Gazeta pisana 1786.

Description

• Sygnatura: BK 01327
• Kopie:
  • Mf 2224
  • Mf 3815
• Tytuł: Gazeta pisana 1786.
• Miejsce i czas powstania: 1786
• Opis fizyczny: 93 k. 21x19 cm
• Oprawa: półsk., 18 w.
• Język: Pol.
• Zawartość:
  • Z Warszawy ie 16 Aug. [16 VIII] 1786 k. 58-59 W Łazienkach "teatr nayistotnieyszą jest zabawą", a dla pospólstwa "publiczna królewska muzyka". Teatr tutejszy dworski w Łazienkach barzo szczupły jest. Fabryka nowego a razem i oranzeryi idzie z pośpiechem". Król obecny na sesjach Rady. Zbiegowie z granic rosyjskich, pogłoska o wkroczeniu wojsk moskiewskich jest fałszywa. Cesarz we Lwowie przyjmuje hołd; cofnięcie słupów granicznych koło Kamieńca Podolskiego, to "przed każdym sejmem zawsze takie wylatują strachy". Drukowane pisma o przygodzie d'Ongramond'a. Choroba króla pruskiego. Pojedynek na szpady chorążych gwardii: Wąsowicza z Melfortem, pojedynkowali się "szpadami po polsku"; obaj siedzą w areszcie, "aby mieli czas wolniejszy do namyślenia się i poznania jak szacowne jest życie człowieka". Sejmiki deputackie odprawione, w Łucku zatargi między Sanguszkami i gen. Miączyńskim. Będą jeszcze sejmiki poselskie. Posłem województwa płockiego będzie pisarz Rzewuski. Z Wilna 20 VIII: deszcz i grad, a "żyta i ranne jarzyny uchylonemi kłosami niby zapraszać zdają się pracowitych agrikolów do zdięcia siebie z pól, ale czasy cale niepogodne". 10 VIII: przybył podkanclerzy w. lit. Chreptowicz konferuje w sprawach Akademii, ogląda budowę ratusza.
  • Z Warszawy ie 23 Aug. [23 VIII] 1786 k. 60-61 Opłaty za most na Wiśle. Memoriał Norbertartanów z Hrbdowy do Rady w sprawie tamy na Wiśle, usypanej na polecenie cesarza, która to tama powoduje zalewy pól. W Warszawie tama powoduje również straty na Pradze. W ziemi zakroczymskiej omal cała szlachta zgłasza swe kandydatury do funkcji poselskich, podkomorzy Radzicki podjął się perswazji; pogłoski, że na sejmie "albo dobra, albo pieniądze gratis rozdawać będą, ale się zawiodą". Harce pioruna na ulicy Elektoralnej, "w Berlinie dopiero jeden znajduje się konduktor, który bankier Itzig na swoim domie postawić kazał, gdy u nas znaczna ich jest już liczba..., wszykże nas cudzoziemcy pospolicie ostatniemi nazywają immitatorami". Przed Trybunałem w Lublinie "barzo dziki aresztant, siedmiu ludzi zabojca". Z Wilna 27 VIII: Chreptowiczowa wyleczona, a podkanclerzy Chreptowicz pracuje. Zmarł na suchoty strażnik powiatu wiłkomirskiego Sołłohub. Wybrani posłowie z Wilna: wojewodzic inflandzki Brzozowski, chorąży wileński Tyzenhauz; z Trok: wojewodzic Ogiński, chorąży Turczynowicz; z Oszmiany: pułkownik Sulistrowski, sędzia Chomiński; z Wiłkomierza: starosta Morykoni, szambelan Kościałkowski; z Kowna: Zabiełło brygadier, starosta Medeksza. Z Grodna: chorąży Wołłowicz, szambelan Jelski; ze Starodubia: instygator Slizien, wojewodzic Horain; z Upity: starosta Wereszczyński, starościc starodubowski Straszewicz.
  • Z Warszawy ie 30 Aug. [30 VIII] 1786 k. 62-63 Doktorzy cesarza nie pozwalają mu pracować, proszą o interwencję ks. Kaunitza i królową francuską, jego siostrę. Deszcze; zezwolenia kościelne na żniwa w niedzielę i święta, nasi "jednak rolnicy z takowego pozwolenia korzystać nie będą, wolą oni cały dzień tańcować, aniżeli pracować". Adiutant gen. Wodzickiego, Junge, schwytał oficera cesarskiego, który z ludźmi prowadził "dukta...w bok Wieliczki". Choruje pani Krakowska; nie odbędzie się w Łazienkach uroczystość Ludwiki, wojewodziny podolskiej i Sułkowskiej wojewodziny poznańskiej. Nota posła rosyjskiego o "zbiegłe chłopstwo do Litwy". Prymas nie pojedzie do Dęblina. Sejmiki odprawione, również w Zakroczymiu. Z Królewca 17-18 VIII: zmarł w Berlinie król pruski. Z Wilna 3 IX: posłowie na sejm ze Żmudzi: sędzia Giełgud i sędzia Przeciszewski, pisarz Jeleński, major Wołłowicz, Odachowski. Ciwunowicz. Ze Smoleńska: pisarz Ejdziatowicz, podkomorzyc Wyssogierd; z Nowogródka: pisarz Reytan, Wołłowicz; ze Słonima: podkomorzy Makowiecki, mieczny Czudowski; z Wołłkowyska: starosta Grabowski, stolnik Dziekoński; z Brasławia podkomorzy Mirski, wojewodzic Burzyński; z Mińska: Massalski, pisarz grodzki Wańkowicz; z Orszy prezydent Zambrzycki, szambelan Hłasko; z Inflant koniuszy Kicki, podpułkownik Granowski, pisarz Dzieduszycki, szambelan Morawski; z Połocka podwojewoda Korsak, pisarz grodzki Borowski; z Brześcia: gen. Sapieha, podkomorzy Wysłouch; z Pińska: prezes ziemski Skirmuntt, regent litewski Korzeniowski.
