Gazeta pisana 1785.

Description

• Sygnatura: BK 01328
• Kopie:
  • Mf 2225
  • Mf 3825
• Tytuł: Gazeta pisana 1785.
• Miejsce i czas powstania: 1785
• Opis fizyczny: 101 k. 21x19 cm
• Oprawa: półsk., 18 w.
• Język: Pol.
• Zawartość:
  • 16-17 s. Z Warszawy ie 23 Febr [23 II] 1785. Na Krymie ustało powietrze, wojska ros. poskromiły Georgian. Na sejmiku grodzieńskim nie był obecny ks. podskarbi lit. Ordynans departamentu w sprawie kawalerii. wojewodzina ruska Potocka wyjechała na wiejskie mieszkanie, "barzo liczne i ładowne bagaże, owej staropolskiej mody pamiątka, ciekawe na siebie ściągnęły oko, a takowe wynoszenie się przepowiada nie tak prędki państwa tego do tej stolicy powrót". Podkomorzy kor. Potocki chce oddać starostwo lubelskie, ponieważ opuszcza Polskę podobnie jak chorąży w. kor. Mniszech. Marcin Lubomirski w wynajętym pałacu na Woli dawal bal, a w poście będzie dawał koncerty. Prawda o rozbiciu poczty koło Felsztyna, aresztowano za zabójstwa i rozboje Kapicę, "panicz ten w Grodnie grał rolę w podściwca i człowieka majętnego, gdyż po pewnych kompaniach znaczne banki otwierał", wszystko to, "albo nierząd Państwa naszego, albo wielkości zepsutego ludu". Z Wilna 27 II: przybył wojewoda połocki. Deputaci - z Brześcia: podkomorzy Wyganowski, kasztelanic Matusewicz; z Mozyra: szambelan Wocłanowicz, gen. Oskierko; z Orszy: miecznik Roszkowski, szambelan Kostrowicki.
  • 18-19 s. Z Warszawy ie 2 Marca [2 III] 1785. Austryjacy napadli na Krynicę wieś dziedziczną komornika chełmskiego Bielskiego, był to rewanż za jego najazd na Kordon. W Białej Cerkwi hetmanowa Branicka powiła syna. Rozwód gen. Sapiehy "nie tak prędki koniec weźmie". Buntownik siedmiogrodzki Horya osadzony w zielonej klatce i pokazywany za opłatą na rzecz ubogich klasztorów. Pfzejazdem bawi poseł francuski Segiur, który jedzie do Petersburga. Król "troskliwy jest o pomyślność krajową" powołał komisję w sprawie wydobywania kruszców. Informacja o hetmanie polnym Tyszkiewiczu i stolniku lit. Czartoryskim. Le Fort założył szpital dla żebraków warszawskich, obecnie zabiega u Rady o fundusz na ten cel, chce bowiem "oczyścić Warszawę z włóczęgów i uwolnić od natrętstwa publiczność". Z Pragi 20 I: na Węgrzech w Lisku znaleziono proroctwo z roku 1476 matematyka Jana Miclera, rodem z Konigshoven "w Frankunij Regiomontanus zwanego", biskupa ratyzbońskiego; w proroctwie tym przepowiada "straszne całego świata rewolucje na rok 1788", przepowiednia zawarta w ośmiu łacińskich wierszach, które cytują w przekładzie polskim: "[...] Tego roku zapewne cały świat upadnie 18-19 s. Z Warszawy ie 2 Marca [2 III] 1785. Spali się cała ziemia, morze wyschnie snadnie 18-19 s. Z Warszawy ie 2 Marca [2 III] 1785. I wszelkiej rzeczy świata w niwecz się obrócą 18-19 s. Z Warszawy ie 2 Marca [2 III] 1785. Cały naród w proch pójdzie [...]"
  • 20-21 s. Z Warszawy ie 9 Mar [9 III] 1785. Rada Nieustająca wyśle ablegata do króla pruskiego w sprawie fałszowania monety w Prusach. Handel wschodni wziął w swe ręce starościc guzowski Potocki. Penset "uczynił kontrakt na 50.000 funtów bulionu suszonego jednemu z kupców marsylijskich". W Gdańsku zapowiadają się dobre targi zbożowe. Rada Nieustająca nie może odpowiedzieć na notę złożoną przez rezydenta cesarskiego de Cachet. Generał Komarzewski ma otrzymać od dworu rosyjskiego rangę generała. Wypadek z wariatem w mieście niemieckim Waldheim, który chciał zmusić dozorcę do wyskoczenia oknem, dozorca nie stracił przytomności umysłu i zaproponował wyjście na ulicę i "z ulicy w przytomności świadków wskoczomy do tej izby, to będzie większa nierównie sztuka".
  • 22-23 s. Z Warszawy ie 16 Mar [16 III] 1785. Dzięki opiece króla kwitnie handel "i nauki wzrost biorą", przygotowuje się Dykcjonarz Prawniczy" nie tylko prawa kraju naszego i prowincyi przyległych, ale też obce stossowane zawierający, niemniej wyraz wszystkich słów, redukcje dawnych monet ettc. opissuiący, służący dobru powszechnemu", pracę podjął starosta nowogrodzki Czacki "uzna naród chęci dobre i pożytek, gdy wszystkich praw wyrazy w nim znajdzie". W Wiedniu ma rezydować szambelan Nesticelli, a sekretarzem zostanie ks. Potenbiata, będą zabiegać o załatwienie sprawy "półrocznej rezydencyi". Uniwersał imperatorowej w sprawie wolnego handlu Polski z Nową Serbią. Prymas przeznaczył zysk ze swoich akcji handlowych "na doktora i aptekę dla ubogich studentów a Akademij Krakowskiej będących, a post fata sua całą akcją samej Akademij zapisał". Rada Nieustająca rozpatrywała sprawę werbunku żołnierzy. Obchodzono imieniny Kunegundy Tyszkiewiczowej hetmanowej pol. - król dawał obiad, podobnie jak ekspodkomorzyna kor. i wdzina podolska, "wieczorem zaś koncert z assamblami u króla Jmci w Zamku dla wszystkiego niemal dystyngowanego państwa był otwarty". Imieniny Kazimierza obchodził ekspodkomorzy kor. i Rzewuski pisarz pol. kor. Z Wilna 20 III: spór kahału z rabinem trwa.
  • 24-25 s. Z Warszawy ie 23 Mar [23 III] 1785. Kampania górnicza pod przewodnictwem podkomorzego kor. Małachowskiego otworzyła subskrypcję na akcje Buska. Król na sesji Komisji Edukacji zapewnił, iż będzie łożył "na pomnożenie rolnictwa, rękodzieł i wszelkich potrzebnych wynalazków". Rozbójnicy w sandomierskim; nowy regulamin dla żołnierzy. Pisma cudzoziemskie głoszą, że na wiosnę armia rosyjska wyruszy na granice polskie. Szykuje się alians rosyjsko-wenecki przeciw Porcie Ottomańskiej. Król pruski zakłada w Prusach Wschodnich fortecę na jeziorach mikołajskich niedaleko Hauzburga. Przybył młody książę Wołkoński. Z Wilna 27 III: Trybunał pod laską Jelskiego; zakończył sądy grodzkie podwojewodzic wileński Buchowiecki; przybył gen. Massalski.
  • 26-27 s. Z Warszawy ie 30 Mar [30 III] 1785. Turcy na Dunaju wybudowali mosty i przeprowadzają ciężką artylerię, może to być "i wojny przyczyną". Departament wojskowy przygotowuje regulamin dla kawalerii polskiej i litewskiej [sprawa mundurów, dystynkcji] . Prymas otrzymał sakrę z Rzymu, powołał on komisję ekonomiczną dla swej archidiecezji. Regiment Kaliksta Ponińskiego otrzymał kasztelan wojnicki Ożarowski. Wojna będzie, ale nie z powodu Holandii czy Bawarii, tylko "inne dotąd sekretnie kartowano interessa" będą jej przyczyną. Przyjedzie starosta warszawski Brühl; z początkiem maja do stolicy przybędzie na okres roku regiment generała Raczyńskiego. Do Puław odjechał generał ziem podolskich i księżna marszałkowa Lubomirska. Na sądach kurlandzkich będzie rozpatrywana sprawa staeosty opeskiego Manuzy. Listy z Nowogródka donoszą o zamarzniętej córce wieśniaka, która odzyskała przytomność po zakopaniu do śniegu - "nowy to jest dowód, że w podobnych przypadkach nie masz nad ten sposób".
  • 28-29 s. Z Warszawy ie 6 Apr. [6 IV] 1785. Sesja wojskowa układa regulamin dla kawalerii; gen. Komarzewski traktuje oficerów. Cesarz układa kondycje do ugody z Holandią [sprawa znieważenia na Scheldzie pawilonu oraz ustąpienia Madrychtu] - kondycje te odrzuciły stany holenderskie; cesarz nie jedzie do Paryża na skutek negocjacji Kaunitza i de Vergienes. Ciężko chory podskarbi Tyzenhauz, po nim sekretarzem litewskim będzie Moszyński lub eksstrażnik Dziekoński. Sprawa rozodowa generała artylerii "skończy się podobno na ugodzie". Z W-wy pod datą późniejszą: zmarł Tyzenhauz [dopisano inną ręką: z 7 na 8 kwietnia], wakans po nim otrzymał Dziekoński. Król kupił w Kurlandii dobra od księcia kurlandzkiego. Spodziewać się należy pułków moskiewskich pod komendą księcia Dołhoruskiego.
  • 30-31 s. Z Warszawy ie 13 Apr. [13 IV] 1785. Król traktował obiadem oficerów "dla regulaminu tu przybyłych". Spodziewać się należy wojsk rosyjskich, w tej sprawie otrzymał ordynans wojewoda ruski Potocki. Dezerterzy z pułku ułanów, organizowanego przez księcia Poniatowskiego. "Wojna w Europie coraz pewniejsza..., jak tylko do zamiany Bawaryi przyidzie pewno król pruski i Moskwa na nas mścić się będą". Z Wilna 17 IV: w Trybunale grodzkim sukcesorowie Tyzenhauza opiekunem dóbr uznali starostę pińskiego Chomińskiego. "Drukarnia i apteka w Akademij tutejszej będące u dotąd do skarbu w Bogu zeszłego podskarbiego nadwornego należące pod swój dozór i dyspozycją zajęła". Z Kowna: starosta kowieński Pac objął dwór króla "wespół z Kuffonhauzem". wojewoda wileński wyznaczył komisję do roztrząsania sporów między kahałem i rabinem. Zamieszki między żydami trwają.
