o konfederatach dzikowskich i wojsku saskim, które jest w poznańskim i kaliskim. Z Krakowa: poczynania gen. Mira oraz konfederatów.
  • Z Warszawy "die 27 9bris 1738" [1738 11. 27] k. 45-46 Urodziny królewny Marii Amelii; nie odbyło się senatus consilium, wakanse nierozdane; spadek [serwis srebrny] po biskupie poznańskim. Województwo poznańskie ma otrzymać referendarz koronny Poniński "dla nagrobku", a po nim podczaszy Rzewuski. Sprawa województwa chełmińskiego, cześnikostwa koronnego, pierwsze otrzyma podczaszy Bieliński, drugie starosta Rudziński, a starostwo kruszwickie Wielopolski. Zwady "u dworu". Zmarł stolnik koronny Męciński, regiment po nim weźmie wojewoda nowogrodzki Radziwiłł. Poseł moskiewski Keyzerling zabiega o sprawy księstwa kurlandzkiego. Z Latyczowa 14. 11.: w Kijowie feldmarszałek Minich; groźba hajdamaków, Turcy fortyfikują Oczaków. Z Warszawy: "ziawiła się tu sekta nowa z Francyi, która się urodziła w Anglii naprzód, a zowią się po francusku Deitae, a po polsku wolnych mularzów. Sekta zwabiła do siebie panięt młodych wiele i znacznych ludzi niemało [...] modlą się w nocy po sklepach, iedną nogę wsparszy się na taborecie, drugą nogą bosą w pantoflu na ziemi".
  • Z Warszawy "d[ie] 10 8bris 1743" [1743 10. 10] k. 47-48 Czapską "naruszył w puł paralisz, odebrawszy iej razem rękę i nogę lewe, a oraz mowę, której ex consilio medicorum nieodwłocznie krew z ręki puszczano, i onę z nogi powtorzono, wezykatoria applikowano, ale bez pożądanego wszelkiego skutku", ciało zmarłej "gdy exenterowano, znaleziono niby wrzód na sercu i musk w głowie krwią naszły". Relacje o województwie ruskim, podkomorzym Poniatowskim, zakonnicy kasztelance Oskierko, biskupie poznańskim, kanclerzu w. koronnym. Z Krakowa 06. 10.: choruje kasztelan krakowski; kardynał jedzie do Kielc. Drezno 02 10.: król poluje na jelenie i będzie w Lipsku na jarmarku. Nadania króla dla p. de Saxen Duben oraz p. Bitlerfeld. Kasztelan wileński Radziwiłł jest w Grodnie.
  • Z Warszawy "die 13 Februarii 1744" [1744 02. 13] k. 49 Na Białej Rusi ordynans wydał Woszczydło, zwołuje ludzi i oblega zamek krzeczewski; opis utarczki z ludźmi podczaszego Radziwiłła pod wodzą Pietrzyckiego "ordinowanemi na pokonanie zbuntowanego chłopstwa".
  • Z Warszawy "de data 20 Februarij 1744" [1744 02. 20] k. 50 Wojewoda kijowski i kasztelan krakowski chcą "pokombinować" wojewodę sandomierskiego z kasztelanem wileńskim Radziwiłłem, ale "woiewoda sendomirski do niczego dobrego przystąpić nie chce, tylko modo imperativo"; pułk. Bewer wszedł do Kulikowa, utarczka z rotmistrzem kozackim Błochyńskim. Moskwa cofnęła wojska z granicy Ukrainy. Bunty na Białej Rusi około Mohylowa "nie ze wszystkim są ieszcze uskromione" przez pułk. Piestrzyckiego; ucieczka Woszczydły i Karpacza. Kanclerz w. koronny w Dreźnie.
  • Z Warszawy "die 27 Febr[uarii] 1744" [1744 02. 27] k. 51 Sekretarz poczty "tyteuszey [...] poiachał lustrować stacyie poczt na trakcie ku Wrocławiowi będących" z racji przyjazdu dworu królewskiego. W Dreźnie widać kometę, "ale nie tak straszna iest, iako ta, co ma być in anno 1748 według matematyków nayprzednieyszych, bo taż sama ma się wracać continuando circulum suum, która była in anno 1680 et secundum calculum tychże matematyków taż kometa pomieniona ma się zetchnąć z naszej ziemi horrizontem, i ta ma być lub szkodą wielką lub też ostatnia ruiną ziemi, w czym się zgadzają wszyscy matematycy najznaczniejsi, którzy continuum cursum astrorum obserwuią we Francii, Anglii i Niemczech". Na Białej Rusi grasuje jeszcze Woszczyło, ale "bunty chłopów tamtejszych dobrze iuż są utarte", śpieszy tam starosta krzyczewski Radziwiłł. Z Żółkwi kasztelam wileński Radziwiłł odebrał Kurkisow wojewodzie sandomierskiemu; zbiegł kapitan Leysk; wojewoda kijowski hetman w. koronny usiłuje we Lwowie "tych dwóch magnatów pogodzić".
  • Z Warszawy "die 5 Martii 1744" [1744 03. 05] k. 52 Antagonizm między wojewodą sandomierskim i kasztelanem wileńskim Radziwiłłem, walki o zamek w Złoczowie. W Dreźnie poseł angielski w drodze do Moskwy. Relacja o komecie w 1748 r., w Anglii spodziewają się "ostatecznej ruiny ziemi". Bawi tu wojewoda mazowiecki i podkanclerzy w. koronny. Z Zamościa: ślub krajczego litewskiego z Mycielską, kasztelanką poznańską. Z Kamieńca: trzęsienie ziemi w Jassach. W Kamieńcu widać kometę, "aby była na wszystko dobre". W Krzyczewie uspokojono chłopów, ale nie złapano Woszczyły.
  • Z Warszawy "d[ie] 12 Marty 1744" [1744 03. 12] k. 53 Książe lotaryński w Dreźnie u króla otrzymał "porcellane z fabryki saskiey valoris 60.000 talerów". Opis wzajemnych napaści wojewody sandomierskiego i kasztelana wileńskiego; sytuacja w Złoczowie. Z Krzyczewa: uszedł za granicę Woszczyło; grasują groźne wilki.
  • Z Warszawy "die 26 Martii 1744" [1744 03. 26] k. 54 Fleming na Litwie; król z Lipska przyjedzie do Warszawy; stosunki prusko-szwedzkie. Sprawa zamku złoczowskiego między wojewodą sandomierskim i kasztelanem wileńskim Radziwiłłem. Bunty chłopskie w Mohylewie i Krzyczewie, zbiegł Woszczyło. Sądzono czterech chłopów oskarżonym o zabicie Boreyki.
  • Z Warszawy "die 8 Aprilis 1744" [1744 04. 08] k. 55 Relacje o podkomorzym kor., szambelanie królewskim Gruszczyńskim; droga króla z Drezna do Polski. Pojedynek podkomorzego kor. z wojewodą lubelskim. Flota francuska została rozbita na morzu przez sztorm, zginął graf saski Moritz. Pogrzeb wojewody lubelskiego; kanclerzyna lit. wojewodowa Radziwiłłowa została sparaliżowana.
  • Z Warszawy "die 28 Maji 1744" [1744 05. 28] k. 56 Przybyli do Warszawy m. in. Fleming, wojewodowei, pieczętarze itd. Sprawa w trybunale wojewody sandomierskiego z kasztelanem wileńskim Radziwiłłem.
  • Z Warszawy "die 13 Junii 1744" [1744 06. 13] k. 57 Obecni u króla biskupi i wojewodowie, przysięga senatorska biskupa kamienieckiego oraz Hylzena na pisarstwo lit., wojewody mścisławskiego na województwo i Mniszcha na podkomorstwo. Wakanse nie zostały rozdane. Trybunał skarbowy w Radomiu. Chorują biskup płocki i wojewoda krakowski. Reskrypt króla pruskiego o fałszywych pogłoskach i zapewnienie, że wobec Polski "stateczną sąsiedzką przyiaznią deklaruie".
  • Z Warszawy "d[ie] 9 Julii 1744" [1744 07. 09] k. 58 Obecni u króla wojewoda krakowski, oboźny Ogiński, Branicka. Wakansów nie rozdano. Sprawa województwa lubelskiego, regimentu dragońskiego po staroście Szembeku. Chorąży Branicki w Białymstoku.
  • Z Warszawy "d[ie] 23 Julii 1744" [1744 07. 23] k. 59 Król strzela do tarcz, wakanse rozda po sejmikach. Sprawa województwa poznańskiego dla hetmana w. koronnego. Sejmiki w Grudziądzu. Zginął służący w wojsku francuskim płk Aleksander Poniatowski. Bawi tu minister królowej węgierskiej Esterhazy. Walki Karola ks. lotaryńskiego nad Renem. Deputaci na trybunał koronny: z kapituły krakowskiej Komorowski, proboszcz i kanonik Błeszyński. Ciężko chory biskup płocki Dembowski. W sądach assesorskich sprawa skarbnika warszawskiego Szamockiego, delatorem podstoli ciechanowski Krajewski.
  • Z Warszawy "d[ie] 20 Aug[u]s[ti] 1744" [1744 08. 20] k. 60 Przez Saksonię ma iść wojsko pruskie, ściąga się regimenty saskie. Na Solcu są "poslowie woyskowi na przyszły seym grodzieński" m.in. stolnik sanocki Rosnowski; wybór komisarzy "od woyska na trybunał skarbowy radomski", który się odbędzie w 1745 r., komisarzem został porucznik Laski, gen. Bekierski, a na rok 1746 starosta Szczeiewski, płk Kwaśnieski i por. Undorff. Bawi poseł tatarski. Wylała Wisła, czynią wielkie szkody.
  • Z Warszawy "d[ie] 21 7bris 1744" [1744 09. 21] k. 61 Król konferował i rozdał wakanse: Ogiński marszałkiem nadwornym litewskim, wojewodą smoleńskim Sapieha, pisarzem Wołłowicz, podskarbim nadwornym litewskim Sapieha, cześnikiem litewskim Ogiński, stolnikiem litewskim Jabłonowski, oboźnym litewskim Pociej, podstolim litewskim Luboiński; podskarbi wielki koronny zostanie mianowany na sejmie. Król odjechał do Grodna, jak również senatorowie oraz ministrowie; zmarł w Mereczu hetman wielki litewski Wiśniowiecki. Walki o Pragę czeską. Deputaci na trybunał koronny: z rawskiego: Potocki wojewoda bełski, pisarz Izbiński; z sieradzkiego kasztelan Morsztyn, starosta sieradzki; z płockiego chorąży Przeczyszewski i kasztelanic Moszowski; z ruskiego wojski Łoś i cześnik Drohoieski; z lubelskiego skarbnik Drzewiecki i cześnik Izbicki; z podlaskiego podczaszy Rostworowski; z ziemi mielnickiej chorąży Kuczyński; z powiatu włodzimierskiego komornik Charzewski; z Czernihowskiego stolnik Gostyński i starosta Zitowiecki; z chełmińskiego chorąży Leski i Bagniewski; z pomorskiego Jasieński, sędzia Pawłowski. Zerwano sejmiki deputackie poznański, kaliski i sandomierski. Komisarzami na trybunał radomski zostali starosta Dębowiecki i ks. Lubomirski wojewodzic czernihowski; podlaskiego cześnik Szymanowski; wojewódzwtwa czernihowskiego podstoli Jaslikowski.
  • Z Warszawy "D[ie] 14 8bris 1772" [1772 10. 14] Posiedzenie Senatu, król zapewnia o staraniach "o całość granic państwa"; kasztelan łęczycki Lipski "oświadczył niewczesność radzenia o ocalenie granic"; brak kompletu senatorów. Ekscerpt ustawy dla duchowieństwa ziemi halickiej, zabranej przez Austrię: prymasem jest biskup przemyski, ustanawia się pensje dla arcybiskupa lwowskiego i biskupów oraz innych księży i zakonników, "poddani do Rzymu nie mogą się uciekać" bezpośrednio; sprawa rezydencji i wyjazdów zakonników. Gen. rosyjski Bibikow wyjeżdża do Moskwy. Rozruchy na Węgrzech wywołał gen. Nadarty. Szlachta na Białej Rusi porzuca majątki, generał-gubernator Lechowski namawia do pozostania i stara się "pozyskać ich afekt", obiecuje swobody i intraty. Z Poznania 08. 09.: "katedra przez przypadkowy ogień z apparentami kościelnemi i wszelkiemi srebrami kościelnemi tudzież różnemi depozytami oraz z biskupim pałacem ze wszystkim zgorzała". Z Gdańska 05. 09: miasto obsadzają wojska pruskie, nałożono podatki, została odebrana poczta i rewidowana na Sztolcembergu "za nie Pocztampt gdański do kassy pruskiej oddaje". Okręty kupieckie "dla powiększowej akcyzy" nie wpływają do portu; interwencja konsula angielskiego i duńskiego. Na komorze fordońskiej nowe cło na zboże. W Toruniu orły pruskie; została obsadzona komora w Nieszawie.
  • Z Warszawy "die 22 8bris 1772 do" [1772 10. 22] Uchwały Rady Senatu; 1. obcy ministrowie mają podać przyczyny zabrania kraju; 2. zwołanie 123 osób senatu; 3. należy podjąć próbę obrony; 4. sprzymierzeńcom RP "donieść o podziale kraju naszego"; 5. manifestować przeciw rozbiorowi i "wypełniając homagium wirności". Król podpisał akt, który jest podany do metryki koronnej; biskup kamieniecki Krasiński aresztowany w Czarnożytach u Brzostowskiego, kasztelana połockiego, został sprowadzony do Warszawy, siedział w pałacu generała Bibikowa, a obecnie jest pod strżą w Zegrzu. We Lwowie nakazano przysięgę wierności, na co obywatele dali rezolucję, że już przysięgli Stanisławowi Augustowi i dlatego przysięgi nie złożą. Z cudzych krajów: cesarz skierował wojska pod Mediolan; król sardyński niechętny podziałowi Polski, podobnie jak Francja. W Poznaniu zjazd województw poznańskiego, kaliskiego i gnieźnieńskiego, które są "duchem pruskim nadęte". Stworzono Radę, której prezesem jest wojewoda gnieźnieński Sułkowski; Rada uchwaliła prosić o pomoc króla pruskiego i nie płacić podatków, nawet gdyby komisja skrbowa wysłała żołnierzy, jak oświadczył Sułkowski "tedy do tej udam się pomocy, która nas zasłoni". Rezydenci w Gdańsku [angielski, duński i holenderski] złożyli kaucję za okręty kupieckie, które wpłynęły. Miasto Gdańsk zamknięte i gotowe do obrony. Przedłużono armisticium Porty i Rosji. W imieniu króla ministerium dało odpowiedź: 1. po pięcioletniej wojnie zniszczona Polska i "nie tylko przez ludzkość i obowiązki sąsiedztwa [...], ale też przez traktaty oliwski i welawski całość państwa tejże w całość zachować"; 2. nie ma podstaw prawnych "chyba z ciemnych kiedyś starożytności zakątów z owych czasów, co nagle i przemijające rewolucje niszcząc, biorąc i dając, państwa krótkiem[!] odmiany widokiem"; 3. RP "wiekami ma stwierdzone possessje i traktatami ubezpieczone [...] Protestując się uroczyście przed całym światem przeciwko zabieraniu kraju polskiego".
  • Z Warszawy "d[ie] 5 9bris 1772" [1772 11. 05] Chorągiew pancerną otrzymał starosta niżeński Szujski, oboźnym polnym koronnym został szambelan Jabłonowski, kasztelanię kijowską otrzymał eksoboźny Stępkowski. Mandat gubernatora cesarskiego Pergiena o sekwestrowaniu dóbr pod nieobecność właściciela. 29. 10.: król kazał reasumować sądy nadworne kurlandzkie, które na wniosek marszałka "do przyszłej kadencji były odłożone". W Paryżu zabito kasztelanica połockiego Brwitowskiego. Ze świeżymi pułkami rosyjskimi ściągnął ks. de Anhalt; pułkownik Cheylin oraz generał Suwarow mają pomaszerować ku Rydze. Z Wilna 26. 10.: generał Sołtykow odjechał do Moskwy, a pułkownik Pill wymaszerował przez Kowno do Rygi. Król pruski nakazał województwom brzeskokujawskiemu i inowrocławskiemu dostawę żyta, bydła, pierzyn i sienników. Ekscerpt listu z Prus Polskich 30. 10.: po dobrach szlacheckich spisuje się ludzi i dobytek oraz nieruchomości; oddano pogłówne, ustalono wysokość zarobków dla parobków i służby folwarcznej; sądy w Człuchowie [sprawy błahe] i w Kwidzyniu; apelacja w Berlinie. Wiadomości zagraniczne: król pruski obsadza granicę francuską, dobra "przez obywatelów polskich dotąd spokojnie posiadane, a przed tym przez Krzyżaków zawojowane odebrać i sobie przyłączyć prawem dziedzicznym". Podobno hetman wielki litewski Ogiński udał się z Paryża do Braunan do Generalności. Z Gdańska 30. 10.: konsulowie angielski i duński uzgodnili z komisarzem pruskim wysokość cła morskiego dla okrętów handlowych. Traktat hiszpańsko-holenderski; Anglia zwiększy swą potęgę morską; szykuje się alians angielsko-moskiewski.
  • Z Warszawy "d[ie] 29 8bris 1772 Anno". [1772 10. 29] Sztafeta przyniosła wiadomość o pokoju Moskwy z Portą, nie wiadomo czy była mowa o interesach polskich. Austriacy nie wymagają przysięgi wierności od nowych poddanych; Rosja przesunęła termin do grudnia, imperatorowa zabiera starostwa na skarb; sprawa sędziów. Wojska pruskie pod ks. Henrykiem mają wejść głębiej w kraj polski; sprawa województw wielkopolskich. Kopia listu dworu wiedeńskiego do elektora bawarskiego: dlaczego "w swym mieście generalności mieścić się pozwala, ale też i wszelkim żądaniom jej zadosyć czyni", elektor odpowiedział, że "póki jej ojczyzna przyprowadszona do swych obrębów nie będzie, onęż konserwować" będzie. Z Chełmna 19. 10.: Gdańsk "powątpiwa jednak o własnym ratunku, kiedy od Holandyi żadnej nie może mieć pomocy, w mieście samym magistratem a pospólstwem niezgoda i zamieszanie dzieje się, jednakże rzeczone miasto dotąd nie było attakowane". Z Żytomierza 18. 10.: na województwo kijowskie Moskwa nałożyła wielki furaż; dyzunici w powiecie żytomirskim; spory z unitami w dekanatach jazłowieckim i brusiłowskim, posłem w tych sprawach jest Jachimowicz. Koło Horodynki, Śniatyna, Kut stawiają cesarskie orły; austriacki generał Fabrys wkroczył na ziemię halicką. W Przemyślu zawieszono polskie sądy "przez mandat feltmarszałka Hadyka". Z Rzymu: zniesiono kolegium jezuitów. Król sardyński wysłał wojsko w granice cesarskie, "niektórzy wnoszą, że dwory francuski, hiszpański i sardyński, nie mogąc zcierpieć krzywdy znacznej Polszcze przez Austryjaków uczynionej, zamyślają jakową uczynić dywersją we Włoszech".
  • Z Warszawy "d[ie] 28 Januarii 1773". [1773 01. 28] W Paryżu choruje ciężko Branicki; na kontraktach lwowskich doszło do zwady między szlachtą a garnizonem austriackim. We Lwowie prym wiedzie kasztelanowa Kamieńska. Deklaracja francuska "przeciw pokrzywdzeniu w Polsczcze dawniejszemu uczyniona i rozesłana jest po dworach europejskich". Odjechała wojewodzina lubelska, Lubomirska. Wojska pruskie zbliżają się do miasta, na 08. 02. przybędą wojska cesarskie; wojska rosyjskie odchodzą "ku Litwie i Rydze". Ruchy wojsk rosyjskich na Wołoszczyźnie; z Konstantynowa donoszą o schwytaniu szpiega wołoskiego. Regimentarz partii ukraińskiej Stępkowski "zabiera kapłanów dyzunickich". Prymas choruje, przebywa w Gdańsku i nie przyjedzie na radę senatu. W Wielkopolsce kontrybucje oraz kwatery wraz z wyżywieniem dla wojska. Na kontraktach lwowskich "wszystkie tranzakcje pod imieniem cesarskim zawierane były", panowie polscy, uchylając się przepisom austriackim, jeździli do Włodzimierza oraz Łucka. Aresztowanie Głogowskiego we Lwowie; edykt gubernatora o złożeniu broni i wykonaniu przysięgi wierności. De Sagrommo przybył do Wiednia "względem ordynacyi ostrowskiej".
  • Z Warszawy "Die 11 Febr[uarii] 1773". [1773 02. 11] Zawiedli senatorowie i ministrowie i nie przybyli na radę, zjawili się tylko ci, "którzy podług przykazu trzech interesujących się dworów dobra swoje za kordonami woysk tychże mają". 02. 02. ministrowie domagali się zwołania na 09. 04. sejmu do Warszawy tak na "zupełną ratyfikację jak zabrania przez nich wyrównywujących części kraju polskiego, jako też zaspokojenia wszelkich zewnętrznych i wewnętrznych zamieszań w Polszcze". Kopia listu Sztachelberga do wojewody witebskiego z 04. 02. 1773: z rozkazu imperatorowej nie wolno mu brać udziału w przyszłym posiedzeniu senatu. Wilki napadły na Moskali, którzy w obronie własnej musieli uczynić "karobatalion tak, jak do aktualnej potyczki". Z cudzych krajów donoszą o tworzonym nowym aliansie, "lękają się tu mocno, aby interessa polskie nie dały okazji do powszechnej wojny". Memoriał króla pruskiego do Genui, król ten jest w pogotowiu wojennym; zapowiada się krwawa wojna Moskwy z Turcją; kongres w Foxanach nic nie da.
  • Z Warszawy "Die 31 Martii 1773". [1773 03. 31] Sejmiki w Koronie i na Litwie zostały złożone powtórnie na 5 kwietnia. Moskale w Krakowie skąd podobno ustąpili Austriacy. Austriacy i Prusacy zbliżają się do Warszawy. Wiadomości z zagranicy: kapitan Rose de Lirow w Petersburgu. W Wiedniu pogrzeb szambelana cesarskiego Andrzeja Poniatowskiego. Cesarz jedzie do Transylwanii z grafem de Lassci i de Pelegrini, będzie też na ziemiach zabranych Polsce. Z Wenecji piszą, że sułtan nie chce pokoju z Rosją i chce wypowiedzieć się w sprawie polskiej. W Paryżu wydano rozkazy dla floty w Dunkierce i Tulonie. Relacja o Mediolanie. Z Gdańska: Holandia odnowiła traktat z cesarzem marokańskim; król szwedzki jedzie do Finlandii i przygotowuje wojsko. Król duński powiększy flotę. Stany holenderskie zbroją się, podobno jak i księstwo Kliwii, należące do króla pruskiego.
