The website uses cookies. These are text data saved by the browser on the user's device. They are used for the proper functioning of the website, collecting statistical information about visitors and operating facilities for logged in users. By using the website, you consent to the use of cookies. The cookie settings can be changed in your browser. If you do not change these settings, you accept the cookies used on the website.

Show/Hide the side panel
×
  • Description
  • Notes
  • ID : BK 7342
  • Copies:
    • CD 259a
    • Mf 6680
  • Author: Zamoyska Jadwiga z Działyńskich
  • Title :
    • korespondencja
    • Listy Jadwigi z Działyńskich Zamoyskiej do siostry Cecylii Działyńskiej.
  • Time and place of origin: 1852-1882
  • Physical description : 21x14 cm.
  • Binding : luźne
  • Content:
    • List Jadwigi z Działyńskich do sióstr, z Paryża, prawdopodobnie do Cecyli lub Marii, z 18 grudnia 1852 r., wskazówki starszej siostry jak dobrze się uczyć, zaleca naukę ortografii w 3 językach, rachunków i geografii. Relacjonuje wydarzenia z Hotelu Lambert, spotkania z rodziną Czartoryskich, zwłaszcza z ks. Adamem Jerzym i jego córką Izabelą. O spotkaniu z Delfiną Potocką podczas wieczoru u p. Moszczeńskiej, k. 1-3
    • List Jadwigi Zamoyskeij, z Szumli, 18 luty [przekreślone ołówkiem dopisane: marca] 1855 r. Jadwiga pisze do sióstr Marii i Cecylii - codzienne życie w obozie wojskowym, o swoich fizycznych słabościach omdleniach i złym samopoczuciu, o nabożeństwie zorganizowanym w koszarach dla żołnierzy, o probach kadrowych i niesnaskach między personelem szpitalnym. O przyjeździe Sadyka Paszy - opisuje dokładnie jego cechy fizyczne "twarz ma piękną choć dobrze wiekiem napiętnowaną" oraz cechy charakteru (k. 12-12 v.) O przyjęciu imieninowym pana Koszutskiego [?] "jakaś turecka orkiestra wyuczona przez kozaków grała różne mazury i krakowiaki" (k. 13), rysunek męska twarz z profilu w tureckim nakryciu głowy (k. 13). Wrażenia z przejażdżki konnej.
    • List bardzo krótki, bez daty, Jadwigi Zamoyskiej do młodszej siostry "Celinki", poleca listę "podnoszących" lektur: Iphigenie" Eurypidesa, Elektrę Sofoklesa "śliczne są ale cuda cudów Iliada" "zelektryzuje Was" "czytaliśmy w tłumaczeniu Dmuchnowskiego", k. 4.
    • Jadwiga z Działyńskich Zamoyska, list z Szumli do sióstr, 19 lutego 1855 r. relacjonuje formowanie się dywizji kozackiej "dotąd kozaków liczymy tylko 180", o pułku generała Zamoyskiego "mogłam ich widzieć i słyszeć komendę po polsku!", o śmierci żołnierzy "na piersiową chorobę i tyfus", o bitwie pod Giorgiewem, o planach urządzenia szpitala - infirmerii dla żołnierzy, Władysław Zamoyski chciał urządzić ambulans na 12 ludzi. Wrażenia z Szumli - o trudnych warunkach drogowych, opis koszarów w Szumli - ogromny budynek z wewmętrznym dziedzińcem. O wizycie w koszarowym szpitalu dla żołnierzy i fatalnych warunkach tam panujacych oraz swoich rozkazach nakazujących posprzątać, naprawić i dokupić co się dało-reforma szpitala. O warunkach mieszkalnych - dom duży ale z jednym piecem i znikomą ilością mebli. O koncercie w wykonaniu żołnierzy generała zamoyskiego (k. 9v).
    • List Jadwigi Zamoyskiej do sióstr, Szumla, 27 marca 1855 r. o codziennych trudach - o braku ludzi chętnych do pracy, o swoim przeziębieniu, o braku listów z domu. O wizycie Halibeya [?], s. 15v. O swoim piesku Sedżecie i piesku księżnej Sapieżyny Blachu. O planowanym wyjeździe generała Zamoyskiego do Stambułu razem z Sadykiem. Wspomina o artykule na temat Marceliny Czartoryskiej w Journal dr debats, w którym nazwano ja wielką artystką (k. 16 v.)
    • Kartka z adresem fraulin Działyńska, in Posen, data Bucarest 2 marz 1855, [k. 33].