  • 32-33 s. Z Warszawy ie 20 Apr. [20 IV] 1785. Król pruski pisał do Gdańska "iżby do tych kroków nie było przyszło, gdyby nie zaciętość i upór niektórych ich kollegów, jako i pospólstwa dalekie nie były zapędy". Pogrzeb Tyzenhauza. Przyprowadzono sześciu żydów, którzy napady czynili w Wielkopolsce, aresztowano ich w Kąpnie; oni to napadli na opata Salojewskiego i p. Mroczka. Herszt ich "szyny żelaza i groszniaki w palcach łamie". W Kordonie austryjackim rozboje; oficer pruski Vensztey fałszował weksle, został ujęty w Warszawie. Z Wilna 23 IV: w Trybunale sprawa pani podskarbiny w. lit. Brzostowskiej z kredytorami. Obrady zakończył marszałek "wyborną mową", a wieczorem "bal z tańcami, który trwał w późną noc". Slub za dyspensą starosty pińskiego Michała Brzostowskiego ze starościną Tłumocką.
  • 34-35 s. Z Warszawy ie 27 Apr. 1785. Król chce jechać do Krakowa dla "widzenia tych robót kopalnych, które statecznie dotąd swym skarbem wspiera". Wisła wylała; w Lesznio "wielkie grzmoty i pioruny". Z Hamburga: ustała żegluga zimowa na Bałtyku, bo "rzeka Sama stanęła..., po całej Europie w wielu krajach śniegi, ludzi w podróży będących, nawet konno jadących, pozasypywało, w ekonomiach zaś wielką szkodę w bydle poczyniła". Departament Wojskowy debatuje nad regulaminem, sprawa kawalerii i "wojennych ewolucyi". Z Wilna 30 IV: bawi tu jeszcze podkomorzy i marszałek Trybunału Jelski. Kancelaria grodzka wydawała bankiety obligowe. Morderstwo przekupnia wileńskiego z chęci zysku, a sprawcy, którzy chcieli trupa utipić w Wilejce, zostali ujęci.
  • 36-37 s. Z Warszawy ie 4 Maja [4 V] 1785. Pani d' Obromow "wypalono...na spinodorsach szubienicę, a potym do więzienia dożywotniego zawieziono"...Przed egzekucją tą palono przez kata paszkwil na Sąd rzucony, lubo dotychczas o autorze tego, jako i innych podobnych pism złośliwych dowiedzieć się nie można". Tayler po odsiedzeniu kary zapłaci odszkodowanie Ryxie, ale przysięgał, "że nie działał wespół z p. d'Obromow". podskarbi w. lit. chory na suchoty jedzie do Włoch. Powiat grodzieński nie otrzymał od Rady Nieustającej pozwolenia na sprawowanie juryzdykcji przez urzędników grodzkich, jest to możliwe według konstytucji 1768 tylko w czasie bezkrólewia. Mamy powóź taką, jak w r. 1774, szkody tylko na prowincji i w krakowskim, "czas borzo piękny i ciepły, że wiosny piękniejszej życzyć sobie nie można". W Gdańsku targi zbożowe. Zły przychówek "w oborach, a osobliwie w owcach" w krakowskim i Wielkopolsce. Z Wilna 8 V: odjechał marszałek Jelski. Z Rosji 20 IV: widziano kometę "pięć słońc prezentującą, cztery kwadraty, a piąte w srzodku, którego abryss zrobiony i do Peterburga posłany".
  • 2-3 s. Z Warszawy ie 1 Nanr [1 I] 1785. Sytuacja wojenne Europy może przynieść Polsce korzyści; obecnie już mamy zyski gospodarcze: Francuzi kupują konie, również król pruski "za ekspensa nasze nieuchronne ma sól i inne zagraniczne towary nadgrodzi". Kampania solna w Busku daje już rezultaty, a żyła wodna "wydaje gródki podobne do soli oczakowej". Rozwinie się handel wschodni, a kampania tabaczna "za otwarciem spławu na Dniestrze umyśliła wysłać agenta aż do Marsylji". Zaraza w okolicach Winnicy. W Wielkopolsce najazdy hultajów, m. in. na Waliszewskiego w Gauroniach [woj. Łęczyca]; juryzdykcja marszałkowska wydała surową ustawę, aby stangreci nie palili lulek w stajniach. podskarbi nadw. kor. Kossowski nie chce zasiadać w Radzie, miejsce jego zajmie ks. Poniński. "Czytamy w Gazecie z Nowego Jorku osobliwą anegdotę, która się tam aktuałnie przytrafiła": w mieście Fairfeld kobiety ukarały rózgami męża, który bił żonę.
  • 4 s. Z Warszawy ie 29 Junij [26 VI] 1785. Departament Wojskowy odłożył "do dalszego czasu" sprawę regulaminu dla kawalerii "tak co się gospodarstwa, jako musztry i manierów obozowych tycze", gen. Komarzewski zaciągnie w tej sprawie wiadomości zagranicą. Sprawa konwencji handlowej między księciem kurlandzkim a dworem petersburskim uszczupla prawa polskie. Uniwersał carowej w sprawie handlu chersońskiego "nie wiele dla kraju naszego zysków obiecuje" mimo zniżonego cła z powodu zamknięcia komór jest dalszy transport - jedyny zysk to wymiany naszych towarów na sól. Z Elbląga otrzymujemy sól angielską, a gdy zaczną działać krajowe warzonki "żupy bochneńskie i wielickie muszą z czasem stanieć". Nieurodzaj się zapowiada, ale zboże tanie, podają ceny; lepsze targi elbląskie niż gdańskie. Z Kordonu cesarskiego - podatek od nieruchomości miejskich zostanie wprowadzony. Marszałkiem Trybunału w. kor. kasztelan sochaczewski Lasocki, Ks. Marcin Lubomirski wydaje na Woli "assamble i fajerwerki..., w niedzielę otworzone teatrum polskie, w przyszłą publiczna będzie w Łazienkach illuminacja z okazyi imienin wojewodziny podolskiej". Do Wilna jedzie starosta piński Chomiński. Z Wilna 3 VI: "nie widzieliśmy tak zajadłych, zawziętych stron i żwawych spraw jak kahału wileńskiego z rabinem swym". Nadużycia w kahale, sprawę rozsądził wojewoda wileński.
  • 4-5 s. Z Warszawy ie 12 Jan. [12 I] 1785. Król pojedzie do Wielkopolski, aby "zwiedzić niektóre miasta znaczniejsze tej prowincyi". Brühlowa, starościna warszawska, powiła córkę. Wiadomości o podkomorzynie lit. Radziwiłłowej, podskarbim Tyzenhauzie, ks. de Nassau, który wraca do Francji. 21 XII 1784: wyszło ponowne "rozrządzenie juryzdykcji marszałkowskiej, aby ludzi podejrzanych, zbiegłych w domach bez wiedzy zwierzchności trzymać nie ważyli się pod karą", służących przyjmować do służby wolno jedynie za okazaniem zaświadczenia. Sprawa sporu cesarza z Holendrami nie dot. już tylko spławu na rzece Schedzie, Austria zaproponowała Francji podział Holandii - król pruski ma otrzymać Gieldrię, resztę Sląska i część Czechów, Anglia posiadłości holenderskie w Ameryce i Indiach - a cesarz całe Włochy. Pogłoski te wzbudzają "heroizm waleczności i odwagi skutki w samym nawet chłopstwie i pospólstwie hollenderskim". Zagraniczne pisma donoszą, że król pruski przygotowuje związek przeciw cesarzowi, którego chce pozbawić domu austryjackiego, "sądzić atoli można, że dla wolności spławu jednej rzeczki, dla miłości Hollendrów mocarstwa europejskie nie radeby pozbawiać się swobód pokoju". Stanęła Wisła. Z Hagi 18 XII 1784: bawiący tu hetman Ogiński dawał wielki koncert na którym był obecny ks. Stathuder. Z Wilna 16 I: z Sapiehów marszałkowa tryb. Jelska powiła syna.
  • 6-7 s. Z Warszawy D 19 Januarij [19 I] 1785. Marszałek w. kor. Mniszech zarządził oświetlenie miasta latarniami i "zawsze będziemy mieli illuminowaną Warszawę". Przybyli akcjonariusze handlowi kompanii cherseńskiej, sprawa handlu "Bohem do Algiermanu". Komisja Skarbowa przygotowuje "uniwersał przeciw zagranicznym monetom". Bawi w W-wie "doktór prostej kondycyi, bo wieśniak z pod Węgrowa, w kuracjach powierzchownych barzo szczęśliwy. Król JMc mają prezentowanego sobie raka, którego z pewnej kobiety wyprowadził, zabezpieczył go swym przywilejem przy wolnej swej wiadomości praktyce". Rada Nieustająca debatuje nad "polepszeniem stanu wojska". Złodziej okradli księży kapucynów. Regiment kor. zmieni pąsowy kolor mundurów, "jako zbyt drogi" na niebieski. W Wielkopolsce grasują hultaje. Sprawa mieszkania obywateli w Kordonie cesarskim. Polscy obywatele ponoszą straty z powodu przemarszu wojsk moskiewskich.
  • 8-9 s. Z Warszawy D 26 Jan [26 I] 1785. Ma wyjść uniwersał "zabezpieczający kredyt publiczny co do złota kursującego w kraju". Prymas nie otrzymał jeszcze sacry z Rzymu mimo starań protektora Albaniego. Werbuje we Lwowie synowiec króla Józef Poniatowski pułk wolontariuszy polskich do walki cesarza z Holendrami, ale ta wojna nie jest pewna. W Gdańsku bawi kurier "z doniesieniem magistratowi o ratyfikacyi przez dwór petersburski" konwencji z roku ubiegłego. Gmin gdański swe "nieukontentowanie oświadcza". Wraca z Holandii hetman Ogiński. Carowa wraca do zdrowia i pojedzie do Chersonu. Repnin wybiera się do wód, zmarła jego córka.