  • Z Warszawy ie 13 7br [13 IX] 1786 k. 64-65 Pisma zagraniczne piszą o śmierci króla pruskiego, który zostawił duże dobra, "żałują go każdej religii ludzie", był tolerancyjny. Kupcy nie chcą przyjmować monety pruskiej. W ziemi nurskiej manifest przeciw sejmikowi, w Brześciu "rejnwodził" książę Sapieha gen. List Fryderyka Wilhelma do króla polskiego o "przyjaźni i sąsiedzkiej harmonii". Zjazd w Tulczynie, spodziewany przyjazd marsZałkowej w. koron. Lubomirskiej. Król w Kozienicach, przed wyjazdem miał audiencję władyka Słucki ritus graeci non uniti. Z Berlina wracał przez W-wę książę Dołhoruki. Z Wilna 17 IX: przybył z Rzewuskich Chodkiewiczowa starościna żmudzka, strażnikowa Judycka, expodkomorzy lit. Radziwiłł, marszałek Chrapowicki kawaler orderu św. Stanisława. W Kownie biskup żmudzki Giedroyć i biskup Malinowski, będą koronować obraz w kościele szydłowskim i wprowadzać na biskupstwo kanonika Bukatego. Z Nowogródka: w areszcie na dekret czekają oficerowie, którzy pobili Morykonicza. Z Listów Królewieckich - przygotowania na przybycie Fryderyka Wilhelma "dla odebrania przysięgi na wierność".
  • Z Warszawy ie 20 7br [20 IX] 1786 k. 66-67 Marszałek Rady Chrapowicki wydrukował "gruntowne uwagi" w sprawie sejmu warszawskiego. Gala z racji rocznicy elekcji. "Miała bydz na dniu tym opera włoska serio grana, a której rolę Stratoniki dla własnej Giorgi Banti przeznaczono, lecz przypadkowa jej słabość zmartwiła ciekawe Publicum". Foxal "reprezentował zwycięstwo Jana III pod Wiedniem, który jak każdemu z Polaków był miłym tak też widocznie ujął spektatora, już też ma bydź ostatni". Szczwalnia, "pomnożona liczbą psów kilkunastu" na wzór angielski urządzona. Kupcy proszą, by w czasie sejmu nie było żałoby po królu pruskim i portugalskim. Pożar Piotrkowa, ocalał ratusz; trybunał ma być przeniesiony do Łowicza. Rada Nieustająca obradowała w sprawie dukatów austryjackich, przygotowano notę dla ministra Cachet. Rezydent Bucholtz w ciężkiej żałobie, nowy król pruski nie lubi "żydów i duchownych". hetman w. koron. będzie na sejmie. Podróż króla do Warszawy. Żydzi zjadą na sejm, aby handlować, "plemie to barziej sejmu, niż spodziewanego fałszywie messjasza oczekuje". Podwójny sejmik podolski. Z Wilna 24 IX: sądy grodzkie województwa wileńskiego nie odbyły się. Wyjechała Chodkiewiczowa starościna żmudzka do Solennik, a marszałek Chrapowicki do swych dóbr. Przyjechała na kurację podkanclerzyna Chreptowiczowa. Opady, wysoki stan wód na Willi.
  • Z Warszawy ie 27 7br [27 IX] 1786 k. 68-69 Dochodzenie w sprawie monety pruskiej. "Na wielu posłach mają bydź kondemnaty, rugi w trzech dniach zakończyć byłoby ciężko". Kownacki ze swoją partią ma popierać manifest przeciw sejmikowi nurskiemu. Polski rezydent Zabłocki miał audiencję u króla pruskiego, który obiecał "iż cło na Wiśle, które się uciążliwe bydź zdaje w krótkim czasie zmnejszone będzie do ośmiu od sta". Zasłużonym wetwranom wojskowym rozdawano medale, "napis na tym medalu z jednej strony, że 18 lat wysłużonych, z drugiej strony cyfra Najjaśniejszego Pana". Bankier Szultz skarży "o potwarz na siebie rzuconą". wojewoda wileński będzie asystował przy wyjeździe prymasa. Powrócił marszałek w. koron. Mniszech; złoczyńców sądził marszałek w. litewski i skazał "dziesięciu powszechnych złodziejów" na smaganie, piętnowanie, powieszenie lub roboty. Zmarł podkomorzy lit. Radziwiłł. Gmin żydowski wileński występuje przeciw kahałowi, który nakłada składki i zaciąga długi. Mińsk 15 IX: zaraza na bydło. Bernardynki mińskie mają sprawę o dobra Hatów z Maleszeńskim, Trybunał w Grodnie przyznał rację pannom.
