[Kazimierz, król Polski, na prośbę klasztoru Norbertanów w Brzesku, zatwierdza przywilej nadany opactwu przez księcia krakowskiego Bolesława w 1256 r., zatwierdzony z kolei przez króla Władysława 01.05.1331, i pozwala na przeniesienie z prawa polskiego na prawo niemieckie wsi należących do majątku klasztornego].]

Katalog
Dyplomy
Pobierz opis bibliograficzny

Opis

  • Sygnatura: Dypl. 018
  • Tytuł: [Kazimierz, król Polski, na prośbę klasztoru Norbertanów w Brzesku, zatwierdza przywilej nadany opactwu przez księcia krakowskiego Bolesława w 1256 r., zatwierdzony z kolei przez króla Władysława 01.05.1331, i pozwala na przeniesienie z prawa polskiego na prawo niemieckie wsi należących do majątku klasztornego].]
  • Kopie:
    • Fotokop. IV 558
    • CD 685
  • Wystawca dokumentu: Kazimierz III Wielki (król Polski ; 1310-1370)
  • Miejsce i rok: 1358 03.07.
  • Opis fizyczny: 62x35 cm ; 61z39,5 cm (po rozłożeniu)
  • Język: Łac.
  • Hasła przedmiotowe:
    • Bartłomiej opat klasztoru Norbertanów w Brzesku 14 w.
    • Bogoria Jarosław ze Skotnik arcybiskup gnieźnieński (ca 1276-1376)
    • Celma Dzierżek z Janiny podsędek sandomierski 14 w.
    • Filip opat klasztoru Norbertanów w Brzesku 14 w.
    • Jakub z Szumska kasztelan żarnowiecki 14 w.
    • Jan podskarbi książęcy 13 w.
    • Janusz podczaszy sandomierski 14 w.
    • Krzesław łowczy sandomierski 13 w.
    • Nieustęp wojewoda krakowski (?-1278)
    • Ninota kasztelan radomski (?-1362/1363)
    • Ogonowic Marcin z Lubinia h. Ogończyk podkomorzy łęczycki (?-1339)
    • Otto ze Mstyczowa (zw. Lisowiec) h. Lis kanclerz wielkopolski (?-1366)
    • Pałuka Zbylut z Łekna kanonik krakowski i gnieźnieński (?-1366)
    • Pełka cześnik krakowski 14 w.
    • Przedbór z Koniecpola h. Pobóg starosta kujawski (?-1368)
    • Puszcz Mikołaj ze Sprowy h. Poraj podstoli krakowski 14 w.
    • Rafał z Tarnowa h. Leliwa podkomorzy sandomierski (ca 1330-1372/1373)
    • Warsz wojewoda sandomierski 13 w.
    • Wydżga z Tęgoborzy starosta sądecki 14 w.
    • Ząbr Pełka z Czyżowa h. Gryf chorąży krakowski (?- post 1372)
    • Zawisza podkoni krakowski 14 w.
    • Zawisza (Gamrat) z Kowali h. Sulima kasztelan sądecki 14 w.
    • Zbigniew sędzia krakowski 13 w.
    • Norbertanie
    • Podatek 13-14 w. Polska
    • Prawo magdeburskie 13-14 w. Polska
    • Prawo niemieckie (osadn.) 13-14 w. Polska
    • Majątek 13-14 w. Polska
    • Nieruchomości 13-14 w. Polska
    • Darowizna 13-14 w. Polska
    • Drwinia (woj. małopolskie, pow. bocheński) 14 w.
    • Górka (woj. małopolskie, pow. brzeski, gm. Szczurowa) 13-14 w.
    • Gruszów (woj. małopolskie, pow. myślenicki, gm. Raciechowice) 13-14 w.
    • Gunów-Kolonia (woj. świętokrzyskie, pow. kazimierski, gm. Kazimierza Wielka) 13-14 w.
    • Hebdów (woj. małopolskie, pow. proszowicki, gm. Nowe Brzesko) 13-14 w.
    • Mniszów (woj. małopolskie, pow. proszowicki, gm. Nowe Brzesko) 13-14 w.
    • Niedary (woj. małopolskie, pow. bocheński, gm. Drwinia) 14 w.
    • Nowe Brzesko (woj. małopolskie, pow. proszowicki) 13-14 w.
    • Nowy Korczyn (woj. świętokrzyskie, pow. buski) 13 w.
    • Szydłów (woj. świętokrzyskie, pow. staszowski) 14 w.