  • 10-11 s. Z Warszawy D 2 Febr [2 II] 1785. Z Kamieńca Podolskiego donoszą, że tam "znaleziono górę jedną skalistą rozpadłą nie co ognia i dymu miotającą. Fenomen ten natury nie zastanowiło by nikogo szczególniej, gdy by rewolucja wewnętrzna ziemi dawniej przez pana de Zinhom przepowiedziana w wielu Europy częściach nie zyściła się, a związek Gór Karpackich z austryjackiemi, szwajcarskiemi i włoskiemi bojaźni wrażał". W Wielkopolsce ściga się złoczyńców, ubranych niekiedy w mundury kawalerii narodowej. "Znowu nas w tym tygodniu pisma europejskie niechybną straszną wojną" - cesarz domaga się otwarcia rzeki Scheldy, Francja obiecuje pomoc zbrojną Holandii. Na kontraktach dubieńskich płaci się złotem. Bunt węgierskich i transylwańskich chłopów trwa. Panuje mróz "do 12 stopni", ale brak śniegu utrudnia dowóz produktów, chociaż Wisła stoi już od Nowego Roku. Z Wilna 6 II: Trybunał pod laską Jelskiego, kawalera orderu św. Stanisława. Wyjechał starosta oszmiański Kociełł i staeostowie pińscy.
  • 12-13 s. Z Warszawy ie 9 Febr. [9 II] 1785. Pospólstwo gdańskie opierało się konwencji prusko-moskiewskiej, ale za sprawą kanclerza kor. ustąpiło. Imperatorowa sprawiła, że Czerniszew zrzekł się pretensji "do dóbr Kamionka dziedzicznych JW wojewody ruskiego". W Nowej Serbii utarczki wojsk ros. i "dzikich narodów Georgij", straty poniósł ks. de Hesse Rhinfels. Carowa choruje. Negocjacje Cesarza z Portą, "jeden z tych hersztów węgierskich pan Horniak złapany został i już tu jego znajdują się portrety". Sytuacja finansowa Saksonii; publikacja ministra Nohiera o finansach Francji zakazana w tym kraju. Do W-wy przybył stolnik lit. Czartoryski, starosta krzemieniecki Janusz Sanguszko, ks. wittemberski i podkomorzy kor. Potocki. Z Dubna przyjeżdża wojewoda ruski. Ogłoszono uniwersał w sprawie oświetlenia stolicy. Z Wilna 13 II: uroczyste nabożeństwo w kościele misjonarzy na Monte Salvatoris. Deputatami do Trybunału obrano: pisarz grodzki Koziełł, horodniczy oszmiański Naramowski; z Oszmiany podstarości Supiński, sędzia ziemski Chomiński; z Trok szambelan Tański, strażnik Sagatowski; z Kowna podkomorzy Wawrzecki, sędzia ziemski Zawisza, chorąży Meysztowicz, łowczy Szymkowski; ze Smoleńska sędzia ziemski Dylowski, sędzia grodzki Godlewski; ze Starodubia sędzia Reutt, Midleton; z Brasławia porucznik Giedroyć, pisarz skarbowy Łopaciński; z Noeogródka rotmistrz Wołodzko, strażnik Jabłoński; z Grodna wojski Wołłowicz, rotmistrz Eysymontt; z Wołkowyska szef pułku Grabowski, sędzia grodzki Jelec; ze Słonima pisarz grodzki Strawiński, kapitan Rostocki.
  • 14-15 s. Z Warszawy ie 26 Febr [26 II] 1785. Kupiec Peyster otrzymał pozwolenie "na założenie magazynu tabak zagranicznych, a to końcem zapobieżenia tym przemyceniom, na które kompania znaczne swe schedy kalkuluje". Uniwersał w sprawie monet pruskich, "król pruski własnej monety na swych cłach nie przyjmuje". Król polski "mimo znacznych nakładów, które już uczynił tak Edycją Praw, za panowania swego uchwalonych, jako i innych Ksiąg Prawnych, myśli teraz o poprawie i dopełnieniu dawniej wydanych, a w szczególności o dokończeniu Codicis Diplomatici. Dzieło to w Legislacyi nowej i materyi dyplomatycznej najpotrzebniejsze, uwieńcza na nowo Najjaśn. Pan, ile gdy nie tylko kosztu, ale i własnej w tej mierze nie żałuje pracy. Gdy ten zamiar króla Jmci weźmie skutek będzie miał także JWJKs Naruszewicz w nim swoią cząstkę, bo mając Archiwum Koronne i manuskrypta JKci dla siebie otwarte ku wydoskonaleniu Kroniki Polskiej pracowicie razem formuje kollekcją Diplommatów i Praw dawniejszych. wojewoda ruski otrzymał 19 patentów dla oficerów w swym regimencie i tak Moszczeński pułkownikiem, Rzewuski podpułkownikiem, Lanckoroński majorem, hr. Krasicki kapitanem jak również Przebendowski. Prymas powołał kamerę administracyjną. W okolicach Kamieńca hultaje napadli na trakcie pocztyliona, "rozbili z listów i pobiwszy konia zrabowali". Zmarł biskup chełmiński Bajer. Wybrani deputaci trybunalscy: z Wiłkomierza skarbnikowicz Lachnicki, stolnikowicz Wiszniewski; ze Żmudzi podstoli Jeleński, rotmistrz Janczewski, ciwuń Piłsudski, sędzia Kownacki; z Upity starosta Brunow, sędzia Łopaciński; z Mińska wojewoda Chmara, sędzia ziemski Wańkowicz; z Połocka sędzia witebski Reutt, miecznikowicz Buynicki. Kahał wileński "skonfederowawszy się przeciwko swemu rabinowi z całym gminem żydowskim" zrzucił rabina wileńskiego z jego godności. Sprawa trwa.
  • 38-39 s. Z Warszawy ie 11 Maja [11 V] 1785. Loże farmazonów dały kilkaset złotych na powodzian; rozlane wody stały się przyczyną, że "poczta co raz większej nieregularności doznaje, a za granicą skarżą się, że dla tejże przyczyny nawet w politycznych, czyli gabinetowych interessach znaczne zachodzi opóźnienie". Angielkę de Obromow przewieziono "wodą do Gdańska" na podobne więzienie. Przybył regiment Raczyńskiego na miejsce regimentu "buławy w. koronnej". Z Kordonu austryjackiego: nowe edykty "wolności obywatelskiej i majątkowej uciążliwe", np. sprawa opuszczania dystryktu. Cesarz buduje fortece w Czechach, umacnia się od strony Turcji. Moskwa buduje okręty liniowe i umacnia się na Krymie. Cwiczenia wojsk tureckich na wzór europejski. Wjazd prymasa do czasu sejmu odłożony. Z Grodna 6 V: marszałkiem Trybunału lit. wojewoda miński Chmara, podskarbim deputat żmudzki Jeleński, pisarzem deputat słonimski Strawiński. Sejmiki kowieńskie uznano za legalne, zagajał je podkomorzy Wawrzecki, miejscem ich obrad wyznaczono zamek. Z Wilna 15 V: obchodzono imieniny króla, w kościele akademickim św. Jana Te Deum intonował biskup wileński, artyleria rzęsiście strzelała.
  • 40-41 s. Z Warszawy ie 18 Maja [18 V] 1785. Nie odbył się wjazd prymasa, chociaż przyjechał na uroczystość wojewoda wileński Radziwiłł ze swym bratem Hieronimem. wojewoda ruski Potocki gościł Branickiego w Tulczynie. Za granicę wyjeżdża pisarz pol. kor. Rzewuski i podstoli kor. Potocki. Trwają prace w pałacu prymasa, Stanisław podskarbi w. lit. wyjechał do Włoch. Trwają prace przy moście na Wiśle, statki i drzewo płyną do Gdańska bez opłaty. Wielkie szkody sprawiła powódź zalewając pola i porywając spławione towary. Na Litwie zarwała groblę sypaną przez Butrymowicza kosztem hetmana lit. Ogińskiego; zniosło mosty "pod Terespolem na Bugu, na Narwie pod Ploskami i Tykocinem, na Suprasku pod Dobrzymowem, na Narwie pod Nowogródkiem w Podlasiu", milionowe straty. Slub Jalianny Lubomirskiej z krajczym kor. Potockim, wyjazd na "zwiedzenie Włoch" oraz kuracja w wodach pizańskich. Z Wilna 22 V: sądy grodzkie pod przewodnictwem Buchowieckiego, ma się odbyć rozprawa morderców przekupnia. "Aktorowie narodowi warszawscy od niemałegp czasu do stolicy tytejszej przybywszy na teatrum przez się wystawionym swojemi kommediami zabawiają teraz tutejsze publicum z zupełną wszystkich satysfakcją i ukontentowaniem spektatorów licznych, nie mniej też i z swoim awantażem".
  • 42-43 s. Z Warszawy ie 25 Maja [25 V] 1785. Kto będzie marszałkiem Trybunału kor. nie wiadomo, wymówił się bowiem wojewoda inowrocławski, być może zostanie starosta oporzyński Małachowski, albo synowiec wojewody brzesko-kujawskiego. Wiadomości z Chersonu o kompanii handlowej. Powódź wyrządziła szkody handlowi gdańskiemu i nie wiadomo jakie będą tam targi. Lwowska poczta donosi: 1. o lekcjach teorii katechizmu na "Akademii tamecznej", 2. komisarze "rozpoczęli roboty swe w Winnikach wiosce jednej z najlepszych i z niej na cały kraj proporcję wyciągać mają", 3. neofita Frank będzie sądzony za konszachty z Turcją. Imperatorowa nie jedzie do Chersonu, o wojskach tureckich i rosyjskich ucichło jak i o umowie księcia kurlandzkiego z Moskwą. Potocki otrzymał od teściowej Lubomirskiej Mokotów, Leduchowski sprzedał starostwo włodzimierskie Worcellom. Z Wilna 29 V: przybył gen. Morawski, obłóczyny karmelitanki starościanki dudzkiej Zienkowiczówny. Z Oszmiany: sądy w zastępstwie podstarosty oszmiańskiego prowadzi starosta sądowy Kociełł, kawaler orderu św. Stanisława.