  • Z Warszawy "D[ie] 7 Apr[ilis] 1773". [1773 04. 07] Sekretne narady u Sztachelberga; biskup krakowski nagle wyjechał do Opola, skąd wysłał sztafety do kanclerza wielkiego koronnego, posła rosyjskiego; do Warszawy na razie nie wraca, "widząc się być mniej użytecznym do obrad i ratunku w tym czasie wiary i ojczyzny". Wojska trzech potencji zbliżają się do Warszawy, Prusacy w ziemi sochaczewskiej. Rosną siły wielkiego wezyra według wiadomości z Konstantynopola. Król pruski w ziemiach Polsce zabranych nałożył podatek od spowiedzi i podatek solny na biskupstwo kujawskie. Ekscerpt z listu z Kamieńca z 24. 03. 1773: cesarz szykuje się do generalnej wojny, "rośnie tu u nas jednak nadzieja pozbycia się kajdan nad któremi jak w ogniu piekielnym stękamy i jęczymy wołając głosem konającym do was Panowie Sejmowi. Nie sprzedawajcie Braci krwi swoich. Nie bądźcie pomocnikami w tej kuźni [...] miejcie nad nami litość sprawiedliwą, wszak tyle jesteśmy wam winni, że jesteśmy jednej matki synami [...] myślą [zaborcy] jakby chłopów uczynić szlachtami, a nas chłopami; Gmin [...] ma przystęp do największych osób i wielkie pobłażania, nic więcej jak tylko im obiecują dzień jeden powinności w tydzień". Pretensje Prus do Stanów Holenderskich i miast Kliwy, Wesel, Ernryk, Ruderyk.
  • [Wysokie Koło, 4 IV 1773]. W Opolu, Kazimierzu, Gołębiu, Borowie, "nad wybiegiem Wieprza do Wisły" i w Radomiu stanęli Austriacy. Moskwa zajęła Lublin, Puławy i Kurów. Podczas sejmu nie będzie w Warszawie austriackich żołnierzy, ani też moskiewskich. Upewniają "iż ta dyzmemenbracja Polski, lubo nie w tak prętkim czasie, jednak powróci do dawnego zjednoczenia".
  • Z Warszawy "d[ie] 14 Apr[ilis] 1773". [1773 04. 14] List biskupa krakowskiego do Sztachelberga w sprawie "restrybucji i myśli trzech potencji Kraj Polski zagarniających", spotkał się z ostrą repliką, że "ksiże biskup mały jest panek względem każdej z tych trzech potencji". Odpowiedź na replikę w 8 punktach. m. in. Polak nie może potwierdzić podziału Polski, ma bowiem obowiązek obrony kraju, również senatorowie nie mogą tego zrobić, bo to jest wbrew honorowi i sumieniu; biskup mówił zresztą o tym wszystkim w czasie swej niewoli oficerom rosyjskim, mówił też i na konferencjach - woli on więzienie i nie złoży podpisu pod wyrokiem na ojczyznę, dlatego też opuścił Warszawę.
  • "D[ie] 22 Apr[ilis] 1773 tio Ao". [1773 04. 22] Poseł krakowski Łętowski zagaił sesję i "rekommendował na marszałkostwo konfederackie pana Ponińskiego", sprzeciw Reytana, posła nowogrodzkiego, który opowiedział się przeciw konfederacji. Kontrowersje, rola oficerów pruskich i rosyjskich, którzy są obecni na obradach; odroczenie sesji. 20. 04 druga sesja: wystąpienie posła wyszogrodzkiego Miszewskiego, smoleńskiego Żeńca, nowogrodzkiego Korsaka, ten ostatni wygłosił mowę "w której przecudnie dowodził, że konfederacja ta nie jest na obronę, ale na większą zgubę ojczyzny"; wystąpienie posła Staniszewskiego; Poniński solwuje sesję na dzień następny; Pęczkowski i Reytan chcą doraźnie dokonać wyboru marszałka, który zgodnie z prawem musi być obrany w ciągu trzech dni.
  • Z Warszawy "d[ie] 17 Apr[ilis] 1773". [1773 04. 17] Mówi się, że "sejm ostatnią decyzją pogrzebania wolności okazujący ma być pod konfederacją zagajony", marszałkiem koronnym zostanie obrany kuchmistrz koronny Poniński, a litewskim miecznik litewski Radziwiłł. Poniński chce zostać marszałkiem sejmu. Prymas jedzie z Gdańska do Warszawy na sejm. Biskup krakowski kazał aresztować komisarza dóbr Bierzyńskiego, eksmarszałka sieradzkiego. Na sejm spieszy hetman polny Rzewuski; wielu panów opowiadając się za stanowiskiem biskupa krakowskiego nie będzie na sejmie. W zabranych ziemiach wyznaczono obywatelom polskim przysięgę na 11 lipca.
  • Z Warszawy "die 7 Junij 1773". [1773 06. 07] Delegacja obraduje nad nową formą "wewnętrznego w pozostałej Polszcze i Litwie rządu"; przygotowano ordynację "nowego sądu czyli generalnego Trybunału dla sądzenia spraw przez apellacye ziemstw i grodów przechodzących, który to sąd ma się nazywać Lex moratoria"; sprawa pożyczonych sum. Sądy o królobójstwo; wiadomości tajemne o batalii turecko-rosyjskiej i zwycięstwie Porty. Przygotowanie wojska rosyjskiego na Pradze do fajerwerku z racji imienin wielkiego księcia Pawła, następcy tronu rosyjskiego. Listy prywatne do delegatów, aby nie podpisywali "traktatu względem podziału Polski", wszyscy się spodziewają, że będzie "albo pokój w Polscze, albo między postronnemi wojna". W Warszawie czterech oficerów francuskich, mieli oni audiencję u króla.
  • Z Warszawy "d[ie] 24 Junij 1773". [1773 06. 24] Obozy rosyjskie pod Brudnem i Żeraniem oraz w okolicznych wioskach. Na zamku sądzi się sprawa delikwentów Kuźmy, Łukawskiego, Cybulskiego i Perzyńskiego. Głos zabierał: Sowiński, Baczyński, Zembrzuski, Ośmiałowski, Opalewski i Białobrzeski; poruszano sprawę manifestu Strawińskiego, uczynionego w Wilnie. We wtorek marszałek wielki koronny czytał dekret w sprawie królobójców, do inkwizycji delegowano m. in. biskupa chełmskiego Okęckiego, wojewodę bracławskiego Lanckorońskiego, wojewodę mińskiego Radziwiłła a gród wileński za przyjęcie manifestu postanowiono zapozwać. Mają się ukazać manifesty wzywające obywateli do powrotu do kraju w ciągu trzech miesięcy; ci którzy nie wrócą będą uznani za wrogów ojczyzny.
  • Z Warszawy "D[ie] 16 Julij 1773tio". [1773 07. 16] Sprawa wojewodziny mińskiej i jej dzierżawcy dóbr Osipowskiego; w regestrze wiele spraw z czasów "zamieszania ostatniego". Wiadomości o nowych aliansach między dworem berlińskim, francuskim, Szwecją i Portą oraz cesarzem i Moskwą, "które najdalej septembra nową odmianę pokoju lub wojny w Europie odkryć mają". Sukcesy Turcji w wojnie z Moskwą. Wojska rosyjskie mają wymaszerować z Polski, podobno do Kurlandii, pod Rygę, idą przeciw Szwecji. Relacje z listu 02. 07. z Miechereszczy: stanął traktat z posłem Durant bez udziału Pannina; Rosja odstępuje od podziału Polski, namawiając do tego Wiedeń i Berlin. Jednocześnie Romansow i generał Weysman oraz Potiomkin nad Dunajem walczą z Turcją "kiedy najlepiej gabinety traktatów docierają". Impet skupi się na królu puskim; imperatorowa oddaje starostwa possesorom, "fortyfikacyi miast, zamków i manufaktur zakazała", szlachcie przywróciła wolność. Sądy na królobójców odroczone. Nota miasta Gdańska z prośbą o interwencję u króla pruskiego; związki w Wielkopolsce i Prusach Polskich przeciw podziałowi kraju.
  • Z Warszawy "D[ie] 21 Julii 1773". [1773. 07. 21] Minister cesarski nie otrzymał jeszcze rezolucji od swego dworu, dlatego obrady delegatów limitowane. W sądach sprawa wojewodziny mińskiej z Osipowskim, dzierżawcą, oraz z kancelarią wileńską o przyjęcie manifestu Strawińskiego; spodziewany proces biskupa wileńskiego z kasztelanem wileńskim Niesiołowskim. Wojska rosyjskie stojące na Pradze mają iść do Brześcia Lit. lub pod Rygę przeciw Szwecji. Mówi się o układach Rosji z Portą Otomańską, inni zapewniają, że "Rossja, żądając pokoju Polszcze i Porcie, chce powrócić zabrane kraje". Cesarz pod Lwowem; "w Polszcze zbliża się polepszenie stanu i pokój ma nastąpić, między innemi zaś bliska wojna, podział Polski nie wie skutku". Obce wojska płacą pieniędzmi za pobrane prowianty. Z Gdańska 16. 06.: memoriał rosyjski do magistratu w sprawie cła morskiego. Królowi pruskiemu przyznano już Ius Territoriale; szyprom pod Faxodonem zatrzymano towary dębowe - udano się w tej sprawie do Berlina.
  • Z Gazet Cudzoziemskich "Dnia 31 Julij 1782 Roku". [1782 07. 31] Wiadomości z Nowego Jorku: "nieszczęśliwy kapitan Asgill za okrucieństwo lojalisty kapitana Lippincot pokutować musiał". Lojaliści czyli zbiegowie amerykańscy, mają 7000 wojska pod komendą generała Angier w Nowym Jorku. Nie wiadomo czy będzie pokój z Ameryką, czy też wojna; gen. Arnold konferował z królem i lordem Shelburne. Wicekrólem w Irlandii na miejsce księcia Portlandii został lord Temple, a sekretarzem Premville - "takowa częsta odmiana w ministerium naszym mocno uciążliwa jest narodowi", a to z racji kosztownych prezentów tam dawanych. Z Paryża: król w Wersalu otoczył opieką pocztyliona, który spadł nieszczęśliwie z konia, a "przez takowe czyny monarcha nasz codziennie więcej a więcej miłości sobie u narodu jedna". Z Wiednia: wielki książę rosyjski w Pradze będzie 12 września; wiadomości o arcyksięciu toskańskim. Z Madrytu: za sukcesy przy zdobyciu Roatan Maciej de Galwez został generałem.
  • Z Warszawy "A. D. 1782 Die 23 Jan[ua]r[ii]" [1782 01. 23] Panuje drożyzna na wiktuały i trunki, czerpią zyski piekarze i piwowarzy. W Wilnie w trybunale sprawy wielkiej wagi: złapano bandę złodziei, których herszt, majętny człowiek, ofiarował 100 tys. biskupowi wileńskiemu za pomoc i ukrył się w seminarium jako zbieg. Sprawę prowadzi marszałek Czartoryski, który nie zna "parcjalności, a wszelkim łupem jak piekłem się brzydzi".
  • Z Warszawy "Dnia 7 Octobr[is] 1782 Roku". [1782 10. 07] Przybył generał Ziem Podolskich, przywożąc ze sobą 24 kadetów do warszawskiego korpusu, a dla posłów lit. będzie dawał śniadania. Przybędą: wojewoda wileński Radziwiłł, marszałek wielki koronny oraz hetmani. Podskarbi Tyzenhauz choruje, jego sprawa w trybunale lit.; fałszerz Suchodolec zbiegł. Komisja Edukacji powierzyła niektórym rektorom szkół narodowych sumy funduszowe z których muszą się rozliczać. Sprawa pojedynku między pisarzem Rzewuskim i generałem Kozłowskim. Na zjeździe czyli sejmie lwowskim obrano assesorów: Zamoyski ekskanclerz, wojewoda bełski Cetner i hrabia Krasicki. "Zamoyski ma reprezentować osobę cesarza Jmci w rzeczach cywilnych, a gubernator Galicyi tąż osobę ma reprezentować w rzeczach sądowych". Pod Krakowem grasują Cyganie z bandy rozbitej pod Wiedniem, jak to doniosła gazeta bawarska; ściga ich generał Czapski. Wzmianka o sejmie.
  • Z Warszawy "Dnia 21 Octobr[is] 1782". [1782 10. 21] Na sejmie wybiera się członków Rady Nieustającej oraz Komisji Skarbowych; król nie zgłosił żadnych kandydatów ze swej strony. Lubowidzki wystąpił przeciw kandydaturze Rzewuskiego, który jako pisarz polny nie może wchodzić do rady Nieustającej, sprawę wyjaśniono w ten sposób, że pisarz polny jest urzędnikiem wojskowym, a Rada Nieustająca "magistraturą cywilną", stąd kandydatura Rzewuskiego jest aktualna. Z Grodna wiadomość o opublikowaniu dekretu w sprawie podskarbiego nadwornego lit.: podskarbi ma zapłacić skarbowi 5 milionów; na wieżę oraz na ucięcie ręki skazano Suchodolca za fałszerstwo. Andrzejkiewiczowi skonfiskowano majątek. Tyzenhauz choruje, "nim jednak do tej słabości zmysłów był przyszedł, uczynił testament całej swoiej substancii [...] zapisał królowi JMci wszystkich swoich poddanych, którzy od różnych metrów wyuczeni służyli na jego teatrze do baletów". Z Kordonu rosyjskiego: wojska moskiewskie pomaszerowały na Ukrainę turecką, ściąga się nawet pułki z pod Rygi. Flota wojenna rosyjska wypłynie na Morze Czarne.
  • Z Paryża "dnia 12 Kwietnia 1792". [1792 04. 12] Sułtana uderzono w twarz kamieniem, a w Turcji "ziarno piasku rzucone w twarz zdaje się hasłem okropnej rewolucyi". Bunt Syrii i Tatarów; sytuacja w Egipcie. Sztokholm: na króla Gustawa dokonano zamachu w czasie balu maskowego, jego sprawcą Encasström, dawny oficer gwardii królewskiej. Turyn: rozruchy w mieście, dojdzie do wojny cywilnej; papierowa moneta traci wartość. Zamieszki w Koblencji. Z Awinionu donoszą, że zatonął statek wiozący dwie kompanie gwardii narodowej. Wystąpienia żołnierzy francuskich i austriackich.
  • "Die 26 Februarij 1794". [1794 02. 26] Rozpuszczono wojsko, pozostawiając "ludzi gołych, niepłatnych i bez sposobu do życia"; korzystają z tego Moskale, proponując służbę w wojsku rosyjskim. Oficerów moskiewskich w liczbie 600 "biorą w abszeyt" zgodnie z prawem, które ustanowiła imperatorowa. Król pruski chciałby podobno zawrzeć sekretnie pokój z Francją.
  • [Doniesienie o ruchach wojsk moskiewskich w Inflantach] "Woyska rossyiskie liczne do Inflant i Kurlandyi zgromadzone albo 18 praesentis albo najdalej 1 Februarij ruszą z wielką potęgą swoią, ale dokąd? jest wielki sekret, prudenter sperandum, że do Prus ale małe Prussy na nie, podobno i dalej sięgać będą Króla Pruskiego Wojska Pruskiego w Prussach rachuią 40.000, ale to mało na Moskwy 120.000".
  • [Doniesienie o wojewodzie rawskim] wojewoda rawski chce się rozwieść ze swoją żoną, chorą na puchlinę i ożenić z Sanguszkową wdową po marszałku wielkim litewskim, albo z wdową po wojewodzie sandomierskim. Otrzymał jednak kosza i "divertit do cudzych krajów, jako publiczna Poczta docet, jaką tu mam relacyą, taką donoszę".
  • [Gazeta pisana 1756 09.] Warty pruskie w zamku drezdeńskim, nawet przed pokojem królowej, "tam i chorych po łóżkach lokować mieli". Obóz saski wokoło jest opasany wojskami pruskami. Król pruski nie chce prowadzić negocjacji. Marszałek Braun z wojskami austriackimi maszeruje ku Saksonii, "wkrótce tam się otworzy theatrum belli". Król pruski stoi w Pilnitz.
  • [Gazeta pisana z Saksonii? 1756 09.] Dnia 30. 08. cztery regimenty husarów pruskich przybyły do Goerlitz. Król pruski wydał drukowaną deklarację, wyjaśniając dlaczego był przymuszony do wkroczenia do elektoratu saskiego. Bagaże króla polskiego wróciły z Leszna do Drezna, co wskazuje, że nie przybędzie on do Warszawy.
  • [Gazeta pisana z Saksonii? 1756 09.] Król pruski w Saksonii; do sejmu pewnie nie dojdzie; kupcy warszawscy poniosą szkody; do Warszawy przyjedzie prymas, z Puław przybędzie wojewoda ruski oraz kasztelan krakowski. "Ordynacja ma być powrócona Książęciu Marszałkowi, jako jemu niesłusznie wydarta". Kasztelanic krakowski Poniatowski "w sekretnym interessie był posłany do imperatorowej [...], żeby się upominał Konstytucyi 1727". Ks. Adam przygotowuje się do mariażu. W Chocimiu powietrze, wojewoda wołyński kazał spalić towary kupców żydowskich, którzy stamtąd przyjechali. Przeciw Komisji Skarbowej manifest uczynili starosta wschowski i chorąży poznański. Przyjedzie wojewoda malborski. Sekretarz kancelarii królowej Węgierski, "uszedł do króla pruskiego i wszystkie arcana wydał i całą plantę, dlatego tak oporem idą rzeczy"; król pruski "grafów ze Sląska bierze do Berlina pod areszt. Także suffragana officjała i kilku kanoników wrocławskich, którzy prezeciwni byli w wydaniu skarbu kościelnego". Król polski okopał się między granicą czeską a Königstein "ze wszelką bespiecznością". W Krotoszynie spodziewają się hetmanowej wdowy, która posłała do Saksonii po marszałka.
  • Z Poznania [VI ok. 1773]. Kiepskie targi. W wigilię św. Jana plenipotent Bryla wyliczył Grodziskiemu 100.000 za dobra Wocieszyn. Relacje o szambelanie Gurowskim, staroście opalenickim, bolesławskim; kasztelan śremski chce wyłożyć według dawnej ugody 300.000 za Opalenicę, starosta bolesławski ma otrzymać laskę "na przyszły trybunał".
  • Gazeta pisana [31 I ok.]. Pod Rivoli generał cesarski de Provera poddał się do niewoli ze swym korpusem oraz generał Hohenzoller i Klebel generałowi francuskiemu Serrurier. Sardynia: Francja zezwala na trzymanie tylko 6000 wojska. Papież chory, ma uciekać wraz z bogactwami do Neapolu. Francuska flota wypłynęła z Brestu i zajęła wyspę angielską Majeste oraz miasto Orient. Relacje z Botzen i Trientu; nieczytelne notatki z Francji i Włoch, m. in. "Bona Parte żona 150 dam z Bazatt była u męża".
  • [B.d.] We Wschowie senat, wybiera się tam wiele osób. Uniwersały na sejm nadzwyczajny "mają być w prasie drukarskiej na 27 januarii, miejsca jeszcze nie determinowano". W Krakowie naprawiają zamek dla królewicza Ksawerego, albo na sejm, a miasto powiększa załogę. Wylew Wisły zatopił krakowskie młyny.
  • Z Warszawy "28 Julij 1757" [1757 07. 28] Król wyzdrowiał, królewicze Ksawery i Karol "Ile będąc przy każdey akcyi przy woysku, iednak bez żadnego szwanku znayduie się". Kanclerz wielki koronny wyjechał do Gdańska "dla usmierzenia buntów miedzy obywatelami tamecznemi wszczętych, inni zaś mniemają, yże dla woyska moskiewskiego". Sztafeta gdańska doniosła o walce okrętów angielskich z flotą moskiewską. Wojsko austriackie odebrało fortecę Gabel w Czechach i obsadziło miasto Zittau. Z Wilna 18. 07.: młodszy brat brygadiera Krasno...ki z Kozakami, Kałmukami i Tatarami grasuje w Prusach w pobliżu Tylży. Feldmarszłek Apraksim ciągnie do Prus, jest pod Ludwikowem.
  • Z Warszawy "d[ie] 5 Maji 1746" [1746 05. 05] k. 65 Wyjechał m. in. Ogiński cześnik litewski, wojewoda mazowiecki: Szamocki pisarz ziemski warszawski osadzony w wieży. Popis chorągwi piechoty przed komisarzami województwa mazowieckiego. Choruje generał Rybiński. Posłami carowej do Polski zostali brygadier Liwona i ks. Wołkonski. Wojewoda chełmiński choruje w Kozłowie. Relacje o kasztelanie krakowskim i hetmanie w. koronnym, kanclerzynie Radziwiłłowej. Z Drezna 27. 04.: król strzela do głuszców, pojedzie do Wschowy, aby podpisać uniwersały, a następnie do Hubertsburga i Lipska. Wojsko austriackie pobiło Francuzów i Hiszpanów pod Parmą.
  • Z Warszawy 19 Maji 1746 [1746 05. 19] k. 66 Pogrzeb Flemingowej. Wyjechał wojewoda pomorski Narzymski i podkomorzy inflancki Borch. Choruje Rybiński. Relacje o wojewodzinie poznańskiej Ponińskiej, kasztelanie rawskim i podkanclerzynie koronnej Małachowskiej. Wojewoda wileński Radziwiłł sądzi w Wilnie. Trybunał skarbowy w Radomiu pod laską Dembowskiego biskupa kamienieckiego. Z Drezna: kontrybucja dla Prus. Alianse dworu berlińskiego z Francją, Szwecją i Danią. Magazyny na Śląsku. W Czechach rebelia chłopska "z przyczyny cięszkich podatków".
  • Z Warszawy "die 8 Septembris 1746" [1746 09. 08] k. 67 Pogrzeb generała Rybińskiego. Z Drezna 13. 08.: przybył elektor bawarski do narzeczonej Marii Anny. Król jedzie do Polski. Regiment dragonów pułkownika Milkena w Warszawie; przybył do Drezna nuncjusz Archinte. Posłami z województwa kijowskiego na sejm są: podkomorzy Trypolski, starosta Leśniewski, łowczy Stecki, stolnik podolski Gurowski, Lewicki starosta, generał Tyszkiewicz. Z wileńskiego: Horaim, Tyzenhauz starosta; z powiatu oszmiańskiego wojski Szulistrowski, podstarości Chocki; z powiatu lidzkiego chorąży Aleksandrowicz, miecznik Narbutt; z wiłkomirskiego starosta piński Sapieha, chorąży Dambrowski; z bracławskiego starosta szakinowski Krutyński, miecznik Mirski; z trockiego Ukolski ciwun trocki, wojski Wargordt; z Grodna starosta Massalski, generał Chreptowicz. Z Kowna starosta koweński, marszałek Zabiełło; z Upity starosta Grotuz i starosta Karp; z księstwa żmudzkiego Gerski i Odachowski; ze Smoleńska instygator Burzyński i Pydziałowicz; z nowogrodzkiego starosta Radziwiłł i sędzia Mogilnicki. Z Inflant referendarz Grakowski i starosta lubocki Rudomina; z Litwy Plater starosta inflancki, pisarz Łaniewski, surrogator Zabiełło; z Inflant podkomorzy Borch i regent litewski Straszewicz. W Grudziądzu sejmik nie doszedł do skutku "dla zerwanych seymików w Prusiech".