    • Środa Śląska (woj. dolnośląskie) 13-14 w.
    • Wisła (rzeka) 13-14 w.
  • Pieczęć: Na otwory po sznurkach lub paskach naklejony prostokątny płat pergaminu.
  • Uwagi:
    • Na załamaniach duże otwory oraz dwa ukośne przedarcia. Zapiski współczesne i późniejsze dotyczące treści dokumentu. In dorso pasek pergaminowy oraz papierowy przyklejony dla złączenia rozdartych części.
    • Kazimierz król Polski, jak również ziem krakowskiej, sandomierskiej, sieradzkiej, łęczyckiej, kujawskiej i pomorskiej, pan i dziedzic oznajmia, że przybywszy ojciec Filip, opat klasztoru w Brzesku, razem z konwentem pokornie prosił, aby król raczył zatwierdzić przywilej dany na dobrach tego klasztoru przez Bolesława, księcia ziem krakowskiej i sandomierskiej, a przez Władysława, króla Polski, zatwierdzony, i która to darowizna dóbr dziedzicznych temu klasztorowi przez przodków Kazimierza została należycie uczyniona, o których to dobrach zapisanych we wspomnianym przywileju przez nieuwagę, nie została zachowana żadna wzmianka, mianowicie o mieście Brzesku dawniej lokowanym na prawie niemieckim i o części majątku w Niedarach, jak również o pięciu kmieciach we wsi Drwinia i ich pożytkach. Władysław, król Polski, na prośbę braci zakonu Norbertanów, zatwierdza przywrócenie przywilejów nadanych przez Bolesława na dobra klasztoru w Brzesku: Bolesław, książę krakowski i sandomierski, opactwo w Brzesku na cześć NMP założone, reguły norbertańskiej, dla zbawienia króla i dusz jego przodków, ze szczególną łaską te przywileje wieczyście powierza i daruje wolności, aby wszyscy mieszkańcy wiosek należących do klasztoru, mianowicie: Hebdowa, Gunowa, Nękanowic, Górki i leżących z drugiej strony Wisły – Gruszowa i Mniszowa, wobec kasztelana i wojewody krakowskich, kasztelana z Brzeska albo ich sędziów nie byli zobowiązani odpowiadać, tylko wobec trybunału książęcego i jego urzędników pozwani będą zobowiązani się stawić. Czynimy w tym względzie tych Wszystkich mieszkańców i ich dziedziców zwalnia wieczyście od wszystkich ciężarów i podatków, powszechnie nazywanych: stan, szos, przewód, owca, krowa. Aby zaś ta darowizna u jego następców miała wieczystą moc, niniejszy dokument na to sporządzony i ustanowiony klasztorowi w Brzesku ustanawiamy, zatwierdzeniem przewieszeniem pieczęci został wzmocniony. Działo się w Korczynie 1276 r., w obecności świadków: komesa Warsza kasztelana krakowskiego, komesa Nieustępa wojewody i Zbigniewa sędziego krakowskiego, Krzesława łowczego sandomierskiego, Jana podskarbiego książęcego i innych licznych. Dano ręką kanclerza książęcego Prokopa. Władysław swoją pieczęcią nadaje moc prawną temu dokumentowi, chcąc zaś dochód i majątek tego klasztoru bardziej pomnożyć, na prośby opata Bartłomieja, wszystkie wsie, wyżej wymienione, mianowicie: Hebdów, Gunów, Nękanowice, Górka, Gruszów i Mniszów z prawa polskiego na prawo niemieckie wieczyście przenosi i uwalnia wszystkich sołtysów i wieśniaków, którzy osiądą w tych wsiach, od praw polskich, danin i podatków, i innych opłat, a także od wszystkich sądów, sędziów, podsędków, wojewodów, kasztelanów, wszystkich urzędników ministerialnych. W procesach karnych za kradzież, zranienia, zabójstwa i inne, w ich dobrach, opat wraz ze swymi wójtami będzie wymierzać kary orzekane sądownie według prawa niemieckiego. Pozwani zaś dziedzice i sołtysi tylko przez ten dokument w dworze królewskim na skargi według prawa niemieckiego będą zobowiązani odpowiadać, wedle zwyczaju prawa średzkiego. Na której to rzeczy świadectwo pieczęć królewska została zawieszona. Zdziałano w Szydłowie 1331 r., w obecności: Jakuba kasztelana żarnowieckiego, Pełki cześnika krakowskiego, Marcina podkomorzego łęczyckiego, Jarosława archidiakona krakowskiego, Ottona kantora sandomierskiego, Zbyluta kustosza włocławskiego, Dzierżka podsędka sandomierskiego, Janusza podczaszego sandomierskiego, Zawiszy podkoniuszego i innych licznych wiarygodnych. Dano w święto św. Filipa i Jakuba Apostołów [01.05], przez Zbigniewa, kanclerza krakowskiego. Zaś król Kazimierz na pokorne prośby opata i jego zakonu łaskawie przystając, zatwierdza darowiznę i przywilej z jego klauzulami i artykułami, jak również darowiznę dóbr dziedzicznych, dając dokument zaopatrzony pieczęcią. Zdziałano w klasztorze w Brzesku, w środę przed IV niedzielą Wielkiego Postu [07.03] 1358 r., w obecności Zawiszy sądeckiego, Ninoty kasztelana radomskiego, Rafała podkomorzego sandomierskiego, Mikołaja podstolego, Pełki chorążego krakowskiego, Przedbora kujawskiego i Wydżgi sądeckiego starostów i innych licznych wiarygodnych. Dano ręką Janusza kanclerza krakowskiego.
