Diariusz legaciej od Dymitra cara moskiewskiego i o przyjazń JMC panny Mniszkowey woiewodzianki sendomierskiey konkuruiącego, także ślub, ceremonie, prezenta, wesele, podroż wszystkę z Polski na stolicę. Na samey zaś stolicy wiazd solenny panney młodey carowey [...] ceremonie ślubne y insze; wesele, traktamenta, audyencye, naostatek rebelia, tumult Moskwy, y zamordowanie Dymitra cara moskiewskiego w sobie zawieraiacy. Konnotowany od tych osob, ktorzy na te wszystkie transakcye patrzyli y na stolicy na ten czas byli, a z oryginalnego manuskryptu [...] Marcina Stadnickiego wyiety y przepisany.

Katalog
Rękopisy
Pobierz opis bibliograficzny
  • Sygnatura: BK 00314
  • Kopie: Mf 1151
  • Autor: Stadnicki, Marcin (ca 1552-1628)
  • Tytuł: Diariusz legaciej od Dymitra cara moskiewskiego i o przyjazń JMC panny Mniszkowey woiewodzianki sendomierskiey konkuruiącego, także ślub, ceremonie, prezenta, wesele, podroż wszystkę z Polski na stolicę. Na samey zaś stolicy wiazd solenny panney młodey carowey [...] ceremonie ślubne y insze; wesele, traktamenta, audyencye, naostatek rebelia, tumult Moskwy, y zamordowanie Dymitra cara moskiewskiego w sobie zawieraiacy. Konnotowany od tych osob, ktorzy na te wszystkie transakcye patrzyli y na stolicy na ten czas byli, a z oryginalnego manuskryptu [...] Marcina Stadnickiego wyiety y przepisany.
  • Miejsce i czas powstania: 19 w.
  • Opis fizyczny: 38 k. 34x22 cm
  • Oprawa: półperg., 19 w.
  • Język: Pol.
  • Zawartość: 1. "Car Dymitr słowu danemu [...] woiewodzie Sendomirskiemu [Jerzemu Mniszchowi], zadosyć czyni, posła wyprawia [1605]" k. 2 2. "Prezenta od cara dla woiewody [Jerzego Mniszcha 11. 11. 1605]" k. 2 3. "Ślub cara Dymitra z Imci panną Maryanną sandomierską przy prezencyi króla [... Zygmunta] przez plenipotenta carskiego w Krakowie Roku Pańskiego 1605 dnia 22 listopada odprawiony [22. 11. 1605]" k. 2v-3v 4. Diariusz podróży Maryny Mniszchówny do stolicy Moskwy, ślub w Moskwie, zabójstwo Dymitra Samozwańca, losy delegacji polskiej od 18.04. 1606 do 29. 11. 1606 k. 2-20 5. "Potencya Dymitra cara góre bierze, Maryna carowa, ociec P. woiewoda, [...] posłowie krola [...] Zygmunta III], xiąże Wiśniowiecki hetman moskiewski, Rużycki i inni panowie z rycerstwem miasto polskie w obozie Dymitrowym stawiają [1609]" k. 21 6. "Maryna carowa przyznaie się do Dymitra, że to iey mąż" k. 21v-22v 7. "Król Zygmunt ciągnie z woyskiem do Moskwy R. P. 1609" k. 22v-25v 8. "List Maryny carowej do króla Zygmunta III" k. 25v-29v 9. "Dymitr zmyślony z Maryną carową" k. 29v-30v 10. "Odmiana rzeczy dobrze ułożonych w Moskwie po wyieździe do Polski [Stanisława] Żółkiewskiego hetmana w. k." k. 30v-31v 11. "Dymitr zmyślony fałszywy car nazwany Grzegorz Szachowski zabity" k. 31v-33 12. "Smutna scena zakonczonych tryumfow polskich na Moskwie przez niezgode. Odebrane nazad berło moskiewskie" k. 33v-35v 13. "Co za koniec Maryny carowey?" k. 35v-36 14. "Przydatek o Moskwie bardzo ciekawy" k. 36v-38 15. "Tumulty moskiewskie [1597-1613]" k. 38
  • Proweniencja: od Michała Wiszniewskiego
  • Hasła przedmiotowe:
    • Dymitr Samozwaniec I (car Rosji ; 1582?-1606)
    • Maryna Mniszchówna (carowa Rosji ; ca 1588-1614)
    • Mniszech, Jerzy (ca 1548-1613)
    • Niemcewicz, Julian Ursyn (1758-1841)
    • Żółkiewski, Stanisław (1547-1620)
    • Zygmunt III Waza (król Polski ; 1566-1632)
    • Dyplomacja 17 w.