  • 44-45 s. Z Warszawy ie 8 Junii [8 VI] 1785. Ceny zboża na targach w Gdańsku, zyskowniejsze są targi w Elblągu, gdzie zawijają szyprowie płynący Wisłą. Z Wołynia: między Styrem i Horyniem "znajduje się ziemny tłuszcz, do dobroci wosku dochodzący, który nawet na świece jarzące może bydź użyteczny", wydaje tylko "fetor przykry, ale "z czasem odkryje się sekret odciągania tej nieprzyjemności, a skarb ten kraju naszego jedyny w całej Europie znaczne Krajowi może przynieść pożytki". W Wiedniu spotkał się ks. generał, bawiący w Szembrunie cesarza, z ks. podskarbim lit., jadącym do Karlsbadu, "które to spotkanie obiecuje między zwaśnionemi umysłami zgodę". Ludzie wojewody sieradzkiego oraz starosty owruckiego Stockiego napadli na wieś Czetwertyńskiego "Krupą dawniej, a dziś Horyngrod zwaną", sprawę ujęto w manifesty. Chrzciny syna hetmana Branickiego, który otrzymał od carowej patent na chorąstwo z rąk Godowicza komendanta chersońskiego. Negocjacje austryjacko-holenderskie; w Austrii głód. Z Wilna 12 VI: wojewódzkie sądy ziemskie prowadzi Czyż, kawaler orderu św. Stanisława. Toczy się sprawa kahału i rabina. W Królewcu kupcy polscy na lniane siemie i konopie "pomyślny mieli handel", ale żyto i len nie dało dochodu. Z Rygi: wielkie szkody zrobił wylew Dzwiny tak w domach mieszkalnych jak i towarach.
  • 46-47 s. Z Warszawy ie 15 Junij [15 VI] 1785. Smierć starosty tuczapskiego Popiela otwarła wakans - pretenduje skarbny lit. Suchodolski i starosta michalewski Puzyna, którego wybrała Rada. Administratorem dóbr ekonomicznych jest tymczasowo Badeni aż do czasu powrotu podskarbiego lit. z Włoch. Nie wiadomo kto będzie marszałkiem Trybunału, prezydentem ma być dziekan krakowski Sołtyk. Król przenosi się do Łazienek. Kiepskie urodzaje, "oziminy odorywaią". Targi gdańskie bez zmian "Anglia zakazała dowozu zbóż zagranicznych". Przybędzie generał hiszpański de Nassau, "który handel drzewny przez Dniestr na Morze Czarne i Sródziemne otworzyć chce. Libertacje, które otrzymał od króla hiszpańskiego wielce mu pomogą do tego projektu". Ustały wieści o wojnie austryjacko-holenderskiej, Holandia musi się opłacić i dopuścić do spławu Skaldę. Mówi się znowu o zamianie Bawarii. Austria chce wprowadzić jeden podatek od roli, "jest to systemma dzisiejszych francuskich ekonomistów". Marcin Lubomirski "dawał koncert w Łazienkach z swojej kapelii, kilku także huzarów od tejże kapelii darował JKMci. W wieczór zaś cała kompania do Woli na fajerwerk przygotowany jeździła. Tenże Xiążę JMć obejmuje teraz dyrekcję teatru tutejszego i już kommediantów polskich i włoskich sprowadza. Od króla JMci roczną pensją 12.000 zł ma wyznaczoną". Z Wilna: ślub starościanki Tyszkiewiczówny "z wysokich sentymentów i wszelkiej doskonałości znanej" z pułkownikiem żmudzkim Tyszkiewiczem; ślub dawał kanonik wileński Tyszkiewicz, kawaler orderu św. Stanisława.
  • 48-49 s. Z Warszawy ie 22 Junii [26 VI] 1785. Prymas jako administrator diecezji krakowskiej ma rozsądzić sprawę sporów w Akademii o juryzdykcję kanclerza, "teraz, gdy liczba świeckich profesorów w Akademii powiększa się radziby oni od tej juryzdykcyi uchylić się". W Busku wyprowadzono już kilkanaście korcy soli, którą to sól rozdano ubogim z okazji imienin króla. Potrzeba do produlcji soli drzewa, które będzie się spławiać Nidą i już "podał do tego JP. Nax architekt projekt...Obfitsze daleko wody solne obiecują w Solcu" dobrach dziedzicznych Tarnowskiego, "zwłaszcza, że już dawno na dnie odkryto, to okazując, jak wielka tym niegdyś była fabryka", spadkobiercy po Tyzenhauzie zawarli ugodę z kamerą królewską. marszałek w. kor. Mniszech nabył starostwo lubelskie od podkomorzego Potockiego. Obecnie Schultz targuje miasteczko Leszno pod Warszawą. Spór o sukcesję po eksstolniku kor.m między synem a córką Borkowską starościną michalską, za którą, jako poddaną cesarską, wstawił się Cachet. Złapano barona niemieckiego, który fałszował weksle. Z Wilna 26 VI: "okropny tu dał się widzieć przypadek": powiesił się gospodarz, który przez lenistwo i pijaństwo czy też "przez nieszczęsne fatum" wszystko stracił.
  • 50-51 s. Z Warszawy ie 29 Junij [29 VI] 1785. Zawieszenie prac Departamentu Wojskowego; Komarzewski chce jechać za granicę by podpatrzeć wzór dla nowego regulamentu. Konwencja handlowa zawarta między Kurlandią i Rosją szkodzi interesom polskich właścicieli ale i państwu (dobra książęce). Niewielki urodzaj ozimin - jarzyny piękne. Na Mazowszu ceny spadają w dół, w Wielkopolsce drożyzna, bo sprzedają za granicę. Laskę Trybunału Koronnego (woj. inowrocławski się wymówił) przejął Lasocki, kasztelan sochaczewski, z tego powodu "xżę Prymas dawał solenny traktament w Jabłonney". "Publicum tuteysze lato wesoło odprawia: po dziś dzień assamble y fejerwerki daje" "w niedzielę otworzone Teatrum polskie, w przyszłą publiczna będzie w Łazienkach illuminacya" Chomiński, sta piński wyjeżdża. Spory w kahale wileńskim, wyrzucono poprzedniego rabina, kazano mu zapłacić karę i wybrano nowego. Stary odwołał się do wdy wileńskiego - ten kazał go przywrócić i karę oddalić
  • 52-53 s. Z Warszawy ie 6 Julii [6 VII] 1785. Składka obywatelska przyczyniła się do budowy koszar, obecnie uroczyście założono kamień węgielny pod dwa nowe pawilony "przy assystencyi licznego państwa, magistratu, cechów, przy odgłosie artylleryi i piechoty", pospólstwo wiwatowało na cześć króla. Bawi w interesach handlowych ks. de Nassau, który "od króla...był przyjęty i kosztującym 2000 zł udarowany namiotem". Nassau wyjeżdża z Zabiełłą, "otrzymał on znowu od króla...francuskiego przywilej na lat 10 prowadzenia handlu produktami polskiemi bez cła wszalakiego". Handel chersoński przynosi jednak zyski, a "potocki starosta guzowski zaspokoił w procencie akcjonariuszów, aże sami bankierowie do współki jego wpraszają się, znać, że pewne dla siebie przewidzą zyski". Targi w Gdańsku i Elblągu "spadły, spodziewać się jeszcze większej tanności [!] dla zbioru mniejszego Wisła". W Łazienkach illuminacje i fajerwerk, muzyka, "prócz tego na teatrum dworskim pierwsze osoby grały kommedją" z okazyi urodzin pani Krakowskiej. Marcin Lubomirski "swe assamble i fejerwerki z Woli przeniósł na Nowy Swiat do ogrodu niegdyś Potockich, a teraz P. Gabrit i tam otworzył Foxal, mający się dawać dwa razy w tydzień. Wniście do niego zł 1 gr 15 kosztuje. Kompania ta na kształt Redut bawi się promenadą, illuminacją, tańcami etc." Choruje sekretarz Sołtyk, podkomorzy kor. Potocki żeni się z wojewodzianką inowrocławską Miecielską [!] . Księstwo wittemberscy w Puławach, a lato spędzą w Wołczynie. Z Wilna: ciężko chora na suchoty kasztelanka trocka Radziwiłłówna. "Kommedianci Warszawscy tutejsze publicum z wielką satysfakcją i ukontentowaniem na teatrze przez siebie wystawionym zabawiają, zawsze należny sobie applauz jednak nie bezprofitny odbierając Na dniu onegdajszym był prezentowany Syn Marnotrawny z tak pięknymi moralizacjami, które podobno nie jednych onemu podobnych dotknęły aż do serca, uważając, że nie znajdą, rozmarnowawszy wszystko tak dobrego ojca, jak on miał. Spektatorów tyle mieli, że ledwo parter i galleria objąć mogła".
  • 54-55 s. Z Warszawy ie 13 Julii [13 VII] 1785. Król gościł Blanka i Teppera z racji ich imienin, prymas zaś zaprosił do Jabłonnej p. Cabri, Szultza i Aranda. Powódź, nowa i gwałtowna, wyrządziła szkody "w łąkach, zasiewach jako i ogrodach", spłynęło drzewo, uszkodzony most, utrudniona żegluga. Zimna we Francji spowodowały szkody w ogrodach i winnicach, również w Polsce "w drzewach zagranicznych jako to morelach, brzoskwiniach, orzechach włoskich. Frulta także pestkowe powszechnie tu chybiły". Kompania Górnicza nie dostarczyła miedzi "na Pałac Rzpltej skontraktowany", zakupiono więc cudzoziemską "i onę ten dom pokrywa, gdyż już zaciekać począł". Buduje się również na ulicy Długiej dom handlowy "z wszelkiemi dla officjalistów wygodami i zabezpieczeniem rzeczonych towarów". Magistrat zabiega również o utrzymanie w administracji mennicy i chce bić srebrną monetę. Niskie ceny bydła i zboża w Gdańsku, zawiera się kontrakty w Elblągu. Nie będzie wojny austryjacko-holenderskiej, "o zamianie Bawaryi na Niderlandy co raz mocniej głoszą"; przygotowania tureckie. W Galicji i Lodomerii żydzi muszą golić brody, jeśli zaś "zechcą utrzymać się przy swojej izraelskiej powadze" muszą złożyć opłatę. Z Wilna 17 VII: sprawę kahału i rabina rozpatruje podwojewodzic wileński Buchowiecki, sprawa ta "wiele za sobą pociągnęła rzeczy".