  • Opracowania: [2.dok.] Wyd.: Kodeks dyplomatyczny Małopolski. T. I. Nr 92 s. 108-109. [1.dok.] Wyd.: Kodeks dyplomatyczny Małopolski. T. I. Nr 184 s. 219-220. Wyd.: Kodeks dyplomatyczny Małopolski. T. I. Nr 251 s. 295-296.

MARC

  • 100 $a Kazimierz $b III Wielki $c (król Polski ; $d 1310-1370)
  • 245 $a [Kazimierz, król Polski, na prośbę klasztoru Norbertanów w Brzesku, zatwierdza przywilej nadany opactwu przez księcia krakowskiego Bolesława w 1256 r., zatwierdzony z kolei przez króla Władysława 01.05.1331, i pozwala na przeniesienie z prawa polskiego na prawo niemieckie wsi należących do majątku klasztornego].]
  • 250 $a autograf
  • 260 $a Brzesko $c 1358 03.07.
  • 300 $c 62x35 cm ; 61z39,5 cm (po rozłożeniu)
  • 500 $a Na załamaniach duże otwory oraz dwa ukośne przedarcia. $a Zapiski współczesne i późniejsze dotyczące treści dokumentu. $a In dorso pasek pergaminowy oraz papierowy przyklejony dla złączenia rozdartych części.
  • 500 $a Kazimierz król Polski, jak również ziem krakowskiej, sandomierskiej, sieradzkiej, łęczyckiej, kujawskiej i pomorskiej, pan i dziedzic oznajmia, że przybywszy ojciec Filip, opat klasztoru w Brzesku, razem z konwentem pokornie prosił, aby król raczył zatwierdzić przywilej dany na dobrach tego klasztoru przez Bolesława, księcia ziem krakowskiej i sandomierskiej, a przez Władysława, króla Polski, zatwierdzony, i która to darowizna dóbr dziedzicznych temu klasztorowi przez przodków Kazimierza została należycie uczyniona, o których to dobrach zapisanych we wspomnianym przywileju przez nieuwagę, nie została zachowana żadna wzmianka, mianowicie o mieście Brzesku dawniej lokowanym na prawie niemieckim i o części majątku w Niedarach, jak również o pięciu kmieciach we wsi Drwinia i ich pożytkach. Władysław, król Polski, na prośbę braci zakonu Norbertanów, zatwierdza przywrócenie przywilejów nadanych przez Bolesława na dobra klasztoru w Brzesku: Bolesław, książę krakowski i sandomierski, opactwo w Brzesku na cześć NMP założone, reguły norbertańskiej, dla zbawienia króla i dusz jego przodków, ze szczególną łaską te przywileje wieczyście powierza i daruje wolności, aby wszyscy mieszkańcy wiosek należących do klasztoru, mianowicie: Hebdowa, Gunowa, Nękanowic, Górki i leżących z drugiej strony Wisły – Gruszowa i Mniszowa, wobec kasztelana i wojewody krakowskich, kasztelana z Brzeska albo ich sędziów nie byli zobowiązani odpowiadać, tylko wobec trybunału książęcego i jego urzędników pozwani będą zobowiązani się stawić. Czynimy w tym względzie tych Wszystkich mieszkańców i ich dziedziców zwalnia wieczyście od wszystkich ciężarów i podatków, powszechnie nazywanych: stan, szos, przewód, owca, krowa. Aby zaś ta darowizna u jego następców miała wieczystą moc, niniejszy dokument na to sporządzony i ustanowiony klasztorowi w Brzesku ustanawiamy, zatwierdzeniem przewieszeniem pieczęci został wzmocniony. Działo się w Korczynie 1276 r., w obecności świadków: komesa Warsza kasztelana krakowskiego, komesa Nieustępa