  • Z Gdańska "die 30 9bris 1746" [1746 11. 30] k. 68 Poseł francuski Ouisseux i angielski Sandwich nie zgadzają się na stanowiska zajęte przez ministra austriackiego i sardyńskiego. Garnizony wojskowe w Holandii i dlatego Puisseux domaga się, aby "kongress był zniesiony" i proponuje sześć punktów generalnego pokoju.
  • Z Warszawy "die [1] 10bris 1746" [1746 12. 01] k. 69-70 W piątek królowa u jezuitów na "kazaniu polskim" a w sobotę sądy relacyjne "spraw kurlandzkich y piltyńskich". W niedzielę kazanie niemieckie, przysięgę składał wojewoda Radziwiłł oraz łowczy Sapieha, który otrzymał województwo podlaskie; podskarbiostwo nadano Flemingowi, a województwo brzeskolitewskie Sołłohubie. Nadano urzędy i godności litewskie: kuchmistrza - Duninowi, łowczego - Łaniewskiemu, pisarstwo - Platterowi i Ważyńskiemu; kasztelanię sandomierską - Ossolińskiemu. Nadane zostały także kasztelanie racięska i płocka. Fest orderowy św. Andrzeja. Przysięga kasztelana sandomierskiego Przyłuskiego i pisarza litewskiego Platera. Obecni w Warszawie kasztelan Massalski, biskup smoleński Hilzen, wojewoda wileński Radziwiłł, wojewoda mścisławski Sapieha, biskup krakowski. Przybył nuncjusz, poseł hiszpański i pruski. Sądy assesorskie. Ślub królewny Marii Józefy z Delfinem synem króla francuskiego odbędzie się 20 stycznia.
  • Z Warszawy "d[ie] 1 D[ecem]bris 1746" [1746 12. 01] k. 71 W niedzielę królestwo na nabożeństwach; kasztelanię raciąską nadano Niszczyckiemu, sandomierską Ossolińskiemu, chorążostwo koronnne Lubomirskiemu. W czasie festu orderowego przysięgał Branicki wojewoda krakowski. W Dreźnie przebywają poseł hiszpański, nuncjusz oraz minister pruski. Sądy. Z Piotrkowa 26. 11.: szlachcic Węgierski "idący na ratusz" na sprawę z wojewodą płockim "przed samym ratuszem padł y umarł". Z Torunia 04. 12.: wojewoda chełmiński Kretkowski został przyjęty solennie przez magistrat.
  • Z Warszawy "die 8 10bris 1746" [1746 12. 08] k. 72 Kasztelanię sandomierską po Konarskim otrzymał Ossoliński; będzie przysięgał pisarz litewski Ważyński. Wyjechał generał Lubomirski, poseł francuski. Ślub królewny Marianny Józefy. Kasztelanem wołyńskim został Leduchowski. Relacje o wojewodzie poznańskim, hetmanie wielkim koronnym, podskarbim wielkim koronnym i biskupie warmińskim. Sądy assesorskie. Chorążym koronnym zostanie gen. Lubomirski. Relacje o wojewodzie sandomierskim Tarle, ordynatowej Zamoyskiej. Podkanclerzy koronny otrzymał "Order aquilla alba". Listy partykularne: król pruski w Czechach, ponieważ traktat drezdeński nie reguluje sprawy Śląska.
  • Z Warszawy "de data 20 Aprilis 1747" [1747 04. 20] k. 73 Relacje o prymasie, wojewodzie mazowieckim, ordynatowej Zamoyskiej, Czartoryskim podkomorzym litewskim. Zmarł kasztelan sierpecki Ciecholewski. Z Krakowa 16. 04.: przybył regiment dragoński gen. Wilemidorfa. Z Winnicy: Żydzi zabili chłopca, którego matka im sprzedała. Trybunał lubelski reasumowany. Listy drezdeńskie: król pol. w Lipsku na jarmarku z panami pol. Ślub elektora bawarskiego i królewicza Fryderyka. Zmarł ks. Dessau starszy oraz komendant wrocławski Borch i gen. pruski Poradowski.
  • Z Warszawy "d[ie] 1 Junii 1747" [1747 06. 01] k. 74 Sekcja zwłok ordynatowej Zamoyskiej: "na sercu krew spiekłą, na płucach flegmę spiekłą, wątrobę stwardniałą, śledzioną zgniłą, w nerkach kamienie", serce zostanie pochowane w Łucku, "a intestima" w Marywillu w kaplicy kanoniczek. Starostwo grodeckie otrzymał hetman Branicki. Obecni w Warszawie: wojewoda chełmiński Kretkowski, wojewodzina brzeskokujawska; oficjałem krakowskim został ks. Żeromski. Wojsko króla pol. ma iść do Francji. W Dreźnie przygotowania "do aktów weselnych", program uroczystości obliczono na 23 dni; m. in. bal z ceremoniami, maski z inwencjami, komedia włoska, "operetta", illuminacje, opera, a także "operetta y festyn u królewicza Jmci starszego". Obecny będzie elektor bawarski z cesarzową, swoją matką.
  • Z Warszawy "de data 28 7bris 1747" [1747 09. 28] k. 75 O pułkowniku Błędowskim oraz Wilczewskim, Rudnickim i Ostenie. Obecny wojewoda mazowiecki i ruski. Fleming żeni się z córką podkanclerzego lit. Z Drezna wysłano Wessenberga jako posła do Hiszpanii. Król w Weissenfels. "Poczta przeszła warszawska per incursam postyliona zgubiona, dotąd nie znalazła się, od którey postylion lubo był złapany y odesłany do Gostynina, iednak że y z tamtąd casualiter uciekł". Regestr deputatów na trybunał: pułkownik Rusocki i Trzebiński; z łęczyckiego Bratoszewski łowczy, sędzia Gostyński, miecznik Stokowski; z płockiego podstoli Szydłowski i pisarz Sokolnicki; z mazowieckiego kasztelanic Cieszkowski i sędzia Gąsiorowski; z podlaskiego cześnik Wąs, starosta łukowski Nowosielski; z sieradzkiego Kamocki, z malborskiego sędzia Kczewski i podczaszy Krajewski; z podolskiego kasztelan Łoś i cześnik Szymanczewski; z ziemi wieluńskiej Łaszewski; z bracławskiego podkomorzy Czetwertyński i miecznik Jaroszyński. Komisarze naznaczeni do Radomia: z ziemi wieluńskiej starosta Małachowski; z płockiego cześnik Mokronowski; z mazowieckiego sędzia Grzybowski, podczaszy Bieńkowski; z rawskiego sędzia Izbiński; z ziemi dobrzyńskiej starosta Podoski; z pomorskiego podskarbi Kossowski; z malborskiego starosta Jełowicki; z ziemi drohickiej łowczy Suchodolski; z podolskiego Poniatowski.
  • Z Warszawy "die 11 Jan[ua]r[ii] 1748" [1748 01. 11] k. 76 Marszałek nadworny koronny dokonał działów rodzinnych. Sądy assesorskie. Wojsko moskiewskie ruszy na Węgry przez Polskę. Z Drezna: polowania, gala; graf Belgard guwernerem królewicza Karola; siły wojskowe Saksonii; sprawa metropolii lwowskiej. Z Gdańska 03. 01.: targi zbożowe, ceny wina francuskiego; zerwane stosunki handlowe holendersko-francuskie, protesty. Prusy i Szwecja domagają się wolnej żeglugi.
  • Z Warszawy "die 17 April[is] 1748" [1748 04. 17] k. 77 W Warszawie sufragan Załuski, kasztelan czerski; przybędzie generał Repnin i Liwen: wojska moskiewskie w Puławach i Górze. Z Grodna relacje o wojsku moskiewskim. U prymasa w Łowiczu biskup łucki Kobielski i pisarz lit. Wołowicz. W Gdańsku magistrat kazał aresztować grafa de la Salle. Z Drezna 03 04.: król jedzie do Warszawy.
  • Z Warszawy "d[ie] 20 Junii 1748" [1748 06. 20] k. 78-79 Król konferował wakanse: kasztelanię krakowską, województwo poznańskie, inowrocławskie, kasztelanię poznańską, kaliską; kasztelanię gnieźnieńską otrzymał Zakrzewski; województwo brzeskie Sapieha; pisarstwo polne Ogiński; kasztelanię dobrzyńską król nadał Trzcińskiemu; rypińską Wolskiemu; czernihowską Cieszkowskiemu; zakroczymską Ostrorogowi; sierpecką sędziemu Weslowi; kamieniecką Kossakowskiemu; zawichojską stolnikowi Boreykowi; sochaczewską Mierzejewskiemu; konarską Karczewskiemu; secretaria Wielkiego Księstwa Litewskiego Wołowiczowi; pisarstwo litewskie Massalskiemu; starostwo grodeckie królowej; starostwo starodubowskie Stasiewiczowi; chorążostwo pomorskie Przepędowskiemu. Strażnikostwo koronne będzie nadane w czasie sejmu. Zmarł starosta merecki Ogiński, kasztelan witebski. Panowie opuszczają Warszawę, spodziewany marszałek nadworny koronnny Mniszech, stolnik lit. Jabłonowski, opat przemęcki Turno, poseł francuski Ipart, moskiewski Bestużew i pruski Boos oraz wojewoda sandomierski Tarło. Królowa zgubiła pierścień w czasie podróży, wyznaczono nagrodę "gdyby kto znalazł y oddał". Sądy assesorskie; uniwersały na sejmiki przedsejmowe. Z Poznania 12. 06.: na Garbarach przez nieostrożność jednego kowala "od którego ogień wybuchnął zgorzało 36 domów. Miasto także Mogiłow całe in favillam poszło". Z Drezna 11. 06.: królewicz starszy w Pilznie, "fest orderu aquilla alba".
  • Z Starogardu "d[ie] 22 Augusti A[nno] 1748" [1748 08. 22] k. 80 Zerwano sejmik, delegowano do Grudziądza starostów Skorzewskiego, Jasińskiego, Pawłowskiego oraz sędziów Owidzkiego i Malanowskiego, "aby województwa chelminskie y malborskie do zagaienia generała nie przystępowały", starosta Borzechowski nie przybył.
  • Z Warszawy "d[ie] 3 8bris 1748" [1748 10. 03] k. 81 W poniedziałek zaczął się sejm sześcioniedzielny ordynaryjny. Szczegółowa relacja: wotywa, kazanie kanonika gnieźnieńskiego Podoskiego, uroczystości w izbie senatorskiej i poselskiej, marszałkiem wybrano Sienieńskiego; pretensje szlachty lit., która "tamowała activitatem". We wtorek aż do czwartku wybór sekretarza, rugi posłów, powitanie króla przez stan rycerski.
  • Z Gdańska "die 6 9bris 1748" [1748 11. 06] k. 82 Seweryn w Akwizgranie, generałowie francuscy opuszczają Brukselę i Maastricht. Podpisany pokój generalny; pretensje posłów holenderskich i austriackich. Trudna sytuacja polityczna i materialna Holandii, wysokie podatki. Sztokholm: urodził się następca tronu "podczas którego narodzenia pokazać się miała pośród dnia iasna gwiazda nad Sztokholmem, co sobie za dobre omen Szwedzi maią". Król Karol z tej racji kreował kawalerów.
  • Z Warszawy "d[ie] 9 Jan[ua]r[ii] 1749" [1749 01. 09] k. 83 Delegaci magistratu "starey Warszawy" na audiencji u króla i królowej. Uroczystości kościelne celebruje biskup kamieniecki Dembowski; wieczorem komedia włoska "pierwszy raz po świętach odprawująca się, które to komedye 3 razy w tygodniu przy teraźnieyszym karnawale repraesentari maią aż do wyiazdu stąd do Drezna Królestwa". Województwo kaliskie otrzymał kasztelan Garczyński; kasztelanię poznańską Gurowski; kaliską podkomorzy kaliski. Brühl podał do akt metryki koronnej "obszerną dedukcyą familyi swey z Polski". Sądy assesorskie. Z Krakowa 04 01.: wojsko moskiewskie zakłada magazyny. Kasztelan poznański Garczyński choruje w Warszawie.
  • Z Warszawy "die 6 Febr[uarii] 1749" [1749 02. 06] k. 84 Pożegnanie króla i królowej, "zaś wieczorem ostatni raz na sali pałacowey representabatur komedyą włoską". U Kapucynów egzekwie za Augusta I, odjazd do Drezna "pocztą" w towarzystwie Brühla. "Państwo w Warszawie będące roziezdzac się zaczęło", podaje, kto wyjechał. Kanclerz w. koronny zalimitował sądy assesorskie. Zmarła Flemingowa na ospę. Król pruski zakłada magazyny, Moskwa ściąga "przez Polskę" swoje wojska.
  • Z Warszawy "d[ie] 6 Martij 1749" [1749 03. 06] k. 85 Dambowskiego, prowadzonego na śmierć odbili pod ratuszem "swawolni studenci OO jezuitów y piarów"i schowali go u dominikanów, warta marszałkowska domaga się zwrotu skazańca. Z Krakowa 03. 03.: przybędzie generał Liwen z wojskami moskiewskimi. Z Drezna 26. 02.: zapusty, stroje "en domino", tańce. Bawi tu pisarz koronny Łubiński, choruje Rutowski.
  • Z Warszawy "die 5 Junii 1749" [1749 06. 05] k. 86 Konsekracja na biskupstwo ptolomajskie Ryokura, kanonika gnieźnienskiego. Relacje o staroście Koźmińskim, wojewodzie bełskim Potockim, który z synem pojechał do Paryża. Sądy assesorskie. Z Krakowa relacje o prymasie. W Dreźnie polowania, obraduje sejm saski, przybędzie tam marszałek francuski Moritz de Saxe i generał cesarski Szulenburg, minister holenderski Kalkoe, synowie Sułkowskiego. Zmarł generał saski Bose. Choroba delfinowej francuskiej. Z Kamieńca: grasują chłopi.
  • Z Gdańska "d[ie] 9 Julii A[nno] 1749" [1749 07. 09] k. 87 "Większa część korrespondentów dotąd utrzymuie się nad interessami septemtryonalnemi, twierdzą, że takowe nie są uspokoione". Flota angielska w pogotowiu, mediacje króla angielskiego; zbrojenia Danii; w Gdańsku 15 okrętów moskiewskich, załoga pertraktuje z magistratem. Targi zbożowe: spadły ceny.
  • Z Warszawy "d[ie] 11 Xbris 1749" [1749 12. 11] k. 90 Sądy assesorskie. Zamość 05. 12. panują choroby w Mohylowie "y częste nagłe śmierci grasuią". Zmarł wojewoda wołyński Potocki. Listy z imienin królewicza Ksawera; Lubiński otrzymał opactwo paradyskie, ministrem szwedzkim jest baron Hopleen: zmarł gen. saski Szlychtynte, komendant fortecy Sonnenstein. Ze Stambułu: poseł francuski markiz des Alle, ożeniony z Lubomirską, ma syna, sułtan obdarzył matkę prezentami. Z Latyczewa 13. 11.: w Starej Sieniawie "poddaństwo zbuntowawszy się" zabiło rabina, winnych złapano.
  • Z Warszawy "d[ie] 18 Xbris 1749" [1749 12. 18] k.91 Z Zamościa 12. 12.: hajdamacy napadli na Humań, zabili księży i spalili kościół, ale zamku nie zdobyli. Z Wieruszowa: spłonął klasztor "panien ołobockich zakonu cysterskiego", są ofiary w ludziach. Zmarł Lanckoroński skarbnik podolski. Listy drezdeńskie 10. 12.: bp warmiński przywiózł prezenty dla króla od miasta Gdańska. Wracają z akademii w Luneville: Ossoliński, starościc drohicki, kasztelanic Załęski, Ostroróg oraz Alsale; Łubiński został opatem paradyskim. Imieniny królowej, poseł francuski w Dreźnie wyjechał na krótko do Paryża.
  • Z Warszawy "d[ie] 25 Xbris 1749" [1749 12. 25] k. 92 Polowania na dziki w puszczy annaberskiej. Łubieński na opactwie paradyskim. Ks. Eugeniusz Dessau raniony w czasie polowania przez dzika. Z Latyczowa "obszernie się donosi" o napadzie hajdamaków na Humań, psy rozszarpały ciała zabitych: k. Oseleyskiego i Pasiewicza, trupa proboszcza Staniszewskiego obroniła jego "wyżlica własnego wychowania". Biskup krakowski u prymasa w Skierniewicach.
  • Z Warszawy "d[ie] 15 Jan[uarii] 1750" [1750 01. 15] k. 93 Pogrzeb archidiakona gnieźnieńskiego Turskiego. Zmarł wojewoda sandomierski Tarło, testament i wakanse po nim; umarli: Jabłonowska i kasztelan Miączyński. Kraków 10. 01.: choruje chorąży Czartoryski. Listy drezdeńskie donoszą 07. 01.: król zdrowy, obecny bp warmiński. Senatus consilium naznaczone na 4 maja.
  • Z Warszawy "d[ie] 22 Jan[ua]r[ii] 1750" [1750 01. 22] k. 94 Pogrzeb archidiakona gnieźnieńskiego Turskiego; poczta warszawska rozsyła do senatorów "pisma obwieszczające" o senatus consilium. W Opolu pogrzeb wojewody sandomierskiego Tarło. Relacje o hetmanie wielkim koronnym, Mniszchu marszałku nadwornym i biskupie krakowskim, Potockim staroście kaniewskim. Zamknięte rogatki na Ukrainie, panuje zaraza. Prymas obchodził w Skierniewicach rocznicę koronacji króla. Drezno 14. 01.: król w ogrodzie strzela do bażantów, wakanse jeszcze nie zostały załatwione.
  • Z Warszawy "d[ie] 29 Jan[ua]r[ii] 1750" [1750 01. 29] k. 95 Pogrzeb wojewody sandomierskiego; na karnawał przyjechał Poniatowski wojewoda mazowiecki i wojewoda ruski. Sądy assesorskie. Opole 26. 01.: spadek po wojewodzie sandomierskim. Drezno: obchodzono rocznicę koronacji; król przyjedzie w kwietniu do Warszawy, a podkanclerzy jedzie w Krakowskie.
  • Z Warszawy "d[ie] 5 Febr[uarii] 1750" [1750 02. 05] k. 96 Informacje o kanclerzu w. koronnym, podskarbim Kossowskim, biskupie ptolomajskim Ryokur, staroście Wieluhurskim, podczaszym litewskim Radziwille, wojewodzie ruskim. Z Piotrkowa 29. 01.: zmarł podkomorzy sieradzki Rychłowski. Listy drezdeńskie 28. 01.: opery i komedie włoskie "na które wiele kawalerów cudzoziemskich przybyło", bal w maskach "en domino". Biskup warmiński jedzie do Gdańska, a podkomorzy koronny w Krakowskie.
  • Z Warszawy "d[ie] 26 Febr[uarii] 1750" [1750 02. 26] k. 97 Sądy assesorskie, wojewoda mazowiecki bawi w Puławach; król przyjedzie do Polski na pięć miesięcy; prymas w Skierniewicach. Z Drezna 18. 02.: królestwo "na operach aż do godziny 8 trwaiących", gala zakończyła karnawał; mandat na autora paszkwilu. Chorągiew pancerną po wojewodzie wołyńskim otrzymał Brühl. Biskup warmiński otrzymał złotą tabakierkę z portretem króla i brylantami, wyjechał do Gdańska. Posłem polskim do carowej jest kasztelanic poznański Gurowski, który w Petersburgu "na teraźnieyszym karnawale maszkował".
  • Z Warszawy "die 5 Martii 1750" [1750 03. 05] k. 98 Zmarł generał saski Pepelman, "dyrekcyą nad fabrykami króla Jmci maiący" oraz pułkownik Komorowski. Zamość 20. 02.: gala u ks. Sanguszki, miecznika Wielkiego Księstwa Litewskiego. Rogatki na pograniczu moskiewskim jeszcze zamknięte. Listy z Drezna 26. 02.: strzelanie do bażantów i zajęcy; redukcja wojska; zbiegł sekretarz posła sardyńskiego, ale został aresztowany pod Lipskiem. Brühl jedzie do Warszawy.
  • Z Warszawy "d[ie] 12 Martii 1750" [1750 03. 12] k. 99 Obecni są w Warszawie wojewoda czernichowski Stanisław Lubomirski, wojewoda mazowiecki, bełski i kasztelanic elbląski Przebędowski. Podkanclerzy koronnny w Rogowie. Sukcesja w Opolu po wojewodzie sandomierskim. Miszek, marszałek nadworny koronny w Gdańsku; król przyjedzie do Polski "traktem pocztowym nowo postanowionym". Zgorzał Inowrocław, ocalały jedynie kościoły i kancelaria. Drezno 04. 03.: dwór rusza do Warszawy, przybył minister sycylijski, a gen. Arnheym został posłem saskim w Moskwie. Paź Unrug został konsyliarzem i inspektorem żup.
  • Z Warszawy "die 19 Martii 1750" [1750 03. 19] k. 100 Zjazd panów przed przyjazdem króla: wojewoda inflancki Szembek, bełski Potocki, kuchmistrz Gocki, sekretarz Załuski, starostowie Tarło i Linowski, podkomorzy Podowski. Wyjechał wojewoda Dąbski i wojewoda bełski. Sprawa sejmu w Warszawie i Grodnie. Zmarł kasztelan sandomierski Konarski. Drezno 05. 03.: gala imieninowa króla i królewicza. Pożar w Monachium, elektorstwo bawarscy "prawie w koszulach salwowali się z appartamentów swoich", spłonęło 6 osób.
  • Z Warszawy "d[ie] 2 Aprillis[!] 1750" [1750 04. 02] k. 101 Informacje o świętach; wesele Małachowskiego, starosty wądolnickiego z Potocką. Brühl nabywa wójtostwo bydgoskie od Kieyzerlinga. Gdańsk 28. 03.: bawi tu Mniszech i biskup warmiński. Kraków 29. 03.: świętował w Rogowie strażnik Lubomirski. Drezno 21 i 23. O3.: imieniny królowej, polowanie na głuszce w Esterwerd. Król pruski chce budować dwa mosty na Wiśle. Przybędzie marszałek de Saxe Moritz.
  • Z Warszawy "d[ie] 30 Aprilis 1750" [1750 04. 30] k. 102 Powitanie króla w Warszawie, obecni senatorowie i biskupi, damy; we wtorek uroczysty wjazd na zamek, opis ceremioniału; przysięga senatorów; audiencja dla prymasa, wojewodów; król "oycowskim ubolewa sercem nad zatamowaniem biegu ordynaryinego trybunału koron." i chce temu zaradzić.