    • Literatura podróżnicza 17 w.
    • Wojny polsko-moskiewskie (1604-1634) 17 w.
    • Rosja 17 w.
  • Uwagi:
    • Spór około autorstwa relacji zawartej w rękopisie. Według jednej wersji autorem jest Wacław Dyamentowski, który miał brać udział w wyprawie Dymitra Samozwańca jako dworzanin Mniszcha, wdy sandomierskiego. Po powrocie miał według Duńczewskiego i Hirschberga napisać diariusz wypadków w Moskwie. Wedle W. Kętrzyńskiego udział Dyamentowskiego w wyprawie jest wątpliwy, autorem zaś diariusza był Abraham Rożniatowski uczestnik wyprawy do Moskwy i dowódca chorągwi złożonej z 300 ludzi. (zob. W. Kętrzyński, Diariusze Wacława Dyamentowskiego i Marcina Stadnickiego [w:] Przegląd Historyczny 1909 T. 7 z. 3 s. 267-275 oraz PSB T. 3, s. 31).
    • "Kopia z 19 w., dosyć licha, z wielu błędami i przeinaczeniami. Kopista miał prawdopodobnie przed sobą egzemplarz uszkodzony, czego sam nie spostrzegł, bo przepisuje nie zważając ani na sens, ani na wątek opowiadania" (k. 6.)
    • "Rękopism ten w trzech miejscach znacznie uszkodzony do niewyczytania, i z siebie i z epoki którą obejmuje ciekawy, nie był zdaje się znany najpóźniejszym Dymitra dziejopisom: Niemcewiczowi i Karamzinowi" na kilku k. poprawki pisowni ręką M. Wiszniewskiego.
    • Dwie części: k. 2-20 podaje wiadomości w pewnym porządku chronologicznym z zaznaczonymi wyżej brakami, od k. 21-38 dzieje Maryny i Dymitra Szalbierza (przy rezygnacji z chronologii). O tej drugiej części rękopisu Diariusz Dyamentowskiego bardzo bardzo mało wspomina. Na uwagę zasługują partie obyczajowe z życia bojarów i dworu carskiego.
    • Przerwy w relacji diariusza: od 24. 11. 1605 do 18.04. 1606 (zob. Diariusz W. Dyamentowskiego s. 17-25); przerwy w dziennych zapisach podróży Maryny Mniszchówny do Moskwy, np. 13.02.-27.05., 1-8.07., 2-19.08., 20.08., 26.08., 4.09., 8.09., 16. 11., 29. 11.; niektóre partie nie notowane przez Dyamentowskiego.
    • Pismo jednej ręki.
