Gazety pisane polskie 1711-1733.

Description

• Sygnatura: BK 01026
• Kopie: Mf 996
• Tytuł: Gazety pisane polskie 1711-1733.
• Miejsce i czas powstania: 18 w.
• Opis fizyczny: 306 k. 23x20 cm
• Oprawa: Półskórek, 19 w.
• Język: Pol.
• Zawartość:
  • Czego imperatorowa "pretenduje teraz gwarancyi, kiedy jej przez traktat odstąpił?" Odpowiedź ministra; delegaci domagają się wyjaśnień: 'kto był taki, co kraj zaprzedał"; przypomniano traktat grzymułtowski i niebezpieczeństwo tureckie. Na zlecenie króla pruskiego gen. de Lasson wydal dwa uniwersały do obywateli wielkopolskich, wzywające na radę na której "proponowana ma być konfederacja generalna innego gatunku od warszawskiej. Gazety cudzoziemskie piszą: Porta Ottomańska zawarła alians z Francją, Hiszpanią i Anglią, nie może się ona pogodzić z Moskwą, która "była przyczyną rozerwania Polski". ie 18 Jan [18 I] 1773 k. 305-306 Odpowiedź króla francuskiego na poselstwo króla pol.: trzy potencje świadczą poważanie i przyjaźń Stanisławowi Poniatowskiemu, "plamę na naród polski padłą z porwania się na osobę królewską" należy zetrzeć, a "Naród Polski do dawnego przyprowadzić honoru, powagi i estymacyi"; cesarz rzymski, imperatorowa i król pruski w myśl swych pretensji zabrali znaczne prowincje polskie, "podział Polski jaki nastąpił już się nie odmieni". Wojsko ros. ma opuścić Warszawę, ale magazyny na solcu uzupełnia się furażami; Austryjacy i Prusacy ciągną pod stolicę "na assystencją przyszłej Wielkiej Radzie, dla pokazania jednomyślności [...] ułożonego podziału". Gen. pruski Lossow, komendant Poznania, nałożył kontrybucję na wojewdztwo poznańskie, kaliskie, gnieźnieńskie. Rada trzech województw prezydentem Augustem Sułkowskim rozeszła się, a komisja wojsk konnych wysłała tam ludzi "na eksakcje Hyberny i pogłównego. podskarbi w. koron. Wessel na komisji skarbowej koron. Treść gazetki taka sama jak w numerze 960; drobne zmiany w pisowni nazwisk, brak wiadomości o chorobie króla sardyńskiego. Nad to dopisek: "NB. Czekam na list moj responsu od WPa Dobrodz. " Z Warszawy d. 21 7bris [21 IX] 1772. k. 287-288 Gazetka taka, jak nr 968, identyczny układ treści, podobny charakter pisma, wiadomości takie same jak w nr. 969. Data poprawiona inną ręką na 26. Z Warszawy ie 22 8bris [22 X] 1772 do. k. 263-264 12 punktów edyktu króla pruskiego: redukcja pieniędzy, wartości obiegowe monety; karty do gry będą stemplowane pod karą; supliki wysła się do Kwidzynia lub Berlina na ostemplowanym papierze, również opłaty skarbowe od assekuracji i wszelkich tranzakcji; pojemność beczki piwa i wódki, cena tabaki; podwody dla pruskich inspektorów solnych; bez zezwolenia króla pruskiego nie wolno przyjmować służby za granicą; nagrody za schwytanie dezerterów z wojska pruskiego; obowiązują miary i wagi berlińskiej; młynarze muszą zgłosić wymiany swych kamieni w Brodnicy. Rocznica koronacji króla pol. "obiecują tu pomnożenie liczby panów", m. in. podskarbi w. koron. Wessel, marszałek nadworny Wielopolski, podstoli koronny Borzęcki. Wojsko ros. ciągnie na Litwę. Jest "odgłos", że przybył królewicz pruski Henryk i ulokował się w Pałacu Saskim. Listy partykularne: wojsko austryjackie fortyfikuje Żółkiew, Lanckoronę i Bóbrs k. Z Białej Rusi: uniwersały ros. w sprawie podatków, spisy majątków. Kurier z Wołoszczyzny od armii ros. Kongres pokojowy w Fokszanach, jednocześnie przygotowuje się wojsko, a "podział Polski najważniejszą jest Porcie okazją". Z Warszawy d. 30 November [30 XI] 1772.