  • Z Warszawy "d[ie] 7 Maji 1750" [1750 05. 07] k. 103 Posłowie ziemi dobrzyńskiej mają publiczną u króla audiencję. Przebieg senatus consilium: wotował prymas, dziękując za arcybiskupstwo i domagając się sejmu dwuniedzielnego "na utwierdzenie tylko trybunału koronnego" oraz sejmu sześcioniedzielnego w Grodnie; głos przeciwny hetmana polnego litewskiego Massalskiego; głosy innych domagające się "iako nayprędszego seymu extraordynaryinego". Nieobecny hetman wielki koronnny. Przybył wojewoda wileński Radziwiłł. Wakansów nie konferowano. Chorągiew pancerną po śmierci marszałka Sanguszki otrzymał Sienieński.
  • Z Warszawy "d[ie] 21 Maji 1750" [1750 05. 21] k. 104 Uroczystości kościelne celebrował biskup łucki. Zaręczyny marszałka nadwornego koronnego Mniszcha z Brühlówną. Sądy assesorskie reasumowane; kasztelanię lubelską otrzymał Wolski, rypińską chorąży Radojewski, zakroczymską podczaszy Krasiński, starostwo kruszwickie Niemojewski, janowskie pod Lwowem wojewoda Branicki, chorągiew pancerną wojewodzic Lubomirski. Z kapituły krakowskiej zostali deputatami na trybunał koronny piotrkowski kanonik Błeszczyński i kanonik Ankwicz. Wyjechali z Warszawy: wojewoda smoleński, starosta kaniowski Potocki, biskup poznański, pułkownik Skórzewski. Latyczów 30. 04.: w Lisiance schwytano hajdamaków i osadzono ich w Humaniu.
  • Z Warszawy "d[ie] 28 Maji 1750" [1750 05. 28] k. 105 Przysięga senatorska Radojewskiego kasztelana rypińskiego oraz kasztelana zakroczymskiego Krasińskiego. Wyjeżdżają: biskup kujawski, wojewoda wileński Radziwiłł i nowogrodzki Radziwiłł, podskarbi wielki koronny Siedlnicki, ksztelan bracławski Branicki, biskup krakowski, kanclerz wielki litewski, referendarz Rzewuski oraz wojewoda krakowski, który podąży do Białegostoku. Procesja z udziałem królestwa, karabinierów i gwardii pieszej. Chorążym halickim został Szumlawski, trembowelskim Dzieduszycki, winnickim Michał Brożek, resztę wakansów odłożono do sejmu. Winnica 12. 05.: wielka swawola hajdamaków, którzy napadli na miasteczko Hoysin, własność cześnika bracławskiego Czeczela i żywych ludzi "rozrzarzoną siarką [...] palili, aż skóra na nich skwerczała".
  • Z Warszawy "d[ie] 4 Junii 1750 [1750 06. 04] k. 106 Przebywają w Warszawie: prymas, hetman wielki koronny, krajczy Potocki, pisarz wielki koronny Przeździecki, Lubomirski strażnik i starosta lubelski Kaźmierski oraz pisarzowa polna koronna Rzewuska. Przybyli do króla delegaci miasta Gdańska: burmistrz Ferber, radca Jansen, syndyk Lignitz i inni. Wojewoda ruski w Wilanowie. Pożar w kościele Panny Marii, spłonął skarbiec "organy zaś in parte uratowano". Sądy assesorskie. Kasztelanię wiską otrzymał Czarnecki. Lublin 25. 05.: pogrzeb marszałka wielkiego koronnego Sanguszki.
  • Z Warszawy "d[ie] 11 Junii 1750" [1750 06. 11] k. 107 Strzelanie do tarcz w ogrodzie "z których każdy strzelający dał 3 zł pro praemiis". Chorągwie pancerne z ordynansu hetmana maszerują "nieodwłocznie na Ukrainę". Kasztelanię sanocką otrzymał po Grabinskim chorąży Stadnicki. Sędzią ziem poznańskich został Kołaczkowski, kaliskim Zakrzewski. Województwa, marszałkostwo litewskie, starostwa i regiment łanowy król "zatrzymał do seymu". Pretensje sukcesorów wojewody sandomierskiego. Z Krakowa 03. 06.: wielka burza gradowa w Chrzanowie i Zatorze, grad "zboża do szczętu prawie w polach wybił, ptastwo na powietrzu y na ziemi potłukł". Z Latyczowa 28. 05.: hajdamacy napadli na klasztor dominikanów, zrabowali skarbiec, ograbili też Kopajgród, szlachta barska ruszyła za nimi w pogoń. W Białej Cerkwi Kozacy siczowi.
  • Z Warszawy "d[ie] 18 Junii 1750" [1750 06. 18] k. 108 Niemieckie kazanie, strzelanie do tarcz. Wyjechali z Warszawy: podskarbi Fleming, biskup płocki Dembowski, kasztelan smoleński Niesiołowski. Zmarła kasztelanowa wileńska Massalska. Kasztelan krakowski sądził sprawę wniesioną do sądów hetmańskich przez towarzysza husarskiego Sawicza przeciw kasztelanowi czerskiemu o pieniądze dla chorągwi. Audiencja posłów gdańskich u króla w języku niemieckim i łacińskim. Sukcesorowie wojewody sandomierskiego kontynuują sesje. Z Latyczowa 04. 06.: hajdamacy po rabunku w klasztorze dominikanów napadli na Hutę, grasują w powiecie owruckim, zrabowali klasztor bazylianów w Radomyślu.
  • Z Warszawy "d[ie] 25 Junii 1750 [1750 06. 25] k. 109 Jarmark w Białymstoku. Sejmik ziemi warszawskiej zerwany, obecny był podkomorzy Sobolewski i krajczy koronny Lubomirski. W Częstochowie krajczy Potocki. Posłowie ziemi czerskiej: starosta Tarło i kasztelanic Rudziński, liwskiej starosta Puławski i starosta Oborski; ziemi sochaczewskiej starosta Łuszczewski i starosta Lasocki. Z województwa lubelskiego starosta Zamoyski i starosta Potocki oraz chorąży Rzewuski, z płockiego starosta rypiński Podoski, chorąży Zakrzewski, podczaszy Dęborowski, kasztelanic Mostowski; z oświęcimskiego i zatorskiego starosta Małachowski i Młodzianowski. Z ziemi dobrzyńskiej podkomorzy Podoski i stolnik Zboiński. W Winnicy grasują hajdamacy, zamordowali cześnika kijowskiego Strybulę. Z Białej Cerkwi: hajdamacy zrabowali Bohusław. Z Gdańska: był tu król pruski w drodze z Królewca do Berlina.
  • Z Warszawy "d[ie] 2 Julii 1750" [1750 07. 02] k. 110 Kazanie niemieckie; ślub Mniszcha marszałka wielkiego koronnego z Brühlówną. Sądy assesorskie; w Falentach choruje biskup krakowski. Posłowie województwa krakowskiego: podstoli Lentowski, pułkownik Dębiński, starosta ojcowski Łubiński, generał Russocki, wojski Sławski, chorążyc Michałowski. Z województwa sandomierskiego: podczaszy Tymiński, miecznik Sołtyk, regent kancelarii Karwicki, starosta Małachowski, starosta Krasiński, starosta Granowski i starosta Rudowski. Z województwa rawskiego: pisarz Łubiński i starosta Karczewski. Z województwa brzeskolitewskiego podstoli Wieszczycki i cześnik Niemcewicz. Z województwa inflanckiego instygator Krajewski, starosta Moszyński. Z powiatu grodzieńskiego starosta Massalski i oboźny Baranowicz. Z ziemi lwowskiej starosta Siemiński i kasztelanic Ustrzycki. Z ziemi przemyskiej chorąży Drochojewski i starosta Mniszech. Z ziemi sanockiej podwojewoda Bukowski, cześnikowicz Morski. Z ziemi halickiej stolnik Jabłonowski, starosta lwowski Potocki i starosta kaniowski Potocki, chorąży Szumski, stolnik Rozwadowski, podczaszy Skrzetuski. Z ziemi drohickiej chorąży Ossoliński, stolnik Kuszel, z bielskiej podczaszy Karwowski, cześnik Kruszewski, wieluńskiej starosta Męczyński i podczaszy Sławski. Zerwano sejmiki: łęczycki, brzeskokujawski, inowrocławski, sieradzki, ziemi chełmskiej, wyszogrodzkiej, zakroczymskiej, ciechanowskiej, nurskiej, łomżyńskiej, różańskiej, mielnickiej i gostyńskiej.
  • Z Warszawy "d[ie] 16 Julii 1750" [1750 07. 16] k. 111 Ślub Mniszcha z Brühlówną z udziałem króla i królowej, celebrował prymas; opis uroczystości, obecni byli senatorowie, wojewodowie i inni, tańce, kolacja na której "urzędnicy polscy y litt. tudzież ministrowie cudzoziemscy".
  • Z Warszawy "die 23 Julii 1750" [1750 07. 23] k. 112 "Kapela przy biciu w kotły przez Jchmc PP podkomorzyców litt. koncertami sztuk włoskich y przednich tanców słuchaniem wszystkich generalnie aktowi temu przytomnych kontentowała". Umarł stolnik drohicki Ciecierski; choruje wojewoda mazowiecki, bal u Mniszcha marszałka nadwornego koronnnego. Audiencja posłów gdańskich, którzy czytali "punkta krzywd y pretensyi", przywileje dla miasta Gdańska przypomniał referendarz Załuski. Król nie pojedzie po sejmie do Gdańska. Hetman wielki koronnny wydał bal z racji ślubu marszałka; kontrakt małżeński Mniszcha, król wyznaczył pensję dla nowej marszałkowej.
  • Z Warszawy "d[ie] 13 Aug[u]s[ti] 1750" [1750 08. 13] k. 114-115 Wybór marszałka sejmu, sprzeciw starosty goszczyńskiego Tarły; poseł Wyżga przeciwny senatorowi Rzewuskiemu, wniósł również protest w grodzie warszawskim i ukrył się. Wystąpienie Podoskiego. Poseł tatarski wyjechał z Warszawy. Na sesji poruszano sprawę hajdamaków na Ukrainie. Nie "rozdano wakansów y nie masz pewności kiedy one y komu konferowane będą"; wakuje województwo poznańskie, wołyńskie, sandomierskie, łęczyckie, marszałkostwo litewskie, starostwo krzemienieckie, kamienieckie, podolskie, sokalskie oraz regiment łanowy.
  • Z Warszawy "d[ie] 3 7bris 1750" [1750 09. 03] k. 116 "Czytane było u tronu resolutum senatus consilii" przez Załuskiego i przez instygatora Krajewskiego; "rezydencya JchMciów senatorów [...] pro a. 1751 et 1752", składanie podpisów. Na Litwę pojechał wojewoda wileński, Massalski kasztelan wileński, wojewoda podlaski Sapieha i kasztelan witebski Ogiński. Królowa u Augustianów, kazanie miał kanonik warszawski Wodziński. Wyjechał hetman wielki koronny "po niedoszłym seymie y rozdanych wakansach", jak również starosta tłumacki Potocki, Leski biskup chełmiński, Garczyński wojewoda poznański, hetman polny koronnny, wojewoda podolski Rzewuski i pisarz polny Rzewuski. Chorążym wielkim litewskim po śmierci Czartoryskiego został podczaszy litewski Radziwiłł, podczaszym Przeździecki, a pisarzem wielkim litewskim Pac starosta borcianski. Sądy assesorskie. Hernyk Brühl [syn] "solennie wieżdżać ma na starostwo warszawskie". Sukcesorzy wojewody sandomierskiego dokonali działów.
  • Z Warszawy "d[ie] 25 Februarii 1751" [1751 02. 25] k. 117 Bal u wojewody mazowieckiego, obecni: kasztelanowa wileńska Czartoryska, kanclerzyna wojewodowa wielka koronna Szembekowa, biskup ptolomajski Ryokur, generał Sybilski, podskarbi nadworny koronnny u prymasa w Skierniewicach. Ma przyjechać do Warszawy marszałek francuski Lewental. W Dreźnie 10 lutego opera włoska, a nazajutrz komedia włoska; urodziny królewny Krystyny, z tej racji gala i komedia włoska. Przybył tu starosta Hussarzewski Lidzbarka z wraz z delegatem "od pospólstwa miasta Gdańska", Wernikiem, który "oddał Królowi Jmci supplikę uskarżając się na magistrat gdanski, że dotychczas zbrania się przejąć ordynacyi ułożoney na nich w W-wie". Z Żytomierza: "na seymiku gospodarskim układaią komput woyska" przeciw hajdamakom. Z Opatowa: ślub podkomorzego i starosty Franciszka Podowskiego z kasztelanką Rupniewską. Zmarł kasztelan sądecki Morsztyn. Kopia listu regenta pruskiego do carowej z 26 stycznia w sprawie Szwecji.
  • Z Warszawy "d[ie] 22 Aprilis 1751" [1751 04. 22] k. 118 Obecni: podskarbi nadworny koronny Kossowski, biskup Ryokur, wojewodzina pomorska Czapska, ksztelanowa Nakwaska, chorążyna Jabłonowska, sufragan Załuski. Kasztelanowa Rudzyńska wraca do Pogorzeli, starosta Czapski do Prus. Biskup krakowski jedzie do Radomia na trybunał skarbowy. Hetman wielki koronny wysłał emisariusza na Krym do chana tatarskiego "względem poskromienia haydamaków". Z Drezna 14. 06.: biskupstwo kujawskie otrzyma podkomorzy koronny. Sekretarz artylerii koronnej Zboiński wraca do Polski. Ciężko chora "graffowa de Kolowrat grand maitresse krolowy".
  • Z Warszawy "d[ie] 6 Maji 1751" [1751 05. 06] k. 119 Popis regimentu gwardii pieszej. Wzmianki o Rudzińskim kasztelanie czerskim, podkomorzym Poniatowskim, biskupie Ryokur, wojewodzie Podowskim. Trybunał skarbowy w Radomiu. Prezydentem trybunału piotrkowskiego będzie ks. Bajer, a wiceprezydentem kanonik Miaskowski. Z Krakowa 02. 05.: obecni Rudzyński starosta chęciński, starosta osiecki Lochocki, starosta oświęcimski Małachowski. Z Kamieńca 25. 04.: w okolicy Białej Cerkwi grasują hajdamacy. Z Wilna 01. 05.: marszałkiem trybunału litewskiego został kasztelan Sołłohub, marszałkiem skarbowym Suchodolski pisarz wileński, marszałkiem duchownym Remer, pisarzem zaś Golejowski, a podskarbim Bohomolec. Z Drezna 28. 04.: król polski w Lipsku na jarmarku, bawią tam referendarz Załuski i podkanclerzy koronny.
  • Z Warszawy "d[ie] 20 Maji 1751" [1751 05. 20] k. 120 W Lublinie pogrzeb Sanguszki marszałka wielkiego koronnnego, na który pojechał ks. Wołowicz sekretarz litewski. Zmarł starosta Lubomirski. Z Drezna przybył sekretarz Zboiński. Sprawa pałacu i dworku w Lesznie po staroście praśnickim, Krasińskim. Z kapituły obrani na trybunał koronnny piotrkowski: kanclerz krakowski Ostrowski i archidiakon Trebiński. Listy drezdeńskie donoszą: król polski na jarmarku w Lipsku, "manufaktury y kupców cudzoziemskich rachowano 3250"; pogrzeb grafowej de Kolowrat. Z Żytomierza 15. 05.: pokazują się hajdamacy, którzy zrabowali wieś Totokan, Iwanków i są teraz koło Radomyśla. Ekscerpt listu spod Chocimia z 25. O4. W Stambule "wielkie motus" między janczarami, fortyfikuje się Chocim.
  • Z Warszawy "d[ie] 15 Julii 1751 [1751 07. 15] k. 121 Z Brześcia Lit. 11. 07.: podczaszy Głębocki zabił plebana, "że go nie czekał ze mszą", zabójstwo Chrząszczewskiego; Betlewski wraz z żoną zabił Brzezińskiego "o szkody przez cielęta w zbożu poczynione". Pogrzeb Potockiego kasztelana krakowskiego, hetmana wielkiego koronnnego odbył się w Stanisławowie, a starosty Lanckorońskiego w Wodzisławiu. Z Drezna 07 07.: bawi z synem kanclerz wielki koronny., który syna "do Włoch wysyła". Wojewoda podolski Rzewuski, jedzie do Wiednia. Król strzela do tarcz; poświęcenie nowego kościoła katolickiego; nuncjusz otrzymał w darze od króla polskiego zegarek i złotą tabakierkę z portretem króla i diamentami. Magistrat gdański wysłał już delegatów do króla polskiego: Wala i "dwóch starszych".
  • Z Warszawy "d[ie] 22 Julii 1751" [1751 07. 22] k. 122 Zmarł kanclerz wielki koronnny Sapieha, sprawa testamentu i spadku po nim m.in. pałacu na Nowym Mieście i dworków na Pradze. Z Zamościa: Czartoryski wojewoda ruski wyjechał do dóbr, Mniszech marszałek koronny nadworny w Wiśniowcu, podkomorzy litewski Mniszech pojechał "do Paryża dla poratowania zdrowia swego". Prymas opuścił Gniezno i przez Trzemeszno i Włocławek jedzie do Łowicza. Z Drezna 14. 07.: nabożeństwa jubileuszowe, strzelanie do tarcz, fest orderu aquilae albae. Bawi tu Załuski, marszałek francuski Lewental, a pieczętarze radzą "nad sposobami do pogodzenia pospólstwa z magistratem gdańskim", ma tu przybyć wezwany przez króla burmistrz Walek oraz radni "Sroder" i "Janzen".
  • Z Warszawy "d[ie] 28 8bris 1751" [1751 10. 28] k. 123 Bawił tu biskup płocki i kasztelan inowrocławski; przybył Załuski i starosta radomski Granowski oraz instygator Krajewski. Zmarł biskup łucki Rudnicki, ritus graeci uniti. kanclerz jedzie do Gdańska po odsądzeniu spraw kryminalnych. Zmarł Zamoyski wojewoda lubelski i Sapieżyna wojewodzina mścisławska. Choruje wojewoda sandomierski Wielopolski. Ze Stanisławowa 03 10.: pogrzeb kasztelana krakowskiego hetmana wielkiego koronnnego. Z Drezna 23. 10.: król polski przejazdem w Lipsku.
  • Z Gdańska "die 19ta Januarii 1752" [1752 01. 19] k. 126 Ogłoszono jurysdykcję, która "przywróciła życie desperatae saluti civium", Gdańsk złożył przysięgę królowi polskiemu, ale niektórzy członkowie magistratu ważyli się edykty "opak tłumaczyć". Jest dana władza "et suprema potestatio" króla.
  • Z Gdańska "de d[ato] 9 Augusti 1752" [1752 08. 09] k. 127 Ceny zboża. Księżna parmeńska znowu opuszcza męża i jedzie do Francji i "więcej ani morzem, ani przez Alpy do Włoch nie powróci". Ks. de Zweyburg zmienia religię z racji małżeństwa z królewną francuską. W Paryżu 22. 07.: kłótnie między parlamentem i duchowieństwem; przybył "Brauforte posłany od oyca św. z poświęconemi pieluszkami dla Księcia Burgundii". W Champagne grad zniszczył winnice. Hamburg 01 08.: układ handlowy z Hiszpanią. Z Liworny: książę Tunisu pokonał syna, który wszczął rebelię; samobójstwo kanclerza króla sardyńskiego. W Turynie i Tuluzie brak chleba.
  • Z Warszawy "d[ie] 19 Aprilis 1753" [1753 04. 19] k. 128 Ślub córki Wielopolskiego koniuszego koronnego w Krakowie. Nowe podatki w Saksonii, "rachuiąc głowę na głowę". Pożar dworu Ogińskiego, pisarza litewskiego gasiła gwardia piesza. Listy drezdeńskie 11. 04.:król polski prosił papieża o kapelusz kardynalski dla nuncjusza.
  • Z Warszawy "d[ie] 28 Junij 1753" [1753 06. 28] k. 129 Wyjechali biskup warmiński, poznański, kasztelan Poniatowski i strażnik Lubomirski. Zmarł kanonik gnieźnieński Szembek i chorąży koronny Lubomirski. "Dekret nuncjatorski rozwodny" dla Radziwiłła chorążego litewskiego. Drezno 20. 06.: król zwiedza obóz wojskowy i ogląda atak na fortecę "umyślnie wysypaną", a następnie "woysko batalię prezentowało". Z Latyczowa: grasują hultaje. W Białej Cerkwi zmiana pułków; budowa pałacu w Kijowie; poszerza się drogę do Moskwy.
  • Kiekrz 22 10. 1753 [1753 10. 22] k. 130-131 Sprawy miasta Poznania oraz dekretów radomskich. Kopia listu króla polskiego do trybunału z 27. 10. 1753 z Hubertusburga w sprawie województw wielkopolskich. Kopia listu ks. podkanclerzego do Trybunału, który dotyczy kontrowersji województw wielkopolskich "względem nowej chorągwi".
  • Z Warszawy "4 Ap[rilis] 1754" [1754 04. 04] k. 132 Wzmianka o marszałku nadwornym litewskim Sanguszce i chorym rezydencie francuskim. Z Krakowa: czopowe i szelężne obliczają kasztelanowie oraz urzędnicy. "Swawolne kupy czynią napady m. in. pod Chęcinami na chorążego Bystrzanowskiego. Z Dubna: chorągwie i milicja wychodzą z miasta. Drezno: wyjechał Mniszech podkomorzy litewski i pułkownik Zboińsku, niebawem ruszy do Warszawy podkanclerzy koronny oraz król i poseł duński. Wraca z cudzych krajów wojewodzic ruski Czartoryski. Chorągiew koniuszego Czartoryskiego idzie z Przemykowa na Ruś.
  • Z Warszawy "30 Maji 1754" [1754 05. 30] k. 133 Kopia listu X Lubińskiego pisarza koronnego z 1.7 05.: pod Śmiglem, Zbąszyniem "aż do Brandenburgii inżynierowie y geometrowie króla pruskiego mappę iakoś formuią y nikomu się nieopowiadaiąc po polach ieżdżą z instrumentami do swoiey sciencyi należącemi"; na Śląsku pogotowie, należy ostrzec wojewodę poznańskiego Garczyńskiego. Z Krakowa 26. 05.: wzmianki o biskupie krakowskim, podstolim litewskim, podkanclerzym koronnnym. Z Drezna: pisarz o mało nie zabił króla jadącego do Hubertusburga.
  • Z Warszawy "1 Aug[usti] 1754" [1754 08. 01] k. 134 "Assamble" u królowej, kolacja i tańce u Mniszchów; u ministra saskiego Brühla "śpiewane były arye włoskie przez damę y kastratów królewskich przy akkomodowaniu się głosów na różnych instrumentach od kapeli wydanych z wielkim ichmościów ukontentowaniem". Sądy relacyjne rozpatrzą sprawę o starostwo sztumskie między żonami wojewody Bielińskiego. Na audiencji u króla był kasztelan Poniatowski i biskup płocki Szembek oraz wojewoda smoleński Sapieha. Królewiczowa Konstanta wyjechała do dóbr w Krakowskie. Wzmianki o podkomorzym koronnym Poniatowskim, mieczniku Radziwille. Fajerwerk "na Kępie nazwaney Holendry" z racji imienin króla.
