[Ustalenie granic między Królestwem Polskim a państwem krzyżackim].

Description

• Sygnatura: Dypl. 016
• Tytuł: [Ustalenie granic między Królestwem Polskim a państwem krzyżackim].
• Kopie:
  • Fotokop. IV 558
  • CD 612
  • CD 685
• Wystawca dokumentu: Düsemer, Henryk wielki mistrz zakonu krzyżackiego (ca 1280-1353)
• Miejsce i rok: 1349 06.23.
• Opis fizyczny: 39x30 cm ; 39x36 cm (po rozłożeniu)
• Język: Łac.
• Hasła przedmiotowe:
  • Krzyżacy
  • Polityka międzynarodowa 14 w.
  • Granice 14 w.
  • Geografia polityczna 14 w.
  • Polska 14 w.
  • Bierzgłowo (woj. kujawsko-pomorskie, pow. toruński, gm. Łubianka) 14 w.
  • Brda (rzeka) 14 w.
  • Dobrzynka (rzeka) 14 w.
  • Gwda (rzeka) 14 w.
  • Kamionka (rzeka) 14 w.
  • Krzywa Struga (strumień) 14 w.
  • Brzeźno (woj. kujawsko-pomorskie, pow. świecki, gm. Pruszcz) 14 w.
  • Glinki (woj. kujawsko-pomorskie, pow. bydgoski, gm. Koronowo) 14 w.
  • Grudziądz (woj. kujawsko-pomorskie, pow. grudziądzki) 14 w.
  • Jasiniec (woj. kujawsko-pomorskie, pow. bydgoski, gm. Koronowo) 14 w.
  • Klonowo (woj. kujawsko-pomorskie, pow. tucholski, gm. Lubiewo) 14 w.
  • Kowalewo Pomorskie (woj. kujawsko-pomorskie, pow. golubsko-dobrzyński) 14 w.
  • Byszewo (woj. kujawsko-pomorskie, pow. Bydgoszcz ; okręg) 14 w.
  • Dębogóra (osada zanikła) 14 w.
  • Kujawy 14 w.
  • Lubiechórz (wieś zanikła) 14 w.
  • Łachowo (woj. kujawsko-pomorskie, pow. nakielski, gm. Szubin) 14 w.
  • Łowin (woj. kujawsko-pomorskie, pow. świecki, gm. Pruszcz) 14 w.
  • Malbork (woj. pomorskie) 14 w.
  • Mruczyn (woj. kujawsko-pomorskie, pow. bydgoski) 14 w.
  • Niemoniec (rzeka) 14 w.
  • Nieciszewo (woj. kujawsko-pomorskie, pow. świecki, gm. Pruszcz) 14 w.
  • Niewieścin (woj. kujawsko-pomorskie, pow. świecki, gm. Pruszcz) 14 w.
  • Ostróda (woj. warmińsko-mazurskie, pow. ostródzki) 14 w.
  • Pokarmin (ob. Uszakowo, obwód kaliningradzki) 14 w.
  • Pomorze Gdańskie 14 w.
  • Pomorze Zachodnie 14 w.
  • Pruszcz (woj. kujawsko-pomorskie, pow. świecki, gm. Pruszcz) 14 w.
  • Serock (woj. kujawsko-pomorskie, pow. świecki, gm. Pruszcz) 14 w.
  • Sienno (woj. kujawsko-pomorskie, pow. bydgoski, gm. Dobrcz) 14 w.
  • Stare Gronowo (woj. pomorskie, pow. człuchowski, gm. Debrzyno) 14 w.
  • Sucha (woj. kujawsko-pomorskie, pow. tucholski, gm. Lubiewo) 14 w.
  • Suponin (woj. kujawsko-pomorskie, pow. bydgoski, gm. Dobrcz) 14 w.
  • Świecie (woj. kujawsko-pomorskie, pow. świecki) 14 w.
  • Trzeciewiec (woj. kujawsko-pomorskie, pow. bydgoski, gm. Dobrcz) 14 w.
  • Trzęsacz (woj. zachodniopomorskie, pow. gryficki, gm. Rewal) 14 w.
  • Trzeciewiec (woj. kujawsko-pomorskie, pow. bydgoski, gm. Dobrcz) 14 w.
  • Trzęsacz (woj. zachodniopomorskie, pow. gryficki, gm. Rewal) 14 w.
  • Tuchola (woj. kujawsko-pomorskie, pow. tucholski) 14 w.
  • Wielonek (woj. kujawsko-pomorskie, pow. tucholski, gm. Lubiewo) 14 w.
  • Wisła (rzeka, bieg dolny) 14 w.
  • Włóki (woj. kujawsko-pomorskie, pow. bydgoski, gm. Dobrcz) 14 w.
  • Wudzyn (woj. kujawsko-pomorskie, pow. bydgoski, gm. Dobrcz) 14 w.
  • Zębowo (woj. kujawsko-pomorskie, pow. toruński, gm. Obrowo) 14 w.
  • Chełmińska, ziemia 14 w.
  • Zawada (woj. kujawsko-pomorskie, pow. świecki, gm. Pruszcz) 14 w.
  • Zławieś Wielka (woj. kujawsko-pomorskie, pow. toruński) 14 w.
  • Żukowo (jezioro) 14 w.
  • Granica wielkopolsko-pomorska 14 w.