  • "Excerpt pewnego listu z Wiednia ie 9 maj 1712" k. 26
  • Ze Lwowa d. 27 July Ao 1712 k. 27-28 Brzuchowski sta mierzwicki, atakował Stanisławów. Lublin 23 07.: jest tu łowczy kor. "niewolnicy zaś Jmci P. Grudzińskiego wszyscy odesłani do Poznania na robotę około fortyfikacyi tameczney". Berlin 25 07.: do obozu pod Svetyn przybędzie car; działania wojenne Szwedów i DuNczyków. Listy z Bremy donoszą o sytuacji pod Wismarem i poczynaniach generałów. Z W-wy 4 08.: podkanclerzy w Wielkopolsce, starosta bobrujski ciągnie do Prus. Z Łucka piszą, że Wyzieckiego, który "zbierał tu ludzi dla ks. Michała Wiśniowieckiego, rozbił Sosnowski na polecenie hetmana lit. Choruje królowa angielska; wojska cesarskie pod Doway; przepowiednia "zmarłego Jezuity we Francji; wiadomości z Konstantynopola; w Rzymie "zaraza padła na konie"; bogactwa papieża "de Romo Albani"
  • Z Berlina d. 9 Augusti 1712 k. 29-30 Gen. Weling obsadził granice Bremy, obawiając się pospólstwa, ale "pospólstwo rediit ad propria". Zajęto fortecę Sztaden, rozbito flotę szwedzką. Wiadomości z Hamburga. Z Gdańska 14 08.: gen. Sztimbork ma relacje ze Stockholmu o flocie duńskiej, potyczkach pod Stralzuntem, o fortecy Sztade oraz Bremie. Z Torunia 15 08.: starosta Bobruyski atakuje ludzi łowczego, Rahnau się broni. Międzyrzecz 12 08.: król wyjechał z Saksonii i w Landzbergu spotkał się z carem, "monarchowie mieli conferencyę względem dispozycyi teraźnieyszey kampaniey w Pomeraniey". Car obiecał ewakuację wojska. Uniwersały na sejmiki "in ordine do uchwalenia podatków". Ablegat Puzyna u cara. Z W-wy 18 08.: "więzniów o których się przeszlą pocztą namieniło poprowadzono ztąd ku Poznaniowi na fortyfikowanie tamtego miasta" wiadomości o staroście Bobruyskim i Pocieyu. Ze Lwowa 10 08.: król szwedzki i wda kijowski w Benderze, wspierani przez cesarza tureckiego. Poseł moskiewski w Niemirowie 37. Z Kamieńca 23 08. Anno 1712 k. 31 Posłaniec od hospodara wołoskiego; ruszył gen. Rone 9 08.; Brzuchowski i gen de Casenuve "trzymaią Stanisławów w blokadzie". Lwów 31 08.: przybędzie hetman w., bawił tu wda mazowiecki. Z Lublina 4 09.: ślub Sołtyka, podczaszego podol. z Drzewicką, woiewodzianką lubelską. Wiadomości zs Stambułu: cesarz turecki " z relacyi króla szwedzkiego posyła umyślnego Agę do Polski na lustracyą ieżeli Moskwa ustąpiła z Państwa Polskiego". Z Grybowaldu d. 7bris 1712 k. 32-33 Flota duńska i szwedzka na morzu; wzięta forteca Sztady, działania wojenne pod Wismarem; lustracja wojsk pod Stralzuntem. Item 18 09.: wiadomości o dzialaniach na morzu, bateria nadbrzeżna w akcji; król polski w niebezpieczeństwie. PoznaN 21 09.: "tędy iako y przed tym przechodzi Moskwa [...] flota duńska od szwedzkiey dużą klęskę poniosła" limitowano sejmik. Lwów 21 09.: przybył do hetmana w. kor. posel turecki Achnut Bek, a z nim sekretarz hański Murza" Bogucki, J. J. Z Grybowaldu d. 29 7bris 1712 k. 34-35 Walki floty duńskiej i norweskiej. Idem 2 10.: piechota moskiewska i saska nad brzegiem