  • Z Warszawy "15 Aug[usti] 1754" k. 135 [1754 08. 15] k. 135 Syruć przysięgał na kasztelanię witebską, 12-go strzelanie do tarczy, 13-go imieniny Brühla, na których gospodynią była chorążyna Lubomirska, a gospodarzem generał poczt marszałek de Biberszteyn; artyleria koronna "wspaniały reprezentowała fejerwerk". Sądy assesorskie królewskie. Zmarł kasztelan gostyński Dunin Borkowski; marszałkowa wielka litewska Sanguszkowa nie pojedzie do Szymanowa, a podkanclerzy koronny do opactwa czerwińskiego. Wjazd na starostwo halickie Potockiego w czasie, którego armata zabiła puszkarza i raniła innych.
  • Z Warszawy "3 8bris 1754" [1754 10. 03] k. 136-137 Brühl otrzymał wieś Leśnowola pod Piasecznem, a województwo rawskie podczaszy koronny Dąbski. Zmarli: starosta żmudzki Tyszkiewicz i generał Łubiński, są po nich wakanse. Kościół Franciszkanów w Warce "od interdyktu absolwowany". Rozpoczęcie sejmu, kazania archidiakona krakowskiego Łubińskiego, posłowie w izbie poselskiej. Spór o elekcję marszałka, perswazja "marszałka starej laski", który nakłaniał "do dania głosów per turnum". Sprzeciwy posłów, m.in. posła wiłkomirskiego Eperyasza i wileńskiego Abraamowicza. Sprawa ordynacji ostrogskiej według projektu senatorów i ministrów. Dokładna relacja o przebiegu obrad sejmowych oraz wykaz nazwisk posłów wotujących: posłowie krakowscy: Łętowski i Czerny, brzeskokujawski - Kossowski, ziemi wiskiej - Staniszewski, wiłkomirski - Eperyasz, starosta halicki Potocki, podkomorzy wielki litewski Mniszech, poseł wileński Abraamowicz, poseł liwski Chlebowski, bielski - Puławski.
  • Z Poznania 1754 [1754 08. 09] k. 138-139 Ekscerpt z listu: publiczna donosi gazeta, "że się na złe in repuclica zanosi". Na sejmie nie obrano marszałka i "sessje solwowane są de die in diem pod starą laską". Trybunał w Piotrkowie: książęta Czartoryscy i Lubomirscy przyprowadzili zbrojnych "dla utrzymania sendomirskich i ruskich deputatów przeciwko Jmci panu Potockiemu staroście tłomockiemu teraźniejszemu cześnikowi koron." Załączone punkty: "najniższy sługa Jan Storch". Załączone punkty: "Pan poczt majster poznanski nie będąc tu w Poznaniu kontent, życzy sobie miejsca w Warszawie, na którym by miał pensję u dworu, czyli, żeby u Jmci pana Graffa Bryla officium jakie mógł dostać, ile że do tego jest activius, umiejąc doskonale po polsku, niemiecku i łacinie i po francusku nieźle mówi i pisze, mając także charakter piękny, bo by się alias z Poznania nie ruszył. JW Ichmć Magnates, urzędnicy i dygnitarze kontenci z usług sekretarza poczty, którzy sobie życzą do dalszych korrespondencyi onych sekretarza poczty, ile się do funkcyi pocztowej w Poznaniu już przez lat 23 applikuje i ex praxi wszelką korrespondencja Ichmościów jemu jest wiadoma, życzy sobie na post ambicie poznańskim onego mieć, bo gdyby miał bydź alienowany z Poznania nie miałby sposobności służyć Ichmościom. Dla utrzymania przerzeczonego sekretarza na poczt majstrowie poznańskim łatwo i najlepiej potrafić może JOKsże Jmc biskup poznański dobrodziej za łaskawą interpozycją Jego u JwJmci P. Graffa Bryla oraz generała poczt koron. i lit."
  • Z Warszawy "24 8bris 1754" [1754 10. 24] k. 144-145 Obrady od 16. do 23. 10; sprzeciw posła starodubowskiego Strawińskiego, który opuścił Warszawę, wystąpienie Mycielskiego; poseł upicki tamuje activitatem; wybór marszałka; sprawa ordynacji ostrogskiej; głos zabierali m. in. Skrzetuski, poseł gostyński i inni.
  • Z Warszawy "7 9bris 1754" [1754 11. 07] k. 146 W skład komisji królewskiej do spraw ordynacji ostrogskiej weszli biskupi kujawski, krakowski, przemyski, kamieniecki, hetmani wielki koronny, wielki litewski i polny koronny, podstoli Łętowski, starosta nieszawski Mogilnicki, miecznik Lopuski, chorąży Sznulaski; komisja ordynacka: wojewoda Szołdrski, kasztelan Woronitz, chorąży Sołtyk, Czertwertyński, sędzia Weroszyński. Podział ordynacji na pięć części, forma rozliczeń, miejscem działów Dubno. Dąbski otrzymał województwo rawskie, podczaszym koronnym został Potocki cześnik, cześnikiem koronnym Brühl. Zmarł kasztelan lubelski Wolski, chorągiew pancerną po nim otrzymał starosta śniatyński Potocki. Zmarł kasztelan wołyński Leduchowski. Gdańsk 30. 10.: sądy ziemskie chełmińskie - szlachta podpisała manifest przeciw magistratowi gdańskiemu za sprawą starosty knyszyńskiego Czapskiego, zarzucano "depaktacyą szlachty".
  • Z Warszawy "14 9bris 1754" [1754 11. 14] k. 147 Król wyjeżdża do Drezna 16. 12.; zaręczyny Przepedowskiego wojewodzica malborskiego z Wielopolską wojewodzianką sandomierską. Poseł tatarski na audiencji u króla; do Dubna ciągną dwa regimenty królewskie. "Erroro który w doniesieniu o zaręczonych kommisarzach do ordynacyi ostrogskiej irrepserat prsen. corrigt", albowiem komisarzami są: biskupi krakowski i kamieniecki, hetmani: wielki koronny, wielki litewski, polny koronny, podkomorzy Stadnicki, starosta Rostkowski, Bernard starosta różanski, chorąży Szumlanski, podstoli Łętowski, starosta Mogilnicki, Łopuski miecznik. Sprostowano błąd o województwie rawskim, które otrzymał Świdziński, a bracławskie starosta Jabłonowski, starostwo międzyrzeckie i świeckie Rawski, kasztelanię lubelską Wereszczynski. Instygator Krajewski zapozwał do trybunału koronnnego piotrkowskiego pijarów z Warszawy "za wydrukowanie skryptu tytulo: odpowiedź przeciwney dyspozycyi, iakoby Król Jmc nie miał potestatem wydawać administracyi na dobra ordynackie".
  • Z Warszawy "27 Mart[ii] 1755" [1755 03. 27] k. 148 Wiadomości o marszałku Sanguszce, zaręczynach szambelana Szymanowskiego z sędzianką warszawską Szydłowską. Spadek po staroście przasnyskim, pretensje Krasińskich. Komisja porządkowa i zaległych czynszów brukowych obraduje w pałacu marszałkowskim; sprawa kuchmistrza wielkiego koronnego. Przywieziono z Moskwy w klatce czarnego wilka syberyjskiego, którego imperatorowa przesyła w prezencie cesarzowi do Wiednia za pośrednictwem grafa Esterhazego. Choruje stolnik litewski na Rusi. Listy drezdeńskie "14 present[is]": posłem na dwór francuski jest graf Witztum, dawny poseł w Petersburgu.
  • Z Warszawy "22 Maji 1755" [1755 05. 22] k. 149 Zmarł ks. Matuszewicz. Oficer z chorągwi litewskiej Radziwiłła, pełniący obecnie służbę w wojsku pruskim, rekrutuje ludzi do chorągwi pancernej autoramentu podolskiego. Choruje w Gdańsku wojewoda malborski Przebędowski. Z Krakowa 17. 05.: referendarz Załuski w Radomiu, a marszałek trybunału skarbowego radomskiego Małachowski we Wschowie. Komisja w sprawie starostwa lipnickiego, które ma otrzymać generał Brühl, również i inne relacje o tym. Z Drezna: polowanie, gala z racji urodzin cesarzowej.
  • Z Warszawy "5 Junii 1755" [1755 06. 05] k. 150 Obecni wojewoda bełski, podkanclerzy koronny, biskup żmudzki, kanclerz i podkanclerzy litewski, Dąbski wojewoda brzeski kujawski i chorąży Ossoliński. Do Drezna zostanie wysłany byczek o trzech rogach, który ma "łeb mopsowaty, gardziel do kolan, nie zrze iak woł ale iak koń", jest on po dzikim stadniku, który przepłynął Dunaj "y nawiedził chłopskie krowy", oglądał go tu w Warszawie baron Schlen. W Krakowie wylały rzeki, woda "nad Dunaicem chałupy i karczmy z fundamentów poznosiła". Z Wschowy biskup krakowski jedzie do Dubna; zmarł oficjał Lipski; konsystorz sądzi się w obecności audytora ks. Kełczowskiego. Z Drezna: graf Rutkowski w Akwizgranie; król wrócił do Drezna.
  • Z Warszawy "12 Junii 1755" [1755 06. 12] k. 151 Mniszech i chorąży Ossoliński jadą do Wiednia "sub curam pewnego doktora swoią doskonałoscią inszych tamecznych celować maiącego". Ks. Wołłowicz konsekrowany na biskupstwo łuckie w obecności sufragana płockiego i Ryokura biskupa ptolomajskiego. Piorun zniszczył cegielnię pod Warszawą, w której było 50000 cegieł. Wykonano dekret na zabójcy Żebrowskim, który zamordował swego pana przed 14 laty; schwytano hultajów, grasujących na kupców w okolicach Pragi. Z Ukrainy: hajdamacy pod Białą Cerkwią zrabowali wieś Januszewkę, "gdzie popa tamecznego zamęczyli". Z Radomia: wracał poseł turecki ze Wschowy, przyjął go tam krajczy koronny Małachowski, poseł pojedzie dalej przez Puławy do Lublina. Z Krakowa: podkanclerzy koronny w Rogowie; ciężko chora kasztelanowa inowrocławska Moszczyńska. Z Drezna: żeglarzom hamburskim do Magdeburga nie wolno transportować towarów i minerałów wodą, a tylko nową, lądową drogą.
  • Z Warszawy "19 Junii 1755" [1755 06. 19] k. 152 Ślub szambelana Szymanowskiego z Szydłowską oraz cześnika ziemi warszawskiej Mokronowskiego z podczaszanką warzawską Czosnowską, śluby dawał referendarz Załuski. Sądy assesorskie królewskie reasumowane; strażnikowa Lubomirska powiła córkę. Wiadomości z Prus Polskich: Trętowski, szlachcic w służbie brandenburskiej, werbuje ludzi dla regenta pruskiego. Z Krakowa 14. 06.: duża śmiertelność, "panuią gorączki". Z Kamieńca Podolskiego: podjazd partii ukraińskiej rozgromił hajdamaków. Z Drezna 10. 06.: król oglądał opery 4. i 9. 06., a będąc we Wschowie konferował kasztelanię nowogrodzką pisarzowi litewskiemu; pisarstwo nadał szambelanowi Rzewuskiemu, potomkowi hospodarów wołoskich.
  • Z Warszawy "26 Junii 1755" [1755 06. 26] k. 153 W Białymstoku bawi rezydent francuski, sekretarz legacji pruskiej, starostowie ciechanowski, radomski, błoński, nieszawski. Biskup inflancki Ostrowski zakończył komisję w Barcicach, był u niego kasztelan trocki w sprawie fundacji w Inflantach. Z Krakowa: oficjałem krakowskim został Kiełczewski, a audytorem kanonik Szembek. Z Zamościa 19. 06.: trynitarze tomaszowscy przyjmowali posła tureckiego wracającego ze Wschowy, omawiano sprawę wykupu niewolników. Podkomorzy litewski jedzie jako poseł do Porty Ottomańskiej w kompanii 40 kawalerów. Z Białej Cerkwi: grasują teraz hultaje, którzy już zrabowali Taygory, dobra ks. Radziwiłła, koniuszego; panuje głód i drożyzna. Hajdamacy zrabowali wieś Komorów pod Winnicą należącą do Grocholskiego, sędziego ziemskiego bracławskiego. Z Drezna: imieniny królewiczowej Antoniny i rocznica jej ślubu z królewiczem starszym.
  • Z Warszawy "10 Julii 1755" [1755 07. 10] k. 154 Lubomirski starosta bogusławski w Końskich. W grodzie i na ratuszu Starej Warszawy siedzi kilku delikwentów, którzy czekają na dekret. Z Krakowa 04. 07.: sprawa starostwa lipnickiego między Bruhlem a kasztelanem łęczyckim. Z Grodna: bawi tu wojewoda bełski i witebski; hetman polny litewski ma ich pogodzić "o dobra Horeorki". Z Dubna: działa tu komisja pod przewodnictwem biskupa kamienieckiego w sprawie dóbr ostrogskich. Z Kamieńca Podolskiego: poseł turecki wracający ze Wschowy jest już w Żwańcu. Z Drezna 28. 06.: obecny szambelan Rzewuski. Ogiński, pisarz polny jedzie z Berlina do Holandii. "Przez Drezno powracali do Polski Jchmc PP Bystrzanowscy wraz z guwernerem francuskim dla Xiążąt Ichmc Sanguszków, umyślnie sprowadzonym". Popis regimentu grafa Fryca, który obecnie otrzymał królewicz, a komenderuje nim pułkownik Moszyński.
  • Kopia listu z Warszawy "de data 10 Julii" 1755 [1755 07. 10] k. 155 Pojedynek między komornikiem warszawskim Wołowskim, a Koziebrodzkim; ujęto na Grochowie zbójców, którzy się "do upadłej bronili". Szlachcic znalazł w ziemi w okolicach Warszawy "pułtora tysiąca polskich złotych monetą szostakową i trojaczkową za Zygmunta Króla 1508 bitą". Ścinane w borze drzewo zabiło podstarościego Popławskiego. "Znalazł tu na Lesznie żołnierz z regimentu sybilskiego cyrograf krwią pisany na 8 lat dla szczęścia do ludzi i do pieniędzy, na którym był podpisany Ks. Michał Laskiewicz"; sprawę prowadzą księża misjonarze.
  • Z Warszawy "17 Julii 1755" [1755 07. 17] k. 156 Sprawy "duchownego regestru"; spadek po zamorodowanym Laskowskim i spór o spadek między sukcesorami a starostą brodnickim. Z Wołczyna: kanclerz wielki koronny jedzie do Białegostoku do hetmana. Z Krakowa: podkanclerzy koronny "wyiechał z Rogowa na kondescensyą graniczną w góry do Filipowic", będzie w Kobylance i Sączu. Pisarz ostrzeszowski Lasocki odebrał starostwo Lipnickie dla generała Brühla. Ślub kapitana Michałowskiego z chorążanką krakowską Sierakowską. Z Drezna: przybył poseł angielski Milert oraz Czerniechoff, wracający z Londynu do Petersburga. Jest pułkownik Bronikowski, który wraca z Karlsbadu, gdzie bawi Brühlowa z córką marszałkową nadworną koronną, Wielopolski koniuszy koronny i marszałak Mniszech.
  • Z Warszawy "24 Julii 1755" [1755 07. 24] k. 157 Komisja między starostą brodnickim a sukcesorami "Laskowskiego straconego dekretem referendarskim koronnym". Małżeństwo starosty borzechowskiego Potulickiego z kasztelanką rawską Nakwaską wdową. Zmarł starosta halicki Potocki, syn wojewody kijowskiego, starostwo po nim otrzymał w dominiatrację hetman wielki koronny. Z Ukrainy: grasują hajdamacy. Listy drezdeńskie 16. 07.: trzy razy w tygodniu opery i gala; urodziny królewicza Karola, bal dawał Ksawery.
  • Z Warszawy "31 Julii 1755" [1755 07. 31] k. 158 Kapela i tańce. Przybył na sprawę "swoią w referendarii koron. agituiącą się" starosta brodnicki Pląskoski. Aresztowano zbójców za zabicie nożem chłopa oraz uduszenie człowieka na przedmieściu. Z Krakowa 23. 07.: pożar w klasztorze wizytek, spłonął również kościół św. Jakuba, św. Krzyża, Szymona i Floriana. Z Ukrainy partia ukraińska walczy z hultajami i hajdamakami pod Dziunkowem i Umaniem. Z Drezna 23. 07.: grają komedie w teatrze, kolacja u Brühla; wprowadzono nowy podatek "szlafgield".
  • Z Warszawy "28 Aug[u]st[i] 1755" [1755 08. 28] k. 159 Sądy assesorskie. Regiment po podstolim litewskim otrzyma kasztelanic bracławski Potocki, a dobra Czartoria z dyspozycji hetmana wielkiego koronnego objął Hojecki. Z Krakowa: wrócił z Gdańska kasztelan inowrocławski Moszczyński. Relajca o podkanclerzym koronnym, biskupie krakowskim, krajczym i staroście sądeckim. Lustracja garnizonu krakowskiego. Z Latyczowa: starosta byczewski Ożga wysłał posłów do komendy moskiewskiej z zapytaniem dlaczego "wtargnęła w kray Polski daley niżeli na mile". Koło Benderu i Jass grasuje powietrze. Z Drezna: wypadek królewicza Ksawerego na polowaniu.
  • Z Warszawy "4 7bris 1755" [1755 09. 04] k. 160 biskup inflancki Ostrowski wizytować będzie kościoły i organizować fundację misjonarzy w Inflantach z dotacji kasztelana trockiego Ogińskiego, legowanej przez jego ciotkę. Relacja o wojewodzie bełskim Potockim, kanclerzu wielkim koronnym. Sądy assesorskie królewskie zalimitowane. Z kapituły kujawskiej deputatem na trybunał koronny kanonik kujawski Bratuszewski. List partykularny: ślub starosty świeckiego Jabłonowskiego z Sanguszkową, marszałkową litewską. Na Podlasiu deszcze, pomór bydła. Z Krakowa 30. 08.: pisarz skarbowy Zapolski przybył "do rewizyi archivi". Małachowski odbył wjazd na starostwo sądeckie. "Szembek wda sieradzki przebierał się po francusku". Z Drezna 27. 08: polowania, królewicz Ksawery już zdrowy "na operach bywać zaczynał". Feldmarszałek wojsk saskich Ratowski, wrócił do wód z Francji, ale jest chory. Zmarł kanclerz saski Gierzdorff. W Europie werbunki wojskowe.
  • Z Warszawy "25 7bris 1755" [1755 09. 25] k. 161 Podkomorzy litewski Mniszech jedzie jako poseł do Porty, jego kapelanem jest pijar, ks. Wiśniewski. Z Krakowa: choruje łowczy koronny, a biskup krakowski jedzie do Dubna. Z Ukrainy: napad hajdamaków na Żydów i duchownych w Derewianach, pobił ich gubernator Jaroszynski; zrabowali również Lieniawę i wsie Rokitorze i Połeweczka w starostwie białocerkiewnym. Z Drezna 17. 09.: polowanie na jelenie; przybyło dwóch kawalerów weneckich "którzy woiażuią". Obecni podkomorzowie: Grabowski, Mężyński i Skaławski, którzy jadą "do wód piemontskich", bawi tu poseł moskiewski Kieyzerling, jadący dalej do Wiednia. Deputaci z województwa sieradzkiego: starosta bolesławski Opaliński, pisarz grodzki Załuskowski; z brzeskokujawskiego: po sporach "na budowanie zboru toruńskiego" obrano kasztelana kruszwickiego Łąckiego i żupnika kujawskiego Modlińskiego.
  • Z Warszawy "2 8bris 1755" [1755 10. 02] k. 162 Przybył starosta płoński Potocki; sądy referendarskie; referendarz koronny jedzie do Francji. Sufragan płocki uczynił w grodzie manifest przeciw staroście piotrkowskiemu Masłowskiemu. Gwardie piesze idą do Piotrkowa; choruje starosta Gronowski. Z Krakowa: relacja o łowczym koronnym Czartoryskim i podkanclerzym koronnym Wodzickim. Z Zamościa: zerwane sejmiki deputackie i komisarskie: podolski, winnicki, żytomierski i generalny ruski w Wiśni. Z Ukrainy: hajdamacy zrabowali wieś Liskowice pod Kamieńcem "y młynarza tamecznego spiekli". Sejmiki deputackie i gospodarskie zerwane w Kamieńcu Podolskim, Winnicy i województwie bracławskim. Z Drezna 20. i 24. 09.: polowanie na jelenie; przebywa tu jeszcze poseł Kieyzerling i kawalerowie weneccy oraz "Xżę Jmc Lint z małżonką swoią po lat 15 maiące". Jarmark w Lipsku.
  • Z Warszawy "d[ie] 30 8bris 1755" [1755 10. 30] k. 164 Z Krakowa: akt weselny krajczyca koronnego Małachowskiego ze starościanką Lochocką, pan młody otrzymał od ojca cesję starostwa oświęcimskiego. Z Lublina: dekret w sprawie hetmana wielkiego litewskiego z podstolim koronnym Lubomirskim w sprawie zajazdu ordynacji ostrogskiej; został skazany podstoli oraz podstarościc łucki Czacki i generał Mokranowski. Z Ukrainy: sędziowie pograniczni mają się zjechać do miasteczka Archaniel, ze strony polskiej sędzią Chorecki, wojski bracławski. Z Zamościa 24. 10: pułkownik Wilczewski schwytał hajdamaków. Z Drezna 20. 10.: pogrzeb w zborze luterańskim grafa Brühla, koniuszego saskiego, dziedziczy po nim spadek minister Brühl, a koniuszym saskim został Welle.
  • Z Warszawy "13 9bris 1755" [1755 11. 13] k. 165 Potocki odprawił solenny wjazd na województwo wołyńskie. Z Piotrkowa: "sprawa sucessorum Lipcianorum z Xciem Lubomirskim, stą bogusławskim". Z Winnicy: powietrze w Niemierowie. Z Ukrainy: grasują hajdamacy, napad na wieś Hrunczula nad Dniestrem, ograbiono pana Horodeckiego. Z Rusi: relacje z wjazdu Potockiego na województwo. Hetman wielki litewski jedzie do Dubna z wojewodą lubelskim. Z Krakowa: spadły wielkie śniegi, Wisła wylała, czyniąc poważne szkody. Z Drezna: "panuią paraliże". Spory dworu pruskiego i saskiego, odbędzie się zjazd komisarzy.
  • Z Malborka 1755 11. 15 [1755 11. 15] k. 166 Mostowski aresztował komisarza Jaworskiego po dokonanym zajeździe.