  • Z Warszawy ie 4 8bra [4 X] 1786 k. 70-71 "Sejm za drzwiami, sejm za pasem, sejm zgoła w gębie, rozmaite o nim wróżki, proroctwa i przepowiadania". Zjechali już względnie przybędą: wojewoda ruski, hetman w. koronż, nadworny lit, biskup wileński. Laskę otrzyma Brzostowski, trybunalską Chomiński. "Teraz o niczym bardziej nie gadają jak o rugach i tych kondemnatach". Zmarł podkomorzy lit. Radziwiłł oraz wojewoda mścisławski Hylzen. Podkomorstwo lit. otrzymał gen. Morawski, pisarstwo litewskie Janusz Sanguszko; województwo mścisławskie kasztelan Billewicz, a kasztelanię mścisławską marszałek Rady Chrapowicki. Wjazd prymasa "ma być wedle staropolskich zwyczajów". Na koronację króla pruskiego zaproszeni zostali biskupi: warmiński i chełmiński, co niepokoi "lutrów". Dywanowi proponował minister rosyjski w Stambule, w imieniu carowej, aby Georgianow poskromił Tatarówl lesgierskich, którzy się buntują, a w razie odmowy groził wojną. Wessel expodskarbi w. koron. wnosi pretensje do domu saskiego i skarbu koronnego. Wojsko w W-wie. Z Wilna 8 X: wyjechał bp wileński oraz starościna żmudzka Chodkiewiczowa. Zmarł na suchoty szambelan Plater. Z Zakordonu białoruskiego: carowa założyła bank pożyczkowy dla szlachty.
  • Z Warszawy [18 X] 1786 k. 72-73 Obieranie "konsyliarzów do Rady Nieustającej", kandydaci: starosta solecki Przebendowski oraz wschowski Kwilecki. Poseł Chełmski pisarz Rzewuski "zaniósł do akt grodzkich tuteyszych manifest", a poseł brzeski Sapieha i bracławski Czetwertyński żalą się i protestują. Oczekuje się wojewody wileńskiego. Generałowa ziem podolskich na Powązkach, a gen. w Siedlcach u Ogińskiej, swej siostry. Mimo pożaru Piotrkowa Trybunał tam nadal pozostaje; starosta piotrkowski Przyłuski rozpoczął odbudowę. Memoriał w sprawie wypędzenia żydów ze stolicy. "Prócz diariusza seymowego, który dość obszernie gazeta publiczna donosi, jak gdyby uciął, wszystkie inne nowiny ucichły". Zmarł tragicznie szambelan Ustrzycki we Lwowie. Wilno 22 X: Trybunał litewski pod laską deputata nowogrodzkiego Barzęckiego. Schwytano symulantów żebraków i stąd jeden niemowa "nietylko językiem narodowym, ale też łacińskim i niemieckim nie zająkając się dobrze i doskonale mówi, a drugi kaleki jest zdrowy i wyprostowany, obaj są zdatni do roboty.
  • Z Warszawy ie 25 8bris [25 X] 1786 k. 74-75 Na sejmie "elekcje i examina dykasterjów wiele potrzebują czasu", a tak zdaje się, jakoby nie wiele uczyniono, aczkolwiek wierzyć należy, że te czyniąc, wiele się sprawuje". Wybrano Radę Nieustającą, której sekretarzem pisarz w. koron. Skarszewski, jego przeciwnikiem był starosta solecki Przebendowski; wybiera się sędziów sejmowych. Czytano pacta conventa, propozycje od tronu. Rywalizacja między kandydatami do Rady: kasztelanem wyszogrodzkim Zielińskim i kasztelanem płockim Sierakowskim. Manifest pisarza Rzewuskiego dot. m. in. pisarza w. koron. Rzewuskiego; również manifest wojewody kaliskiego Sułkowskiego, wojewody ruskiego Potockiego i hetmana w. koron. Branickiego, marszałka n. lit. Potockiego "o gwałcone prawo...w czasie rugów na posłów województwa podolskiego". Audiencja u króla deputatów do Trybunału Piotrkowskiego. Sprawa pułku nowogrodzkiego zakończona, degradacja kapitana Szteyna, ukarany Giedroyć i inni. Z Wilna 29 X: "Żydzi jako naród przemyślny do wszystkich rękodzieł chwytają się, szukają zysków", biją "ruble mosiężne, pobielając one srebrem", sprawców schwytano.
  • Z Warszawy ie 1 9bris [1 XI] 1786 k. 76-77 Warszawa nie jest "i dla Europy obojętnym ziemi punktem...Od dnia dzisiejszego poczynając coś wyżniejszego donosić można będzie, tym czasem to wszystko zawiera Gazeta Drukowana". Czas upływa na elekcji, "wielu też się zawiodło i doznało, że kto bywa na górze, bywa i na dole, wielu nie podziewanie loss powołał". Ta elekcyjna algebra przed czasem nie dała się ze wszystkim odcyfrować "i dlatego Wielkopolanie mają pretensję do pisarza wojsk koronnych, Ośmiałowskiego," że ich "pospychał" z listy kandydatów, ale to "nie Dwór winien, że dziś Wielkopolska w żadnej elekcyi nie utrzymała się, ale własne ich wewnętrzne partje, jednych z JW. Raczyńskim, drugich z JW. Bnińskim trzymających". Czytano raporty z czynności Rady Nieustającej, projekt regulaminu wojskowego; Komisja Kwaternicza poruszyła sprawę budowy koszar. starostwo mińskie otrzyma wojewoda inflancki Brzostowski. Przybył ks. de Ligne, szwagier posła mińskiego Massalskiego "oraz jeden Angielczyk zdięty wielkością sejmu naszego". Jest wojewoda wileński z licznym dworem jakby "na województwo wjeżdżał". Z Wilna 5 XI: przybyła wojewodzina trocka Ogińska wdowa; kasztelanowa trocka Platerowa w drodze do Merecza z córką Hlebicką, starościną merecką. Magistrat miasta zarządził badanie żebraków przez doktorów; kalecy dostali "blaszki mosiężne z napisem na onych wybitym".
