[Ogłoszenie przez Hieronima Ghinucciego, audytora generalnego sądu Kamery Apostolskiej, ekskomuniki kanonika kapituły warmińskiej Andrzeja Kopernika na żądanie kanonika głogowskiego Mateusza Lamprechta z powodu niespłacenia w terminie 70 dukatów w złocie z funduszy Kamery Apostolskiej, pożyczonych przez Lamprechta za zgodą władz kościelnych dla Kopernika od kupca florenckiego Benedykta Strozziego].

Opis

• Sygnatura: Dypl. 047
• Tytuł: [Ogłoszenie przez Hieronima Ghinucciego, audytora generalnego sądu Kamery Apostolskiej, ekskomuniki kanonika kapituły warmińskiej Andrzeja Kopernika na żądanie kanonika głogowskiego Mateusza Lamprechta z powodu niespłacenia w terminie 70 dukatów w złocie z funduszy Kamery Apostolskiej, pożyczonych przez Lamprechta za zgodą władz kościelnych dla Kopernika od kupca florenckiego Benedykta Strozziego].
• Kopie:
  • CD 0341
  • Fotokop. III 634
• Wystawca dokumentu: Ghinucci, Girolamo sędzia zwyczajny Kurii Rzymskiej (1480–1541)
• Miejsce i rok: 1513 04.12. Rzym
• Opis fizyczny: 35x18 cm
• Język: Łac.
• Hasła przedmiotowe:
  • Bartłomiej de Wantuc? goniec papieski (apostolski) (?-po 1513.04.12)
  • Callisto, Giacomo Amadei zastępca audytora generalnego Kamery Apostolskiej (?-po 1513.04.12)
  • Chanth, Humbertus urzędnik Kamery Apostolskiej w Kurii Rzymskiej (zastępca prefekta gońców papieskich) (?-po 1513.04.12)
  • Kopernik, Andrzej prawnik, brat Mikołaja (1475?-1519)
  • Lamprecht, Mateusz kanonik wrocławski, legnicki, płocki (?-1552)
  • Strozzi, Benedetto archiprezbiter kościoła św. Jakuba w Mantui (?-po 1529)
  • Vigorosi, Francesco notariusz sądowy Kamery Apostolskiej (?-po 1514.08.02)
  • Rozliczenia pieniężne 16 w.
  • Ekskomunika 16 w.
  • Sądownictwo kościelne katolickie 16 w.
  • Kościół katolicki sądownictwo 16 w.
  • Dług 16 w.
  • Warmia 16 w.
  • Watykan 16 w.
• Pieczęć: podłużna, w puszce blaszanej Ghinucci, Girolamo (1480–1541) kościelna, sądowa wosk czerwony S. AUDITORIS GENER. / CAMERE APOSTOLICE Piotr i Paweł apostołowie
• Uwagi:
  • In dorso w lewym górnym rogu współczesna urzędowa nota objaśniająca, wpisana czarnym inkaustem pismem pospiesznym ręką inną od rąk dok. i noty streszczającej: Anno Indiction(is) et pon(tifica)tu quib(us) ret(r)o die v(er)o decima octava me(n)s(is) ap(ri)lis [18 IV] retro script(e) l(ite)re affixe et publicat(e) fueru(n)t in acie Campi Flor(ae) ut moris est p(er) me Barth(olome)um de Wantuc? [nazwisko trudno czytelne] Curssor(em). Humbertus Chanth [lub Chauth] pro mag(ist)ro Curss(orum) etc. ; na zakładce nota streszczająca współczesna wpisana trzecią ręką pismem większym i czytelniejszym: Hic denu(n)ciatur exco(mmun)icatus et declaratus d(ominus) Andreas Kopernick Can(oni)c(us) Warmien(sis) Ad Insta(ncia)m d(omi)ni Mathei Lamprecht Canonici Glogouien(sis) Wratislauien(sis) dioc(esis) eo quia non releuauit eum Imdempnem a quadam obligatione Lxxta ducat(orum) auri in auro de Camera apud Benedictum de Strozijs mer(catoris) flo(rentini) Ro(manae) cu(riae) se fact(um) ; u dołu dok. z prawej strony nacięcia paska mała okrągła XIX-wieczna pieczątka Biblioteki Kórnickiej (przyłożona krzywo), obok niej w pewnym odstępie wpisana ołówkiem kursywą cyfra „10” (nieaktualna sygn.?) ; po prawej stronie noty arch. wpisana ołówkiem współczesna sygn. dyplomu „47”.
