"Nieśwież."

Description

• ID: A 2578
• Title : "Nieśwież."
• Content: Graficzne przedstawienie widoku z zamkiem Radziwiłłów w Nieświeżu z oddali. Pejzaż w kształt zbliżony do poziomego prostokąta, bez obramienia, z opisem, bez sygnatury. Rycina wykonana techniką litografii. Kompozycja półotwarta, bez obramienia, pod nią opis. Odbita na papierze. Nieznanego przeznaczenia. Niewyjawionego autorstwa, niesygnowana, niedatowana. Z drugiej(?) połowy XIX wieku. Pejzaż ukazujący roślinność i zbiornik wodny, z zamkiem Radziwiłłów w Nieświeżu na dalszym planie. Kompleks budynków istniejący do dziś, dawniej na obrzeżach miejscowości Nieśwież w Rzeczypospolitej, obecnie w ramach miasta na Białorusi, w obwodzie mińskim. Za datę początku założenia przyjmuje się rok 1445 gdy król Kazimierz Jagiellończyk przekazał dobra Mikołajowi Niemirowiczowi za zasługi. Ten ufundował też kościół. Po Niemirowiczu własność obejmują m.in. Kiszkowie, a przez nich Radziwiłłowie (1533). Mikołaj Krzysztof Radziwiłł "Sierotka" (1549-1616), marszałek wielki litewski, 1582–1600 zbudował renesansowo-barokowy zamek, na planie kwadratu, wg projektu Jana Marii Bernardoniego. Skadał się z kwadratowego pałacu z loggią i czterema ośmiobocznymi wieżyczkami ("Pałac Stary"), kamienicy zamkowej z wieżą i arsenału oraz bramy z wieżą zegarową. Zbudował też kościół jezuitów (Bożego Ciała). Całość otoczył nowoczesnymi fortyfikacjami (4 bastiony z kurtynami), przed którymi fosa i staw. Ok. 1650 roku Aleksander Ludwik Radziwiłł dobudował dwa skrzydła galerii łączące pałac z kamienicą zamkową i arsenałem. Zdobyty 1655 na skutek zdrady. Uszkadzany częściowo 1659-1660, 1706. Rozbudowa za Karola Stanisława Radziwiłła "Panie Kochanku" - połączenie trzech budowli wokół dziedzińca w całość. 1770 zajęty przez Rosjan, splądrowany. Renowacja 1881-1886 połączona ze stworzeniem parku angielskiego. Niszczony w czasie I i II wojny światowej. Po niej wcielony do Białorusi, przekształcony w sanatorium, grabiony i niszczony (tak jak i park). Odrestaurowany dopiero w XXI wieku, 2012 otwarty dla zwiedzających jako muzeum. Zamek ukazany z ukosa, en trois quarts. Widok od strony wschodniej, z drugiego brzegu stawów, od strony skraju Parku Marysieńki, zapewne z miejsca bliskiego obecnej plaży miejskiej, z widokiem na groblę pomiędzy Stawem Zamkowym a Dzikim Stawem. Na pierwszym planie, wprowadzającym, niewysoka roślinność (krzaki), z dwoma młodymi drzewami, dalej fragment łąki i pas trzcin. Drugi plan to aleja dość młodych (choć nie małych) drzew - najpewniej grobla między stawami, prowadząca do zamku. Z lewej, zza drzew, dach budynku. Z prawej otwarta przestrzeń, jak się wydaje wody Dzikiego Stawu. Dopiero plan trzeci ukazuje wzniesienie (wały ziemne), na którym posadowiono kompleks monumentalnej zabudowy zamkowej, z wieloma (charakterystycznymi) bryłami, o rozjaśnionych słońcem ścianach elewacji, kontrakstujących z ciemną zielenią wokół. Wyróżniają się: najwyższy budynek zasadniczego pałacu, nakryty dachem dwuspadowym (z lewej), jego dobudówki, przed nim dwie niewielkie wieżyczki (Stary Pałac), za nim, z lewej, kamienica zamkowa z wysoką wieżą, z prawej ukośne skrzydło galerii, łączące pałac z arsenałem (z prawej), ponad nim końcówka wieży zegarowej nad bramą wjazdową. Po bokach założenia zieleń, sięgająca do około połowy wysokości zabudowy. Powyżej niemała partia nieba, oddana bardzo delikatnym szrafowaniem (głównie poziomym), ukazującym realistyczne zarysy obłoków. Horyzont w około połowie wysokości kompozycji. Światło z prawej strony, silne, kontrastowe. Całość w kształt zbliżony do poziomego prostokąta, bez ramki. Sygnatur brak. Pod przedstawieniem, pośrodku, rytowany (choć stylizwoany na druk) opis, w jednym wersie, jednym słowem, w języku polskim: "Nieśwież.". Rycina odbita na fragmencie arkusza papieru czerpanego, średniej grubości, równo przyciętego w poziomy prostokąt. Na papierze znaki wodne: z prawej "IMPERIAL TREASURY DE LA RUE", z lewej pod koroną monograz ze splecionych liter "D", "L" oraz "R". Papier zgięty pionow w pół, rycina odbita u góry prawej połówki. Reszta pusta; tak też odwrocie. Papier w stanie (bardzo) dobrym.
• Inscriptions : "Nieśwież." środek, dół
• Material and production technique: papier litografia
• Dimensions: widok 4,9 x 9,1 cm ; z opisem 5,4 x 9,1 cm ; papier 17,8 x 22,7 cm