  • Z Warszawy ie 8 9br [8 XI] 1786 k. 78-79 Rezolucje Rady Nieustającej: o separatkach i rozwódkach, nabywaniu dóbr, o mieście Krakowie itd. Możliwość przedłużenia sejmu. Dyskusje i spory; mowa króla w sprawie generała ziem podolskich "tak rozrzewniła słuchających, że wielu serdeczne łzy wytłoczyła..., bo któżby nie życzył, żeby w tym miotanym Rzeczpospolitej ciele jeden duch tylko był". Poselstwa do carowej nie będzie, jedynie nota do Sztachelberga "o ewakuację pułków rossyjskich", do ministra pruskiego o uwolnienie dóbr podskarbiego nadwornego i referendarza koronnego z pod sekwestru za sprawą królewiczów saskich. Za sprawą posła łęczyckiego Jerzmanowskiego hetman w. koronny "miał spowiedź polityczną całego życia swego, co czynił dla króla i w jakich azardach był". wojewoda pomorski Łoś przedstawił dowody przeciwko ministrowi wiedeńskiemu Cortycelli. "W przeszłą niedzielę wielki balon puszczony wobec licznego spektatora na powietrzu zapaliwszy się padszy [!] na drzewa swym ogniem dokazywał, a inwentor żeby menczennikiem [!] nie został srzód państwa i ludu zniknął". Przybędzie generał ziem podolskich. Ks. de Nassau nie dostanie indygenatu. Z Wilna 11 XI: obchodzono imieniny wojewody wileńskiego Karola Radziwiłła, festyn urządził marszałek trybunału duchownego Borzęcki.
  • Z Warszawy ie 15 9bra [15 XI] 1786 k. 80-81 Ambasador rosyjski otrzymał notę w sprawie wojska na Ukrainie i szkód poczynionych przez obywateli bracławskich i kijowskich. "Projekt kwitu dla Departamentu Wojskowego"; na rzecz dochodów skarbowych "fabryka tabaki"; loteria krajowa z której dotychczas "prywatne tylko osoby Tepper i Blank korzystali"; projekt monety czerwonych złotych; dekret hetmana w. koronnego i generała ziem podolskich. Czytano odpowiedzi posła rosyjskiego i ministra pruskiego na noty sejmowe. Kilka projektów nie załatwiono. Jeszcze nie przybył generał ziem podolskich. Z Wilna 19 XI: sądził Czyż. W Trokach utonął rybak Milkiewicz.
  • Z Warszawy ie 22 9bra [22 XI] 1786 k. 82-83 Prośby posłów litewskich i mazowieckich: zmieniono kadencję sądów ziemskich czerwskich i liwskich. Poseł kaliski Sokolnicki proponował oczyszczenie rzeki Obry, "przez co handel krajowy znacznie by powiększony został", był przeciwny temu poseł kaliski Gurowski. hetman Branicki domagał się komisji między kasztelanem wojnickim Ożarowskim i Borowskimi, szlachtą podlaską. Generał art. Sapieha prosił za Tatarami na Litwie, "aby dwa starostwa konstytucją 68 im obiecane oddane były", ma to być nagroda za "wierność dla Polski". Przeciwny temu był m. in. podkomorzy i poseł łęczycki Stokowski. Pensja dla żołnierza Dąbrowskiego, który w 1777 walczył przeciw generałowi pruskiemu Lossowowi pod komendą Kraszewskiego. Poseł kaliski Gurowski poruszał sprawę księcia kurlandzkiego, który bawi za granicą i z tego tytułu ma wypłacać pensję roczną bratu swemu Karolowi Ernestowi, ożenionemu z Ponińską; ów brat stale rezyduje w Wielkopolsce. Pensja dla ks. Karola przyszłego księcia Kurlandii, ożenionego z Krasińską. Sapieha przedstawił projekt, by sejmiki odbywały się w zamkach i kościołach; województwo podolskie proponuje, by tylko w kościołach katedralnych. Król pożegnał stany mową i marszałkowi sejmowemu Gadomskiemu dał order Orła Białego. Z Wilna 26 XI: rozpoczął się Trybunał pod laską starosty sądowego pińskiego Chomińskiego, kawalera Orła Białego i św. Stanisława.
  • Z Warszawy ie 29 9br [29 XI] 1786 k. 84-85 Ks. Adam Czartoryski przeprawił się przez Wisłę i przybył do W-wy, był u króla, co oznacza, "że materia sopita odia finita". Imieniny p. Krakowskiej. Warszawa pustoszeje, wyjechałł generał ziem podolskich, generał Sapieha, wojewoda ruski, wojewoda wileński Radziwiłł, "którego dwór po staropolsku składał się do 500 koni". Nowe zarządzenia w sprawie oświetlenia miasta. kanclerz litewski Sapieha rozpoczął sądy assesorskie, "ma zu nazwisko sprawiedliwego". Do Kijowa jedzie chorążyna Mniszkowa, hetman Branicki, wojewoda ruski Potocki "dla assytencyi imperatorowej". Kilka pułków moskiewskich weszło w granice Ukrainy. starosta wschowski Kwilecki otrzymał order Orła Białego; Sokolnicki ma otrzymać św. Stanisława. Rozwód starosty owruckiego Steckiego, który się żeni z Walewską wojewodzianką sieracką. Maciej Radziwiłł otrzymał podkomorstwo lit. Jeśli hetman w. lit. nie wróci z zagranicy nie wiadomo czy Rada wybirze innego ministra. Z Wilna 3 XII: rocznica koronacji - magistrat, kapituła z biskupem wileńskim, celebrował uroczystość bp Zienkowicz, "a najwyborniejszym ułożeniu miał kazanie do tego aktu stosowne" kanonik wileński Bohusz. Artyleria dawała ognia, marszałek Trybunału Borzęcki przyjmował deputatów.