wojewody i Zbigniewa sędziego krakowskiego, Krzesława łowczego sandomierskiego, Jana podskarbiego książęcego i innych licznych. Dano ręką kanclerza książęcego Prokopa. Władysław swoją pieczęcią nadaje moc prawną temu dokumentowi, chcąc zaś dochód i majątek tego klasztoru bardziej pomnożyć, na prośby opata Bartłomieja, wszystkie wsie, wyżej wymienione, mianowicie: Hebdów, Gunów, Nękanowice, Górka, Gruszów i Mniszów z prawa polskiego na prawo niemieckie wieczyście przenosi i uwalnia wszystkich sołtysów i wieśniaków, którzy osiądą w tych wsiach, od praw polskich, danin i podatków, i innych opłat, a także od wszystkich sądów, sędziów, podsędków, wojewodów, kasztelanów, wszystkich urzędników ministerialnych. W procesach karnych za kradzież, zranienia, zabójstwa i inne, w ich dobrach, opat wraz ze swymi wójtami będzie wymierzać kary orzekane sądownie według prawa niemieckiego. Pozwani zaś dziedzice i sołtysi tylko przez ten dokument w dworze królewskim na skargi według prawa niemieckiego będą zobowiązani odpowiadać, wedle zwyczaju prawa średzkiego. Na której to rzeczy świadectwo pieczęć królewska została zawieszona. Zdziałano w Szydłowie 1331 r., w obecności: Jakuba kasztelana żarnowieckiego, Pełki cześnika krakowskiego, Marcina podkomorzego łęczyckiego, Jarosława archidiakona krakowskiego, Ottona kantora sandomierskiego, Zbyluta kustosza włocławskiego, Dzierżka podsędka sandomierskiego, Janusza podczaszego sandomierskiego, Zawiszy podkoniuszego i innych licznych wiarygodnych. Dano w święto św. Filipa i Jakuba Apostołów [01.05], przez Zbigniewa, kanclerza krakowskiego. Zaś król Kazimierz na pokorne prośby opata i jego zakonu łaskawie przystając, zatwierdza darowiznę i przywilej z jego klauzulami i artykułami, jak również darowiznę dóbr dziedzicznych, dając dokument zaopatrzony pieczęcią. Zdziałano w klasztorze w Brzesku, w środę przed IV niedzielą Wielkiego Postu [07.03] 1358 r., w obecności Zawiszy sądeckiego, Ninoty kasztelana radomskiego, Rafała podkomorzego sandomierskiego, Mikołaja podstolego, Pełki chorążego krakowskiego, Przedbora kujawskiego i Wydżgi sądeckiego starostów i innych licznych wiarygodnych. Dano ręką Janusza kanclerza krakowskiego.
  • 530 $d Fotokop. IV 558
  • 530 $d CD 685
  • 546 $a Łac.
  • 581 $a [2.dok.] Wyd.: Kodeks dyplomatyczny Małopolski. T. I. Nr 92 s. 108-109. $a [1.dok.] Wyd.: Kodeks dyplomatyczny Małopolski. T. I. Nr 184 s. 219-220. $a Wyd.: Kodeks dyplomatyczny Małopolski. T. I. Nr 251 s. 295-296.
  • 600 $a Bartłomiej $c opat klasztoru Norbertanów w Brzesku $d 14 w.
  • 600 $a Bogoria Jarosław ze Skotnik $c arcybiskup gnieźnieński $d (ca 1276-1376)
  • 600 $a Celma Dzierżek z Janiny $c podsędek sandomierski $d 14 w.
  • 600 $a Filip $c opat klasztoru Norbertanów w Brzesku $d 14 w.
  • 600 $a Jakub z Szumska $c kasztelan żarnowiecki $d 14 w.
  • 600 $a Jan $c podskarbi książęcy $d 13 w.
  • 600 $a Janusz $c podczaszy sandomierski $d 14 w.
  • 600 $a Krzesław $c łowczy sandomierski $d 13 w.