  • Z Warszawy "d[ie] 27 9bris 1755" [1755 11. 27] k. 167 Relacje o starościnie bolemowskiej, Lubomirskiej wdowie i jej córce miecznikowej litewskiej, staroście roztockim Zamoyskim. Wiadomość z Konstatntynopola o zamordowaniu wielkiego wezyra, którego następcą został Say Effendi, dawny poseł do Francji, Szwecji i Polski. Rezydent francuski drukuje u pijarów warszawskich "pewne skrypta w małą xiążeczkę złożone bydz maiące w krótych Francya z Anglią przymuszona teraźnieysze zaczynać kłótnie woienne". Z Dubna: powietrze w Niemierowie z tego względu komisja dubieńska będzie zalimitowana. Do Latyczowa nie puszcza się poczty wojeództwa bracławskiego, by "zarazy z listów nie wpuszczono". Listy drezdeńskie: fest królewicza Ksawerego; zwady na tle werbunków sasko-pruskich w dobrach Fersten. Z Krakowa: relacje o marszałku nadwornym litewskim, kuchmistrzu koronnym, chorążym wielkim koronnym.
  • Z Warszawy "4 Xbris 1755" [1755 12. 04] k. 168 Dekrety w sprawie Żydów, którzy muszą opuścić miasto. Okradziono w nocy sklepy Ormian. Z Piotrkowa: sprawa szlachcica "o obrzynanie czerwonych złotych". Z Ukrainy: wielka zaraza w Niemierowie i Winnicy, zamknięto tam szkoły jezuickie, napady na Żydów. Warty na Ukrainie i Podolu.
  • Z Warszawy "d[ie] 12 Xbris 1755" [1755 12. 12] k. 169 Bawi tu miecznikowa litewska z córką i wdowa kanclerzyna wielka koronna. Zmarł Suski regent i nowogrodzki pisarz sądów assesorskich. Przed ratuszem Starej Warszawy publikowano dekret sądów wójtowskich na złoczyńców okradających sklepy, będą oni powieszeni "z tym dokładem aby mistrz przed zachodem słońca powieszonych trupy z teyże szubienicy zdiąwszy one na Kępę zawiózł y tam in loco supplicji solito znowu powiesił", innych skazano na chłostę pod pręgierzem oraz więzienie, "gospodarzów zaś którzy tych złodziejów przechowywali także publiczna czeka kara". Z Krakowa: aresztowano żołnierza pruskiego, "który odmawiał ludzi z praesidium w mieście". Z Ukrainy: zaraza w Niemierowie, wzmocniono "charachuły moskiewskie" na pograniczu. Panują wielkie ciepła, "aerya dla ludzi niezdrowa". W Dreźnie: imieniny królewicza Ksawerego, w dniu św. Andrzeja fest orderowy moskiewski, szczęśliwe rozwiązanie delfinowej - gala i festy.
  • Z Warszawy "18 Xbris 1755" [1755 12. 18] k. 170 Odbyła się egzekucja na rynku 6 delikwentów w asyście regimentów i cechów, obawiano się bowiem, aby banda złoczyńców nie zechciała odbić swoich ludzi. Z Dubna: wyjechał stamtąd do dwóru instygator Krajewski; w Niemierowie zaraza ustaje. Poseł do Turcji Mniszech w Chocimiu w 360 koni, co nie podoba się Turkom, ponieważ "ich poseł w Polszcze 60 tylko końmi kontentował się". Listy drezdeńskie 10. 12.: gala z racji królowej. Bawi tu wojewoda bracławski z żoną. Listy londyńskie upewniają o wojnie francusko-angielskiej.
  • Z Warszawy "d[ie] 25 Xbris 1755" [1755 12. 25] k. 171 Zmarł podstoli litewski Borzęcki w kolegium pijarów. Z Dubna: wyjechał stąd wojewoda inowrocławski Szołdrski i biskup krakowski; hetmani wielki i polny koronny do Ołyki na święta. Instygator Krajewski jedzie z Dubna do dworu, by oznajmić o infekcji "w Sławczyznie o mil 18 z tamtąd odległey". Z Ukrainy: powietrze ustało, ale ludzie mieszkają jeszcze w lasach. Hajdamacy rabują. Powietrze w Lipowcu. Z Drezna 18. 12.: polowanie na dziki; uroczystość na cześć królowej sycylijskiej. Podkomorzy koronny wraca do zdrowia. Bawi tu wojewoda bracławski z żoną, referendarz koronny i Wielopolscy. Mówi się o wojnie angielsko- francuskiej.
  • Z Warszawy "d[ie] 1 Jan[uarii] 1756" [1756 01. 01] k. 172 podskarbi wielki koronny wysłał elektorowi bawarskiemu łosia i kilka koni ze swego stada. Biskup poznański zarządził modły z racji zarazy. Pułkownikiem ordynackim został starosta tyszowiecki Rostkowski komisarz dubiński, a instygator Krajewski otrzyma wieś w ordynacji ostrogskiej. Z Ukrainy w Niemierowie i jego okolicy grasuje powietrze. Listy drezdeńskie: reforma w wojsku saskim; order aquila alba otrzymał wojewoda bracławski Jabłonowski; przybył kawaler maltański Stecki i podstoli poznański Miaskowski. Próby z pędzeniem wody z Łaby na wieżę zamkową przy pomocy koła, zrobionego przez bednarza.
  • Z Warszawy "22 Jan[uarii] 1756" [1756 01. 22] k. 173 Wydano uniwersał podskarbiego wielkiego koronnego. Z Dubna 14. 01.: starosta włodzimierski Ledóchowski uczynił rezolucję w sprawie nagłej śmierci wieśniaczki zarażonej znalezionym kobierczykiem. Z Kamieńca 14. 01.: poseł polski oczekuje na rezolucję sułtana w sprawie płacenia ekspensu podróży. Z Krakowa: panują choroby, koniuszy koronny Wielopolski przeniósł się z Pieskowej Skały do Przemykowa. Król pruski z racji powietrza zamknął granicę śląską. Z Ukrainy - w województwie bracławskim zaraza. Z Drezna: królowa sycylijska powiła syna; instygator wraca z reskryptem królewskim do Dubna. W kościele akatolickim "pozostałego chłopca w nocy coś rzucało, ze go nazajutrz ledwie przemówić mogącego znaleziono", chłopiec zmarł.
  • Z Warszawy "d[ie] 29 Jan[uarii] 1756" [1756 01. 29] k. 174 Instygator Krajewski wyruszył do Dubna. Sądy JKMci assesorskie; złożył przysięgę łowczy sochaczewski Zieliński, pisarz sądów marszałkowskich. Sprawy inflanckie i sprawa Poniatowskiego starosty przemyskiego. Starosta kaniowski Potocki zbywa swe dobra na Rusi. Delikwenci wieszani na rynku Starej Warszawy byli ponownie powieszeni na Kępie. Z Ukrainy: uśmierzyło się powietrze. Z Zamościa: infanteria poszła do Żwańca, gdzie stoją chorągwie partii podolskiej. Z Drezna: order aquila alba otrzymał wojewoda Jabłonowski; rocznica koronacji; relacje o królowej neapolitańskiej.
  • Z Warszawy "d[ie] 19 Febr[uarii] 1756" [1756 02. 19] k. 175 Sprawa starostwa przemyskiego. Z Krakowa: chorąży litewski Radziwiłł pojechał do Wiednia. Szembek wojewoda sieradzki wydał pozwy do trybunału lubelskiego instygatorowi koronnemu "o skasowanie kondemnaty". Zmarła w Więcborku pod Bydgoszczą wojewodzina czernihowska Potulicka wdowa. Trwa "dawna o Ordynacią Ostrogską kontrowersya", nie powiódł się projekt lwowski i zabiegi biskupa krakowskiego, łuckiego, hetmana wielkiego litewskiego; podstoli koronny Lubomirski będzie miał proces z hetmanem wielkim koronnym we Lwowie, komisja w Dubnie zawiodła. Z Drezna: bale, karnawał, jest tu Wielohurski z żoną. Podkanclerzy koronny "idąc z opery hybiwszy schodów mocno sobie nogę wybił".
  • Z Warszawy "d[ie] 26 Febr[uarii] 1756" [1756 02. 26] k. 176 Przyjechali na karnawał: kasztelan krakowski Poniatowski, marszałek Bieliński, Sedlnicki podskarbi wielki, Kossowski podskarbi nadworny, kuchmistrz Gotski, odbył się bal maskowy, który dawał starosta odolanowski Sułkowski; był starosta błoński Potocki i ciechanowski Mokronowski oraz wdowy: wojewodzina lubelska Zamoyska, kanclerzyna wielka koronna Szembekowa, kasztelanowa wileńska Lubomirska. Sprawa starosty kaniowskiego w nuncjaturze. W Piotrkowie sprawa starostwa kiszorskiego. W biskupstwie kujawskim supliki o odwrócenie powietrza. Z Krakowa 20. 02.: biskup krakowski powrócił z Dubna do Kielc; marszałek nadworny litewski w Puławach. Z Ukrainy: ustało powietrze w Niemierowie i Tulczynie. Z Drezna 18. 02.: karnawał, akt weselny barona Glaubitza z synowicą grafa Brühla. 13. 02.: "opera Eajusza ostatni raz była grana, na którey iako słychać tam było miał się znaydować in cognito regnat pruski". Wiatry i niebywałe sztormy.
  • Z Warszawy "d[ie] 4 martii 1756" [1756 03. 04] k. 177 Przybył starosta knyszyński z żoną. Komisja Boni Ordinis wydała dekrety które będą ogłoszone. Akt weselny stolnikówny bełskiej Komorowskiej z kasztelanem kowalskim Dąbskim u kanoniczek marywilskich oraz w Skierniewicach gdzie ślub dawał prymas. Ślub podczaszanki chełmskiej Janowskiej ze starostą ostrowskim Rostkowskim. W Krakowie wielka śmiertelność. Z Ukrainy: grasują hajdamacy, ale nie mordują "tak są grzeczni". Z Drezna 25. 02.: poseł francuski dawał bal u "Loffona gdzie ordynaryjne bywaią reduty"; choruje królewicz Ksawery i Karol; poseł sycylijski, odbywają się "opery y komedye włoskie". Przybył Ogiński i podkanclerzy cesarski Szewenhiler. Posła Mniszcha przyjmują w Turcji z wielkimi honorami.
  • Z Warszawy "18 Martii 1756" [1756 03. 18] k. 178 Sułkowski starosta odolanowski na Rusi, podczaszy koronny Dąbski na Kujawach. Strażnik wielki koronny Lubomirski w Puławach, starosta rostocki Zamoyski w Wielkopolsce. Z Rusi: starosta kaniowski Potocki otrzymał rozwód w konsystorzu lwowskim, wywianował żonę i odprawił do jej stryja. Z Piotrkowa 13. 03.: potwierdzono uniwersał podskarbiego na fałszerzy złotej monety. Listy z Drezna 10. 03.: król strzela do głuszcy. Łubiński pisarz koronny jedzie do opactwa swego w Paradyżu. W Pirnie pod Dreznem żołnierz zabił bogatą wdowę i sam odebrał sobie życie, strzelając w głowę i podcinając gardło pałaszem.
  • Ekscerpt z listu pewnego "de data 28 Martii 1756" [1756 03. 28] k. 179 Sprawa trybunału i deputatów. Pisarz litewski Pac "pobiegł pocztą" do Drezna, aby mówić "o zamachach y machinacyach na wzruszenie pokoiu publicznego dążących". Zamieszanie na Litwie, któremu dwór musi zapobiegać. Na remanifest instygatora koronnego przeciwko ks. Sanguszce "miały wyniść reflexye, ale ieszczem ich nie czytał chyba..."
  • Z Warszawy "2 April[is] 1756" [1756 04. 02] k. 181 Sprawa czerwonych złotych. Bawi tu pant Mont, rezydent francuski w Gdańsku, ktory zajmie miejsce konsula Matego. Hetman wielki koronny już zdrowy, jest w Białymstoku. Relacje o Opalińskim staroście bolesławskim, marszałku trybunału piotrkowskiego i pisarzu Pacu; bawi wojewodzic mścisławski Sapieha; zmarła wojewodzina brzeska litewska wdowa. Pożar na jurydyce cześnika koronnego za kościołem bernardynów. Z Krakowa 27. 03.: wraca do Polski chorążyna koronna Lubomirska. Król i królewicz polują na głuszce. Imieniny królowej.
  • Z Warszawy "d[ie] 8 Aprilis 1756" [1756 04. 08] k. 182 Sądy JKMci assesorskie. Z Krakowa: w sądzie grodzkim sprawa "werbowników pruskich którzy z garnizonu tamecznego wyprowadzili ludzi za granice". Z Ukrainy powietrze w Kilii, Filipowcu, Niemierowie, hajdamacy zabrali Tatarom konie. Ekscerpt "ex laudo" na sejmiku w Wołkowysku: sprawa sędziego Stanisława Junoszy Woytkowicza, którą prymas ma przedstawić królowi. Listy z Drezna 28. 03.: urodziny księcia bawarskiego; redukcja w wojsku.
  • Z Warszawy "die 15 April[is] 1756" [1756 04. 15] k. 183 Biskup płocki funduje w Zakroczymiu kościół i klasztor kapucynów. Z Krakowa 10. 04.: chorąży litewski Radziwiłł spieszy na trybunał litewski. Z Latyczowa: pomoc dla obywateli z Niemirowa. Z Ukrainy: powietrze w Lipowcu i Kamieńcu Podolskim u jezuitów. Zmarł biskup kijowski Ożga. Z Litwy 08. 04.: przewidziane są trudności na przyszłym trybunale litewskim.
  • Z Warszawy "d[ie] 22 April[is] 1756" [1756 04. 22] k. 184 Pogrzeb żony starosty nowosielskiego Potockiego. Marszałek wielki koronny w Otwocku. Przyjazd króla. Z Krakowa: biskup krakowski w Kielcach, zaraza na Ukrainie i w Kamieńcu Podolskim; w Krakowie bawią wojewoda sandomierski Wielopolski, chorąży i koniuszy koronny. Dekret na pruskich werbowników w koszarach krakowskich (chłosta pod pręgierzem i wypędzenie z miasta). Do Warszawy przybędzie Sapieha, wojewoda smoleński. Z Latyczowa 06. 04.: powietrze w Lipowcu, port na Dniestrze zamknięty. Z Drezna: król wysłał "perswazją" do senatorów litewskich.
  • Z Warszawy "d[ie] 29 April[is] 1756" [1756 04. 29] k. 185 Suma posagowa miecznikowej litewskiej. Wiadomości o wojewodzie smoleńskim, brzeskim kujawskim Dąbskim i generale Zboińskim. Szambelan Rzewuski pojechał na trybunał do Wilna. Z Ukrainy: pod Łaszkowem hajdamaków rozgromił rotmistrz Komelski, grasowali oni w Kijowie i województwie bracławskim. W Chocimiu powietrze, w Niemierowie już nie ma zarazy. W Porcie Ottomańskiej zmarło kilku ludzi z orszaku polskiego posła. Z Drezna 15. 04.: uroczystości wielkopostne, przybył poseł angielski, a chorąży nadworny koronny Ossoliński wrócił z Paryża. Pewien gospodarz w czasie spaceru żonie gardło "przerznął y sam się do sądu oddał".
  • Z Warszawy "d[ie] 6 Maii 1756" [1756 05. 06] k. 186 Pożar w kościele pjiarów gasiła gwardia regimentu Brühla; osuwająca się góra zasypała dworek; popis gwardii pieszej; marszałek wielki koronny w Otwocku, a komendę gwardii przenosi się do Radomia. W Lipowcu na Ukrainie chorują Żydzi, zaraza, dlatego "słabe" targi w Niemierowie; hajdamacy rabują. W Chocimiu powietrze. Z Drezna 28. 04.:król z rodziną poluje na głuszce; bawi "Stadkiewicz podstoli Tukowski fine przypisania pewnej Xięgi Królowi Jmci maiąc d 30 eiusdem excurrere do Pragi". Trzęsienie ziemi w Wenecji. Stolnik Moszyński był u grafa Cosel.
  • Z Warszawy "d[ie] 10 Junii 1756" [1756 06. 10] k. 189 Burza z piorunami przeszła nad Warszawą 05. 06., czyniąc szkody "w kaplicy Marywilskiej Jchmc PP. Kanoniczek tuteyszych", a pod wsią Rakowem piorun zabił człowieka. W Warszawie bawi marszałek trybunału koronnego Opaliński; w Lublinie sprawa starosty kaniewskiego Potockiego z hetmanem wielkim litewskim. Z Konstantynowa: wiadomości o krajczym koronnym i staroście radomskim. Kończą się w Warszawie prace w pałacu podskarbiego wielkiego koronnego "aby w nim podczas seymu mógł rezydować". Z Ukrainy: w Białej Cerkwi grasują hultaje i hajdamacy. Drezno 02. 06.: królestwo zabawiają się komediami włoskimi. Bawi tu Lubiński pisarz koronny i podczaszy Dąbski ze swym synem.
  • Z Warszawy "d[ie] 24 Junii 1756" [1756 06. 24] k. 190 W Warszawie przebywa łowczy nadworny litewski Sułkowski i jego przyszły zięć starosta nowosielski Potocki. 20. 06.: wielki pożar na Nowym Mieście. Z Krakowa: w Rogowie bawi podkanclerzy koronny i rodzina Wielopolskich z racji ślubu kasztelanki sądeckiej Wodzickiej ze starostą Scypionem. Z Ukrainy: z racji powietrza w Chocimie zamknięto brzegi Dniestru; milicja województwa kijowskiego ściga hajdamaków. Z Drezna 16. 06.: król choruje; nieszczęśliwy wypadek konsyliarza Saullego. Poseł angielski nie miał audiencji u króla, odprawiają je natomiast poseł cesarski i francuski.
  • Z Warszawy "d[ie] 1 Julii 1756" [1756 07. 01] k. 191 Wielkie grady, zwłaszcza w dobrach kasztelana czerskiego. Z Latyczowa 20. 06.: zaraza w Chocimiu, brzegi Dniestru zamknięte, także zamknięto drogę na Wołoszczyznę, ustał handel zbożem; zwada palestry ze studentami miała krwawy przebieg mimo interwencji biskupa kijowskiego. W Stanisławowie piorun zniszczył wieżę u księży Jezuitów i spalił stodołę. Z Drezna 23. 06.: król bierze udział w nabożeństwach. Audiencja posłów francuskiego i cesarskiego w sprawie zawartego między ich dworami traktatu. Król przyjął również posła angielskiego oraz odebrał list od króla francuskiego.
  • Z Warszawy "d[ie] 8 Julii 1756" [1756 07. 08] k. 192 W Kamieńcu Podolskim już "zdrowo", ale w Chocimiu i na Wołoszczyźnie panuje zaraza. Żydzi zamorodwali w Jazłowcu Kobylińskiego, dworzanina Skarbka, starosty czerwonogrodzkiego. Z Ukrainy: na pograniczu moskiewskim ściąga się wojsko pod Kijów; hajdamacy zrabowali wieś Lisówkę. W trybunale wileńskim sprawa pisarza ziemskiego Abramowicza i regentów Bohusowic; nowym pisarzem obrano koniuszego Marcinkiewicza, a akta oddano Monkiewiczowi, podsędkowi wileńskiemu. Sprawa miasta Wilna z podwojewodzim wileńskim. W Czechach cesarzowa Konstancja gromadzi wojska i zakłada magazyny.
  • Z Warszawy "d[ie] 22 Julii 1756" [1756 07. 22] k. 193 Sprawa magistratu poznańskiego z pospólstwem. Starościna borzechowska Potulica powiła córkę. Przybyli: wojewodzic ruski Adam i starosta mogilnicki Skrzetuski; gen. major Skórzewski wrócił do zdrowia. Mokronowska starościna ciechanowska wstąpiła do zakonu wizytek. Poseł polski w Konstantynopolu przyjęty przez wezyra i sułtana. Z Ukrainy: obóz partii ukraińskiej pod Bicowcami, wyprawiono podjazd do zrabowanych Lipowoców; "z Moskwy wielkie ściąga się woysko trudno poiąć na iaką imprezę". Z Wilna 11. 07.: w trybunale pretensje przeciw wojewodzie wileńskiemu i Abramowiczom pisarzowi i regentowi ziemskiemu "za wpissy y inne praeaggrabationes". Z Drezna 14. 07.: strzelanie do tarczy, gala imieninowa [cesarzowa, królewicz Albert i Karol], "którego dnia representabatur opera".
  • Z Warszawy "d[ie] 5 Aug[usti] 1756" [1756 08. 05] k. 194 Gen. Rex urządził fajerwerk, kanclerz wielki koronny zakończył sądy assesorskie koronne i opuszcza Warszawę; pułk ułanów czeka na granicy śląskiej by konwojować króla "ad Regiam pośpieszyć zapewne mającego". W Konstantynopolu zaraza wśród dworzan posła polskiego i dlatego sułtan odłożył audiencję. W Chocimiu zaraza; na gościńcach wiodących do Piotrkowa rozboje, zabito dwóch Żydów jadących do Wrocławia, panoszy się hultajstwo. Z Krakowa: biskup krakowski dawał w Promniku bal z racji imienin króla, obecni m. in. "woiewodowie sendomirscy". Z Drezna 24. 07: imieniny królewny Krystyny. Piorun uderzył w fabrykę porcelany "y trafił w 3 malarczyków z których ieden trupem poległ".
  • Z Warszawy "d[ie] 19 Aug[usti] 1756" [1756 08. 19] k. 195 Marszałek nadworny koronny wraca z Drezna. Brandenburczycy napadli na miasto Siewierz, aresztując komisarza Ubysza i dwu pisarzy; zatarg z grafem śląskim Henklem. Z Latyczowa: panuje zaraza, pocztmagister Sztehein opuścił Winnicę, podobnie jak księża Jezuici oraz mieszczanie. Drogi na Ukrainę zamknięte. Z Torunia: Prusacy pod Gniewem uprowadzili młodych flisaków oraz konie. Z Drezna: król nadał wnukowi swemu order Aquila Alba. Król pojedzie do Polski, ale termin jest jeszcze nieustalony.
  • Z Warszawy "d[ie] 26 Augus[ti] 1756" [1756 08. 26] k. 196 Marszałek wielki koronny rozpocznie sądy marszałkowskie przed sejmem. Wielki pożar na Lesznie "w 2 godzinach 8 wspaniałych domostw w perzynę obrócił". Bracia Błędowscy mają pojąć starościankę goszczyńską Tarłównę i wojewodziankę Potulicką. Posłami na sejm z ziemi warszawskiej starosta ciechanowski Mokranowski i sędzia grodzki czerski Mrokowski. Z Zakroczymia starosta Młocki i starosta nowowiejski Krasiński. Z Wyszogrodu starosta Małachowski i chorąży lubelski Sołtyk, z ziemi czerskiej sędzia warszawski Staniszewski. Sejmik gostyński rozszedł się, a "posła od JKMci zabito". Zmarł referendarz koronny Siemiński. Z Ukrainy: w futorach winnickich i w Winnicy panuje zaraza, umierają Żydzi. Podjazdy ścigają hajdamaków, którzy napadli na miasteczko Rozyn i okoliczne wioski. Z Drezna: król wyjedzie 20-go, bagaże ruszyły do Polski. Francuzi odnieśli zwycięstwo nad Anglikami w Ameryce. Czesi zakazali wywozu zboża do Saksonii, ponieważ sami zakładają magazyny.