  • Z Warszawy Dnia 6 Xbra [6 XII] 1786 k. 86-87 "Otwarto na ten dzień nowe pokoje nowej temu dniowi dodały ozdoby i świetności. Pod wieczór illuminowana sala wielka na assamble damskie lubo przez się piękna i wspaniała pierwszy raz wydała się przez kommunikacją ciągłego do swej ozdobności appartamentu. Wszakże trudno sądzić czy sala nowym pokojom, czy te sali ozdoby dodają. Na to wszyscy zgadzają się, co cudze zwiedzali kraje, że i za granicą nic gustowniejszwgo w tym gatunku nie widzieli". Potocki, starościc guzowski, ma własne okręty, marynarzy z Holandii, uczy i Polaków "sztuki marynarskiej", a synów szlacheckich manewrów morskich, projektuje bowiem, "aby do żeglugi choć nieco później samych tylko Polaków mógł używać". Wysłał również szlachciców do Anglii i Holandii, "aby się tam w umiejętności bankierom potrzebnej doskonalić mogli". W Gdańsku niezadowolenie pospólstwa, które dawniej opierało się "poddaniu miasta tego królowi pruskiemu, tak teraz życzyć się zdaje, aby pod panowanie jego przyiść mogło". Wisła zamarzła i statki osiadły. W Królewcu musi być konsul polski, aby regulował sprawy handlowe zwłaszcza z Litwą. Komisja Skarbowa wyznaczyła cło na towary, "przechodzące przez Koronę do Litwy"; expens na posła tureckiego. Komisja Skarbowa ma trudności z obiegiem monety. Uniwersał Rady Nieustającej "do czynionych zapytań o tłomaczenie i objaśnienie prawa". Pożar w pałacyku starosty stanisławowskiego Woyny zagrażał Aleksandrii i Tamce. Z Wilna 10 XII: sądy trybunalskie pod laską Ksawerego Chomińskiego, którego imieniny uroczyście obchodzono; bal w pałacu Brzostowskich w obecności biskupa i marszałka.
  • Z Warszawy ie 13 Xbra [13 XII] 1786 k. 88-89 Komisja Skarbowa polska i litewska reguluję monetę zagraniczną, spór z Komisją Menniczą i dlatego miasta cierpią "niedostatek" monety, zwłaszcza Piotrków. Pogłoska o wojnie Turcji z Moskwą, przeciwny jej cesarz, a Francja "pewnie będzie miała honor te dwa dwory pogodzić", bo minister Henoe podążył ze Stambułu do Wersalu. Turcy zbroją się. Rezydentem Zakonu Maltańskiego w Polsce jest Mezonet, który przybył na miejsce Sagramozo. Wyjechał gen. Komarzewski z tajną misją. Slub posła Turny z siostrzenicą bankiera warszawskiego Cabrit'a, "któren staropolskim zwyczajem pod poduszki 100.000 zł ad rationaliter złożył. Na takim bowiem wezgłowiu zaiste sen się rodzi". Rada Nieustająca przeznaczyła na sprzedaż magazyny krajowe. Żałoba po księżniczce Amalii, ciotce króla angielskiego. Z Wilna 17 XII: Trybunał sądzi m. in. sprawę Soroki z panami Koszczycami. Sądy grodzkie województwa wileńskiego, przewodniczy podwojewoda wileński Buchowiecki. Przyjechała wojewodzina mińska Hylzenowa. Z Królewca: król pruski "poznosić raczył kabaki na tabakę i kawę", kupcy spodziewają się, "że i dolny kabak zniesiony zostanie".
  • Z Warszawy ie 20 Xbris [20 XII] 1786 k. 90-91 Szambelan Camelli udał się do Kamieńca Podolskiego "z architektem do urządzenia wygodnych stacyi w części Ukrainy naszej". Imperatorowa spotka się w Iglau, na Morawach, z cesarzem rzymskim, względnie pojedzie do Karslbadu, takie zjazdy to "wiele znaczące kommety". Uniwersał cesarski w sprawie dziedziczenia braci i sióstr; cesarski projekt majoratu upadł. Król pruski uwolnił z pod sekwestru dobra Kossowskiego i Małachowskiego z racji sprawy królewiczów polskich. Pułki rosyjskie opuściły nasze granice. Chan tatarski, króry "hanem bydź przestał" ma być w Kamieńcu Podolskim. Żydzi nie opuścili jeszcze stolicy i starają się tu utrzymać. Tatarzy lesgierscy napadają na Rosję. Pożar w Chersonie uczynił wielkie straty w magazynach i okrętach handlowych. Podróż carowej. Z Wilna 24 XII: namiestnikiem połockim po śmierci konsyliarza Smotyńskiego mianowała carowa Franciszka Rypińskiego, z tej racji instygator lit. Chrapowicki wydał obiad.