  • Opracowania: Niemcewicz J. U., Dzieje panowania Zygmunta III [...] T. 2, Kraków 1860 s. 286-292 [relacja b. obszerna] Kognowicki K., Życia Sapiehów. T. 2, Warszawa 1794 s. 92-105; Polska a Moskwa w pierwszej połowie wieku XVII. I. Dyaryusz Wacława Dyamentowskiego [...], Lwów 1901 s. 14-86, 123, 125, 158 w znacznej części obszerniej niż w rkpsie, całe jednak partie są dosłowne i wskazują na to samo źródło.; zob. też: Poselstwo od Zygmunta III króla polskiego do Dymitra [...] wyd. E. Raczyński, Wrocław 1837; Pamiętnik Stanisława Niemojewskiego [...] wyd. A. Hirschberg, Lwów 1899; Niemcewicz J. U., Dzieje panowania Zygmunta III [...], T. 2, Kraków 1860 s. 174; Niemcewicz J. U., Dzieje panowania [...], T. 2, Kraków 1860 s. 174-176; Niemcewicz J. U., Dzieje panowania [...] T. 2, Kraków 1860 s. 189-208; Niemcewicz J. U., Dzieje panowania [...] T. 2, Kraków 1860 s. 209-225, 248-249; Niemcewicz J. U., Dzieje panowania [...] T. 2, Kraków 1860 s. 253, 262, 263-264, T. 3 s. 34-36; Niemcewicz J. U., Dzieje panowania [...] T. 3, Kraków 1860 s. 31-34; Niemcewicz J. U., Dzieje panowania [...], T. 2, Kraków 1860 s. 265-273; Niemcewicz J. U., Dzieje panowania [...], Kraków 1860, T. 2 s. 278, T. 3 s. 15-20, 23-24 Kognowicki K., Życia Sapiehów. T. 2, Warszawa 1794 s. 116-122; Polska a Moskwa w pierwszej połowie wieku XVII. I. Dyaryusz Wacława Dyamentowskiego [...] wyd. A. Hirschberg, Lwów 1901 s. 16 oraz cd. diariusza do 19. 11. 1605 Polska a Moskwa w pierwszej połowie wieku XVII. I. Dyaryusz Wacława Dyamentowskiego wyd. A. Hirschberg, Lwów 1901 s. 15-16
  • 001 a Kórnik
  • 040 a KÓR Z b pol
  • 041 
    0
    @
     a pol
  • 100 
     1
     .
     a Stadnicki, Marcin d (ca 1552-1628)
  • 245 
     1
     0
     a Diariusz legaciej od Dymitra cara moskiewskiego i o przyjazń JMC panny Mniszkowey woiewodzianki sendomierskiey konkuruiącego, także ślub, ceremonie, prezenta, wesele, podroż wszystkę z Polski na stolicę. Na samey zaś stolicy wiazd solenny panney młodey carowey [...] ceremonie ślubne y insze; wesele, traktamenta, audyencye, naostatek rebelia, tumult Moskwy, y zamordowanie Dymitra cara moskiewskiego w sobie zawieraiacy. Konnotowany od tych osob, ktorzy na te wszystkie transakcye patrzyli y na stolicy na ten czas byli, a z oryginalnego manuskryptu [...] Marcina Stadnickiego wyiety y przepisany.
  • 250 a kop.
  • 260 c 19 w.
  • 300 a 38 k. c 34x22 cm
  • 340 d rkps e półperg., 19 w.
  • 400 a Dymitr Szalbierz zob. Dymitr I Samozwaniec
  • 400 a Mniszchówna Marianna zob. Maria Maryna Mniszkówna carowa Rosji
  • 500 a Spór około autorstwa relacji zawartej w rękopisie. Według jednej wersji autorem jest Wacław Dyamentowski, który miał brać udział w wyprawie Dymitra Samozwańca jako dworzanin Mniszcha, wdy sandomierskiego. Po powrocie miał według Duńczewskiego i Hirschberga napisać diariusz wypadków w Moskwie. Wedle W. Kętrzyńskiego udział Dyamentowskiego w wyprawie jest wątpliwy, autorem zaś diariusza był Abraham Rożniatowski uczestnik wyprawy do Moskwy i dowódca chorągwi złożonej z 300 ludzi. (zob. W. Kętrzyński, Diariusze Wacława Dyamentowskiego i Marcina Stadnickiego [w:] Przegląd Historyczny 1909 T. 7 z. 3 s. 267-275 oraz PSB T. 3, s. 31).
  • 500 a "Kopia z 19 w., dosyć licha, z wielu błędami i przeinaczeniami. Kopista miał prawdopodobnie przed sobą egzemplarz uszkodzony, czego sam nie spostrzegł, bo przepisuje nie zważając ani na sens, ani na wątek opowiadania" (k. 6.)
