["Turris fortissima Nomen Domini". Dokument z wieży gorzowskiego kościoła Mariackiego z 1621 roku].

Library catalog
Diplomas
Download bibliographic description
  • ID: D 265
  • Title: ["Turris fortissima Nomen Domini". Dokument z wieży gorzowskiego kościoła Mariackiego z 1621 roku].
  • Document issuer: Halle (Halius), Jacobus (archidiakon landsberski ; 1585-1644)
  • Time and place of origin: 04.09.1621
  • Physical description: 26x39,5 cm
  • Language: Łac.
  • Provenance:
    • "Magistratsarchiv. Landsberg a/W." [rkps - na rewersie dokumentu]
    • "Magistratsarchiv. E. T. No 172" [rkps - na owijce dokumentu]
  • Subject keywords:
    • Beier, Hans trybun plebejski (fl. 1621)
    • Bucholzerus, Caspar pastor (fl. 1621)
    • Bunhugius, Bartolomeus (fl. 1621)
    • Bunhugius, Johann (fl. 1621)
    • Cornerus Starszy, Caspar rajca i skarbnik Landsberga (fl. 1621)
    • Cornerus, Jacob prowizor kościelny, ławnik (fl. 1621)
    • Cratz, Joachim ławnik (fl. 1621)
    • Derniachovius, Adam skarbnik (fl. 1621)
    • Ferdynand II (cesarz rzymsko-niemiecki ; 1578-1637)
    • Grasman, Georg prowizor kościelny, trybun plebejski (fl. 1621)
    • Halle, Andreas ławnik (fl. 1621)
    • Jerzy Wilhelm (elektor brandenburski ; 1595-1640)
    • Kehrwiecke, Martin trybun plebejski (fl. 1621)
    • Lauben, Adam prorektor (fl. 1621)
    • Lignitz, David ławnik, trybun plebejski (fl. 1621)
    • Pigke, Georg burmistrz Landsberga (fl. 1621-1629)
    • Pontanus, Johann notariusz publiczny (fl. 1621)
    • Preusman, Mathhias prowizor kościelny (fl. 1621)
    • Rautenberg, Johann kantor (fl. 1621)
    • Richter, Lucas diakon (fl. 1621)
    • Schede, David wójt (fl. 1621)
    • Schede, Johannes ławnik (fl. 1621)
    • Schluterus, Peter ławnik, organista (fl. 1621)
    • Seefeld, Burghart trybun plebejski (fl. 1621)
    • Seidelig, Georg rektor (fl. 1621)
    • Serte, David (fl. 1621)
    • Sorgefrei, Adam prowizor kościelny (fl. 1621)
    • Stern, Sebastian syndyk (fl. 1621)
    • Wideman Starszy, Michael trybun plebejski (fl. 1621)
    • Willike, Gregor trybun plebejski (fl. 1621)
    • Zorn, Daniel ławnik, trybun plebejski (fl. 1621)
    • Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (Gorzów Wielkopolski)
    • Burmistrz 17 w.
    • Pospólstwo
    • Mieszczaństwo
    • Duchowieństwo 17 w.
    • Protestantyzm 17 w. Polska
    • Kościoły ewangelicko-augsburskie 17 w. Polska
    • Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie) 17 w.
    • Brandenburgia (Niemcy ; kraina historyczna)
    • Marchia Brandenburska (1157-1701)
    • Ziemia lubuska
    • Frankfurt nad Odrą (Niemcy) 17 w.
    • Rada miejska 17 w.
    • Ława miejska 17 w.
    • Elity miejskie
  • Remarks:
    • Oryg. ; perg. ; stan zachowania dok. dobry ; liczne plamy po zalaniu.