  • Z Warszawy ie 27 Xbra [27 XII] 1786 k. 92-93 Ma być wprowadzona moneta, pogłoski o bankierach wywożących monetę i prowadzących loterię. Gubernatorowie Nowej Serwii usiłują zaludnić kraj, a Gdański rekrutuje ich Trap za wiedzą konsula ros. "Doniosło się dawniej, podług zapewnienia pism cudzoziemskich, iż ów sławny nasz Bieniowski zginał na wyspie Madagaskar, niedaleko brzegów wschodniej Afryki. Dzisiejsze Gazety Francuskie odwołują tę smutną nowinę i twierdzą, że lubo Polak ten niepomyślnych kilka wytrzymał potyczek i ciężko raniony został, przecież opuściwszy pierwszą osadę swoją na drugiej części wyspy, która jednemu z wielkich królestw europejskich równa się, utrzymał się. Ma on mieć zlecenie od dworu francuskiego, aby tam założył francuską osadę, czego jeżeli dokaże, uczyni jedną z wilkich dla Francji przysług". Potyczka Moskwy z Tatarami pod fortecą Katarynosław; miejsce gen. Pawła Potemkina zajął Michelson i Somołow. Francja zawiera traktat handlowy z Moskwą. Order św. Stanisława otrzymali: konsyliarz w Lodomerii Jaworski, Kurlandczyk Weysenhoff, starosta kowalski Sokołowski, gen. Poniatowski, pułkownik Józef Poniatowski. Z Wilna 31 XII: marszałek Trybunału pojechał do Czarnej do Czyża na polowanie na niedźwiedzie, byli tam również deputaci m. in. pisarz lit. Morykonim. Sądy grodzkie pod przewodnictwem Buchowieckiego podwojewody wileńskiego. Gen. Bułhak zmarł, uroczysty pogrzeb.
  • Z Warszawy ie 5 Jan [5 I] 1791 k. 2-3 Na sejmie rozpatrywano sprawę przysięgi posłów, "wotujących było tylko 109 affirmative, a 138 negative z czego poznaje się jak wiele osób brakuje do kompletu osób sejmujących". Wyjechał do Madrytu poseł Morski, sekretarz legacji Tepper, który ponoć kupuje cześnikostwo koronne od starosty garwolińskiego Bielińskiego. Mowa sejmowa pisarza pol. koron. Rzewuskiego, który przemawiał "ubolewając nad stanem urzędowania". Kurier pruski czeka na rezolucję Stanów Rzpltej, "gdyby do zerwania pokoju z Moskwą przyjść miało".. Mówi się, że "w Londynie nasza negocjacja żywo idzie, tamże i Szwecja swoje negocjacje rozpoczęła w materyi handlu". Król szwedzki rzekomo pretendować pragnie "do korony naszej". Niemieckie listy donoszą, że król pruski zakłada nowe magazyny, "bo nie dowierza królowi szwedzkiemu, żeby Z Moskwą przeciwko niemu nie złączył się". Przyjeżdża pełnomocnik Prus Lukiesini. Nominacja generała Ziem Podolskich Czartoryskiego na feldmarszałka cesarskiego. Królowa francuska "wpadła w podejrzenie, jakoby intrygę czynić chciała". Listy z Paryża donoszą, "iż tam gotuje się nowa kontrarewolucja". Z Wilna 9 I: sprawa panien Mariawitek wileńskich z Kałałem wileńskim dot. "uszłej z dziecięciem przekrstki".
  • Z Warszawy ie 18 8bris [18 X] 1786 k. 6-7 Rozpoczął swe obrady sejm, "processa pryyne oraz sejmiki podwójne wołyńskie i podolskie najwięcej zatrudniły rugi". Marszałkiem Gadomski podkomorzy i poseł sochaczewski, sekretarzem Deszert sekretarz królewski, "o czym szerzej w Kuryerze drukowana gazeta donosi". Przyjechał hetman Branicki. Zmarł gen. austryjacki ordynat Sułkowski oraz cześnik litewski Ronikier. Król pruski wracając z Królewca był w Gdańsku, ale ominął Poznań. Stambuł: poseł ros. Bułakow "powtórnie zanosił żale na Tatarów". Bucholt wysyła notę o aliansie wiedeńsko-petersbursko-berlińskim. Z Włoch: biskup modeński Cortesse w liście pasterskim domaga się skromności obyczajów u duchowieństwa świeckiego, ponieważ obecne ich czyny "w sromotną idą pogardę", mają dni zachęcać do wzajemnej miłości oraz wypełniać powinności pasterskie. Z Wilna 15 X: sądy pod przewodnictwem Czyża. Zmarł wojewoda mścisławski, jego matka Hylzenowa, "dama wielka, talentami ugodniona i wysoki rozum posiadająca" będzie wychowywać jego dzieci. Spłonął nad to dwór Helzenowej w Łyntupach.
  • Z Warszawy ie 7 Junij [7 VI] 1786 k. 42-43 Ślub Morsztynówny ze starostą Ossolińskim. "W sprawie Xiążąt saskich królewiczów polskich Księżna Kurlandzka, z domu Krasińska, piękny i mocny pissała list do Króla pruskiego", ale on grozi Małachowskiemu. U króla był ks. Gugaryn, był też w Jabłonnej u prymasa. "Tyran Charliński", morderca przeora dominikanów "najprzód rękę, a potym głowę ma mieć uciętą", morderca zbiegł jednak do Porty. Choruje ks. bawarski, król pruski i podstoli koron. Sołtyk. Nie wiadomo kto będzie marszałkiem Rady. Pocztą przyszło pismo drukowane w imieniu "pospólstwa Konfesyi Auszpurskiey". Projekty "podano do Sejmu". Ks. Wittenberski jedzie do Wołczyna "po skończonej rewij pruskiej". Z Cudzych Krajów: Zmiany w Carogrodzie, europeizacja; kara śmierci na zamachowca, który strzelił do ministra hiszpańskiego w Stambule. Minister ros. wyjechał ze Stambułu. Józef Poniatowski otrzymał prezent od cesarza; cesarza wysłał do Petersburga "1000 bażantowych jaj przez pieszych i chłopów z dóbr kameralnych czeskich". Ze Smyrny - zaraza, na Węgrzech trzęsienie ziemi. Z Wilna 11 VI: pogrzeb sędziego grodzkiego Michała Kuszelewskiego. Zimna i chłody szkodliwe dla rolnictwa.