morza, gen Fleming, płynąc na wyspę Rugię, osiadł na mieliźnie i stoczył potyczkę z fregatami szwedzkimi. Gdańsk 8 10.: ruchy wojsk moskiewskich i saskich. Toruń 10 10. polski oddiał plądruje miasto; wyjazd Rybińskiego. Ze Lwowa 5 10.: wyjazd posła tureckiego i tatarskiego. Odłożono komisję skarbową. W Benderze bez zmian. Sta Bobruyski y inni IchM. wpułtorasta [!] koni przeszli do Soroki, tam żyją za swoy grosz,, Grudziński poszedł do Benderu. Z W-wy 13 10.: sejmik ziemi czerskiej, uchwalono pogłówne; sądy assesorskie. Z Poznania piszą, ze Moskwa ruszyła do Pomeranii. 41. Z Grybswaldu d. 6 8bris 1712 k. 36-37 Bitwa morska w pobliżu wyspy Rugii stoczona przez flotę szwedzką i duńską; atak na wyspę odłożono. Z Pomeranii 3 10.: car wyjechał do Karlsbadu. St. Śmigielski pod Stralzundem. Ze Lwowa 12 10.: wda mazowiecki jedzie do Stambułu, Moskwa nad Dniestrem. Strażnik kor. broni Pokucia, a podkomorzy Wołynia. 15 10.: akcja duńskich kaprów pod 97. 11. 14ugią; kontrybucja zboża. Z Poznania 14 10.: kontrybucje, król w Lipsku, car w Berlinie na konferencji z królem pruskim. Z W-wy 21 10.: sejmik ziemi wskiej limitowany; sprawy assesorskie. Trybunał w Piotrkowie pod laską wdy chełmińskiego. 42. Z Grybswaldu 27 8bris 1712 k. 38-39 46. [Nowiny] die 3 Februa 1713 k. 40-41
  • 188. Z Warszawy d. 31 Augusti 1744 k. 109 Wojsko pruskie w Saksonii - regimenty gen. Sibilskiego i Milkana oraz pułki ułanów. Zerwany sejmik oświęcimski. Z Krakowa 23 08.: wylały rzeki, w Wieliczce zapadły się domy. Wenecja 3 08.: w Konstantynopolu rebelia janczarów. Z Rzymu 1 08.: "eskadra hiszpańska z Katageny znalazła sposób wysadzić przy Neapolu 5000 woyska". Z Frankfurtu 12 08.: liga Francji, Hiszpanii, Szwecji i Prus oraz ks. Hessen Capel i palatyn Renu umyślili utrzymać pokój, "cesarza restabilere do Bawarij"; do unii postanowiono również zaprosić "inne stany Jmperij". Wiedeń 15 08.: stany węgierskie wspierają królową. Bruksela 13 08.: Austryjacy i Anglicy oblegają Lille, Holendrzy ich ubezpieczają. Z Warszawy 29 08. - "w Pałacu Królewskim senatus consilium" 174. Z Warszawy d. 20 Aprilis 1744 Ao k. 110 Zdjęto exkommunikę z nieboszczyka wdy lubelskiego i pochowano go u Reformatów. Wylała Wisła. Cesarz ciężko chory, król pruski idzie "per inferiorem Saxoniam". Z Włoch: pod Loretto potyczka Hiszpanów z Austryjakami. Ks. Lobkowitz przesłał nowe instrukcje królowej węgierskiej. Z Londynu 3 04.: wojsko w Dowres, flota pod żaglami. Z Paryża: 3 03.: rozesłano deklarację wojny przeciw królowi angielskiemu i elektorowi hannowerskiemu - "zakazane pod gardłem kupcom wszystkie commercia z Anglią", będzie wypowiedziana wojna królowej węgierskiej i królowi sardyńskiemu; wojska marszałka de Noyalles w Belgii, admirał de Court ma po raz drugi atakować admirała angielskiego Mattheusa; nastąpi nominacja króla angielskiego. Wojna przeciw "Olędrom", relacja Tompsona
