[Kazimierz, król Polski, na prośbę klasztoru Norbertanów w Brzesku, zatwierdza przywilej nadany opactwu przez księcia krakowskiego Bolesława w 1256 r., zatwierdzony z kolei przez króla Władysława 01.05.1331, i pozwala na przeniesienie z prawa polskiego na prawo niemieckie wsi należących do majątku klasztornego].]

Description

• Sygnatura: Dypl. 018
• Tytuł: [Kazimierz, król Polski, na prośbę klasztoru Norbertanów w Brzesku, zatwierdza przywilej nadany opactwu przez księcia krakowskiego Bolesława w 1256 r., zatwierdzony z kolei przez króla Władysława 01.05.1331, i pozwala na przeniesienie z prawa polskiego na prawo niemieckie wsi należących do majątku klasztornego].]
• Kopie:
  • Fotokop. IV 558
  • CD 685
• Wystawca dokumentu: Kazimierz III Wielki (król Polski ; 1310-1370)
• Miejsce i rok: 1358 03.07.
• Opis fizyczny: 62x35 cm ; 61z39,5 cm (po rozłożeniu)
• Język: Łac.
• Hasła przedmiotowe:
  • Bartłomiej opat klasztoru Norbertanów w Brzesku 14 w.
  • Bogoria Jarosław ze Skotnik arcybiskup gnieźnieński (ca 1276-1376)
  • Celma Dzierżek z Janiny podsędek sandomierski 14 w.
  • Filip opat klasztoru Norbertanów w Brzesku 14 w.
  • Jakub z Szumska kasztelan żarnowiecki 14 w.
  • Jan podskarbi książęcy 13 w.
  • Janusz podczaszy sandomierski 14 w.
  • Krzesław łowczy sandomierski 13 w.
  • Nieustęp wojewoda krakowski (?-1278)
  • Ninota kasztelan radomski (?-1362/1363)
  • Ogonowic Marcin z Lubinia h. Ogończyk podkomorzy łęczycki (?-1339)
  • Otto ze Mstyczowa (zw. Lisowiec) h. Lis kanclerz wielkopolski (?-1366)
  • Pałuka Zbylut z Łekna kanonik krakowski i gnieźnieński (?-1366)
  • Pełka cześnik krakowski 14 w.
  • Przedbór z Koniecpola h. Pobóg starosta kujawski (?-1368)
  • Puszcz Mikołaj ze Sprowy h. Poraj podstoli krakowski 14 w.
  • Rafał z Tarnowa h. Leliwa podkomorzy sandomierski (ca 1330-1372/1373)
  • Warsz wojewoda sandomierski 13 w.
  • Wydżga z Tęgoborzy starosta sądecki 14 w.
  • Ząbr Pełka z Czyżowa h. Gryf chorąży krakowski (?- post 1372)
  • Zawisza podkoni krakowski 14 w.
  • Zawisza (Gamrat) z Kowali h. Sulima kasztelan sądecki 14 w.
  • Zbigniew sędzia krakowski 13 w.
  • Norbertanie
  • Podatek 13-14 w. Polska
  • Prawo magdeburskie 13-14 w. Polska
  • Prawo niemieckie (osadn.) 13-14 w. Polska
  • Majątek 13-14 w. Polska
  • Nieruchomości 13-14 w. Polska
  • Darowizna 13-14 w. Polska
  • Drwinia (woj. małopolskie, pow. bocheński) 14 w.
  • Górka (woj. małopolskie, pow. brzeski, gm. Szczurowa) 13-14 w.
  • Gruszów (woj. małopolskie, pow. myślenicki, gm. Raciechowice) 13-14 w.
  • Gunów-Kolonia (woj. świętokrzyskie, pow. kazimierski, gm. Kazimierza Wielka) 13-14 w.
  • Hebdów (woj. małopolskie, pow. proszowicki, gm. Nowe Brzesko) 13-14 w.
  • Mniszów (woj. małopolskie, pow. proszowicki, gm. Nowe Brzesko) 13-14 w.
  • Niedary (woj. małopolskie, pow. bocheński, gm. Drwinia) 14 w.
  • Nowe Brzesko (woj. małopolskie, pow. proszowicki) 13-14 w.
  • Nowy Korczyn (woj. świętokrzyskie, pow. buski) 13 w.
  • Szydłów (woj. świętokrzyskie, pow. staszowski) 14 w.
  • Środa Śląska (woj. dolnośląskie) 13-14 w.
  • Wisła (rzeka) 13-14 w.
• Pieczęć: Na otwory po sznurkach lub paskach naklejony prostokątny płat pergaminu.
• Uwagi:
  • Na załamaniach duże otwory oraz dwa ukośne przedarcia. Zapiski współczesne i późniejsze dotyczące treści dokumentu. In dorso pasek pergaminowy oraz papierowy przyklejony dla złączenia rozdartych części.