  • Z Warszawy ie 14 Junii [14 VI] 1786 k. 44-45 Marszałek w. koron. jedzie do Dęblina i Wiszniowca. We Lwowie sprawa panny Bratkowskiej, starosty lachowskiego Michałowskiego i Transmandorffa; konsyliarz Hautzman siedzi "w areszcie politycznym". Przed trybunałem ziemianie łukowscy i sędzia Łaski, projekt ugody ułożył podsędek Jastrzębski. Pisma cudzoziemskie: nota imperatorowej do stanów kurlandzkich w sprawie Ludwika Wirtemburskiego. Poseł ros. upuścił Stambuł. Gazeta niemiecka "chciała znowu skłócić pojedynek JW pisarza Rzewuskiego z JP Kozłowskim..., jest to tylko złość poboczna". Z Wilna 18 VI: budowa kościoła katedralnego postępuje, "będzie tu piękna bazylika". Z Traktu zapuszczańskiego z Olwity: pogrzeb Kazimiery z Burzyńskich Chrapowieckiej, żony starosty sądowego starodubowskiego celebrował kanonik smoleński Dylewski, kazanie wygłosił wikariusz wileński Feliks Biernacki. Obecny wojewoda miński Chmara.
  • Z Warszawy ie 28 Junij [28 VI] 1786 k. 46-47 Pannę Bratkowską chcą oddać do klasztoru, opiera się ona woli cesarza. Trausmundorff "za swoje intrygi od wszystkich urzędów odsądzony". Hautzmun w areszcie. Na Ukrainie i kordonie cesarskim drożyzna; ceny zboża; "nie jest tego tylko nieurodzay przyczyną. Po skasowaniu pańszczyzny wiele folwarków pańskich odłogiem zostało. Pan nie maiąc nad to, chłopa zasilić nie może, a te nie mając od dworu wsparcia musi za granicę dla utrzymania się przy życiu wychodzić". Komisja rozpatruje spór dyssydentów: pospólstwa ze szlachtą. W Puławach zjazd, "grano tam operę Raxolanki i Spartanki". wojewoda ruyski zabiera ludzi do pułku woronieckiego. Rezolucja Rady w sprawie paszportów na wyjazdy za Dniestr; nota d' Ostermana do Sztachelberga o emigracji. Ogień na Szulcu, policja stłumiła pożar. Pochwycono fałszywe dukaty, ale "ten chymik [!] schować się musi z swą inwencją". Książę Marcin otworzył w ogrodzie "swoje foxhule". Wszakże te przy tylu zabawach, jako to komedyie amfiteatru, szczwalni i innych nie spodziewać się, aby były w gości obfite". Z Wilna 2 VII - uniwersały Komisji Skarbowej na "prowent czopowego" w m. Wilnie, Kownie, Mińsku, Nowogródku, Wiłkomierzu. 23 VI: wielka nawałnica gradowa nad Wilnem, nie przeszła ona jednak przez przedmieścia Antokol, Snypiszki i Łukiszki.
  • Z Warszawy ie 12 Julij [12 VII] 1786 k. 48-49 Extraordynaryjna poczta między Warszawą a Chersonem "wychodzić będzie w piątek na Lublin, a we srzodę z rana przychodzić ma". Zwykła poczta ruska kursuje jak dawniej. starosta guzowski Potocki udzielił na to "finansów". Z Konstantynopola: Dywan domaga się, aby okręty z polskimi towarami "przewożone były pod Pawilon Narodów"; handel i flota na Morzu Czarnym. Gen. podolski w Galicji na kampamencie; drożyzna w Galicji. Zarządzenia marszałka w. koron. w sprawie żebraków. W Trybunale lubelskim sądzony Balcewicz za "kradzież i filuterie" [m. in. dawał ślub Hryniewieckiemu z Dąbrowską]. Spłonął Opatów, sejmik odbędzie się w Staszowie. Gazety cudzoziemskie donoszą o trzęsieniu ziemi, burzach itd. Z Wilna 16 VII: w Oszmianie chłopstwo zabiło porucznika ros. Skarbka.
  • Z Warszawy ie 19 Julii [19 VII] 1786 k. 50-51 Podróże wojewody ruskiego ciekawią opinię publiczną. Z Lublina - komisarz koron. Kicki, poperający sędziego Tukowskiego, pokłócił się z deputatami o umowę z Jastrzębskim. Sejmiki województwa sandomierskiego; odbudowa Opatowa, starania w tej sprawie pani Krakowskiej, która chce miasteczko przywrócić "do pierwszej świetności, zasila pogorzelców pieniędzmi i zbożem". podskarbi w. koron. w Cudnowie, "gdzie tak wielka machina kondescensyi w gorącej robocie i wielkim obrocie". Rada Nieustająca nie zbierze się. Pani Krakowska jedzie do Białegostoku; wyjeżdża hetman polny lit. Remont pałacy przed sejmem. Z Wilna 23 VII - wojewoda trocki Ogiński w drodze do Izabelina bawi przejazdem w oszmiańskim. Gen. Judycki i marszałek Chrapowicki wyjechali na sejmiki. Postępuje budowa ratusza, pracuje 30 "mularzy", buduje się kościół zamkowy katedralny, odnawia kamienice, gdyby "tak się dalej podobnie pomnażały reperacje stanęłaby prwnie stolica nasza tutejsza podobna pięknym miastom". Z Krasławia - ślub starosty nureckiego Hlebickiego z kasztelanką trocką platerówną. W oszmiańskim grad wybił zboża.