  • Z Warszawy d. 14 8bris 1744 k. 111-112 Wojsko saskie księcia de Weissen złączyło się z wojskiem królowej węgierskiej; król pruski oddał komendę grafowi de Schverin i odjechał do Berlina. Przybył tu poseł francuski Scheverus. Pretensje króla angielskiego "do regencyi Xięstwa Holtyfrysland";Anglia rozbiła okręty francuskie. Z Grodna 8 10.: "izba poselska bez naymnieyszych kłótni obrała marszałka JwP. Ogińskiego pisarza w. ks. lit. "; witanie króla, wota senatorów. Incydent z chorążym Walewskim. Buławę wielką otrzymał Radziwiłł, mniejszą Massalski kasztelan trocki, laskę nadworną oboźny Ogiński; akcja posłów sandomierskich i wojewody tej ziemi przeciw podkomorzemu koron. Obecny prymas i bp warmiński 160. Z Warszawy ie 6 Januarij 1744to Anno k. 113 wojewoda lubelski we Wrocławiu, ma jechać dalej do Berlina lub Francji. Z Jarosławia 25 epalsi: w trybunale lubelskim sprawy wojewody sandomierskiego z hetmanem pol. lit., również pretensje Wielkopolan do wojewody mazowieckiego o zapłatę hereditatem za "Czarkoszczyznę". Sprawa kasztelana Mycielskiego "sukcessyą spadaiącą na ópalińskich". Wydano pozwy wojewodzie ruskiemu. Zmarł syn krajczego koronnego 186. Particularia Cudzoziemskie de ie 22da Julij k. 114-115 Aresztowanie markiza, Moskwa bada jego korespondencję. Z Darmstadu 8 07.: wojsko autryjackie zajmuje fortecę francuską Fertlais, Szletitad, Strasburg. Wycięto Francuzów pod Hegenau; ks. lotaryński nakłada kontrybucję. Z Warszawy 5 08.: król u Jezuitów i Reformatów. 3 08. - fest króla "y orderu Aquila Alba przy illuminacyach sollenych ogrodu królewskiego" i strzałach armatnich. Ordery otrzymali bp łucki Kościelski, podkomorzy Poniatowski, cześnik Wielopolski, podstoli Lubomirski, łowczy Czartoryski, podkomorzy Mniszek, stolnik Sapieha i Sapieha pisarz polny, kuchmistrz Załuski, Sapieha łowczy lit. oraz nieobecny bp żmudzki Tyszkiewicz i gen. Fleming, który jako ablegat pol. pojedzie do carowej. Po obiedzie kawalerów orderu, którzy byli przebrani "w sukniach iednegoż koloru amarantowego, galonem srebrnym szamerowanych", strzelano do tarcz
  • "Propozycye ad Senatus Consilium d. 29 Aug. 1744 naznaczone" k. 116
  • "Z listu [...] Prymasa. Postscriptum do pewnego senatora [...] 1741" k. 117-122
  • Z Warszawy d. 22 Jan. 1746 k. 148-149 Sprawa Inflant w sądach assesorskich koron., "a potocznie w sądach grodzkich". Instrukcja dla Goltza w sprawie pokoju z królem pruskim. Poznańska poczta donosi o marszu wojska pruskiego "in fundamento traktatu oliwskiego", król polski w Dreźnie, panuje tam drożyzna i niedostatek żywności. Ruchy wojska saskiego i pruskiego. "Punkta pokoju [...] za niedziel 6 in publicum wynidą", informuje o nich na podstawie "partykularnych swoich listów Gdańska Poczta de 12 Januarij". Sprawa Sląska i księstw "Tropau, Teszyn y Karnow", Pragi i jeńców wojennych. Artykułu dotyczące dworu saskiego i króla polskiego. Ruchy wojsk austryjackich i francuskich. Z Hamburga wiadomości o synu króla angielskiego ks. de Cumberland. Korespondent - J. Milżewski 211: Z Warszawy d. 9. Febr. 1746 k. 150-151 Egzekwie za Augusta II. Bawi