• Pieczęć: Pozostały trzy pasma zielonych nici.
• Uwagi:
  • In dorso notatki z 15 i 16 w. W tekście liczne plamy i nieznaczne dziurki. Silnie przybrudzony.
  • Henryk Düsemer, mistrz zakonu szpitalnego NMP, pragnąc zachować w pokoju ziemie zakonne i ich mieszkańców oraz aby uczynić ich granice wieczyście trwałymi, za radą braci zakonnych określa przebieg granic między terytorium Kazimierza, króla Polski, a ziemiami krzyżackimi, mianowicie chełmińską i Pomorzem: Zaczynając od najdalszych granic okręgu nieszawskiego i przechodząc przez Wisłę, aż do wsi Bezendorf (pol. Zławieś), przynależącej do klasztoru cysterskiego w Byszewie, gdzie granice mają początek na ziemiach Pomorza, gdzie obrzeże ziemi kujawskiej między wspomnianymi granicami będzie należeć do króla Polski, tam gdzie Wisła ma swoje koryto, i wszystko co znajduje się na wyspach i w stawach rybnych oraz w innych dobrach w połowie będzie należeć do ziemi chełmińskiej i tym samym do zakonu, który będzie mógł czerpać z tego pożytki i dochody. Lecz każdy człowiek przechodzący Wisłę między granicami nie będzie zmuszany do zapłaty żadnego żołdu, ani podatku i będzie wolny od jakiejkolwiek przeszkody. Natomiast granice Kujaw i Pomorza są takie: zaczynając od granic wsi Trzęsacz i stąd postępując do granic wsi Włóki, następnie do granic wsi Trzeciewiec, odtąd zaś przechodząc do granic wsi Sienno, i dalej do granic wsi Mruczyn. Następnie do granic wsi Nieciszewo i stąd do wsi Wudzyn, następnie do granic wsi Glinki, stąd do granic wsi Wielonek, i następnie do granic wsi Łachowo, stąd zaś prosto przechodząc aż do rzeki Brda, tak, że wszystkie wsie wyżej wymienione z ich granicami przynależące do ziemi kujawskiej, jak dawniej, będą do zakonu należały. Dalej płynąc w górę rzeki Brda aż do miejsca, gdzie rzeka Kamionka wpływa do tej rzeki, stąd zaś płynąc w górę Kamionki, aż do miejsca, gdzie strumień Krzywa Struga uchodzi do Kamionki, następnie płynąc w górę tego strumienia, aż do wsi Grunowo, skąd zaś idąc przez granice aż do rzeki Niemoniec, i spływając tą rzeką, aż do miejsca, gdzie wpływa do jeziora Żukowo, i przez to jezioro przechodząc aż do miejsca, gdzie rzeka Dobrzynka uchodzi do Żukowa, następnie postępując Dobrzynką aż do miejsca, gdzie wchodzi rzeka Gwda, tak, żeby wszystkie wspomniane rzeki i jeziora przynależały po połowie do Polski i do Pomorza. Jeśli zaś między mieszkańcami obu państw i między granicami wiosek wyżej opisanych, mianowicie Złejwsi, Suponina, Zębowa, Niewieścina, Zawady, Pruszcza, Łowina, Brzeźna, Serocka, Jasińca, Dębogóry, wsi opustoszałej należącej do klasztoru w Byszewie, Lubiechorza, wsi należącej do parafii w Sierocku, Suchej i Klonowa, będą powstawały jakieś nieporozumienia albo spory, wówczas obie strony będą zobowiązane do ich uspokojenia i pojednania. Tak więc zagwarantowano nienaruszanie i wieczyste zachowanie wytyczonych granic, na czego świadectwo i nadanie mocy prawnej przewieszono pieczęcie wielkiego mistrza, Winricha von Kniprode, wielkiego komtura, i Hermanna Kuderfera, wielkiego szpitalnika. Dano w Malborku 1349 roku, w wigilię św. Jana Chrzciciela [23.06], w obecności świadków: wielkiego komtura i wielkiego szpitalnika, jak również Ludwika z Wolkinburga wielkiego szatnego, Jana Nothafta z Torunia, Heinricha von Bovenden z Grudziądza, Erwina von Stockheim w Golubiu, Alberta Schaffa z Świecia, Konrada Vullecop z Tucholi, Betkona z Kowalewa Pomorskiego komturów, Jana kapelana wielkiego mistrza, Jana von Bolanden i Ekharda von Buchhain kompanów wielkiego mistrza, Jachanda von Clement i Bertolda von Teschow rycerzy, Henryka i Mikołaja notariuszy i innych licznych wiarygodnych.
• Opracowania: Wyd.: Lites ac Res gestae inter Polonos Ordinemque Cruciferorum. T. I. Cz. 2. Poznań 1855 s. nlb 102av-102b. Wyd.: Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski. T. II. Nr 1290. Wyd.: [Dogiel]: Codex diplomaticus. T. IV p. 71. Norbert Delestowicz, Bracia Zakonu Krzyżackiego w Prusach (1310 – 1351). Studium prozopograficzne, Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem prof. dra hab. Tomasza Jasińskiego, UAM Poznań 2018. Kazimierz Ślaski, Granica wielkopolsko-pomorska w okresie wczesnego feudalizmu, Przegląd Zachodni, Poznań 1954, nr 1-2, s. 100.