  • Stan zachowania dość dobry (dok. przed koserwacją) ; nieregularne przybrudzenia po zewn. stronie dok. ; pojedyncze, niewielkie ubytki perg. w górnej części lewej i prawej krawędzi oraz w czterech miejscach na złożeniu zakładki ; podłużna dziurka w tekście u dołu po prawej, większa okrągła dziura po przeciwnej stronie pod zakładką ; widoczna liniatura ; szeroka zakładka, w górnej połowie zapisana, miejscami przybrudzona, z lekko zawiniętym lewym narożnikiem ; ślady ośmiu złożeń ; czytelność tekstu w rozumieniu jego jakości dobra do bardzo dobrej, różna intensywność barwy inkaustu w poszczególnych partiach tekstu (miejscami wyblakły) ; trudno czytelna minuskuła gotycka tekstu dok. (pospieszne bazgroły), na zakładce znacznie lepiej czytelne większe pismo noty objaśniającej oddane także minuskułą gotycką) ; intytulacja z imieniem wystawcy kaligrafowana dużo większym modułem pisma ; dwie poprawki w tekście (w nazwiskach i nazwach własnych) inną ręką i inkaustem.
  • Pieczęć woskowa: Hieronim Chinucci (zm. po 23 IX 1536), kard. Santa Balbina, audytor generalny Kamery Apostolskiej, sędzia zwyczajny Kurii Rzymskiej ; kościelna: sądowa ; 1. poł. XVI w. ; ostroowalna ; wosk czerwony w blaszanej puszce ochronnej z wyciętymi przy dnie na obu końcach szczelinami na pasek ; zawieszenie: pasek perg. rozdwojony u dołu (pod puszką), górny zgięty, dolny poskręcany, z wierzchu oba nieco przybrudzone ; p. przywieszona do dok. ; częściowy destrukt – wypukło zakończone ubytki wosku w narożnikach na górze i u dołu wycisku ; użycie p. zapowiedziane w koroboracji w formule sigillacyjnej ; legenda: otokowa odcinkowa, biegnąca na wąskiej bordiurze tylko po lewej i prawej stronie wycisku (na górze i u dołu przerwana fragmentami kompozycji pola), oddzielona od pola pieczętnego pojedynczą linią ciągłą, na początku i końcu napisu lekko uszkodzona od góry wskutek spłaszczenia wosku na krawędziach wycisku, niezbyt czytelna (odczyt pierwszej części z powodu stanu zachowania niepewny): S. AUDITORIS GENER. / CAMERE APOSTOLICE // ; majuskuła gotycka, ligatury ; pole pieczętne: w centrum pola dwa smukłe łuki arkadowe zaznaczone laskowaniem, pod każdym z nich niewyraźna stojąca męska postać z brodą i w długich szatach, zapewne śś. Piotr i Paweł, prawa (herald.) postać wyższa od lewej, w prawej dłoni trzyma włócznię opartą o ziemię?, lewa w dłoni prawej trzyma zapewne miecz, nad łukami gruba belka należąca do wyższej kondygnacji o połowę niższej od dolnej, podzielonej na trzy arkady, z których środkowa o łuku koszowym znacznie szersza od skrajnych wąskich, w środkowej arkadzie Matka Boska z Dzieciątkiem na ręku w popiersiu uszkodzona (wgnieciona), w arkadkach bocznych dwie drobne, smukłe, wygięte na zewnątrz postacie, zapewne męskie, ujęte z profilu i patrzące na Madonnę, pod arkadami głównymi na osi przysadzista arkada o tej samej szerokości z wyobrażeniem postaci kobiecej, zapewne także Madonny, w popiersiu, częściowo uszkodzona od dołu przez ubytek wosku, po bokach arkady dwie mniejsze tarcze w typie francuskiej średniowiecznej z dwoma skrzyżowanymi kluczami w godle herbowym na każdej (godło lewej tarczy niewyraźne), lewa tarcza lekko uszkodzona, nad nią prawdopodobnie schematycznie ujęta mitra biskupia, po bokach głównych arkad ukazane w skrócie perspektywicznym laskowania zwieńczone wimpergami.