graf Harach i poseł francuski Vangrenau. Poseł szwedzki Murdefeld w Petersubrugu, pokój prusko-szwedzki. Negocjacje dworu bawarskiego. Hiszpanie pod zamkiem mediolańskim. Austryjacy bronią państw cesarzowej i króla sardyńskiego. Do Drezna przybył Brzostowski. Król pruski zatrzymuje więźniów angielskich. Zmarł Rutowski, zostały po nim "2 beczki złota". Z W-Wy wyjechali starostowie: tłumocki i żarnowiecki; jest bp płocki ibp smoleński Hilzen, Plater sta infalncki i in. 212. Z Warszawy d. 16 Febr. 1746 k. 152-153 213. Z Warszawy d. 23 Febr. 1746 k. 154-155 216. Z Warszawy 2 Martij 1746 k. 156-157
  • 241. Z Warszawy ie 6 Julij 1746 k. 158-159 Relacje o królewnie Krystynie i grafie Witztum. We Włoszech austryjacka artyleria pobiła Hiszpanów i Francuzów. Wyjeżdża minister holenderski Kalkochen. Poseł francuski bedzie na sejmie w Warszawie. Sekretarz rosyjski Masalewski w Dreźnie. Z W-wy ut supra: obecni kasztelan rawski, Rozwadowski, deputat halicki i starosta Krzeczkowski. Zmarł Skwarczyński, rezydent prymasa; sprawa biskupstwa krakowskiego. król przyjedzie do Polski. Z Gdańska 2 07.: król pruski wysłał kuriera do Petersburga, a jego wojska są w granicach litewskich
  • ret znowu przy władzy, czemu przeciwny jest parlament. Król sardyński zabiega o pokój z Francją i Hiszpanią; listy cudzoziemskie donoszą, "że Circuli Imperij przedsięwziąć chcą rezolucyą agendi przeciwko Francyi". Sprawa inwestytury księstwa "ost Fryzland" w traktacie drezdeńskim. Z W-wy ut supra wyjechał gen. Fleming, relacje o Rybińskim, gen. Sybilskim, Dzieduszyckiej, żonie koniuszego koronnego. Ks. Wodzicki administratorem bpstwa krakowskiego 217. Particularia Cudzoziemskie 1746 k. 192-193 Zmarł podczaszy saski Haubitz, "śmierci tu bardzo panuią in Januario 960 ludzi umarło tu u nas w Dreźnie". Choruje wda bełzki. Stosunek Br~: uhla do prowincji kurlandzkiej. Wojska moskiewskie w Inflantach. Król pruski zbroi się pod Magdeburgiem i Halą; nowy car turecki; sprawy angielskie. Z W-wy 9 03.: gen. art. lit. oraz kapitan Korff "wyśli z wieży", podkomorzy kor. jeszcze siedzi w więzieniu; biskupstwo krakowskie otrzymał kanclerz w. korn. Ze Lwowa 1 03.: przybył tu na krótko starosta oświęcimski Małachowski" po odebraney dyspozycyi 313. Z Drezna de d. 5 Mart. 1749 k. 194-195 Choruje feldmarszałek wojsk saskich Rutowski, a "graff Wicztom jako poseł do dworu bawarskeigo arripuit iter". Zamordowano kobietę, króra "rożnym ludziom na fantę pieniądze pożyczała [...] ad officium dla obdukcji trup był zaprowadzony, po tym uczyniono z niego sekcyą i pochowany". Graf Limar będzuie koniuszym saskim, a Br~: uhl "vicegouvernorstwo miasta cedere ma". Obozy wojskowe w Rosji: z Krakowa wychodzą regimenty moskiewskie. Z W-wy 15 03.: przybył Sapieha podsarbi nadwr. lit. w drodze do Drezna; bawi wda ruski, marszałek w. koron. i inni. 321. Z Drezna de 11 Junij 1749 k. 196-197 Pułkownik Fryze zaciąga się do wojska francuskiego. Kadeci sycylijscy uczą się "ingzineryi y scyencye