  • 56-57 s. Z Warszawy ie 20 Julii [20 VII] 1785. Targi Poznańskie miały duże obroty, kontrakty dubieńskie gorsze, operacje wekslowe, brak gotówki. Sołtyk wraca do zdrowia. Na Ukrainie starcia z pułkiem rosyjskim, który "dla wielu chłopstwa swywolnego był pewną ucieczką", Departament Wojskowy pociągnął do odpowiedzialności Dzierżka. W Wilanowie bawi ks. wittemberski, przyjmuje wizyty nuncjusza i posła rosyjskiego oraz berlińskiego. Księżna marszałkowa jedzie do Karlsbadu. "W Pismach Zagranicznych znajduje się piękna między księżną Adamową i Alsche de Lille korrespondencja z sławnym autorem poematu O Ogrodach, gdzie go Księżna o napis na koloss w Powązkach, stawiać miany". U kasztelanowej krakowskiej Lubomirskiej odprawił się ślub "Kozietułskich, starostów będzińskich, niedawno rozwiedzionych". wojewoda ruski Potocki "przysłał tu do przelania 24 armat na których jest napis: Civis obtulit Reipublicae d 18 8bris 1784". Rada Nieustająca utwierdziła dzieło Le Fort, "chcącego oczyścić tutejszą stolicę z żebraków, wyznaczyła na potrzebną do tego budowę 10.000 zł". Zakrzewski "za fałszowanie ręki pierwszych osób na lat 10 więzienia dekretem marszałkowskim do Kamieńca skazany". Wilno 24 VII: zmarła z Baków Kościałkowska marszałkowa wiłkomirska. Rewia pułków w obecności generała Paca starosty wilejskiego oraz szefa ks. Massalskiego. Komendę wydawali pułkownik Belkur i major Pakosz.
  • 58-59 s. Z Warszawy ie 27 Julii [27 VII] 1785. Na sejmikach mazowieckich nic nie postanowiono w sprawie rekrutów. Ma się odbyć popis wojskowy przed królem gwardii koronnej konnej i pieszej, regimentów generała Raczyńskiego jak również artylerii "i fizyliery..., co wielką perspektywą i ciekawością dla tutejszej stolicy stanie się". Do Białegostoku jedzie miecznikowa koronna Humiecka, pani Krakowska i hetman pol. Tyszkiewicz. W Wiedniu kasztelanowa krakowska Jabłonowska powiła syna, rodzicami chrzestnemi pisarz Rzewuski i hrabina de Thaun. Choruje dalej podskarbi lit. Stanisław. W galicji pomiary gruntów, "przymusza possessorów po najpięknięjszych zbożach brodzić z geometrami i kommissarzami". Wyszedł uniwersał "dający znać wszystkim chłopom do Polski zbiegłym [a podobno i nie zbiegłym] iż osiadający w Kordonie między innemi swobodami z synami od werbunku będą wolni", trzeba więc obstawić granicę. Gwałtowne ulewy we Lwowie zalały przedmieścia, czynią wielkie szkody "w domach, ogrodach i piwnicach". Nie będzie wojny cesarza z Holandią "bank amszterdamski wszystko zaspokoi przy posrzednictwie Francyi". Zamieszki w Turcji, dlatego "dywan ugodę względem granic przyjacielską oświadczył". Z Wilna 31 VII: w imieniu króla gen. Puzyna udekorował podkomorzego powiatu upitskiego Starzewskiego orderem św. Stanisława. Nieustanne deszcze utrudniają sianokosy.
  • 60-61 s. Z Warszawy ie 3 Augusta [3 VIII] 1785. Rada Nieustająca wydała rezolucję, "iż żony separowane w Sądzie Duchownym za proste wdow poczytane bydź maią w prawie cywilnym", nie jest to zgodne z prawem z r. 1768. Pełnomocnym ministrem Anglii będzie Withors; p. Bukaty ożeniony z p. Prozorową zostanie w Polsce. Rezydentem polskim w Wiedniu będzie corticelli, który otrzymał order św. Stanisława. Na sejmikach rawskich w Bolimowie był markiz Jan Miliac jeden ze "znaczniejszych officyerów oblężenia Gibraltaru", dziwi się, że w Polsce "wielu po francusku mówiących znalazł". Brühl przygotowuje pokaz wojskowy dla króla. Z Ukrainy: Dzierżka uznał Trybunał Wojskowy winnym nagany. Córka biskupa koadiutora kamienieckiego Dembowska wyszła za starostę drohickiego Ossolińskiego, a podkomorzanka drohicka Kaczyńska odda swą rękę staroście mielnickiemu Szydłowskiemu. Zmarł marszałkowicz w. kor. Mniszech. Prymas z biskupem chełmskim u księży piarów, a król w Łaziemkach "raczyli w tych dniach doświadczać profitu dzieci uczących się pisać i czytać podług Elementarza Parafialnego". Król na obiedzie u Tepperów w Falentach. Zimna i deszcze. Foxalskie widoki w illuminacjach fajerwerkach i muzyce bawią do tych czas lud tutejszy i państwo. Dnia dzisiejszego w tymże foxalowskim ogrodzie będzie osobliwa illuminacja i fajerwerk" z racji imienin pierwszej żony księcia Marcina z Haydyków Lubomirskiej. Z Wilna 7 VIII: zmarła kastelanka trocka józefa Radziwiłłówna, opis jej śmierci.
  • 62-63 s. Z Warszawy ie 10 Augusta [10 VIII] 1785. Cegielnie nie mogą nadążyć z dostarczeniem cegły na budowę koszar, zastrzeżenia budzą małe stancje dla geardii, projektowane przez architekta Zawadzkiego, ale "abryssy, które się egzekwują wprzód były egzaminowane w Departamencie, królowi kommunikowane, a dopiero podpissane i do egzekucyu podane". Sejmiki deputackie przyjęły "projekt Departamentu Wojskowego względem rekrutów". W Brześciu Kujawskim podwójne sejmiki wybrały Sokołowskiego i Wodzińskiego jako deputatów. Handel chersoński wysyła dwa okręty do Aleksandrii i Marsylii, przybywa akcjonariuszy. starosta Guzowski nawołuje do handlu przez Alkierman Dniestrem, jest jednak niebezpieczeństwo zarazy. Schwytano w Austrii fałszerza banknotów i przwieziono do Zamościa. Miecznikowa koronna Humiecka sprzedała kamienicę w Warszawie Rafałowiczowi. Północne Niemcy zawarły Ligę dnia 27 maja, do której chce przystąpić cesarz. Król pruski głosi, że nie myślał o zamianie Bawarii i sekularyzacji państw duchownych oraz nie chce wojny z Holandią. Edykty cesarskie "wykurzyły z kraju w nasze granice wielki rój głównie kręcących żydów", skupili się w okolicach Radziwiłłowa i są w wielkiej nędzy. Zwolniono z austryjackiego więzienia Bielskiego. Adam Czartoryski gen. ziem podolskich będzie posłem na dworze wersalskim. Z Wilna 14 VIII: przybył hetman pol. Tyszkiewicz. Z Nowogródka - wojewoda witebski Prozor odroczył zebranie komisji w sprawie Radziwiłłów i komisarzy.
  • 64-65 s. Z Warszawy ie 17 Aug. [17 VIII] 1785. Król przerabia Zamek i tak "z dwóch pokojów marmurowego i drugiego przyległego zrobić kazał jedną salę Pańską nazwaną dlatego, że w niej ludzie tylko wielcy, którzy się przyczynili do rozszerzenia potęgi i sławy narodu, w pokoju i wojnie, umieszczeni zostaną. Będzie w niej najprzód siedem tablonów wielkich, historycznych: pierwszy Kazimierza W., dającego prawa narodowi w Wiślicy, drugi Władysława Jagiełły, oddającego przywilej rektorowi na Akademię Krakowską, trzeci traktat toruński za Kazimierza W. z Krzyżakami zawarty, wyrażający. Czwarty z okazuje Inwestyturę na Księstwo pruskie Alberta margrabi brandenburskiego za Zygmunta I. Piąty Stefana Batorego, stanowiącego na sejmie 1578 trybunał w. kor.. Szósty wojnę chocimską z traktatem zawartym przez Sobieskiego za Zygmunta III wyraża. W siódmym odmalowane jest oblężenie Wiednia przez Turków i odsiecz miastu temu dana przez Jana Sobieskiego. W framugach tej sali będą busta [!] bronzowe i portrety w figurę owalną ludzi wielkich rozstawione, jako to: Tarnowskiego, Kromara, Piaseckiego, Czarneckiego, Jana i Mikołaja Radziwiłłów, Floriana Czartoryskiego ettc. Twarze tych ludzi z oryginalnych portretów są przenoszone, których zaś oryginalnychportretów niema, z żyjących osób twarze są odmalowane. Taki zaś porządek zachowany będzie, żeby ze wszystkich znaczniejszych familii polskich jedna przynajmniej osoba w tej sali miejsce mieć mogła". Potenkin wezwał Teppera, który ma "kantor w stolicy Krymu", do Petersburga w sprawie handlu czarnomorskiego. Córkę Teppera [rozwiedziona z regentem pruskim Ax, obecnie żona majora Miłaszewicza] zabił piorun pod Kijowem. Adam Czartoryski otrzymał od cesarza komendę korpusu ułanów; bawi obecnie w Karlsbadzie, gdzie "zjazd pacyentów na tym miejscu miłe i wspaniałe zabawy odbywa". Bawi tu też łowczy witosławski Czaplic. Pisarz pol. kor. Rzewuski został generałem cesarskim, jego miejsce zajmie szef regimentu Szydłowski albo szambelan Krasicki. Z Kordonu wygnano również cyganów, którzy "w wielkich gromadach trzymają się". Z Wilna 21 VIII: przybył podkanclerzy Chreptowicz.