  • 500 a "Rękopism ten w trzech miejscach znacznie uszkodzony do niewyczytania, i z siebie i z epoki którą obejmuje ciekawy, nie był zdaje się znany najpóźniejszym Dymitra dziejopisom: Niemcewiczowi i Karamzinowi" na kilku k. poprawki pisowni ręką M. Wiszniewskiego.
  • 500 a Dwie części: k. 2-20 podaje wiadomości w pewnym porządku chronologicznym z zaznaczonymi wyżej brakami, od k. 21-38 dzieje Maryny i Dymitra Szalbierza (przy rezygnacji z chronologii). O tej drugiej części rękopisu Diariusz Dyamentowskiego bardzo bardzo mało wspomina. Na uwagę zasługują partie obyczajowe z życia bojarów i dworu carskiego.
  • 500 a Przerwy w relacji diariusza: od 24. 11. 1605 do 18.04. 1606 (zob. Diariusz W. Dyamentowskiego s. 17-25); przerwy w dziennych zapisach podróży Maryny Mniszchówny do Moskwy, np. 13.02.-27.05., 1-8.07., 2-19.08., 20.08., 26.08., 4.09., 8.09., 16. 11., 29. 11.; niektóre partie nie notowane przez Dyamentowskiego.
  • 500 a Pismo jednej ręki.
  • 520 a 1. "Car Dymitr słowu danemu [...] woiewodzie Sendomirskiemu [Jerzemu Mniszchowi], zadosyć czyni, posła wyprawia [1605]" k. 2 2. "Prezenta od cara dla woiewody [Jerzego Mniszcha 11. 11. 1605]" k. 2 3. "Ślub cara Dymitra z Imci panną Maryanną sandomierską przy prezencyi króla [... Zygmunta] przez plenipotenta carskiego w Krakowie Roku Pańskiego 1605 dnia 22 listopada odprawiony [22. 11. 1605]" k. 2v-3v 4. Diariusz podróży Maryny Mniszchówny do stolicy Moskwy, ślub w Moskwie, zabójstwo Dymitra Samozwańca, losy delegacji polskiej od 18.04. 1606 do 29. 11. 1606 k. 2-20 5. "Potencya Dymitra cara góre bierze, Maryna carowa, ociec P. woiewoda, [...] posłowie krola [...] Zygmunta III], xiąże Wiśniowiecki hetman moskiewski, Rużycki i inni panowie z rycerstwem miasto polskie w obozie Dymitrowym stawiają [1609]" k. 21 6. "Maryna carowa przyznaie się do Dymitra, że to iey mąż" k. 21v-22v 7. "Król Zygmunt ciągnie z woyskiem do Moskwy R. P. 1609" k. 22v-25v 8. "List Maryny carowej do króla Zygmunta III" k. 25v-29v 9. "Dymitr zmyślony z Maryną carową" k. 29v-30v 10. "Odmiana rzeczy dobrze ułożonych w Moskwie po wyieździe do Polski [Stanisława] Żółkiewskiego hetmana w. k." k. 30v-31v 11. "Dymitr zmyślony fałszywy car nazwany Grzegorz Szachowski zabity" k. 31v-33 12. "Smutna scena zakonczonych tryumfow polskich na Moskwie przez niezgode. Odebrane nazad berło moskiewskie" k. 33v-35v 13. "Co za koniec Maryny carowey?" k. 35v-36 14. "Przydatek o Moskwie bardzo ciekawy" k. 36v-38 15. "Tumulty moskiewskie [1597-1613]" k. 38
  • 530 d Mf 1151
  • 541 c a d 1825
  • 546 a Pol.