    • Treść dokumentu otwiera cytat z Księgi Przysłów: "Potężną twierdzą jest imię Pana" [Prz 18,10]. We wstępnej formule - inwokacji, podano informację, iż dokument ten zamieszczono w kuli hełmu katedralnej wieży, który rajcy miejscy ufundowali w 1621 roku. Następnie wymieniono skład ówczesnej rady miejskiej z burmistrzem na czele oraz innymi urzędnikami, członków Kościoła ewangelicko-augsburskiego i miejscowej szkoły, następnie prowizorów kościelnych, członków ławy miejskiej z wójtem sądowym na czele oraz przedstawicieli pospólstwa z poszczególnych kwartałów miasta: św. Jerzego, żydowskim, świętego Ducha i św. Gertrudy. W ostatnim akapicie zamieszczono prośbę o Bożą opiekę nad krajem i uleczenie sytemu monetarnego Cesarstwa. Dokument kończy datacja zapisana w postaci chronostychu, czyli typowego dla epoki baroku rodzaju łamigłówki, gdzie, w cytacie zaczerpniętym z Biblii, litery zapisane majuskułą pełnią jednocześnie funkcję cyfr, których suma daje datę roczną. Podpis diakona Jacobusa Haliusa.
    • In dorso dawne sygnatury, niemieckojęzyczny regest oraz wpis proweniencyjny „Magistratsarchiv/ Landsberg a.W.” (XX w.) ; dołączono oryginalną XX-wieczną owijkę z niemieckojęzycznym regestem i dawnymi sygnaturami.
  • Studies: E. Syska, „Turris fortissimo Nomen Domini” – czyli o dokumencie umieszczonym na wieży gorzowskiego kościoła Mariackiego w 1621 r., [w:] W głównym nurcie dziejów. Katedra Wniebowzięcia NMP w Gorzowie Wielkopolskim od końca XIII wieku do roku 2017, red. D. A. Rymar, Gorzów Wielkopolski 2021, s. 645-648.
  • 001 a Kórnik
  • 040 a KÓR Z b pol
  • 041 
    0
    @
     a lat
  • 044 a pl
  • 100 
    1
    .
     a Halle (Halius), Jacobus c (archidiakon landsberski ; d 1585-1644)
  • 245 
    1
    0
     a ["Turris fortissima Nomen Domini". Dokument z wieży gorzowskiego kościoła Mariackiego z 1621 roku].
  • 250 a autograf
  • 260 a Gorzów Wielkopolski, c 04.09.1621
  • 300 c 26x39,5 cm
  • 451 a Landsberg an der Warthe zob. Gorzów Wielkopolski
  • 500 a Oryg. ; perg. ; stan zachowania dok. dobry ; liczne plamy po zalaniu.
  • 500 a Treść dokumentu otwiera cytat z Księgi Przysłów: "Potężną twierdzą jest imię Pana" [Prz 18,10]. We wstępnej formule - inwokacji, podano informację, iż dokument ten zamieszczono w kuli hełmu katedralnej wieży, który rajcy miejscy ufundowali w 1621 roku. Następnie wymieniono skład ówczesnej rady miejskiej z burmistrzem na czele oraz innymi urzędnikami, członków Kościoła ewangelicko-augsburskiego i miejscowej szkoły, następnie prowizorów kościelnych, członków ławy miejskiej z wójtem sądowym na czele oraz przedstawicieli pospólstwa z poszczególnych kwartałów miasta: św. Jerzego, żydowskim, świętego Ducha i św. Gertrudy. W ostatnim akapicie zamieszczono prośbę o Bożą opiekę nad krajem i uleczenie sytemu monetarnego Cesarstwa. Dokument kończy datacja zapisana w postaci chronostychu, czyli typowego dla epoki baroku rodzaju łamigłówki, gdzie, w cytacie zaczerpniętym z Biblii, litery zapisane majuskułą pełnią jednocześnie funkcję cyfr, których suma daje datę roczną. Podpis diakona Jacobusa Haliusa.
  • 500 a In dorso dawne sygnatury, niemieckojęzyczny regest oraz wpis proweniencyjny „Magistratsarchiv/ Landsberg a.W.” (XX w.) ; dołączono oryginalną XX-wieczną owijkę z niemieckojęzycznym regestem i dawnymi sygnaturami.