  • 66-67 s. Z Warszawy ie 24 Aug. [24 VIII] 1785. Potocki wyjechał na jarmark gdański i elbląski, "aby się mógł poznać z kupcami angielskiemi i hollenderskiemi [...] i kredyt sobie zrobić..., ma on okupić niektóre karty angielskie, Gdańszczanom dane i odesłać je tym kupcom do Anglii, od których Gdańszczanom są przysłane". Nie są z tego zadowoleni bankierzy. Potocki otrzymał również pieniądze od miecznikowej Humieckiej, "której dał" w podarunku szkła cudzoziemskiej fabryki, które w niczym angielskim nie ustępują i których do stołu swego używa...Odbył się bal litewski w czasie którego król pływał na kanale pińskim aż pod Warszawę "i będzie po Wiśle żeglował". Na Ukrainie i Podolu "panuje species powietrza", zamknięcie kordonu w Galicji. Król jedzie z Łazienek do Jabłonnej do prymasa oraz do Radzimina kanclerzyny litewskiej. Generał podolski wrócił z Karlsbadu do Wiednia, przyjedzie do Puław na imieniny księżnej wittenberskiej. Schwytano Krzyżanowskiego, dawniej już sądzonego za fałszowanie weksla generała Rozrażowskiego. kanclerz w. lit. żeni się ze Scypionówną podstolanką lit., kanclerz popiera w sądach assesorskich kasztelana nowogrodzkiego Jeleńskiego. Z Erlangii 26 VI: podkomorzy w. lit. pogodził się z żoną, "przybywszy do Ratyzbony zaraz pospieszył do Dunaustauff do księcia de Thour et Axis, ojca swojej małżonki i od niego był zawieziony do pomienionej swej małżonki, która go uprzejmie i z wielką witała grzecznością". Z Wilna 28 VIII: modły o pogodę, "pracowity rolnik rzewnemi zalewa się łzami, gdyż za błyśnieniem dawnej pogody użęte żyto w mędlach pogniło, a siano pokoszone na łąkach jak płótno wybielało".
  • 68-69 s. Z Warszawy ie 31 Aug. [31 VIII] 1785. Sapieha rozwiódł się z żoną, która mu zwróci "za koszta w konkurrencyi o nią podjęte [...] [i] za niektóre długi po przeszłym mężu spłacone". Sprawę prowadzi wojewoda trocki Ogiński jak również "interes między Rogalińskiemi zachodzący". Przyjechał Cetner, wojewoda bełski, ojciec Sapieżyny. Ex podkomorzy przeniósł się z Szulca[?] do Łazienek i bawi u króla. podskarbi w. lit. Stanisława wrócił do zdrowia we Włoszech, jedzie teraz okrętem z Liworny do Smirny i Konstantynopola, a następnie do Chersonu "dla przypatrzenia się i poznania najgruntowniejszego handlu tamtejszego, a tam porobiwszy które sądzić będzie potrzebne umowy". Zapowiedziana rewia wojska pruskiego. Zmarła w Londynie w więzieniu za długi Potocka z d. Swieżańska, starościna kaniewska, która "stała się tak okropną komornicą". Z powodu powietrza gen. Witt ciągnie kordon w Kamieńcu, a wojewoda ruski wyprawił tam z Żytomierza doktora Hynię "do takowych przypadków uprzywilejowanego". Z Wilna 4 IX: Chreptowicz układał "z senatem Akademii tutejszej do najdokładniejszej edukacyi młodzi narodowej i...z magistratrm tutejszym...różne dyspozycje dla podźwignięcia rozwalin ratusza przy hojnym opatrzeniu Najasn. Pan Naszego Miłł i Rady Nieustającej, według abryssu".
  • 70-71 s. Z Warszawy ie 7 7br. [7 IX] 1785. Na kanale w Łazienkach odbyły się regaty weneckie. Stolnik lit. Czartoryski w sprawie majątku kobiet, żyjących w separacji. Z Krakowa piszą o trzęsieniu ziemi, ale to nic pewnego być może. Liga prusko-angielsko-szwedzka postanowiona; ministrowi pruskiemu skradziono w Londynie plany tej Ligi; sprawa króla rzymskiego ujawniona. "Ow sławny u nas niegdyś satyrotwórca JP. Węgierski do miliona z górą liwrów przyszedł substancyi z łaski faraonowej w wielkiej jest reputacyi w Paryżu splendide się trzymając. Cudem to politycznym nazywają Paryżanie, jest podufale admisibilis do pierwszego ministra królewskiej familyi, bo nawet grania w karty z królową, był on dawniej w Ameryce teraz objechawszy Anglię i Hollandję powrócił do Paryża, jakoby do swojej własnej ojczyzny, nie jednemu tu chudemu literatowi niegdyś akdemickiemu bratu oczy na wierzch wychodzą na los takiej fortuny kolegi swego". Kastrat Marchorini "zadziwiający swym głosem", Włoch, z Wiednia jedzie do Petersburga. W Wiedniu powódź; z Polaków bawi tam pisarz Rzewuski. expodstoli Rzewuski oraz krajczy Rzewuski, Potoccy, wojewoda podlaski major Zabiełło, szambelan Gintoff. Z Wilna 11 IX: deszcze utrudniają zbiór zboża i siana.
  • 72-73 s. Z Warszawy ie 14 7br [14 IX] 1785. Wielkopolanie proszą Augusta Sułkowskiego wojewodę poznańskiego o wstawienie się do króla pruskiego w sprawie komisji granicznej, ze strony pruskiej będzie w niej uczestniczył Bucholtz. Marszałkowa w. kor. Lubomirska wyjechała na dłuższy pobyt we Włoszech, w czasie pożegnania cesarz oświadczył jej, "iż takowe wojaże wiele pieniędzy za granicę wyprowadzają, czegoby on sobie nie życzył". Potocki, starościc guzowski wrócił z Gdańska bawi z królem w Kozienicach; na wiosnę wysyła do Marsylii Ossowskiego, "który największą jest pomocą w interesach handlowych". Basza chocimski przetrzymuje "nasze z Morza Czarnego powracające statki...Barbarzyniec nie zna interesu swojej ojczyzny, trzebaby go nauczyć polityki". Mowa prowincjała kapucyńskiego we Lwowie 15 lipca do grafa Hugarta, "prezydującego na miejscu Brygida": zakonnicy mają opuścić klasztor, ale dokąd mają powędrować?; m. in. powiedział mówca: "nie żądam po WMPanu, abyś chrześcijańskiem okiem na mię patrzał, dosyć dla mnie będzie, że jesteś człowiekiem. nie sądń Waćpan, że jestem uparty, albo nieposłuszny. Pójdę wziąwszy krzyż, ale powiedz dokąd? i o czym? Jeżeli mam się błąkać od kąta do kąta? Żyć pod gołym niebem, wolę, że mnię gwałtem weźmiecie i wsadzicie do więzienia..., nie jestem ani zwierz, ani bydle, ale taki człowiek, jak WPan, jak cesarz, jak wszyscy ludzie. Nie żądam innej wygody, tylko jakiej potrzebuje człowiek.
  • 74-75 s. Z Warszawy D 21. 7br. [21 IX] 1785. W Kozienicach gen. Bruhl urządził dla króla wspaniały fajerwerk, miasto wiwatowało na cześć swego dobroczyńcy króla, odbyło się polowanie na grubego zwierza. Order Białego Orła otrzymali pisarz lit. Bieliński, koniuszy elektora trewirskiego baron de Duminich, rezydent elektora Zawoyski, konsyliarz brunświcki de Handemberg. Order św. Stanisława: kasztelan wysłocki Prażmowski, chorąży sierpski Wyszczycki, chorąży poznański Bystranowski i sędzia ziemski sochaczewski Łuszczewski. Trybunał lubelski na wniosek biskupa wileńskiego i Potockiego starościca guzowskiego zajął za długi majętność podskarbiego Ponińskiego. Rada Nieustająca aprobowała regulamin wojskowy, m. in. sprawę srebrnych szlifów. Z gór kruszcowych pod Kielcami gen. Soldynow przysłał miedź, którą miał być kryty Zamek, ale "już tereaz jest węgierską od ognia zabezpieczony". Negocjacje w sprawie statków zatrzymanych przez chocimskiego baszę. Marchorini "będzie się na tutejszym teatrze z swym gardłem popisywał", w Petersburgu otrzyma pensję 10 tys. rubli. Marcin Lubomirski urządza bale maskowe w salach przy teatrze, "do których antre kosztuje zł 2, prócz tego opery włoskie do jego rządu należące często się odprawują". Z Kamieńca 25 VIII - w dobrach kasztelana Sanockiego zapadła się część lasu, "że ledwo tylko wierzchołki brzóz widzieć się...dają", w Pokutyncach zapadła sy7 w ziemie, "aż po okna", chałupa. Grupy Cyganów i żydów, wypędzone z Austrii, są w Czernichowicach. "Dżdzyste nieprzestannie dni".
  • 76-77 s. Z Warszawy ie 5. 8bris [5 X] 1785. Prymas gości króla w Łowiczu i Skierniewicach. Z zagranicy wiadomości o deszczach, a nawet "straszą w tamtych stronach głodem". Reforma Kawalerii Narodowej rozpoczęta tak co do ubioru jak i sposobu życia. Zamieszki w Biłgoraju z powodu oficera austryjackiego, który "znacznie dokuczający werbowaniem, tak na siebie oburzył obywatelów, że pospolitym ruszeniem nań uderzyli", obronił go burmistrz. Cesarz w jesieni jedzie do Lwowa, ma też jechać do Petersburga; mówi się o lidze rosyjsko-austryjackiej-francuskiej "ku zabezpieczeniu handlu na Morzu Czarnym i Sródziemnym...Nie zdaje się wszakże rzecz do wiary podobna, aby Francja w tak ścisłe wchodziła związki". Cesarz chce "zawrzeć allians na przewagę tej ligi, którą świeżo król pruski w Rzeszy Niemieckiej skleił". Z Gazet Cudzoziemskich: Hiszpania szykuje się do wojny; tworzy się alians wiedeńsko-petersbursko-wersalski wespół z Turyngią i Wenecją. Plan podziału europejskiej Turcji. Francja otrzyma Niderlandy, a Anglia wyspy na Archipelagu. Z Wilna 9 X: pierwsze mrozy zwarzyły jarzyny, a 27 sierpnia olbrzymi grad "z ziemią zrównał "niezebrane plony, a "indyki stare, gęsie pozabijał, ludziom, którzy w kapeluszach na polach byli guzy na głowach ponabijał", a wichura zerwała dachy, połamała drzewa.
