"Dom letni Królikarnia zwany." [w Warszawie]

Description

• ID: A 2574
• Title : "Dom letni Królikarnia zwany." [w Warszawie]
• Content: Graficzne przedstawienie fasady pałacu zwanego Królikarnia w Warszawie. Kompozycja w kształt zbliżony do poziomego prostokąta, z obramieniem, z opisem, ze skalą, z sygnaturą. Rycina wykonana techniką litografii. Kompozycja zamknięta, z obramieniem w poziomy prostokąt, zawierająca opis i skalę. Odbita na papierze. Nieznanego przeznaczenia. Autorstwa Leonarda Schmidtner (ca1800-ca1872), sygnowana, niedatowana. Z około przełomu I i II ćwierci XIX wieku. Widok na fasadę niewielkiego, centralnego budynku pałacowego, zwanego Królikarnia. Budynek istniejący do dziś, mieszczący się niegdyś nad skarpą Wiślaną, w założeniu ogrodowym, obecnie przy ul. Puławskiej w Warszawie. Rzut architektoniczny głównej elewacji w stylu klasycystycznym: krótkiej, z portykiem, z belwederem, ukazanej bez perspektywy, bez wymiarowania, ze skalą, z elementem planu. Nazwa pałacu wywodzi się od zwierzyńca, w którym hodowano króliki dla dworu Augusta II. W latach 30-tych XVIII wieku, na szczycie Króliczej Góry, wybudowano królewski pawilon, projektu Carla Friedricha Pöppelmanna (prawdopodobnie szachulcowy). Rezydencję polową króla tworzyły symetrycznie rozmieszczone pawilony oraz ogród kwaterowy. Za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego znajdowały się tu browar, cegielnia, karczma, młyn i stodoła, oraz budynek kuchni. Opisywany obiekt powstał na zamówienie hrabiego Carla Alessandra Tomatisa (ok. 1739-1797), męża królewskiej faworyty, zaprojektowany przez Dominika Merliniego, wzorowany na Villi Rotonda koło Vicenzy (Palladia), zbudowany w latach 1782-1786. Następnie przejściowo rezydencja Kościuszki, własność Radziwiłłów, Pusłowskiego, Krasińskiej. 1916 włączony do Warszawy (Mokotów). 1879 naruszony w wyniku pożaru, zniszczony we wrześniu 1939. 1945 przejęty przez miasto, 1964 odbudowany (Bieńkowski). Siedziba Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego (1965), zespół wpisany do rejestru zabytków. Fasada o dwu kondygnacjach zasadniczych, z przyziemiem, z belwederem, siedmioosiowa, z trójosiowym portykiem pośrodku, symetryczna. Portyk wysunięty przed elewację, na wysokim cokole (wysokości przyziemia), przed nim schody. Belweder z tamburem kolistym, zwieńczony kopulaście. Przyziemie niższe od pozostałych kondygnacji, masywne, boniowane. W częściach bocznych na osiach otwory okiennie, niemal kwadratowe. W części środkowej (pod portykiem) szerokie schody wielostopniowe, prowadzące na piętro, pomiędzy murkami (w osi bocznych kolumn). Pierwsza kondygnacja to rząd wysokich prostokątnych pionowych okien, w rozbudowanych obramieniach, z cokołami, w liczbie sześciu. Środkowy otwór, nieco większy, to wejście. Część środkową elewacji tworzy portyk na czterech kolumnach jońskich, w wielkim porządku, spinający kodygnacje pierwszą i drugą. Druga kondygnacja to rząd mniejszych, zbliżonych do kwadratu okien, w prostszych obramieniach. Siedem równych, poniżej trzech środkowych sztukaterie (orzeł i motywy z kołem). Całość zamyka belkowanie, w części środkowej ryzalitowe, spoczywające na kolumnach, ponad nim fronton z rzeźbiarsko opracowanym tympanonem (panoplia). Ponad całością dach o niskim profilu. Ponad dachem nadbudówka będąca formą belwederu. Niżej tambur na planie koła, wysokości zbliżonej do drugiej kondygnacji, z kwadratowymi oknami, równomiernie rozmieszczonymi po obwodzie, zapewne w liczbie ośmiu. Nad nimi fryz (dekorowany rzeżbiarsko) z gzymsem. Ponad kopulasty dach, zbliżony kształtem do półkolistego, zamknięty zwieńczeniem o formie szyszki. Rzut elewacji umieszczony na długiej prostej linii bazowej. Po bokach rzutu, ponad linią, szkicowo oddana zieleń, otaczająca budynek: drzewa, krzewy, sięgające do dachu, masymalnie ciut ponad dach. Dokładnie pod rzutem, poniżej linii bazowej, fragment obrysu poziomego budynku - plan części frontowej mający zapewne uzmysłowić przestrzenność elewacji. Widać wyraźne wysunięcie portyku przed lico, oraz schodów przed portyk. Całość w kształt dający się opisać poziomym prostokątem. Powyżej, pośrodku, rytowany opis-tytuł, w języku polskim, w jednym wersie, kursywą: "Dom letni Królikarnia zwany.". U dołu, pośrodku, skala w postaci podziałki liniowej, do 50-ciu jednostek, opisanych jako łokcie warszawskie: "Lok: Warsz:" (50 tak oznaczonych łokci warszawskich odpowiada 89mm na rycinie). Całość ujęta prostą ramką z pojedynczej linii w poziomy prostokąt. Pod ramką, pośrodku, rytowana sygnatura: "L. Schmidtner.". Rycina odbita na fragmencie arkusza papieru, nieco grubszego, przyciętego z pozostawieniem marginesów wokół. Odcisk płyty niemal niewidoczny. Na papierze nieco odręcznych zapisek ołówkiem (przeliczenia, elementy wymiarowania rzutu, dopiska). Przy lewej krawędzi dwa symetryczne niewielkie otwory w papierze. Odwrocie puste. Papier w średnim stanie: liczne zażółcenia, foxing, przebarwienia, plamki.
• Authors ID: "L. Schmidtner." środek, dół
• Inscriptions : "Dom letni Królikarnia zwany." środek, góra
• Material and production technique: papier litografia
• Dimensions: sam rzut 10,6 x 17,1 cm ; ramka (z opisem i skalą) 17,7 x 25,6 cm ; papier 22,9 x 31,6 cm