  • 561 a od Michała Wiszniewskiego d BK II, 183 w Wiszniewski Michał w Działyński Tytus
  • 581 a 3. Slub cara Dymitra [...] Druk: ||Niemcewicz J. U., |Dzieje panowania Zygmunta III [...] T. 2, Kraków 1860 s. 286-292 [relacja b. obszerna] a Kognowicki K., Życia Sapiehów. T. 2, Warszawa 1794 s. 92-105; a 4. [Diariusz podróży Maryny Mniszchówny [...] Druk: ||Polska a Moskwa w pierwszej połowie wieku XVII. I. Dyaryusz Wacława Dyamentowskiego [...], Lwów 1901 s. 14-86, 123, 125, 158 w znacznej części obszerniej niż w rkpsie, całe jednak partie są dosłowne i wskazują na to samo źródło.; zob. też: |Poselstwo od Zygmunta III króla polskiego do Dymitra [...] wyd. E. Raczyński, Wrocław 1837; |Pamiętnik Stanisława Niemojewskiego [...] wyd. A. Hirschberg, Lwów 1899; a 5. Potencya Dymitra [...] - Druk: ||Niemcewicz J. U., Dzieje panowania Zygmunta III [...], T. 2, Kraków 1860 s. 174; a 6. Maryna carowa [...] - Druk: ||Niemcewicz J. U., Dzieje panowania [...], T. 2, Kraków 1860 s. 174-176; a 7. Król Zygmunt ciągnie z woyskiem [...] - Druk: ||Niemcewicz J. U., Dzieje panowania [...] T. 2, Kraków 1860 s. 189-208; a 8. List Maryny carowej [...] - Druk: ||Niemcewicz J. U., Dzieje panowania [...] T. 2, Kraków 1860 s. 209-225, 248-249; a 9. Dymitr zmyślony [...] - Druk: ||Niemcewicz J. U., Dzieje panowania [...] T. 2, Kraków 1860 s. 253, 262, 263-264, T. 3 s. 34-36; a 10. Odmiana rzeczy [...] - Druk: ||Niemcewicz J. U., Dzieje panowania [...] T. 3, Kraków 1860 s. 31-34; a 11. Dymitr zmyślony fałszywy [...] - Druk: ||Niemcewicz J. U., Dzieje panowania [...], T. 2, Kraków 1860 s. 265-273; a 12. Smutna scena [...] - Druk: ||Niemcewicz J. U., Dzieje panowania [...], Kraków 1860, T. 2 s. 278, T. 3 s. 15-20, 23-24 a Kognowicki K., Życia Sapiehów. T. 2, Warszawa 1794 s. 116-122; a 2. Prezenta od cara [...] Druk: ||Polska a Moskwa w pierwszej połowie wieku XVII. I. Dyaryusz Wacława Dyamentowskiego [...] wyd. A. Hirschberg, Lwów 1901 s. 16 oraz cd. diariusza do 19. 11. 1605 a 1. Car Dymitr słowu danemu [...] Druk: ||Polska a Moskwa w pierwszej połowie wieku XVII. I. |Dyaryusz Wacława Dyamentowskiego wyd. A. Hirschberg, Lwów 1901 s. 15-16
  • 600 
     0
     9
     a Dymitr Samozwaniec b I c (car Rosji ; d 1582?-1606)
  • 600 
     0
     9
     a Maryna Mniszchówna c (carowa Rosji ; d ca 1588-1614)
  • 600 
     1
     9
     a Mniszech, Jerzy d (ca 1548-1613)
  • 600 
     1
     9
     a Niemcewicz, Julian Ursyn d (1758-1841)
  • 600 
     1
     9
     a Żółkiewski, Stanisław d (1547-1620)
  • 600 
     0
     9
     a Zygmunt b III Waza c (król Polski ; d 1566-1632)
  • 650 
    .
    9
     a Dyplomacja y 17 w.
  • 650 
    .
    9
     a Literatura podróżnicza y 17 w.
  • 650 
    .
    9
     a Wojny polsko-moskiewskie (1604-1634) y 17 w.
  • 651 
     .
     9
     a Rosja y 17 w.
  • 700 
     1
     2
     a Rożniatowski, Abraham d (?-1665) e Aut. domn.
  • 700 
     1
     2
     a Wiszniewski, Michał d (1794-1865)
  • 852 j BK 00314