  • 78-79 s. Z Warszawy ie?. Xbris [? X] 1785. Król będzie budował kościół na Belwederze, "Łazienki także drugą facyatą kamienną mają bydź przyozdobione, w tym roku tam stanęła oranżerja". Wraca z żoną podkomorzy lit. Radziwiłł. Liga króla pruskiego ma zabezpieczyć całość Rzeszy Niemieckiej, "pomimo traktatu teszyńskiego". Cesarz domaga się ukarania winnych z Biłgoraja. Rada Nieustająca otrzymała "przykry" raport z Ziemstwa Poznańskiego, że szlachta nie dozwoliła dokonać zapisu aktów sądowych. Sejmiki w Czersku wybiorą sędziego i podsędka: kandydatem na sędziego był szambelan Rostworowski, a na podsędka cześnik Zaborowski, a także komornik czerski Cybulski - król dał jednak przywilej Mroczkowskiemu. Z Gazet Cudzoziemskich: imperatorowa obdarowała hetmanową Branicką. Turcy zbroją się przeciwko Moskwie. Z Wilna 16 X: na sądy zjechał prezydent sądów Czyż, oczekuje się sędziów. Ceny zwyżkują na furaże i drzewo. 26 IX: przeszła burza gradowa z piorunami nad dobrami Gasparyszki w powiecie oszmiańskim, a profesora Cymermana z Postaw, "jadącego z Ciejkin do Gasparyszek w bok drogi na kroków 50 zniosła".
  • 80-81 s. Z Warszawy ie 19 8br. [19 X] 1785. Od strony Serbii grozi powietrze, ustanie handel "świeżo tam otwarty", trzeba zachować ostrożność. Szambelan Kortycelli z Wiednia zapewnia o pokoju między cesarzem a Rzeczpospolitą Holenderską, ale nieznane są jego warunki. "Bawiące się pod lato na wsi państwo już w znacznej części do Warszawy powróciło". Nagle zachorował wojewoda wileński, "dwaj najlepsi doktorowie wileńscy pobiegli do niego na ratunek". biskupa kujawskiego zaprosił król pruski. W Zasławiu uzgodniono sumy posagowe "Sanguszkowien marszałkowien W. Ks. Lit.". Ceny zboża na Wołyniu zwyżkują. "Polityka nie barzo jest rada owej konfederacyi niemieckiej do której wchodzi i Anglia, ta albowiem stanąwszy pod chorągwią brandenburską może pomyślić o nowej wojnie przeciwko dwom dworom burbońskim". Z Wilna 23 X: rozpoczął sądy Trybunał Duchowny pod laską Supińskiego, deputata oszmiańskiego. Deputaci z Kapituły wileńskiej: prezydent kanonik Dederko, podskarbim tryb. został Tyszkiewicz i koadiutor Sylwestrowicz. Z Kapituły żmudzkiej: Sylwestrowicz i Januszewski kanonicy żmudzcy. Z Kapituły smoleńskiej kanonik Woyna. Deputaci świeccy: z województwa wileńskiego horodniczy Naramowski, strażnik Lachnicki sędzia Godlewski, sędzia Reut, rotmistrz Wołodzko.
  • 4 s. Z Warszawy ie?? Xbris [?? X] 1785. Fałszywa pogłoska o śmierci króla pruskiego, "życie tego monarchy, lubo zbyt wiele Polaków kosztujące, zdaje się bydź przy schyłku potrzebniejsze" wobec związku Wiednia z Petersburgiem oraz "słabością Porty, dawnej naszej przyjaciółki". Mimo reform tureckich zbrojenie postępuje bardzo wolno "i roboty w ludwisarniach i warsztatach okrętowych mocno oziębły". Układ cesarza z Holandią, która ponosi wielkie straty w fortecach; wolna żegluga na Skaldzie. Wergens okazał się "zbyt względnym dla cesarza...podobno przez pana Bretela". Przybyli tu państwo Appraxymowie, ona z domu Rossumowska, którym skonfiskowano cały majątek "i na Syberię iść mieli", obecnie generałowi, "który Krakowa dobył", przywrócono majątek, "tylko z Peterburga i Moskwy na zawsze wygnani zostali". W Petersburgu sławny skrzypek Żarnowik "za zabicie officjera w poswarce, lubo od niego wprźód policzek dostał, knotowany był najprzód, a potym na nosie i uszach szelmowany i na Syberyą odesłany". Z Lublina: ślub Kurniewskiego sędziego kamieńczykowskiego z kasztelanową wyszogrodzką Wykowską oraz wojewodzica lubelskiego Hryniewieckiego z p. Walewską. hetman w. kor. w Tulczynie, odbędzie się tam chrzest syna wojewody ruskiego z udziałem ks. Potemkina. Z Wilna 6 XI: król ceniąc zasługi Albrychta Radziwiłła exstarosty rzeczyckiego dał mu order Orła Białego i św. Stanisława, które wręczał sekretarz Granowski.
  • 82-83 s. Z Warszawy ie 26 8bris [26 X] 1785. Ogłoszono testament podskarbiego Tyzenkauza, datowany w Kowalach, który pomija niektórych sukcesorów i jest nielegalny "przez brak drugiego pieczętarza". Za staraniem generała Ziem Podolskich cesarz uwolnił od kary dwóch obywateli, którzy "nie z lekkoważności ordynansów, ale z niewiadomości" nie zapisali swej prezencji w aktach gubernii. Król pruski "nakazał celnikom, aby na komorach z jak największą dla Polaków byli grzecznością". Wojsko cesarskie w pogotowiu. Zaraza na bydło w Kordonie austryjackim; ze względu na wylewy rzek "rozmiar gruntów...nie mógł bydź żadną miarą na terminie uiszczony". Z Wiednia 2 X: piszą, że w Carogrodzie niepokój wobec oświadczenia się Francji za dworem wiedeńskim, która to deklaracja "nowy obrót w Europie obiecuje i wielkiemi na rok 1786 w państwie wschodnim odmianami grozi". Z Londynu 16 IX: sztorm uczynił u ujścia Tamizy wielkie szkody, przy Sandham Castle morze wyrzuciło na brzeg kolebkę z dzieckiem, koło Grodnin utonęło 26 ludzi, "jeden tylko chłopiec uniósł życie, który przez kilka godzin wisiał na najwyższym maszcie zatopionego statku". Z Wilna 30 X: Trybunał sądzi pod przewodnictwem Supińskiego, pisarza sejmowego, deputata i podstarosty sądowego powiatu oszmiańskiego, wszystkie aktoraty mają być "odsądzone" przez palestrę. Deszcze niszczą niezebrane zboże oraz siano, będzie bark furaży, a wielkie słoty powodują wilgotność mieszkań.
  • 84-85 s. Z Warszawy ie 2 9bris [2 XI] 1785. Pogłoski o śmierci króla pruskiego przedwczesne. Sułtan turecki "ledwo nie codziennie dziś to w arsenale, to w ludwisarni, to na warstacie okrętowym, to przy fortyfikacyjach Dardanellów owych, to zamków siedmiu wniście do Konstantynopola tamujących pokazuje się". natąpił układ holendersko-cesarski, pomagał w negocjacjach dwór francuski. Przybyli państwo Apraksinowie, on bardzo ludzki przy zdobywaniu Krakowa, ona z ks. Razumowskich, wbrew woli rodziny wyszła za mąż. Popadli w niełaskę carowej. "P. Żarnownik, sławny skrzypak, za zabicie oficyera w poswarce, lubo od niego wprzęd policzek został, knutowany był najprzód, a potym na nosie i uszach szelmowany i na Syberyą odesłany". hetman w. kor. odjechał do Tulczyna. Król nadał order Orła Białego i Św. Stanisława Albrychtowi Radziwiłłowi, scie rzeczyckiemu.
  • 86-87 s. Z Warszawy ie 9 9bris [9 XI] 1785. Marszałek Gurowski ukarał wieżą i grzywną rezydenta kurlandzkiego Cugiera oraz Jana Romera i Tomatysa "za szarpiące sławę i honor...wyrazy w piśmie francuskim pretensye z zajazdu Królikarni..., lubo termina takowe w przełożeniu skryptu tego na polski język nie znajdowały się". Ukazało się obwieszczenie kary "na autorów paszkwilów i pisma uszczypliwe przepisujących". hetmanowa Branicka otrzymała dobra od carowej "na fundusz edukacyi syna Władysława". Mimo nakazów policji na redutach i balach uprawia się gry hazardowe, "kilka świeżych krytycznych przykładów". Na polach jeszcze "owsy, hreczki, grochy", bowiem słoty nie dozwalają na sprzątnięcie snopków. Ceny zboża. Turcy po ugodzie cesarza z Holandią skłaniają się do pokoju, chcą ustąpić Wołoszczyznę, ale cesarz domaga się Bośni. Trypol 26 VIII: panuje zaraza, która dotknęła nawet zamek baszy. Z Wilna 13 IX: biskup wileński obchodził imieniny wojewody wileńskiego. Ks. szef Massalski w Nieświeżu.
  • 88-89 s. Z Warszawy ie 16 9bris [16 XI] 1785. Z racji austryjacko-holenderskiej Gazeta Kolońska pisze, że jednak nastąpi zamiana Bawarii i dom palatyński weźmie Niderlandy austryjackie oraz inne księstwa "z tym tytułem Burguńskiego królestwa", a król pruski otrzyma Saksonię, resztę Sląska; "domowi saskiemu przypadłoby tym projektem Królestwo Polskie z tytułem dziedzictwa, a czegoby komu do równości zamiany brakowało, tego na państwach europejskich poszukiwać będzie". Te projekty "raczej Tamerlan jaki lub Giengiskan, a nie minister i polityk układać musiał". Reforma znaków wojskowych od marca przyszłego roku wejdzie w życie, skasowano buliony, srebrne szlify. Na jarmark łowicki zostanie dowieziona sól buska, "dobycie szybu pod Mogiłą nie ustaje, wody machiną nieustannie pompują się, ale jak prędko ten chwalebny N. Pana zamysł skutek odniesie, przewidzieć trudno. To pewna, że z okna wielickiego siedem lat wodę pompowano dla odkrycia zalanego zrzódła słonego, aż dopiero po tym skałę odkryto". Z Wiednia: sprzedano kościół kapucyński i kalsztor na cerkiew i pałac dla posłów rosyjskich, ciała cesarzów przeniesiono, a trumny miedziane, cynowe i brązowe odesłano do mennicy. 14 X - sztorm na Bałtyku doświadczył i okręty płynące do Gdańska, z życiem ledwo uszedł kamerdyner księcia Stanisława, "wiozący dla Pana różne towary". Z Rygi 17 IX: handlujący muszą prowadzić księgi rachunkowe. Paryż 15 X: przybędzie król pruski, który zgodzi się na elekcję króla rzymskiego, jeśli cesarz zrezygnuje z zamainy Bawarii. Z Wilna 20 XI: w obecnoćci Chmary wojewody mińskiego i deputatów w kościele akademickim wotywa biskupa Gzowskiego, kazanie ordynariusza Prosciewicza rozpoczęło juryzdykcję. Marszałek podejmował deputatów.