    • List Jadwigi Zamoyskiej do sióstr, Szumla, 30.03.1855 rok. Codzienność w Szumli - że jej choroba minęła, że ma nową służącą. O opiekunkach dla jej syna Władysia [Władysław Zamoyski, przyszły Fundator], który został w Kórniku, że nie pojedzie na ślub siostry Maryni [Marii Grudzińskiej] bo nic jej nie pomoże, a sama boi sie przepraw związanych z tak daleką podróżą. O tęsknocie za zostawionym u swoich rodziców Działyńskich synku Władysiu i swojej dawnej guwernantce pannie Birt, która jej wiernie towarzyszy, o nieobecności męża gen. W. Zamoyskiego, który przebywał w Stambule "wszystko tam zdaje mu się wieść dobrze, byleby się chciało prędko skończyć" - o tworzonych przez generała formacjach wojskowych. Rozmyślania Jadwigi w świetle księżyca: "To pewna rzecz, że jeżeli ja kiedyś w życiu wielkie głupstwo zrobię, to przy świetle księżyca" [k.21-22 ]. Rozważania o naturze, mentalności Polaków. Dbałość o reputacje - o odrzuceniu zaproszeń na obiady podczas nieobecności męża. O relacjach z siostrami, wpływ najstarszej siostry Elżbiety na Jadwigę 9k. 30v. List bardzo długi, od. karty 29 inna data 4.04.1855, [k.10-31]
    • List Jadwigi z Działyńskich Zamoyskiej do sióstr, z Szumli 6 kwietnia dokończony 10 kwietnia 1855, tęsknota za siostrami oraz o przyjemności płynącej z pisania "łatwiej pijakowi nie pić niż mnie się wstrzymać od pisania do Was", [k. 34], Jadwiga opisuje , jak Turczynce - pani Halil objaśniała Pismo Święte. O przyjemności płynącej z nauki języków obcych i nauce języka tureckiego [k. 39], na k. 39 v rysunek przedstawiający jej nauczyciela języka tureckiego [k. 34-42].
    • List Jadwigi Zamoyskiej do sióstr Marii i Cecylii, Szumla 14 kwietnia 1855 r. opisuje codzienne życie i swoje zajęcia w Szumli, m.in problemy ze stajennymi. Znów o swoim nauczycielu tureckiego i wzajemnej sympatii - uważał, że Jadwiga jest mądrzejsza od wszystkich tureckich kobiet razem wziętych - o generale - "zacny człowiek"[k. 44], wizyta na poczcie, na k. 44v rysunek tureckiego listonosza z adnotacją Jadwigi - "nie udał się". Sprawy obyczajowe - wizyta w tureckim domu, o przychylności Turków wobec działań jej męża gen. Władysława Zamoyskiego. Dostała złe wieści z domu - o chorobie "Papy" Tytusa. O wizycie pana Lange - majora z 1.pułku. zachwyt sumą ormiańską chłopięcym chórem. [k. 43-50].
    • List Jadwigi Zamoyskiej do sióstr Marii i Cecylii, z Therapii, 30 czerwca 1855. O swoich obawach o los kozaków i możliwości wcielenia ich do kontyngentu tureckiego. Refleksje nad zmianami w jej życiu - życie codzienne żony dyplomaty i żołnierza - ciągła zmiana miejsc, przeprowadzki, podróże organizowanie życia na nowo. Obiad u lorda Stratford, życie towarzyskie w Therapii, o robieniu ormiańskich konfitur. Refleksje o miłości rodziny i o przyjaźni.[k. 51-54].
    • List dokończony 4 lipca 1855, z Therapii do sióstr Cecylii i Marii. O wizycie na obiedzie i "małym wieczorze" u państwa P.P.T.B. i prośbie pani B., o pomoc w urządzeniu mieszkania i zakupie przez Jadwigę podczas wyjazdu do Paryża potrzebnych bibelotów. Jadwiga do sióstr: "żałuję, że was nie będzie do tej pracy bo byście tym sposobem mogły bardzo przyzwoicie się bawić w najpiękniejszych sklepach paryskich". O upominkach dla siostry Izi [Elżbiety z Działyńskich Czartoryskiej] - tureckim różańcu i sukni [k. 55v.]. O prezencie Sadyka Paszy dla gen. Zamoyskiego - dwa charty, które trafiły ostatecznie do Jana Działyńskiego. Jadwiga o woich postawach życiowych, godności i autonomi człowieka: "nie wkraczanie na cudze prawa jest podstawą pokoju i dobrego porozumienia w każdym stosunku" [...] "nie trzeba się ani mężowi ani nikomu pchać pod nogi i dać po sobie deptać".
    • List dokończony 12 lipca, 1855 roku, po wyjeździe ze Stambułu, z Malty do sióstr Marii i Cecylii, k. 58. - o ślubie Maryni [Marii z Działyńskich Grudzińskiej], o serdecznym pożegnaniu przez Sadyka Paszę, kiedy wyjeżdzali ze Stambułu, wyjazd z Turcji do Francji na statku le Caire 220. Opis podróży, relacja rozmów z rannymi żołnierzami, o "infirmierze", który próbował leczyć gen. Zamoyskiego, [k. 58-62]
    • List dokończony 13 lipca 1855 r, w przeddzień dopłynięcia do Marsylii, list miał zabrać p. Walerian Kalinka do Paryża i dalej przez osobę, która pojedzie do Poznania po jej syna Władysława, który miał dołączyć do rodziców. Instrukcja dla mamki, która będzie sprawować opiekę nad Władysiem podczas podróży, Jadwiga prosi o przysłanie za małych ubranek synka, chce je przekazać komuś innemu. O kupnie pieska dla Maryni [Marii z Działyńskich], [k. 62v-63v.]
  • Subject keywords :
    • Potocka Anna z Działyńskich córka Tytusa Działyńskiego, żona Stanisława Potockiego (1846-1926)
    • Sadyk Pasza
    • Słubicki pułkownik
    • Zamoyski Władysław generał (1803-1868)
    • Kozacy Sułtańscy Dywizja Turcja
    • Bałakława 19 w.
    • Giorgiewo bitwa 19 w.
    • Turcja 19 w.
    • korespondencja
  • Studies: Częsciowo list z k. 5-10 drukowany w Jenerał Zamoyski t. VI.