  • 541 c a d 2024 e 1679
  • 546 a Łac.
  • 561 a "Magistratsarchiv. Landsberg a/W." [rkps - na rewersie dokumentu] m Gorzów Wielkopolski r 20 w. d No 39. (18 w.) d sygn. 172
  • 561 a "Magistratsarchiv. E. T. No 172" [rkps - na owijce dokumentu] m Gorzów Wielkopolski r 20 w. d Reg. No 172 d N 101 (19 w.)
  • 581 a E. Syska, „Turris fortissimo Nomen Domini” – czyli o dokumencie umieszczonym na wieży gorzowskiego kościoła Mariackiego w 1621 r., [w:] W głównym nurcie dziejów. Katedra Wniebowzięcia NMP w Gorzowie Wielkopolskim od końca XIII wieku do roku 2017, red. D. A. Rymar, Gorzów Wielkopolski 2021, s. 645-648.
  • 600 
    1
    .
     a Beier, Hans c trybun plebejski d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Bucholzerus, Caspar c pastor d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Bunhugius, Bartolomeus d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Bunhugius, Johann d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Cornerus Starszy, Caspar c rajca i skarbnik Landsberga d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Cornerus, Jacob c prowizor kościelny, ławnik d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Cratz, Joachim c ławnik d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Derniachovius, Adam c skarbnik d (fl. 1621)
  • 600 
    0
    9
     a Ferdynand b II c (cesarz rzymsko-niemiecki ; d 1578-1637)
  • 600 
    1
    .
     a Grasman, Georg c prowizor kościelny, trybun plebejski d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Halle, Andreas c ławnik d (fl. 1621)
  • 600 
    0
    9
     a Jerzy Wilhelm c (elektor brandenburski ; d 1595-1640)
  • 600 
    1
    .
     a Kehrwiecke, Martin c trybun plebejski d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Lauben, Adam c prorektor d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Lignitz, David c ławnik, trybun plebejski d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Pigke, Georg c burmistrz Landsberga d (fl. 1621-1629)
  • 600 
    1
    .
     a Pontanus, Johann c notariusz publiczny d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Preusman, Mathhias c prowizor kościelny d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Rautenberg, Johann c kantor d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Richter, Lucas c diakon d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Schede, David c wójt d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Schede, Johannes c ławnik d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Schluterus, Peter c ławnik, organista d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Seefeld, Burghart c trybun plebejski d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Seidelig, Georg c rektor d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Serte, David d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Sorgefrei, Adam c prowizor kościelny d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Stern, Sebastian c syndyk d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Wideman Starszy, Michael c trybun plebejski d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Willike, Gregor c trybun plebejski d (fl. 1621)
  • 600 
    1
    .
     a Zorn, Daniel c ławnik, trybun plebejski d (fl. 1621)
  • 650 
    .
    9
     a Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (Gorzów Wielkopolski)
  • 650 
    .
    9
     a Burmistrz y 17 w.
  • 650 
    .
    9
     a Pospólstwo
  • 650 
    .
    9
     a Mieszczaństwo
  • 650 
    .
    9
     a Duchowieństwo y 17 w.
  • 650 
    .
    9
     a Protestantyzm y 17 w. z Polska
  • 650 
    .
    9
     a Kościoły ewangelicko-augsburskie y 17 w. z Polska
  • 651 
    .
    9
     a Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie) y 17 w.
  • 651 
    .
    9
     a Brandenburgia (Niemcy ; kraina historyczna)
  • 651 
    .
    9
     a Marchia Brandenburska (1157-1701)
  • 651 
    .
    9
     a Ziemia lubuska
  • 651 
    .
    9
     a Frankfurt nad Odrą (Niemcy) y 17 w.
  • 653 a Rada miejska 17 w.
  • 653 a Ława miejska 17 w.
  • 653 a Elity miejskie
  • 852 j D 265
  • 960 a ADL.: (D 262-266)
  • 999 a MS b 22.10.2025
  • Signature: D 265
  • Copy location: Magazyn Stare Druki