  • 90-91 s. Z Warszawy ie 23 9bris [23 XI] 1785. "Stan miejski i rolniczy, mając z dawna zajątrzone serce przeciw rycerskiemu i duchownemu, upatrzył teraźniejszą za lepszą porę do wybicia się z pod przemocy możniejszych i do uprzątnienia między sobą tych wątpliwości, które tych niechęci są zrzódłem". Obradami synodu kieruje gen. Goltz, który uzurpował sobie władzę, wywołując protesty delegatów. Z Ukrainy - Turcy nie godzą się na handel Dniestrem, zatrzymali transporty szolnika Czartoryskiego i Dzieduszyckiego "pod pretekstem złych paszportów", interwencja konsula rosyjskiego w Jassach. Zajście między Charlińskim, dziedzicem miasteczka Byszewo, a przeorem dominikanów, który zmarł od ran. Z Łukowa: sędzia Łaski niezadowolony, że podsędkiem został nadal Jastrzębski, a nie Brzozowski, "złożył sąd i JP Brzozowskiego za subdelegata przybrał", co wywołało sprzeciwy szlachty. Carowa przez związki z cesarzem nie chciała - według zapewnień dworu petersburskiego - działać przeciw Prusom i zawarła traktat handlowy z Francją za pośrednictwem ministra Sagura, "na czym Angla nie mało szkodować będzie a i Porcie te związki nie na rękę". Zabity w pojedynku w Białocerkwi plenipotent hetmana Branickiego, Rakowski. Z Wilna 27 XI: Trybunał pod laską Chmary wojewody mińskiego, pisarzem został sędzia i deputat smoleński Dylewski, podskarbim szambelan Kostrowicki deputat orszański, regentem trybunału Witkiewicz, Rakowski i Podolecki. Przyjechała wdzina trocka Ogińska i podskarbina w. lit. Brzostowska wraz ze "starostami pińskimi".
  • 92-93 s. Z Warszawy ie 30 9bris [30 XI] 1785. Rada Nieustająca na superarbitra w sporach dyssydenckich wybrała Chreptowicza. "Możniejsi ewangeliści lekceważą całą tę kłótnię, bo mówią, że dla nas jest jedno, czy bydź w luterskim, czy w katolickich, czy w kalwińskim kościele", ale pospólstwo jest przywiązane do swego wyznania. Przybył plenipotent króla pruskiego, komisarzem sprawy granicznej jest Skryboński, sesje pod przewodnictwem wojewody poznańskiego już się rozpoczęły, sprawa toczy się o część gruntów należących do Zakrzewskiego i Micielskiego starosty osińskiego. Referendarzowa lit. Tyszkiewiczowa "szukała nawet w Anglii okulisty, ale i tamtejsi francuscy więcej jej pomóc nie mogli, jednakże od bolów, które cierpiała, jest wolna". Z Wilna 4 XII: miasto obchodziło uroczyście rocznicę koronacji, strzelano z armat, "cechy wszystkie z rozwiniętemi chorągwiami oraz cały magistrat z kupcami..., senat akademicki, świetnie w togi doktorskie przybrany, którego poprzedziły szkoły wojewódzkie według klas idące". Uroczystości celebrował biskup wileński i biskup Toczytowski, kazanie "w wyborczym ułożeniu" rektora Piotrowskiego. Przyjęcie i bal wielki z tańcami wydał biskup. 25-go marszałek Supiński wygłosił wyborną mowę na otwarcie Trybunału; mówił też Woyna i Reutt.
  • 94-95 s. Z Warszawy ie 7 Xbris [7 XII] 1785. Radzikowski domaga się od Rady zakazu wywozu zboża za granicę. "Uniwersał nakazujący wywózu zboża za granicę, o którym dawniej pisaliśmy, już wyszedł z pod prassy drukarskiej..., nie będzie nikomu potrzeba szukać grosza za granicę za produkt swój, kiedy go w kraju może lepiej spieniężyć". Podają ceny zboża we Lwowie. Panuje głód, "patryotyzm sukkursem bydź powinien. Na takie przypadki w inszym państwie directe zakażą się evecta, u nas zaś prosić trzeba i jeszcze ostrożnie. Owóż Republikaństwo, co za czasy !" Oby król pruski nie otrzył Sląska. Spory dyssydentów, generał Goltz "jako głowa synodu" odpowie na zarzuty podane do Rady Nieustającej. W Warszawie będzie powietrzny latawiec, Niemeic Hojer obiecuje "wynieść się w balonie aż pod obłoki i za tę tak wielką sztukę nie wymaga on żadnych pierwej pieniędzy, aż po experyencyi i za okazaniem attestacyi gdzie zaleci. Pieniądze dla niego będą złożone na ratuszu, których już zaczęła się składka". Marszałkowej w. kor. Lubomirskiej "łotrowska banda" chciała we Włoszech ukraść klejnoty. Ks. Wittemberscy jechali z Puław do Berlina na karnawał. Król pruski choruje. Wojsko rosyjskie przeprowadza "nieustający...wybór chłopów", co powoduje protest polskich obywateli. Książę de Nassau realizuje projekt handlu na Morzu Czarnym i Archipelagu. Londyn 4 XI: politycy bardzo nieradzi, że Francja zamyśla o opanowaniu Ameryki "z której cząstkę gotuje i dla Anglii, a to za Gibraltar dla Hiszpanii przeznaczony". Z Wilna 11 XII: przybył kasztelan witebski Kossakowski.
  • 96-97 s. Z Warszawy ie 14. Xbris [14 XII] 1785. Mogą dostarczyć "miny krajowe" miedzi na potrzeby krajowe, Busk dostarcza soli, a "roboty pod Mogiłą dotychczas nie ustają. Olkuska Kompania dla małego funduszu żadnego dotąd Krajowi nie obiecuje zysku". Marszałkiem sejmowym ma być Adam Szydłowski starosta mielnicki lub Gadomski podkomorzy sochaczewski. Zaraza nad Dniestrem i w Mohylowie; wojewoda ruski wydał odpowiednie zarządzenia. Vice-komendantem ukraińskiej partii jest gen. Malczewski, który obejmie komendę wielkopolską po Goltzu, a jego miejsce zajmie Ksawery Lubomirski. Zalecenia carowej dane Ostermanowi w sprawie ligi berlińskiej. Obywatele z Białej Rusi cieszą się poparciem carowej. W Stambule rozruchy wywołuje niezadowolone pospólstwo oraz Tatarzy. Sułtan obiecał "na wiosnę wywieść chorągiew Machometa jako pewne wojny hasło". Z Wiednia 9 XI: przybył kurier z Petersburga z prezentami z racji zawarcia traktatu handlowego - kanclerz stanu otrzymał "kollekcję w złocie wszystkich w Rossyi bitych medalów i monety, który to prezent taxuią do 40.000 zł". Z Paryża 4 XI: nie jest pewne czy król pruski przyjął mediację francuskiego dworu w sprawie Ligi. Z Carogrodu 7 X: "wielka tu panuje niespokojność" z powodu przepowiedni o bliskim końcu państwa ottomańskiego, "przez co wielu głowy zapalone zostały". Z Prus - z wilgotnego żyta wypieka się chleb "w pół z bulwą". Król pruski kazał sprowadzić żyto.
  • 98-99 s. Z Warszawy ie 21. Xbris [21 XII] 1785. Sprawa graniczna między Zakrzewskim, Micielskim i Rogalińskim z jednej strony, a grafem Burghawi z drugiej strony jest już zakończona. Komisarz króla pruskiego Skryboński "zbyt się przykrym w tym interesie" okazał, trzeba było interwencji Sztachelberga. Miecznikowa Radziwiłłowa procesuje się ze spadkobiercami wojewody ruskiego; porucznik Offman zapozwał marszałkową w. kor. Lubomirską o nie wypłacenie pieniędzy, które obiecał marszałek. Raport "o okrutnym p. Charlińskiego z JX Trawińskim przeorem konwentu byszewskiego postępku", Charłiński nasłał kozaków, którzy batogami zasiekli zakonnika, sam zbiegł do Rosji. Gdańszczanie uciskani przez króla pruskiego, wstawia się za nimi Anglia, a Holandia odmówiła pomocy. Prymas zabiega u dworu wiedeńskiego o dobra i "sumy duchownych..., interess ten najwięcej kapituły i Akademij Krakowskiej tyczą się". Z Wilna 25 XII: na stancji u deputata księstwa żmudzkiego, Kownackiego, aplikant Doweyko zabił niechcący nożem Narbutta; sprawca z rozpaczy postradał zmysły.
  • 100-101 s. Z Warszawy ie 28 Xbris [28 XII] 1785. Powietrze w Mohylowie opanowane za staraniem wojewody ruskiego, wprowadzona kwarantanna. Nieudane targi zbożowe w Warszawie; drożyzna i głód. Król wydaje assamble, skłoniły go do tego powszechne skargi, "ża bawić się nie było gdzie". W Piotrkowie sprawa podskarbiego w. kor. z sukcesji kanclerza Młodziejowskiego i z ewikcji o sukcesję prymasa Podowskiego. W Berlinie i Dreźnie werbunki wojska, zakładanie magazynów. Gazeta Londyńska pisze o pojedynku krajczego koronnego Potockiego. wojewoda wileński poluje z panami w Ołyce; komisja do dóbr jego wyznaczona, "ale dotąd nikt nie waży się dekretu exekwować". Z Wilna 1.I.1786: bp wileński obchodził imieniny Adama Chmary wojewody mińskiego. Bp Gzowski choruje, medycy są bezsilni; zmarł 29 XII. Poddany prezydenta Czyża zmarł w dobrach Czarna, po dopełnieniu warunków zakładu, "że ośm śledzi zje, kwartę gorzałki wypije i zdrów będzie, oszukany w swej nadziei, po utraceniu wraz mowy" - życie zakończył.
• Proweniencja:
  • "Ex Parva Biblioth. Thomae Ignat~: y Łopaciński Sacr. Reg. Polon. Maj. Camerar~: y" - [eksl. brąz.]
  • Ze zbiorów M. Malinowskiego nr 50
• Hasła przedmiotowe: Gazety rękopiśmienne 18 w.