koło gór w mieście Frayberg". Zmarł bibliotekarz króla G~: otze. Za dwa tygodnie znowu się zaczną włoskie komedie; przybył graf Heryke oraz królewicz z żoną. Z Warszawy 12 06.: informacje o wdzie ruskim, podskarbim nad. koron. Kossowskim - biskupie płockim. Br~: uhl kupuje "soerakowszczyznę" w Wielkopolsce. Wda bracławski pisał powtórnie do Br~: uhla, żaląc się na wdę ruskiego, krzywada jego może być uspokojona jedynie "przez konfederacyą dobrze zregulowaną, którey by Jo KMć był głową" - list ten był doręczony królowi, "tę zaś kopię mam u siebie y przyszłą pocztą ordynować bEdę, ponieważ wieleby czasu zabrało do przepisywania a ile przy krótkimi y nie mogę go inszą ręką dać przepisać, kiedy tu wszystkim tayny. Z Wilna de 12 psent. donoszą o wielkim pożarze 322. Z Drezna de 13 Junij 1749 k. 198-199 323. Z Drezna de 25 Junij 1749 k. 200-201 345. Z Drezna de 11 Febr. 1750 k. 202-203
  • Jedzie marszałek Viesex, był on u cesarza rzymskiego. hetman w. lit. Ogiński wysłał gen. gwardii lit. Adamowi Czartoryskiemu ordynans "pod rygorem wojskowym", aby się stawił pod jego komendę; relacje o Kossakowskim, Szycu, Grabskim i Jatkoczewskim. Z Wołynia 15 IX: wiadomości od kupców, którzy na Podolu handlują wołami; Rosjanie uciekają z pod Chocimia. Ks. Kurlandii Biron "po spaleniu przez kata manifestu od JPa Kossakowskiego do Kurlandji wydanego", wyjechał do Rygi. Relacje o rotmistrzu województwa kujawskiego Radolińskim i jego potyczce z Moskwą pod Służewem koło Torunia. Die 4 Martij [4 III] 1771 k. 260-261 W Szulcach, dobrach prymasa, u komisarza Jezierskiego aresztowano Pakoszę; pod Wyszogrodem Rosja schwytała 50 konfederatów. Listy cudzoziemskie: król francuski wspiera konfederację polską. Wojsko ros. pod Tarnowem, Pułaski stoczył potyczkę. Wojska pruskie obsadziły w Wielkopolsce Wieluń, Krzepice i Bolesław. Rezolucja króla pruskiego w sprawie żeglugi i spływie do Gdańska - obowiązkowa kwarantanna pod Ostromeckiem; delegaci kupców gdańskich w Toruniu. Konfederaci kazali w Oświęcimiu wykonać wyrok katowi i "17 osób exekwować". Z Wiednia: sekretarz spraw zagranicznych wyjechał do Berlina, "o czym potrzebna konfirmacja". Przybył z Petersburga poseł Repnin. Z Warszawy ie 6 Januarij [6 I] 1772 k. 262 Król z senatorami i ministrami w kolegiacie. Zostały zmnieszone wojska bawarskie; oficerowie francuscy i bawarscy w Częstochowie i Lanckoronie. Z Wilna 30 XII: wyprowadzono aresztantów konfederackich pod konwojem wojska ros. "traktem ku Rydze"; zbiegł ksiądz Sokołowski, za niego wzięto młodszego brata "tu w Akademii uczącego się". W środę rozpoczną się reduty. Mińsk 27 XII: wojska pruskie w Kijowie, Czarnobylu, Lojowie, Homlu, Nożewiczach, Haliczu, Rokaczewie, Szkłowie, Ladach; stoją też Kozacy i Kałmucy. Smoleńsk: pójdą stąd Kałmucy do Polski. Major pruski spiera się z gen. ros. o traktat homelski, tą drogą ściąga furaże.
• Proweniencja: Ze zbioru Tytusa Działyńskiego
• Hasła przedmiotowe: Szembek Krzysztof Antoni (prymas Polski ; 1667-1748)