  • 600 $a Nieustęp $c wojewoda krakowski $d (?-1278)
  • 600 $a Ninota $c kasztelan radomski $d (?-1362/1363)
  • 600 $a Ogonowic Marcin z Lubinia h. Ogończyk $c podkomorzy łęczycki $d (?-1339)
  • 600 $a Otto ze Mstyczowa (zw. Lisowiec) h. Lis $c kanclerz wielkopolski $d (?-1366)
  • 600 $a Pałuka Zbylut z Łekna $c kanonik krakowski i gnieźnieński $d (?-1366)
  • 600 $a Pełka $c cześnik krakowski $d 14 w.
  • 600 $a Przedbór z Koniecpola h. Pobóg $c starosta kujawski $d (?-1368)
  • 600 $a Puszcz Mikołaj ze Sprowy h. Poraj $c podstoli krakowski $d 14 w.
  • 600 $a Rafał z Tarnowa h. Leliwa $c podkomorzy sandomierski $d (ca 1330-1372/1373)
  • 600 $a Warsz $c wojewoda sandomierski $d 13 w.
  • 600 $a Wydżga z Tęgoborzy $c starosta sądecki $d 14 w.
  • 600 $a Ząbr Pełka z Czyżowa h. Gryf $c chorąży krakowski $d (?- post 1372)
  • 600 $a Zawisza $c podkoni krakowski $d 14 w.
  • 600 $a Zawisza (Gamrat) z Kowali h. Sulima $c kasztelan sądecki $d 14 w.
  • 600 $a Zbigniew $c sędzia krakowski $d 13 w.
  • 610 $a Norbertanie $y 14 w.
  • 650 $a Podatek $y 13-14 w. $z Polska
  • 650 $a Prawo magdeburskie $y 13-14 w. $z Polska
  • 650 $a Prawo niemieckie (osadn.) $y 13-14 w. $z Polska
  • 650 $a Majątek $y 13-14 w. $z Polska
  • 650 $a Nieruchomości $y 13-14 w. $z Polska
  • 650 $a Darowizna $y 13-14 w. $z Polska
  • 651 $a Drwinia (woj. małopolskie, pow. bocheński) $y 14 w.
  • 651 $a Górka (woj. małopolskie, pow. brzeski, gm. Szczurowa) $y 13-14 w.
  • 651 $a Gruszów (woj. małopolskie, pow. myślenicki, gm. Raciechowice) $y 13-14 w.
  • 651 $a Gunów-Kolonia (woj. świętokrzyskie, pow. kazimierski, gm. Kazimierza Wielka) $y 13-14 w.
  • 651 $a Hebdów (woj. małopolskie, pow. proszowicki, gm. Nowe Brzesko) $y 13-14 w.
  • 651 $a Mniszów (woj. małopolskie, pow. proszowicki, gm. Nowe Brzesko) $y 13-14 w.
  • 651 $a Niedary (woj. małopolskie, pow. bocheński, gm. Drwinia) $y 14 w.
  • 651 $a Nowe Brzesko (woj. małopolskie, pow. proszowicki) $y 13-14 w.
  • 651 $a Nowy Korczyn (woj. świętokrzyskie, pow. buski) $y 13 w.
  • 651 $a Szydłów (woj. świętokrzyskie, pow. staszowski) $y 14 w.
  • 651 $a Środa Śląska (woj. dolnośląskie) $y 13-14 w.
  • 651 $a Wisła (rzeka) $y 13-14 w.
  • 700 $a Bolesław $b V Wstydliwy $c (książę krakowski i sandomierski ; $d 1226-1279)
  • 700 $a Prokop (zw. Rusinem) h. Korczak zw. $c kanclerz $d (?-1294/1295)
  • 700 $a Suchywilk Janusz ze Strzelec h. Grzymała $c kanclerz krakowski, arcybiskup gnieźnieński $d (ca 1310-1382)
  • 700 $a Władysław Łokietek $c (król Polski ; $d 1261-1333)
  • 700 $a Zbigniew ze Szczyrzyca h. Drużyna-Śreniawa $c kanclerz krakowski $d (ca 1314-1356)
  • 852 $j Dypl. 018
  • 919 $a brak $b Prawdopodobnie pierwotnie istniało więcej niż jedna pieczęć.
  • 920 $b Na otwory po sznurkach lub paskach naklejony prostokątny płat pergaminu.
  • 999 $a MS $b 19.08.16

Indeksy

Egzemplarze

  • Sygnatura: Dypl. 018
Wypożyczony