  • Kazimierz król Polski, jak również ziem krakowskiej, sandomierskiej, sieradzkiej, łęczyckiej, kujawskiej i pomorskiej, pan i dziedzic oznajmia, że przybywszy ojciec Filip, opat klasztoru w Brzesku, razem z konwentem pokornie prosił, aby król raczył zatwierdzić przywilej dany na dobrach tego klasztoru przez Bolesława, księcia ziem krakowskiej i sandomierskiej, a przez Władysława, króla Polski, zatwierdzony, i która to darowizna dóbr dziedzicznych temu klasztorowi przez przodków Kazimierza została należycie uczyniona, o których to dobrach zapisanych we wspomnianym przywileju przez nieuwagę, nie została zachowana żadna wzmianka, mianowicie o mieście Brzesku dawniej lokowanym na prawie niemieckim i o części majątku w Niedarach, jak również o pięciu kmieciach we wsi Drwinia i ich pożytkach. Władysław, król Polski, na prośbę braci zakonu Norbertanów, zatwierdza przywrócenie przywilejów nadanych przez Bolesława na dobra klasztoru w Brzesku: Bolesław, książę krakowski i sandomierski, opactwo w Brzesku na cześć NMP założone, reguły norbertańskiej, dla zbawienia króla i dusz jego przodków, ze szczególną łaską te przywileje wieczyście powierza i daruje wolności, aby wszyscy mieszkańcy wiosek należących do klasztoru, mianowicie: Hebdowa, Gunowa, Nękanowic, Górki i leżących z drugiej strony Wisły – Gruszowa i Mniszowa, wobec kasztelana i wojewody krakowskich, kasztelana z Brzeska albo ich sędziów nie byli zobowiązani odpowiadać, tylko wobec trybunału książęcego i jego urzędników pozwani będą zobowiązani się stawić. Czynimy w tym względzie tych Wszystkich mieszkańców i ich dziedziców zwalnia wieczyście od wszystkich ciężarów i podatków, powszechnie nazywanych: stan, szos, przewód, owca, krowa. Aby zaś ta darowizna u jego następców miała wieczystą moc, niniejszy dokument na to sporządzony i ustanowiony klasztorowi w Brzesku ustanawiamy, zatwierdzeniem przewieszeniem pieczęci został wzmocniony. Działo się w Korczynie 1276 r., w obecności świadków: komesa Warsza kasztelana krakowskiego, komesa Nieustępa wojewody i Zbigniewa sędziego krakowskiego, Krzesława łowczego sandomierskiego, Jana podskarbiego książęcego i innych licznych. Dano ręką kanclerza książęcego Prokopa. Władysław swoją pieczęcią nadaje moc prawną temu dokumentowi, chcąc zaś dochód i majątek tego klasztoru bardziej pomnożyć, na prośby opata Bartłomieja, wszystkie wsie, wyżej wymienione, mianowicie: Hebdów, Gunów, Nękanowice, Górka, Gruszów i Mniszów z prawa polskiego na prawo niemieckie wieczyście przenosi i uwalnia wszystkich sołtysów i wieśniaków, którzy osiądą w tych wsiach, od praw polskich, danin i podatków, i innych opłat, a także od wszystkich sądów, sędziów, podsędków, wojewodów, kasztelanów, wszystkich urzędników ministerialnych. W procesach karnych za kradzież, zranienia, zabójstwa i inne, w ich dobrach, opat wraz ze swymi wójtami będzie wymierzać kary orzekane sądownie według prawa niemieckiego. Pozwani zaś dziedzice i sołtysi tylko przez ten dokument w dworze królewskim na skargi według prawa niemieckiego będą zobowiązani odpowiadać, wedle zwyczaju prawa średzkiego. Na której to rzeczy świadectwo pieczęć królewska została zawieszona. Zdziałano w Szydłowie 1331 r., w obecności: Jakuba kasztelana żarnowieckiego, Pełki cześnika krakowskiego, Marcina podkomorzego łęczyckiego, Jarosława archidiakona krakowskiego, Ottona kantora sandomierskiego, Zbyluta kustosza włocławskiego, Dzierżka podsędka sandomierskiego, Janusza podczaszego sandomierskiego, Zawiszy podkoniuszego i innych licznych wiarygodnych. Dano w święto św. Filipa i Jakuba Apostołów [01.05], przez Zbigniewa, kanclerza krakowskiego. Zaś król Kazimierz na pokorne prośby opata i jego zakonu łaskawie przystając, zatwierdza darowiznę i przywilej z jego klauzulami i artykułami, jak również darowiznę dóbr dziedzicznych, dając dokument zaopatrzony pieczęcią. Zdziałano w klasztorze w Brzesku, w środę przed IV niedzielą Wielkiego Postu [07.03] 1358 r., w obecności Zawiszy sądeckiego, Ninoty kasztelana radomskiego, Rafała podkomorzego sandomierskiego, Mikołaja podstolego, Pełki chorążego krakowskiego, Przedbora kujawskiego i Wydżgi sądeckiego starostów i innych licznych wiarygodnych. Dano ręką Janusza kanclerza krakowskiego.
• Opracowania: [2.dok.] Wyd.: Kodeks dyplomatyczny Małopolski. T. I. Nr 92 s. 108-109. [1.dok.] Wyd.: Kodeks dyplomatyczny Małopolski. T. I. Nr 184 s. 219-220. Wyd.: Kodeks dyplomatyczny Małopolski. T. I. Nr 251 s. 295-296.