"Dom Trybunału Cywilnego Województwa Mazowieckiego." [w Warszawie]

Description

• ID: A 2572
• Title : "Dom Trybunału Cywilnego Województwa Mazowieckiego." [w Warszawie]
• Content: Graficzne przedstawienie fasady Domu Trybunału Cywilnego Województwa Mazowieckiego w Warszawie. Kompozycja w kształt poziomego prostokąta, z obramieniem, z opisem, ze skalą, z sygnaturą. Rycina wykonana techniką litografii. Kompozycja zamknięta, z obramieniem w poziomy prostokąt, zawierająca opis i skalę. Odbita na papierze. Nieznanego przeznaczenia. Autorstwa Leonarda Schmidtner (ca1800-ca1872), sygnowana, niedatowana. Z około przełomu I i II ćwierci XIX wieku. Widok na fasadę okazałego budynku Trybunału Cywilnego Województwa Mazowieckiego w Warszawie. Budynek nieistniejący, mieszczący się niegdyś w pobliżu Pałacu Krasińskich (obecne skrzyżowanie placu Krasińskich z ulicą Świętojerską). Rzut architektoniczny głównej elewacji: bardzo długiej i monotonnej, w stylu klasycystycznym, bez perspektywy, bez wymiarowania, ze skalą, z elementem planu. Niewiele udało się ustalić na temat historii budynku. "Ilustrowany przewodnik po Warszawie" z 1893 notuje: "Na lewo od opisanego wyżej pałacu na placu Krasińskich, pomiędzy placem i ulicą Świętojęrską, spostrzegamy gmach dość rozległy. Nie­gdyś stanowił on jednopiętrową oficynę pałacu, służącą za pierwotnych właścicieli na pomieszczenie gości i oficjalistów. W roku 1822 dobudowano drugie piętro i przebudowano go podług planu Piotra Aignera, budowniczego. W gmachu tym mieściły się Trybunał cywilny, Sąd kryminalny warszawski i Sąd pokoju oddziału pierwszego. Obecnie w obszernych salonach pierwszego i drugiego piętra znajduje się Archiwum po zwiniętych władzach sądowych.". Fasada trójkondygnacyjna, z attyką, bardzo długa, mocno jednolita, pięcioczęściowa, w całości dwudziestojednoosiowa, symetryczna. Części: centralna (pięcioosiowa) oraz skrajne (trzyosiowe) lekko ryzalitowe. Całość oparta o boniowanie, nad którym wielki porządek klasyczny. Pierwsza kondygnacja, przyziemie, masywna, boniowana, złożona z długiego rzędu ślepych, półkolistych arkad. W ich świetle gładki mur (bez boniowania), pośrodku którego w każdej arkadzie pojedyncze prostokątne pionowe okno z parapetem. Wyjątek stanowią trzy otwory wejściowe: pośrodku budynku (z półkolistym nadprożem) oraz w obu przedostatnich arkadach (środkowych dla bocznych ryzalitów), wszystkie ze stopniami. Druga kondygnacja, piętro, rozpoczyna się nad gzymsem - długim, rozczłonkowanym cokołem. Stanowi on podstawę dla pilastrów wielkiego porządku, spinających oba piętra. Ponad cokołem rząd wysokich pionowych prostokątnych okien w delikatnych obramieniach. Mur gładki. Trzecia kondygnacja, drugie piętro, zaczyna się ponad niewielkim gzymsem, poprzecinanym lizenami. Nieduże okna, zbliżone do kwadratów, z delikatnym obramieniem i parapetem. Mur gładki. Wielki porządek, zrealizowany lizenami w porządku toskańskim, spinający oba piętra - kondygnacje drugą i trzecią, wieńczy belkowanie, zamykające fasadę. Ponad nim attyka w postaci długiej, niskiej balustrady tralkowej, poprzecinanej cokołami na osiach lizen. Podział jednolitej fasady na segmenty, ledwie dostrzegalny, dobrze uwidacznia się w zdwojeniu lizen oraz (odpowiadająych im) cokołów attyki - w miejscach zetknięcia się segmentów elewacji. Ponad attyką delikatną przerywaną linią obrys dachu (czterospadowego), o płaskim profilu. Pod długą prostą linią bazową, na której opiera się rzut fasady, cienką linią obrys skrajnej części planu, mający zapewne uzmysłowić przestrzenność elewacji. Widać bardzo delikatne wysunięcie przed lico ryzalitów: środkowego (5 osi) oraz dwu narożnych (3 osie). Plan w kształt zbliżony do poziomego prostokąta. Ponad nim, pośrodku, rytowany opis-tytuł, w języku polskim, w jednym wersie, kursywą: "Dom Trybunału Cywilnego Województwa Mazowieckiego.". U dołu, pośrodku, skala w postaci podziałki liniowej, do 50-ciu jednostek, opisanych jako łokcie warszawskie: "Łok: Warsz:" (50 tak oznaczonych łokci warszawskich odpowiada 90mm na rycinie). Całość ujęta prostą ramką, z pojedynczej linii, w poziomy prostokąt. Pod ramką, pośrodku, rytowana sygnatura: "L. Schmidtner.". Rycina odbita na fragmencie arkusza papieru, nieco grubszego, przyciętego z pozostawieniem marginesów wokół. Odcisk płyty niewidoczny. Pojedyncze odręczne zapiski ołówkiem, w tym nazwisko "Aigner" (dopisane z prawej strony fasady). Odwrocie puste, ślad podklejenia (klej) na prawej krawędzi. Papier w średnim stanie: liczne zażółcenia, foxing.
• Authors ID: "L. Schmidtner." środek, dół
• Inscriptions : "Dom Trybunału Cywilnego Województwa Mazowieckiego." środek, góra
• Material and production technique: papier litografia
• Dimensions: sam plan 5,6 x 21,9 cm ; ramka (z opisem i skalą) 17,7 x 25,7 cm ; papier 22,7 x 30,8 cm