  • Callisto Giacomo Amadei (zm. po 1529), doktor (późn. prof.) obojga praw, zastępca (pełnomocnik) audytora generalnego Kamery Apostolskiej (późn. audytor, protonotariusz apostolski, wikariusz generalny bpa Werony i bp argolidzki).
  • Andrzej Kopernik (1475? – zm. przed 30.03.1519), prawnik, studiował w Akademii Krakowskiej, w Bolonii i w Rzymie, kanonik warmiński, adwokat w Kurii Rzymskiej, brat wielkiego astronoma.
  • Mateusz Lamprecht (zm. 1552), ur. we Wschowie, doktor dekretów po studiach w Rzymie, kanonik głogowski (późn. pełnił wiele funkcji: skarbnik malborski, kanonik katedralny wrocławski, kanonik legnicki, proboszcz Św. Marii Magdaleny we Wrocławiu, archidiakon głogowski, kanonik płocki, prepozyt raciborski, kanonik nyski).
  • Girolamo Ghinucci (1480–1541), kanonik sieneński, kleryk i audytor generalny Kamery Apostolskiej, sędzia zwyczajny Kurii Rzymskiej, bp Ascoli Piceno (późn. sekretarz Brewe Apostolskich, nuncjusz apostolski w Anglii, kard. prezbiter Santa Balbina na Awentynie, kamerling Kolegium Kardynalskiego, administrator apostolski i dyplomata papieski).
  • Hieronim Ghinucci (de Ghimucciis), audytor generalny Kamery Apostolskiej i sędzia zwyczajny Kurii Rzymskiej, a także biskup elekt Ascoli Piceno (electus Asculensis), na żądanie kanonika głogowskiego Mateusza Lamprechta ogłasza ekskomunikę Andrzeja Kopernika (Kopernick), kanonika kapituły warmińskiej i brata wielkiego astronoma, za to, że nie oddał w terminie pokaźnej sumy 70 dukatów w złocie należących do Kamery Apostolskiej kupcowi florenckiemu Benedyktowi Strozziemu (Benedictus a Stroziis), czasowemu dysponentowi tej sumy, od którego Lamprecht (principalis creditor) pożyczył pieniądze dla Kopernika na warunkach określonych w kontrakcie (czyli nie skwitował Lamprechta u kupca). O dokładnym czasie wzięcia pożyczki dok. nie wspomina, ale ze względu chociażby na jej wysokość transakcja miała charakter oficjalny, publiczno-prawny (poza tym pieniądze należały do Kościoła, świecki patrycjusz był tu tylko pożyczkobiorcą, stąd konieczna zgoda władz kościelnych na ich dalsze odstąpienie) i została zawarta przed sądem kościelnym Kamery Apostolskiej przez pełnomocnika audytora generalnego, doktora obojga praw Kaliksta Amadeo (Calisto de Amadeis), w obecności prokuratora (ekonoma) i zarazem notariusza sądowego Kamery, magistra Franciszka. Kanonik warmiński miał obowiązek zwrócić zaciągnięty dług w ściśle określonym terminie. Gdy termin ten dawno minął, a pieniądze nie zostały zwrócone, Lamprecht podczas kolejnej rozprawy pod nieobecność dłużnika (nie stawił się) zażądał od audytora wszczęcia procedury nałożenia i ogłoszenia ekskomuniki, co uczyniono niniejszym dekretem. Ma ona wejść w życie natychmiast i być ogłoszona podczas mszy św. i nabożeństw we wszystkie niedziele i święta (tych z największym udziałem wiernych) we wszystkich kościołach, klasztorach i kaplicach zarówno diecezji warmińskiej, jak i całego kościoła powszechnego aż do odwołania, a może być zdjęta jedynie przez audytora lub jego następcę. Niewykonanie przez kler postanowień mandatu zagrożono taką samą karą ekskomuniki. Na odwrocie dok. woźny papieski (goniec apostolski) Bartłomiej de Wantuc? wpisał kilka dni później (18 kwietnia) standardową formułkę o wykonaniu wyroku sądu, tj. podaniu dekretu do publicznej wiadomości przez wywieszenie go osobiście, zgodnie z tradycją, na rogu placu Campo de’ Fiori w Rzymie (licznie uczęszczane miejsce publiczne). Wpis gońca zatwierdził osobiście w zastępstwie prefekta woźnych kurialnych Humbertus Chanth (Chauth?). Dok. sprawia wrażenie wystawionego w dużym pośpiechu.