  • Z Warszawy ie 26 Julij [26 VII] 1786 k. 52-53 Jabłoński pisarzewicz łomżyński, miecznik łomżyński Ulicki zostali deputatami. wojewoda mazowiecki gościł dxputatów w Pałacu Radziwłłowskim; kłótnie i zwady. Posłami zostali: szambelan Kicki i gen. Komarzewski. Upały spowodowały śmierć pułk. Molskiego, gen. podolski zajął się jego siostrą Rynarzewską. Obecnie deszcze i grady w okolicach Pułtuska; piorun nie spalił w Warszawie domu p. Ryxa, ponieważ miał zamocowany "konduktor". Tepper chce otrzymać na sejmie indygenat; będą rozpatrywane sprawy ubogich żydów. W Foxhule książę Marcin urządza fajerwerki i iluminacje, ostatnio była "gustownie illuminowana statua Zygmunta". Gen. podolski jedzie do Kordonu. Z Wilna 30 VII - sądy ziemskie prowadzi Czyż, sędzia ziemski, odsądzono "kadencję trojecką". Wielkie deszcze. Konsystorz pod przewodnictwem pułk. Kroneunena, w zastępstwie pułk. Szetera, feruje wyroki rozwodowe. Złe targi handlowe w Królewcu.
  • Z Warszawy ie 2 Aug. [2 VIII] 1786 k. 54-55 Król zadowolony z ćwiczeń wojskowych, pochwalił pułk. Brodowskiego, wizytował budujące się koszary i pawilony dla oficerów, "chwalił nie tylko gustowną architekturę i wygodne tych domów rozrządzenie, ale nie mniej i oszczędność wydatków na tak wielkie gmachy". Nie odbył się sejmik województwa płockiego. Marszałkiem trybunału ma zostać wojewoda ruski. Sprawa ziemian łukowskich z sędzią Łaskim zakończona. Udział w niej Granowskiego i gen. Sapiehy oraz wojewody ruskiego. Spory Gdańska z królem pruskim, protekcja carowej i nota w sprawie kontrabandy oraz handlu pruskiego, ceł, komór celnych, dezerterów. Gdańszczanie, "będąc miastom polskim winni całe jestestwo swoje, prosto do obcej udają się protekcyi", tego ich kroku nie można usprawiedliwić. Stolnik koron. Moszyński umarł w Wenecji. Z Gazet Cudzoziemskich - w Austrii klęska deszczy, wylew Dunaju, zalane przedmieścia Wiednia. Z Wilna 1 VIII: w budowie ratusza przeszkadzają deszcze.
  • Z Warszawy ie 9 Aug. [9 VIII] 1786 k. 56-57 Kandydatami do laski marszałkowskiej: Suchodolski, Małachowski oraz wojewoda ruski. Nowy sejmik województwa płockiego. Nota carowej do króla pruskiego w sprawie Gdańska. Króla pruskiego leczy doktór króla angielskiego. Ze Lwowa - cesarz na kampamencie w Gródku; podskarbi w. lit. na Ukrainie. Ex podskarbi koron. Wessell traktuje z synową, miał już otrzymać od książąt saskich pensję. W Warszawie "upiększenia facyatów w kamienicach i pałacach. Nawet Bernardyni zapleśniałą kościoła swego facjatę odnawiają i mimo cięszkich [!] czasów znaleźli jednak fundatora do 1000 zł". Gazeta hamburska pisze o żołnierzach moskiewskich w Polsce, "a my tu żadnego nie widzimy. Są wprawdzie Moskale, ale mydlarze i barzo im gładko, jak z mydłem, idzie". Prymas jedzie do Dęblina. Artyleria koronna buduje fortecę podobną do Gibraltaru, "której popiss dobywania na koniu tego miesiąca ma odprawić". Z Gazet Cudzoziemskich - Algierczycy zabrali okręt rosyjski "Amor Patriae", płynący z Barcelony. Z Wilna 13 VIII: imieniny biskupa wileńskiego Massalskiego, przyjęcie wydała gen. Massalska w pałacu Brzostowskich, "grano koncerta różne, po nich odezwały się dwie arffy z śpiewanemi arjami do tego aktu stossowanemi", były tańce i bal. Obecna podkanclerzyna litewska, wojewoda połocki Żaba; marszałek Trybunału, Chomiński, wydał bal. Szkody w Pawłowie u referendarza Brzostowskiego z powodu deszczu.
• Proweniencja:
  • "Ex Parva Biblioth. Thomae Ignat~: y Łopaciński Sacr. Reg. Polon. Maj. Camerar~: y" - [eksl. brąz.]
  • Ze zbiorów M. Malinowskiego nr 49
• Hasła przedmiotowe:
  • czasopisma 18 w.
  • folwarki 18 w.
  • Gazety rękopiśmienne 18 w.