  • Z Warszawy "die 2da 7bris 1756" [1756 09. 02] k. 197 Przybyli: starostowie Starzynski i Załuski; spodziewani są biskupi: Leski z Chełmna i Ostrowski z Inflant. Posłami z Brześcia Lit., Sazyn i Oziębłowski; z ziemi halickiej cześnik Potocki, starosta Cetner, Skarbej, Poniński, kasztalanic Rozwadowski i łowczy buski Wisłocki; z ziemi różańskiej cześnik Krasiński i pisarz Karniewski; z ziemi gostyńskiej podkomorzy Szczawinski i sędzia Podczaski. Z Sochaczewa starosta Lasocki i Łaszcaeski[!]. Z ziemi dobrzyńskiej sędzia Rutkowski i gen. major Zboiński. Z ziemi bielskiej podkomorzy Kaczyński i starosta Starzenski. Z powiatu sandomierskiego strażnik koronny Lubomirski. Z ziemi wiślickiej starosta Siński; z pilzneńskiego kasztelanic Zborawski. Z radomskiego Wężyk; z opoczyńskiego starosta Małachowski; z chęcińskiego kanclerz koronny Małachowski; z ziemi stężyckiej Leszczyński wojski sandomierski. Z ziemi lwowskiej wojewodzic ruski Czartoryski i Mniszech; z Przemyśla pisarz polny Rzewuski "ista Cetner". Z Sanoka podstoli Bakowski, z ziemi liwskiej starosta Duchionski i cześnik Wodzynski. Z ziemi ciechanowskiej instygator koronny Krajewski i podkomorzy Narzymski. Z Grodna starosta Massalski i pułkownik Jelski. Ze starodubowskiego kasztelanic Pac i stolnik Chreptowicz. Z lubelskiego chorąży Trzciński i cześnik Jezierski. Ze Smoleńska Wisogert i Dilawski. Nie doszedł sejmik krakowski, rawski, kaliski, chełmski, wieluński, łomżyński, płocki i czerski. Poseł z ziemi warszawskiej Mokranowski zabiega, aby był obrany marszałkiem sejmu. Z Żytomierza: spadł wielki grad, zniszczył zboża, wybił ptaki i zające. Koło Granowa wielkie ilości czarnych żab.
  • Particularia 1756 09. 11 k. 180 Posłowie francuski i cesarski nie życzą sobie wizyty króla pruskiego w Dreźnie; wybiera on "prowianty z Saxonii, a pewnie y kontrybucye". Kanclerz wielki koronny w Dreźnie, nie wiadomo czy król przybędzie na sejm, jest obstawiona droga do Bielska na Kraków i dalej do Warszawy, "kuryerowie drezdeńscy biegaią". 11. 09.: Emisariusz z Petersburga do Wiednia - "musi bydz co wielkiego na tapecie między temi dworami". Posłowie zjadą się na sejm choćby król nie przybył "y bini Ordines muszą wziąć iaką radę y mensuras przed się in p[raesen]ti rerum statu".
  • Z Warszawy "23 7bris 1756" [1756 09. 23] k. 198 W Warszawie będą hetman Branicki i ks. Radziwiłł. Wojsko pruskie nie przepuściło kanclerza wielkiego koronnego, jadącego do króla. Z województwa krakowskiego deputatem został krajczy koronny, w Proszowicach podstoli Łętowski wojewodzic Jordan. Z Wołynia Krasicki, a z Czernihowa cześnik Orański i komornik Sobolewski. Sejmik deputacki malborski nie stanął, a na komisarski wybrano do Radomia szambelana Stefensa; z ziemi dobrzyńskiej komisarzem chorąży Zieliński. Z Drezna: król w obozie pod Pirną wraz z królewiczami, marszałkiem nadwornym koronnym, grafem Brühlem; królowa w Dreźnie; zamek obsadzony pruską wartą. Król pruski w Dreźnie zatrzymał się u Moszczyńskiej i ruszył do obozu do Sedlitz. W mieście wojska pruskie, rezyduje tam Borck minister króla pruskiego.
  • Z Poznania "die 24 7bris 1756" [1756 09. 24] k. 198a Według relacji podróżnego król nie przyjedzie na sejm, ponieważ wraz z królewiczem Ksawerym i Karolem jest przy wojsku pod Pirną. Król pruski nie widział się z królem polskim i rozpoczął atak na obóz saski; nałożono kontrybucje i fortyfikuje się miasta w Saksonii. Wojsko austriackie stoi na granicy. Podjazdy i potyczki.
  • Z Warszawy "die 30 7bris 1756" [1756 09. 30] k. 199 Kanclerz wielki koronny wracając z Drezna był u króla pruskiego i w obozie saskim. Król pruski wyruszył teraz do Czech, gdzie są jego wojska pod komendą feldmarszałka Schwerina. Żywność do obozu saskiego dowożą wojska austriackie. Amunicja z cekhauzu drezdeńskiego zabrana do Prus. Prymas gościł kanclerza litewskiego i podkanclerzych oraz hetmana wielkiego koronnego. Bawi tu gen. moskiewski Weymar. Senatorowie, ministrowie i niektórzy posłowie mają zjechać na zamek "dla uczynienia consilium ex ratione niepewnego przybycia króla Jmci ad Regiam czyli też dla przeczytania przez JP kanclerza w. k. literarum revocatoriarum". Deputaci na trybunał koronny województwa pomorskiego: Wyczechowski "sądowy tczewski" i pułkownik Bystram, z rawskiego Grotowski sędzia grodzki, Leszczyński pisarz ziemski, Mikorski sędzia gostyński; z ziemi halickiej starosta kaniewski Potocki.
  • Z Warszawy "die 14 8bris 1756" [1756 10. 14] k. 200 Kanclerz wielki koronny wyjechał "do dóbr swoich Końskich"; prymas jedzie do Skierniewic, a podkanclerzy do Rogowa. W Piotrkowie marszałkiem trybunału został Małachowski krajczy koronny, a "Bracławscy podlascy y dobrzynscy poszli pod laskę". Z Kamieńca Podolskiego donoszą, że wracał Mniszech poseł polski do Turcji. Kopia listu z Drezna 06. 10.: "o potyczce w Czechach odprawioney". Prusacy ponieśli wielkie szkody, obóz pod Sedlitz pusty. Wznowienie warty i pikiety w Dreźnie "pod pretextem rumoru iakiego między mieszczanami y pospólstwem". Poseł moskiewski donosi, że carowa chce iść "na sukkurs królowey węgierskiey" i nie dopuści do zwycięstwa "wynoszącey się nad miarę niepprzyiacielskiey potencyi". Król zdrowy, w obozie wszystko dobrze; "nie tak się Prusakom w Czechach powodzi y nie tak wiele wygrali iak udaią".
  • Z Warszawy "die 21 8bris 1756" [1756 10. 21] k. 201 Wyjechał prymas, ks. Radziwiłł hetman wielki i hetman polny litewski; kanclerz wielki koronny po zalimitowaniu sądów assesorskich wyjechał do Końskich. W Warszawie posłowie od hospodara wołoskiego i chana tatarskiego z zapewnieniem sąsiedzkiej przyjaźni. Poseł polski wyruszył z Jassów do Polski. Z Wiednia nadeszła wiadomość, że koło Lowositz była krwawa potyczka wojsk cesarskich z pruskimi. Feldmarszałek graf de Broune powrócił do dawnego obozu saskiego, zginął gen. Radicali i pułkownik Suidirani z regimentu arcyksięcia Józefa. Ranni zostali gen. de Hagier i ks. Karol Lubskoweiz. Poległo wielu Prusaków.
  • Z Warszawy "die 4 9bris 1756" [1756 11. 04] k. 202 Król nie rozdał wakansów; z Drezna przyjedzie królowa; ma przybyć poseł tatarski. Sasi "niegodziwie gadaią na dwór" i z racji religijnych sprzyjają królowi pruskiemu, "który całey luteryi ogłosił się protektorem". Starostwo radomskie po śmierci Szembeka wojewody sieradzkiego otrzyma Szydłowski sędzia Warszawy. Nie doszło do konwencji między królem polskim "a regnentem pruskim". Rezydent pruski odebrał ordynanse, aby sprostował wiadomości o braniu na Śląsku księży do wojska i wprowadzaniu regimentów do Gdańska; ma upewnić, że król pruski chce przyjaźni z Polską i prosi aby Rzplita nie pozwoliła przejść przez swe ziemie Moskwie, król pruski chce, aby na te propozycje "każdy senator z osobna iednakową dał odpowiedź, że iedna osoba nie iest Rzplitą". Przybyli do Warszawy witać króla wojewoda inflancki, kanclerz wielki koronny, krajczy koronny i Opaliński starosta bolesławski "trybunałów koronnych marszałkowie". Z Drezna 27. 10.: słychać było armaty i przywieziono jeńców pruskich.
  • Z Warszawy "die 10 9bris 1756" [1756 11. 09] k. 203 Przyjechał witać króla prymas oraz z Konstantynowa przybył podskarbi wielki koronny. Przeor paulinów prowincjał Kełczewski pytał króla, czy ma bronić Częstochowy, gdyby wojska pruskie weszły do Polski. Stolnik litewski Poniatowski jedzie do Petersburga, aby wojsko moskiewskie spieszyło w sukurs; Prusacy podobno wkroczyli do starostwa kościerzyńskiego. Z Krakowa: starsota Renard pośpieszył do Bielska "dla uregulowania stacyi regimentom saskim". Ordynację ostrogską ma otrzymać ks. Sanguszko. Z Drezna: król pruski założył w Dreźnie kwaterę w pałacu Brühla, zabezpiecza się miasto przed pożarem i atakami wojsk austriackich. Na Lipsk oraz okręgi w księstwie saskim nałożono kontrybucję. Żołnierze sascy nie powinni służyć w wojsku pruskim, milicja saska została odesłana do Magdeburga i Poczdamu. Wojsko cesarskie jest w granicach saskich, "a Bandurowie, Kroatowie y Waradynowie wciągnęli na toż miejsce gdzie obóz saski był".
  • Z Warszawy "die 23 Xbris 1756" [1756 12. 23] k. 207 Województwo poznańskie otrzymał wojewoda kijowski, województwo kijowskie wojewoda wołyński, województwo wołyńskie chorąży nadworny koronny, chorążostwo po nim objął Miaskowski chorąży kaliski, a kaliskie Niegolewski stolnik kaliski, stolnikostwo Miaskowski podstoli poznański, a podstolstwo Rydzyński starościc Dąbski; kasztelanię poznańską dano Grudzińskiemu kasztelanowi gnieźnienskiemu, a gnieźnieńską Zbiżewskiemu kasztelanowi nakielskiemu, nakielską Gajewskiemu staroście kościańskiemu, kasztelanię łęcką Miaskowskiemu staroście gębickiemu, kowalską staroście Radziejowskiemu, inowłodzką Ustrzyckiemu kasztelanowi lwowskiemu, sądecką Zakrzewskiemu, podkomorstwo inowrocławskie staroście Lateckiemu, chorążostwo trembowelskie Borzystańskiemu, podstolstwo trembowelskie Wisłockiemu łowczemu buskiemu, podczastwo czernihowskie Bogatkowi, a podstolstwo żwinogrodzkie Iłowickiemu. Rozdano kilka urzędów wojskowych. W Warszawie będzie świętować kasztelan[!] wielki koronny oraz biskup warmiński; aresztowano oficera pruskiego przebywającego w pałacu Ogińskiego starosty drojeńskiego, jest on oskarżony "o podeyrzaną z dworem berlińskim korrespondencyą". Posłem moskiewskim we Francji jest graf Bestużew. Królewiczowie mają się przyłączyć nie do wojska austriackiego, a do moskiewskiego. Pogłoska o śmierci hetmana polnego litewskiego. Z Białej Cerkwi: grasują hajdamacy. Z Drezna: w pobliżu Goerlitz i Zittau potyczki austriacko-pruskie.
  • Z Warszawy "die 2 Xbris 1756" [1756 12. 02] k. 205 Minister Brühl zjechał "satis faciendo dekretowi Trybunału lubelskiego w sprawie z JX Sołtykiem bpem kijowskim". Ceny zboża płacone przez Moskwę i Prusy. Z Krakowa: 20. 12. przeszły przez Bielsko regimenty saskie, aby złączyć się z wojskiem austriackim. Z Drezna 04. 11.: infanteria i kawaleria pruska w mieście, król stanął w pałacu Brühla, wysyłając "z komplementem" feldmarszałka Reyta do królowej polskiej i królewiczów, z odpowiedzią pospieszył Weysenberg i graf Wicherburg, ale król pruski "ich nie przyjął".
  • Z Warszawy "die 16 Xbris 1756" [1756 12. 16] k. 206 Król polował u marszałka wielkiego koronnego; województwo sieradzkie konferował Dąbskiemu podczaszemu koronnemu. Biskup krakowski odjechał do swej rezydencji, a stolnik litewski Poniatowski z sekretarzem Ogrockim, konsyliarzem królewskim wyjechał z poselstwem do Petersburga. Kanclerz wielki koronny zakończył sądy i udaje się do Końskich, w okolicach tego miasta "w przeszłym tygodniu postyliona extraordynaryjnego Pocztę wiozącego krakowską na drodze zabito y pakiet wiedenski zabrawszy listy z Krakowa pisane we wsiach rozrzucono" - działali tu ludzie króla pruskiego. Traktowano o zgodę między hetmanem Radziwiłłem a kanclerzem wielkim litewskim Czartoryskim. Cesarzowa powiła syna. Oficerowie sascy ciągną z Drezna do Warszawy i dalej przez Kraków na Morawy. Z Krakowa: z Ołomuńca doniósł Renard starosta różanski, że regimenty saskie stoją pod Opawą pod komendą generała Montza. Na Śląsku liczne wojska. List partykularny z Prus polskich: "Z Prus Brandenburskich wiele ludzi w kraie nasze przenosi się, ponieważ do regimantów pruskich gwałtem tak młodych jak y podeszłego wieku ludzi biorą". Regimenty z okolic Prabut mają ordynanse do marszu "pod komendą Xcia holsztyńskiego ku Inflantom" przeciw Moskwie.
  • Z Warszawy 1756 12. 27 k. 209 W Lublinie na ratuszu deputaci mieli scysję z deputatem lwowskim Szeptyckim sufraganem łuckim, który się uniósł "rankorem na palestrę". Doszło z tej racji do pojedynku na Pisakach pod Lublinem między Radziwiłłem pułkownikiem gwardii litewskiej, a ks. marszałkiem, który przybył w towarzystwie "wojewody chełmińskiego, Kaźmierskiego, Holsztyńskiego starostów". Z Warszawy 27. 12.: Ks. wojewoda krakowski przybył ze Spisza do Warszawy, przyjechał też biskup poznański.
  • Z Warszawy "die 30 Xbris 1756" [1756 12. 30] k. 208 Starosta kościerzyński Czapski otrzymał województwo malborskie, podczastwo koronne Czacki starosta nowogrodzki, kasztelanię elbląską generał Skórzewski; król na łowach w puszczy kampinowskiej. Drukuje się uniwersał dla starostów grodowych pogranicznych, aby nie pozwolili wywozić zboża za granicę i nie wpuszczali przekupniów zagranicznych. Z Wiednia donoszą, że król pruski został pobity w mieście Zittau i ruszył z Drezna do Czech, ale się natknął na feldmarszałka Broune i "nazad reyterować się musiał z niemałą ludzi stratą"; Broune chce, aby Moskwa stanęła na granicy Prus. Z Drezna donoszą prywatnie, "że tam z rozkazu króla pruskiego wszystkie porcellany zabrano y do Berlina zawieziono przez co szkody na kilka milionów rachuią. Drzewa także wszystkie szpalerowe podczas lata dla ozdoby miasta w pień wycięte i spalone. Jeszcze tam głoszą, że y wspaniały most przez rzekę Elbę do Drezna, któremu w Europie nie masz równego, w krótce ma bydz zniesiony y zruynowany". Austriaccy Bandurowie wpadli do Kłodzka; król pruski ściąga wojska z Czech.
  • Z Warszawy "die 6 Jan[uarii] 1757" [1757 01. 06] k. 210 Oficer, pruski szpieg, miał przy sobie "listy cyframi pisane y instrukcyą brandenburską, aby gdziekolwiek magazyny moskiewskie założone będą oną podpalał". Prusy i Moskwa domagają się wydania oskarżonego Lamberta. Nie wolno "pałaców, dworów y wielkich mieszkań cudzoziemcom naymować bez wiadomości y konsensu tegoż JP. marszałka W. k." Zginęło 6 żołnierzy gwardii pieszej, "tak dalece, że nullum extat vestigium gdzie by się podzieli". Starostowie grodowi pograniczni otrzymali już uniwersały, o których pisano w poprzedniej poczcie. Z Drezna donoszą, że król pruski chciał skrycie wpaść do Czech, ale wojsko cesarskie stało w pogotowiu; marszałek Broune ustawił armaty; należy się spodziewać krwawej batalii.
  • Z Warszawy "die 13 Jan[uarii] 1757" [1757 01. 13] k. 211 Wyjechali z Warszawy: biskup warmiński, inflancki, wojewoda sandomierski. Kanclerz wielki koronny odbywa królewskie sądy assesorskie. Marszałek wielki koronny sądzi oficera pruskiego Lamberta, "koniec procesu tego ciekawy o który czas nauczy". Król z królewiczami "z pałacu swego do Zamku Rzplitey przenieść się zamyślał". Z racji drożyzny dodatkowe szostaki "dla każdego żołnierza gwardii pieszey". Moskwa ruszy na Prusy przez Polskę, pisał o tym feldmarszałek Apraksim i doniosła poprzednia poczta. Bandurowie austriaccy napadli na regimenty pruskie pod Zittau. Z Krakowa: oficerowie sascy przybyli z Warszawy ulokowali się na Kleparzu i po otrzymaniu umundurowania ruszą do Czech. Z Zamościa 07. 01.: podkomorzy litewski bawił krótko u starosty lubelskiego i już wyruszył na Ruś.
  • Z Warszawy "die 27 Jan[uarii] 1757" [1757 01. 27] k. 212 Sądy assesorskie kanclerza wielkiego koronnego. Podkanclerzy koronny jedzie do Rogowa i wraca do Warszawy, "do którey speratus Jm p. hetman w. k. tudzież poseł tatarski". Po śmierci Okenckiego chorążostwo ziemi warszawskiej dostało się Szydłowskiemu. Stolnik litewski Poniatowski, jako poseł, przesyła wiadomości z dworu moskiewskiego, że carowa wysyła wojsko w sukurs cesarzowej. Król pruski chce się spotkać z Moskwą w księstwie żmudzkim, wojsko jest pod komendą feldmarszałka Schwerina. 16. 01.:"pewny szlachcic mil dwie od Krakowa w Wadowicach rezyduiący rozgniewawszy się na chłopa swego, że córkę swoią za mąż w pograniczne sąsiedztwo wydał, bez wiadomości jego, kazał lubo którego do dworu przywieść y na lipie przed tymże dworem drugiemu podanemu obwiesić".
  • Z Warszawy "die 17 Febr[uarii] 1757" [1757 02. 17] k. 213 Poseł tatarski oświadczył królowi słowa "przyjaźni y wiecznego przymierza". Z Drezna: szwagier króla pruskiego ks. de Bener został ranny w potyczce z Austriakami, którzy spieszyli na pomoc grenadierom - dezerterom pruskim. Feldmarszałek Broune schwytał w Pradze szpiega pruskiego, który miał donieść gdzieby "woyska austryackie bez komendy należytey zostawały". Na ostatnie dni karnawału przyjeżdża Ossoliński wojewoda wołyński. Marszałek wielki koronny wydaje solenny bal. "Pisarstwo referendaryi koron. konferowane iest [...] Mrozowskiemu".
  • Z Warszawy "die 24 febr[uarii] 1757" [1757 02. 24] k. 214 Królewiczowie Ksawery i Karol jadą traktem na Końskie i Kraków do Czech. Z Krakowa: major Unrug ruszył przez Skawinę na Bielsko. Sprawa Kuczyńskiej, która: Łudzyńskiemu podstolicowi zatorskiemu "wieś zaiechała", podstolic z kolei jej dwór zaatakował, zabijając córkę, której ciało "matka dla uczynienia w grodzie krakowskim prezenty do miasta tamecznego sprowadziła. Imc pan podstolic naszedłszy jey rezydencyą tamże od nieiakiego JP Dobrzyńskiego kawalera ut supponitur zabitey panny z pistoletu na mieyscu położony". Z Królewca 04. 02.: ruszyło wojsko pruskie przeciwko Moskwie. Kupca Szwarca "okowano w kaydany, oddano do okopów za korespondencyą z Moskwą". Zbieg z wojska moskiewskiego. Z Drezna: pieniądze z ratusza przeniesiono do skarbca pruskiego.
  • Z Końskich "die 27 Febr[uarii] 1757" [1757 02. 27] k. 215 Generał pruski Lehwald "zostawiwszy mocna garnizon w Jizy gdzie wielki jest magazyn, ruszył się przeciwko Moskwie", pod Kłajpedą zagarnął konie zakupione dla Moskwy. "Rada nie rada już się Moskwa wprętce potykać musi". 02. 03.: staną na nocleg królewicze, ekwipaże poszły na Opatów. Wojska francuskie wtargnąć mają do Prus i Kliwii. Poseł pruski w Holandii Gedry domaga się "wolnego przewożenia" przez ziemie holenderskie do Szczecina. Obrona miasta Wesel.
  • Z Warszawy "Die 10 Martii 1757" [1757 03. 10] k. 216 Imieniny króla polskiego i królewicza Fryderyka. Kurier francuski przywiózł wiadomości o potyczce pod Zittau i wzięciu do niewoli syna feldmarszałka pruskiego Schwerina oraz pułkownika Klepperzdorffa. Z Krakowa donoszą listy partykularne: husaria pruska w Pszczynie. Z Inflant 20. 02.: wielka ilość wojska moskiewskiego. Z Drezna: król pruski zachowuje ostrożność i lustruje regimenty na Śląsku oraz gromadzi swe siły między Halle i Lipskiem; utrzymuje korpus obserwacyjny, który ma baczenie na wojsko cesarzowej, które przybyło z Brabancji do Czech.
  • Nowiny Cudzoziemskie "de data 12 Martii 1757" [1757 03. 12] k. 217-218 Wielkim wezyrem został basza Akleppy; dnia 22. 10. zmarł sułtan Mehemed, sukcesor tronu tureckiego. Król sycylijski szykuje wojska do marszu; elektorzy Kolonii i Münster powiększają wojska. Nowy poseł francuski w Ratyzbonie, układy wiedeńsko-francuskie. Francuzi mają atakować Westfalię "nie tykaiąc xięstwa hannowerskiego". Generał pruski przeprawia się przez Ren, rozmowy posła pruskiego z Holendrami na skutek żądań wiedeńskich dotyczących miasta Limburg. Francja chce wolnego przejścia przez ziemie elektorów; konfiskata zboża i bydła w Czechach i na Morawach. Wojska hanowerskie mają "z mocną flotą wybiec in Mare Mediterraneum na pewną y potaiemną ieszcze expedycyą". Hiszpanie "w Nord Ameryce Anglików z prowincyi Honcluras wypedzili, fortyfikacje ich zdemolowali, kanony onych w morzu zatopili". Poseł pruski w Holandii zabiega o wolny przewóz "do Szczecina z miasta Wesel kilkudziesiąt sztuk armat". Poseł króla polskiego domagał się od króla szwedzkiego "gwarancyi traktatu westfalskiego" i garnizonu w Stralsundzie. Kozacy przeszli rzekę Memel. Potyczka z wojskami pruskimi. Austriacy atakowali Hirschfeld na Łużycach.
  • Z Warszawy "die 3 Martii 1757" [1757 03. 03] k. 220 Królewicz Ksawery i Karol jadą przez Kraków do wojska austriackiego, nocowali w Rawie; książę Karol "imieniem króla Jmci order aquila alba Jmci P. Koniuszemu koron. konferował". Odpowiedź na list chana tatarskiego "przyjaźni zachowanie wzaiemney deklaruiąc y długiego panowania życząc". Przybył poseł cesarski graf Staremberg. W Kownie, Szadowie i Kiejdanach mają założyć magazyny wojskowe. W okolicach Kłajpedy Moskale palą wsie, ponieważ mają "takowy od imperatorowy mosk. ukaz, aby Prussy Brandenburskie ogniem y mieczem pustoszyć". Z Wiednia 11. 02.: szpiedzy pruscy w Austrii podpalają magazyny; zasadzki w Austrii.
  • Z Warszawy "die 2 Mart[ii] 1758" [1758 03. 02] k. 222 Królewicz Karol wyjeżdża pocztą do Petersburga i dalej do obozu moskiewskiego. Rezydent pruski oświadczył hetmanowi wielkiemu koronnemu, że jeśli wojsko moskiewskie pójdzie przez Polskę na Śląsk, wówczas on magazyny założy w Polsce i sprowadzi ciężką artylerię, stojącą pod Świdnicą. Wojsko moskiewskie chciało wyrugować polski garnizon z Elbląga, czemu sprzeciwił się hetman wielki koronn. Doktor z Wiednia wyleczył z puchliny biskupa krakowskiego. Ze Żwańca: poseł turecki jedzie do Warszawy, a wydatki opłaca skarb koronny.
  • Z Warszawy "die 16 Mart[ii] 1758" [1758 03. 16] k. 223 Senatorowie i ministrowie odbywają konferencje u kasztelana krakowskiego oraz hetmana wielkiego koronnego. Obecni tu panowie: wojewodowie i biskupi, upraszali króla, aby ze względu na groźbę króla pruskiego, który chce wkroczyć zbrojnie do Polski w rzekomej obronie Torunia, Elbląga i innych miast, prosił carową "by ewakuowała garnizony i magazyny stamtąd". Do króla przybyli delegaci księstwa żmudzkiego: piwniczny Piłsudski i pułkownik Rennu z doniesieniem o krzywadach wojsk moskiewskich.
  • Z Warszawy "d[ie] 3 Augusti 1758" [1758 08. 03] k. 224-225 Powrócili z Petersburga: prymas Radziwiłł, wojewoda lubelski Lubomirski, wojewoda mazowiecki Rudziński, kasztelan łęczycki Lasocki i pisarz koronny Rzewuski. Imieniy króla i uroczystość orderu Aquila Alba, który otrzymali: arcybiskup lwowski Lubiński, biskup inflancki Ostrowski, sekretarz koronny Krasiński, a z wojewodów: Zamoyski i Granowski, kasztelan sandomierski Sołtyk, oboźny koronny Wielohurski i podstoli litewski Rzewuski, "tymże orderem maią bydz dystyngowani", jak również kasztelan poznański Grudziński i kasztelan kaliski Miaskowski. W kaplicy królewskiej spotkali się "tak dawniey iako y nowokreowani" kawalerowie; obiadowano przy rzęsistym strzelaniu z armat. Królewicz Karol w obozie wojska rosyjskiego ma stół otwarty i otrzymuje prezenty od carowej, jego guwerner de Bellegarde otrzymał order św. Andrzeja. Kolumna Kozaków i Kałmuków przeprawiła się przez Wisłę na Pradze i podążyła do generalnego obozu moskiewskiego pod Poznaniem. Z Drezna: na wypadek ataku Austrii lub Moskwy komendant ma wysadzić miasto; Prusacy na kwaterach zachowują ostrożność.
  • Z Warszawy "d[ie] 14 7bris 1758" [1758 09. 14] k. 233 Król pruski ruszył się spod Kostrzyna na pomoc królewiczowi Henrykowi, wojsko moskiewskie pod Gorzowem. Król pruski musi walczyć z Austriakami, a gen. Dohna spieszy na odsiecz Szczecinowi, "która forteca przez 20000 Szwedów z Moskwą złączonych oblężona". W Konstantynopolu powietrze, walki turecko-arabskie, oblężenie fortecy Medina.
  • Z Warszawy "die 21 7bris 1758" [1758 09. 21] k. 234 Z rozkazu carowej poseł Wołkoński obejmie komendę nad korpusem gen. Brounea, "który w tych czasach wyiechać ma na kuracyą do Torunia", miejsce Wołkońskiego zajmie Wierzkow. Król pruski opuścił Kostrzyn i stanął w Dreźnie, królewicz Henryk stoi pod Kepelderfern i Goerlitz; na rozkaz feldmarszałka Daun Austriacy opuścili Peitz. Spłonęły dobra grafa Brühla "miasteczko Pferten z zamkiem, tudzież pałac Krokwitz". Do obozu moskiewskiego pod Gorzowem przybyli generałowie Romanzow i Rezanow. Królewicz Karol został ogłoszony na rozkaz carowej księciem Kurlandii, "który na seymie przyszłym przez króla Jmci bydź ma uznany".
  • Z Warszawy "die 28 7bris 1758" [1758 09. 28] k. 235 biskupstwo chełmińskie ma otrzymać podkanclerzy koronny Wodzicki. Zjeżdżają się posłowie na sejm walny. Król pruski w Dreźnie, w pałacu Brühla kazał założyć lazaret, a pod Goerlitz lustrował obóz królewicza Henryka, a na granicy czeskiej pod Stolpen stoi gen. Daun, a gen. Landon pod Heremberg. Spodziewani delegaci od stanów kurlandzkich z racji elekcji królewicza Karola. Z Drezna wiadomość, że "słyszane tam było nieustanne z armat strzelanie y dym wielki widziany", zapewne walczył gen. Daun. Prymas w asystencji biskupów i prałatów przybył do pałacu królewskiego i miał prywatną audiencję. Przybyli: arcybiskup lwowski Łubieński, hetman polny koronny, podskarbi nadworny litewski, referendarz litewski, oboźny koronny, graf Brühl starosta warszawski oraz Małachowscy.
  • Z Warszawy "d[ie] 6 8bris 1758" [1758 10. 05] k. 236 W Warszawie król zasiadł na tronie w izbie senatorskiej i dał podskarbiemu litewskiemu pozwolenie zaczęcia obrad. Głos otrzymało województwo krakowskie, na co się nie zgodzili posłowie podlascy i "tak przez cały dzień bez wotowania na marszałka zszedł". We wtorek wybrano marszałkiem posła łęczyckiego krajczego koronnego Małachowskiego; sprawa posła rawskiego Lesiewskiego. Środa: Lesiewski z czterema posłami z każdej prowincji oznajmił królowi publicznie w senacie o elekcji marszałka. "Dnia dzisiejszego" poseł krakowski domagał się ewakuacji wojska moskiewskich z granic polskich. Król pruski przysłał posła pułkownika Małachowskiego, aby Polska z racji paktów welawskich dała 3000 wojska "in subsidium".
  • "Die 1 Octobr[is] 1756" [1756 10. 01] k. 237 W Czechach w Lassowitz doszło do batalii między Austrią i Prusami, zwyciężyli Brandenburczycy, "obiecuią nasze Gazetty na przyszłą Pocztę zupełną dać informacyą". Partykularne listy donoszą o innej jeszcze bitwie w Czechach między Austriakami i korpusem wojska pruskiego pod komendą gen. pruskiego Schwerina, który poległ. Król polski zdrów i jest w obozie.
  • Z Warszawy "d[ie] 14 Junij 1759" [1759 06. 14] k. 238 Odjechał biskup warmiński, wojewoda ruski pospieszył do Puław. Przybył biskup inflancki Ostrowski. Manifest Żelisławskiego, plenipotenta Jakubowskich, w sprawie dóbr Rokitna i Olszanica przeciwko marszałkowi nadwornemu i regentowi koronnemu. Kopia listu kanclerza wielkiego koronnego do trybunału lubelskiego z 20. 05.: "przenika żal ostatnie serca skrytości", bo jest niesłusznie pod prawem.
  • Z Warszawy "d[ie] 3 7bris 1761" [1761 09. 03] k. 241 Kasztelanię sandomierską po rezygancji Sołtyka oddał król jego synowi podkomorzemu sandomierskiemu. Król w sprawie uniwersału podskarbiego dotyczącego redukcji tynfów powiedział marszałkowi wielkiemu koronnemu: "staraycie się Waszmość wprzód wszystkich chłopów y innych ludzi prostych tak doskonałymi uczynić iak sami iesteście, a dopiero oni wszelkiego gatunku tynfy umieć będą poznawać - gdyż inaczey snadnoby oszukani bydź mogli". Z racji redukcji tynfów poszły w górę ceny na sukno, wiktuały i chleb, "gdyż wielu piekarzów piec poprzestało". Marszałka wielkiego koronnego, wracającego z Młocin, napadli jacyś hultaje, tak, że "bronić się był przymuiszony y wysiadłszy z karety wejść musiał do warty marszałkowskiey", winnych nie schwytano.
  • Z Warszawy "die 14 Janua[rii]" [1769. 01. 14] Wiadomości o Tatarach, starym i nowym chanie, wezyrze oraz Wołoszczyźnie. 25. 12. wojsko pod komendą Przyłuskiego w okolicy Śniatynia "wypadło z Wołoszczyzny", wybierając kontrybucję z Tysmienicy, Stanisławowa oraz z Nadwornej dóbr wojewody bełskiego. "Powiadaią, że się nasi w Wołoszczyźnie na troie dzielą, iedni p. Podczaszego, drudzy p. Krasińskiego, trzeci p. Puławskiego chcą być pod kommendą". Z Warszawy 14. 01. 1769: wątpliwe wiadomości o chanach, Francja wysłała do nich "głowy z radami" - markiza de Conflans oraz gen. Fotleben, "który woyną przeszłą służył w Moskwie [...] Między konfederatami wilkopolskiemi kłótnie o regimentarstwo, Kleyski y Gogolewski żrą się y ma być co dobrego?". Został pobity kapitan moskiewskich husarów, Czapski. Na Litwie cicho, "sami kowińscy w lasach pogranicznych ukryci". Repnin odchodzi do wojska, a jego miejsce zajmie Wołkowski.
  • "Kopia listu JO Wezyra z Tureckiego na Polski ięzyk przetłumaczona na kontumacyi 1772o odebranego" ok. 4 III 1772. Pozdrawia Polskę i Litwę, zapewnia o przyjaźni i co potrzebne "Porta dostarczyć nie odmawia i obiecuje"; przesyła "na znak przyjaźni" ogiery z rzędami i szablami, pieniądze dla posłów Krasińskiego i Potockiego, którzy byli w Ruszczyku. Instrukcja. Z Krakowa 04. 12.: wojsko ros. 28 II przypuściło szturm na zamek krakowski, "sukkurs konfederacki od Tyńca", poległ pułkownik Obersztelentnartow. W Końskich okopała się piechota konfederacka i oczekuje na kawalerję "z gór idącą", konfederaci chcą umocnić Iłżę i Radom oraz założyć tam magazyny. Należy się spodziewać wojsk moskiewskich oraz Kałmuków. Pasterz znalazł pod klasztorem na Bielanach order pruski królewski "z okazji 3 9bris Ao elapso zerwany". Indagowano księży i kasztelana wizkiego. Na trakcie między Ujazdowem i Mokotowem znaleźli chłopi "kocioł pieniędzy, najwięcej w szelągach miedzianych pod rokiem 1454 za Kazimierza Wielkiego w Rydze bitych". Od Drewicza zdezerterowali husarzy. Warmia została uwolniona od kontrybucji i inwazji pruskiej.
  • Z Warszawy "die 8 8Bris" [1772 08. 10] Odbyła się Rada Senatu, "zaradzono o sposobach odwrócenia tak szkodliwych pretensyi przez 3 graniczące potencje". Poseł francuski Durant "w Petersburgu, a to w intencyi ratowania Polski"; dwory domagają się zwołania sejmu, inaczej grożą, że całą Polskę między siebie podzielą. Poseł moskiewski Saldern wyjechał, mówił on o siłach moskiewskich w Polsce i o tym, że "potencje ułożą wkrodce[!] nowy rząd w Polszcze pozostałej". Podatki w zabranym kraju nałożone przez Austrię; kofiskata pistoletów i fuzji; cesarz i ks. Albrecht jadą do Lwowa. Z Malborka 28. 09.: homagium królowi pruskiemu złożył Czapski podstoli ziem pruskich z tej okazji rozdano "numizmata senatorom złote, urzędnikom i szlachcie srebrne", a pospólstwo dostało pieniądze. Podatki i konfiskaty starostw, cło w Kwidzynie. Kupiec warszawski Rafałowicz ma zapłacić 500 zł od jednego statku z towarami. Z Torunia 03. 10.: dziedziczne miasto wojewody brzeskiego kujawskiego Dąbskiego, Żyrkom, spłonęło wraz z kościołem i ratuszem. Marszałek konfederacji zakroczymskiej Żembrzuski schronił się do Prus, ale został wydany Moskwie. Z jego komendy był Kosiński i Łukaski, "słychać iż on do zbrodni na króla Jmci popełnionej powoływa JMc pana Wesla podskarbiego w. k.". Z Połocka 16. 09.: gen. Kreczetnikow ogłosił panowanie carowej, przysięgę złożył arcybiskup połocki Smogorzewski oraz duchowieństwo, pospólstwo przysięgało na rynku. Z Wiednia 27. 09.: Turcja chce prowadzić wojnę. Elektor bawarski obiecał w Brauman generałowi konfederacji protekcję dla sprawy polskiej. W Bergamo leczy w sposób cudowny świecki ksiądz Rubis, wyleczył nawet rodzinę księcia weneckiego. Abdykował król duński na rzecz młodszego brata.
  • "1mo Kopia listu z fortecy Jasnogórskiej przez pozostałą konfederacyą do króla Jmci". [VIII 1772]. List Filipa Radzimińskiego, J. Karczewskiego i F. Mikorskiego: walka "po kilkoletnym czasu przeciągu i nieszczędzonym krwie obywatelskiej przelaniu fatalnym dla całego narodu grozi upadkiem", bronili oni "wiary, praw i wolności", teraz niech król ocali ojczyznę i rozpatrzy ich żądania, "osobnym pismem ministrom podane". Druga kopia listu do kanclerza wielkiego koronnego od tychże samych: znając jego "wspaniałość duszy" proszą o poparcie u króla ich odezwy. Ponieważ listy nie odniosły skutku i Moskwa blokuje Częstochowę podają opis wypadków, ujęty w sześć punktów: Pułaski z ludźmi w mundurach pruskich uderzył z boku na atakującą Moskwę, uderzyli również sami Prusacy; poseł rosyjski Saldern wyjechał z Warszawy do Petersburga, a na jego miejsce przybędzie hr. de Offermane minister dworu szwedzkiego; Wirzbiowski i Przyłuski schwytani w drodze do Moskwy; wojska austriackie przepłynęły Wisłę pod Puławami.
  • Z Warszawy "d[ie] 17 7bris" [1772 09. 17] Ma przyjechać poseł cesarski; wyjdzie deklaracja "wymiaru na części polski[!] po którym Rada Patriotyczna ma bydz zawołana do utwierdzenia tego dzieła". Jeśli dojdzie do zerwania kongresu na Wołoszczyźnie pod Foxanami wówczas nastąpi alians offensive et defensive; mówi się, że kongres ten "zalimitowany na punkcie interesu polskiego". Prowincja pruska i województwa wielkopolskie mają "składać homagium monarsze brandeburskiemu". Ks. Ksawery ma się żenić z synowicą króla pruskiego, a królewicz francuski z siostrą elektora saskiego. Cudzoziemskie wiadomości piszą: 05. 09. do Poczdamu ze Sląska przybył król pruski z księciem brunszwickim, na Śląsk pojechał królewicz Henryk; fortyfikacje Holberga trwają. Z Wiednia: 02. 09. przybyła elektorowa saska przyjęta przez arcyksiężną Marię i księcia cieszyńskiego; wyjeżdża poseł polski Ogiński. Z Konstantynopola: Dywan nie pozwoli na oderwania Krymu od Porty. Z Paryża: 31. 08. gubernatorem Korsyki został markiz de Moteyhart; okręty hiszpańskie w pogotowiu. Ze Sztokholmu: 04 09. król szwedzki zaprzysiągł pacta conventa; przeciwnicy jego zostali aresztowani. Alians angielsko-francusko-hiszpański "względem interesów polskich nie ma bydz uczyniony". Król duński wypłacił Dejowi algierskiemu należność zgodnie z zawartym traktatem. Ks. Cumberland i królowa duńska starają się pogodzić z królem pruskim. Traktat Wenecji z Portą; choroba króla Sardynii.
  • Z Warszawy "die 25 7bris" [1772 09. 25] Kasztelan księstwa mazowieckiego Szydłowski otrzymał order św. Stanisława. Stanął tu poseł wiedeński Rewicki. "Wiadomo całej Europie od kilkunastu wieków przez różne wojny i mężne Polaków zwycięstwa prowincja pruska i niektóre wielkopolskie powiaty zostały zawojowane i do Korony Polskiej inkorporowane oraz tak wielą traktatami przeznane i utwierdzone", król pruski w piśmie swoim z 13. 09. "oznajmia całej Europie iż odbiera w possessyą dziedziczną Prusy Polskie czyli Pomeranię, dowodząc fundamentu prawa swego od roku 1295 iż ta Pomerania po zmarłej familii gdańskiej płci męskiej miała succedere familii Szletyńskiej to jest Książętom brandenburskim. Podobnież dowodzi względem powiatów wielkopolskich, nakielskiego i wałeckiego między rzekami Drawą i Notecią leżących, niegdyś do Marchii Nowej Brandeburskiej należących, a za Zygmunta króla węgierskiego elektora brandeburskiego Ao 1402 ordenowi niemieckiemu w zastaw danych i potym do korony polskiej przywóconych". Król pruski zajmuje te ziemie, zwołuje na 27. 09. zjazd do Malborka, gdzie odbędzie się złożenie przysięgi wierności. Minister pruski Benoit wydał manifest w imieniu swego monarchy, że wspólnie z Wiedniem i Petersburgiem "jedna jest myśl pewnych części kraju polskiego rozebrania", sejm ma to potwierdzić. Dwory europejskie miały "przeciw takiemu dziełu manifestować się", Porta podjęła dalszą wojnę, bo nie chce rezygnować z Krymu. Wezyr wzmacnia wojska; Osman z Effendy protestuje na kongresie. Na komorze w Fordonie kasa króla polskiego została zapieczętowana przez Prusaków. Traktat francusko-szwedzki.
  • Z Warszawy "d[ie] 30 7br[is]" [1772 09. 03] Minister Rewicki oznajmił na audiencji, że Austria dąży "do pozyskania równej części kraju jak inne dwory". Trzeba złożyć sejm "do wspólnego pracowania z sobą o przywrócenie powszechnej krajowi temu spokojności i wolności narodowej oraz o utwierdzenie tego wszystkiego co wyżej rzeczone dwory postanowią". Wojska pruskie podeszły pod Gdańsk "przez całe Żuławy pod bramę Zieloną, a z drugiej na przedmieście Sztochlant, też wojska port morski w swoją objęły possesją nakazując zapłacenie cła do kassy króla pruskiego". Rezydent angielski wysłał kuriera do swego dworu; 18 fregat holenderskich pod Gdańskiem, miasto "zamknęło się milicją swoją i armatami obstawiło wały, przy zapalonych lontach oczekuje od zamorskich potencyi rezolucyi i sukkursu, rezelwując się bronić, aniżeli poddać wojskom pruskim". Regimenty pruskie odbierają "postampt gdański [...] i tamują kurs poczty", którą kazano kierować do Sztolcemberga". Z Wilna 21. 09.: pułkownik Rosse Pill wydał uniwersały w sprawie prowiantów dla wojska. Rosja zabrała Białoruś. Z cudzych krajów: kurier cesarski Reydel w Petersburgu, a poseł wiedeński Switen opuścił Berlin. Generalna konfederacja polska zjednała w Braunan protekcję elektora bawarskiego dla sprawy polskiej. Poseł francuski spotkał się w Lipsku z Jabłonowskim. W Paryżu poseł szwedzki baron de Liven. Król hiszpański szykuje flotę i pyta dwór francuski, jak "zapatruje się na interesa polskie". Anglia sposobi się do wojny; Porta ma utarczki wojenne z Rosją. Ślub Ksawerego z synowicą króla pruskiego. Saldern, poseł rosyjski, wyjechał. Podobno pod Rygą zbroi się Szwecja za pieniądze hiszpańskie.
• Proweniencja: Ze zbioru Tytusa Działyńskiego
• Hasła przedmiotowe:
  • Innocenty XII (papież ; 1615-1700)
  • Ludwik XVI (król Francji ; 1754-1793)
  • Maria Kazimiera (królowa Polski ; 1641-1716)
  • Trybunał koronny Piotrków 18 w.
  • Sądownictwo 18 w.
  • Gazety rękopiśmienne 18 w.
  • Publicystyka polska 18 w.
  • Mowy sejmowe 18 w.
  • Korespondencja dyplomatyczna 18 w.
  • Sejm 18 w.
  • Marynarka wojenna 18 w.
  • Ruchy i organizacje chłopskie 18 w.
  • Chłopi 18 w.
  • Ceremoniał dworski 18 w.
  • Łowiectwo 18 w.
  • Pojedynek 18 w.
  • Pogrzeb 18 w.
  • Hajdamaczyzna
  • Dyplomacja 18 w.
  • Ślub i wesele 18 w.
  • Anglia 18 w.
  • Belgia 18 w.
  • Hiszpania 18 w.
  • Holandia 18 w.
  • Rosja 18 w.
  • Szwecja 18 w.
  • Turcja 18 w.
  • Wołoskie, Księstwo 18 w.
  • Poselstwa 18 w.
• Uwagi: Większość rękopisu stanowią gazetki rozpisane oddzielnie według Katalogu opracowanego przez Zofię Skorupską